سرشناسه : حافظیان، ابوالفضل
عنوان و نام پديدآور : ماخذشناسی حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام و شهر ری/ تالیف ابوالفضل حافظیان، محمدحسین حکیم
مشخصات نشر : قم: دار الحدیث، 1382.
مشخصات ظاهری : ص 408
فروست : (مجموعه آثار کنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظیم علیه السلام 23)
شابک : 964-7489-27-718000ریال ؛ 964-7489-27-718000ریال
موضوع : عبدالعظیم بن عبدالله(ع)، - 250؟ق. -- کتابشناسی
موضوع : ری -- کتابشناسی
شناسه افزوده : حکیم، محمدحسین، 1364 -
شناسه افزوده : کنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظیم علیه السلام
رده بندی کنگره : Z8525/ح 2م 2
رده بندی دیویی : 016/297984
شماره کتابشناسی ملی : م 82-18460
ص: 1
تالیف:
23-
ص: 2
بسم الله الرحمن الرحیم
سازمان چاپ و نشر موسسه فرهنگی دارالحدیث
ص: 3
ص: 4
تاريخ بشر را هماره ستارگانِ فروزانی مشعلدار بوده اند، تا آدمی بر جهالت و تاريكی فائق آيد و بتواند وديعه خداوندىِ نهفته در درونش را بپرورَد و خويشتن را از نادانی، درنده خويی و پستی برهاند.
طلايه داران اين منظومه فروزان، پيامبران الهی و جانشينان پاك نهاد و معصوم آنان اند و در صف بعد، دست پروردگان آنها، يعنی عالمان دين، محدّثان، مفسّران و... كه در دانش و سلوك، پای در جای پای آنان نهادند.
شهر ری به عنوان يكی از پايگاههای كهن تشيع، مَهْد رشد و بالندگی عالمانی از اين تبار (چون ثقه الاسلام كلينی، شيخ صدوق، ابوالفتوح رازی و...) بوده است، و حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام را می توان پايه گذار اين مَهْد و حركت علمی و فرهنگی دانست.
آستان حضرت عبدالعظيم و مؤسسه فرهنگی دارالحديث (دانشكده، پژوهشكده، انتشارات)، طرحی را با عنوان «گراميداشت بزرگان و عالمان ری» در دست گرفت تا در پرتو شناساندن اين چهره های ماندگار، برخی فعاليتهای پژوهشی و فرهنگی نيز سامان يابد.
در اين طرح، نخستْ چهار تن از بزرگان و عالمان ری انتخاب شدند كه در صدر آنان حضرت عبدالعظيم عليه السلام جای می گيرد.
حضرت عبدالعظيم عليه السلام مشعل فروزانی است كه از دوران حيات خويشتن تاكنون برتاريخ تشيع و ايران، پرتو افكنده و بر معنويت، دانش و فرهنگ شيعه در اين مرز و بوم، تأثيرگذار بوده است. از اين رو، نخستين گام در اجرای طرح، كنگره بزرگداشت ايشان خواهد بود.
اهدافی كه برگزاری اين كنگره دنبال می كند، عبارت است از:
1 . معرفی و بزرگداشت شخصيت علمی و معنوی حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛
2 . ترويج معارف حديثی اهل بيت عليه السلام ؛
3 . تحقيق و پژوهش در ميراث حديثی حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛
4 . شناخت جايگاه آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام و تأثيرآن برتحولات تاريخ تشيّع در ايران.
ص: 5
اين طرح، در آبان ماه 1380 در نخستين جلسه شورای سياستگذاری - كه از عالمان و فرزانگان و نخبگان فرهنگی اند - به تصويب رسيد و كميته علمی كنگره از خرداد 1381 كار خود را آغاز كرد.
كميته علمی با فرصت اندكی كه در اختيار داشت، برنامه های خود را در پنج حوزه ساماندهی كرد:
1 . تأليف، تصحيح و گردآوری آثار مربوط به حضرت عبدالعظيم و شهر ری (كتاب و مقاله).
2 . سفارش و فراخوان نگارش مقاله.
3 . سفارش انتشار ويژه نامه هايی از سوی نشريات، همزمان با برگزاری كنگره.
4 . انتشار لوح فشرده (CD)توليدات علمی كنگره.
5 . انتشار خبرنامه.
با ياری خداوند و مدد قدسی روح حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، در حوزه نخست، بيش از بيست و دو جلد كتاب آماده شد كه همزمان با برگزاری كنگره، توزيع می گردد. همچنين مقالات منتخب و تأييد شده علمی در سه جلد، عرضه خواهند شد.
دو ويژه نامه از سوی مجلات علمی و نيز خبرنامه كنگره در پنج شماره عرضه خواهد شد.
همه اين آثار، علاوه بر نشر مكتوب، بر روی يك لوح فشرده (CD)تا هنگام برپايی كنگره در اختيار علاقه مندان قرار می گيرد.
گفتنی است با فرصت اندك و حجم گسترده برنامه های علمی، وجود نقايص، امری طبيعی است كه اهل فضل و دانش آن را بر ما خواهند بخشيد و ما را از نصايح عالمانه خويش بهره مند خواهند ساخت.
اميد است اين مجموعه، مقبول درگاه الهی و مورد عنايت روح بزرگ و قدسی حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام قرار گيرد و در گسترش و بالندگی فرهنگ و معارف تشيع، سودمند افتد.
در پايان از همه كسانی كه در به ثمر رسيدن اين برنامه ها سهم وافر داشتند؛ توليت محترم آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام و رياست محترم مؤسسه فرهنگی دارالحديث، شورای عالی سياستگذاری، مديران محترم آستان حضرت عبدالعظيم و مؤسسه فرهنگی دارالحديث و به ويژه فاضل گرانقدر جناب آقای علی اكبر زمانی نژاد - كه بار عمده بر دوش ايشان بود - سپاسگزاری می شود.
مهدی مهريزی
دبير كميته علمی
بهار 1382
ص: 6
فصل 1 . حضرت عبدالعظیم : کتاب های مستقل
فصل 2 . حضرت عبدالعظیم : کتاب های مشتمل
فصل 3. حضرت عبدالعظیم : مقالات
فصل 4 . ری : کتابهای مستقل
فصل 5 ری : کتابهای مشتمل
فصل 6 . ری : مقالات
فصل 7. اسناد و فرامین
فصل 8. نشریات
فصل 9 گزارشات و پایان نامه ها
فصل 10 . نقشه ها
فصل 11. منابع لاتین کتابهای مستقل و مشتمل
فصل 12. منابع لاتین: مقالات
فهرست عناوین کتابها و مقاله ها و...)
فهرست پدیدآورندگان همراه با آثارشان
فهرست کمک پدید آورندگان
ص: 7
ص: 8
كتابشناسی و مأخذشناسی كليد اصلی و راهگشای مهم در ورود به تحقيقِ موضوعات علمی در رشته های گوناگون به شمار می رود. بدون شك با تكيه بر نتايج تحقيقات انجام شده در هر رشته و احاطه بر نظرات محقّقان گذشته، می توان كار تحقيق را بر پايه های متقن استوار ساخت و يافته ها و نظرات جديد ارائه كرد. در عصر حاضر ، كه بحق عصر انفجار اطلاعات ناميده شده، بازيافت اطلاعات از منابع مربوط به موضوعات خاص، از بين انبوه كتابها و نشريات و برنامه های رايانه ای و سايتهای اينترنتی، كه روزبه روز نيز در حال افزايش است، كاری طاقت فرسا و وقت سوز است. در اينجا است كه اهميت كتابشناسيها و مأخذشناسيهای فنّی در موضوعات خاص رخ می نماياند و كسی كه در موضوعی خاص زحمت فراهم آوردن اطلاعات كتابشناسی و مأخذشناسی را از بين حجم عظيم آثار مكتوب تحمّل نمايد، كار تحقيق و پژوهش را بر ديگران هموار ساخته و هر پژوهشگری كه در آن موضوع ره می پيمايد، نيازمند استفاده از مأخذشناسی فراهم شده در آن موضوع خواهد بود و در واقع كار جست وجو و تفحّص در منابع، كه يكی از اركان اساسی تحقيق است، برای محقّق انجام شده و قادر به ادامه كار با در دست داشتن اطلاعات موردنياز است.
دانسته است كه در باره شهر ری و حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، از دير باز تاكنون، تحقيقات
ص: 9
بسياری انجام گرفته است. خود حضرت عبدالعظيم عليه السلام دو تأليف حديثی داشته كه متأسفانه به ما نرسيده و شيخ صدوق كتابی در باره اخبار و احاديث آن حضرت نگاشته كه آن نيز به ما نرسيده است، گرچه مرحوم صدوق در آثار مختلف خود رواياتی از ايشان نقل نموده كه بحمداللّه در دسترس است. شايد اوّلين رساله در شرح حال آن حضرت، نگاشته صاحب بن عباد باشد كه بحمداللّه تاكنون بارها به چاپ رسيده است و پس از او در كتابهای رجالی و تراجم و كتابهای حديثی بسيار، نام و ياد آن حضرت به چشم می خورد و در سده های اخير كتابهای مفصّلی همچون جنّة النعيم و مسند حضرت عبدالعظيم به شرح زندگی ايشان اختصاص يافته است.
درباره شهر ری نيز در سده های پيشين ابو سعد منصور بن حسن آبی (در گذشته پس از 432ق) و منتجب الدين ابن بابويه رازی (قرن 6 ق) تاريخ ری نگاشته اند كه متأسفانه هيچ يك از آنها باقی نمانده است و تنها نقلهای كوتاهی از آنها در برخی مصادر به جا مانده است. جامع ترين اثر درباره ری كتاب ری باستان از مرحوم دكتر حسين كريمان است كه شامل تحقيقات مفصّل و ارزنده ای در اين باره است. البته دكتر كريمان بر كتاب مذكور، مقالات و كتب متعدّد ديگری نيز در اين باب از خود به يادگار نهاده است. پيش از تحقيق حاضر، يك كتابشناسی مربوط به حضرت عبدالعظيم و يك كتابشناسی راجع به ری صورت گرفته و از آنها در اين تحقيق استفاده شده است:
1 . مقاله «آشنايی با حضرت عبدالعظيم عليه السلام و مصادر شرح حال او»، آية اللّه رضا استادی، منتشر شده در مجله نور علم. در اين مقاله 72 كتاب مشتمل و 16 كتاب مستقل در باره زندگانی و شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام معرّفی شده است.
2 - كتابشناسی موضوعی ری، دكتر اصغر قائدان و مهناز ميريان. در اين كتاب 183 صفحه ای، مجموعا 302 مأخذ در باره ری معرّفی شده است.
ص: 10
در برگزاری كنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام نيز از ابتدای كار، طرح مأخذشناسی حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر ری توسط دوست دانشمند حجة الاسلام مهريزی پيشنهاد شد و بحمداللّه پس از ماهها جست وجو در كتابخانه ها و منابع مكتوب و برنامه های رايانه ای، صدها فيش در اين باره گرد آمد كه محصول كار در قالب كتاب و برنامه رايانه ای به جامعه فرهنگی عرضه می شود.
در اينجا لازم است از دوست دانشور حجة الاسلام سرخه ای، كه زحمت نگارش برنامه رايانه ای را به عهده گرفتند و در مراحل مختلف كار حامی ما بودند، تشكّر نماييم.
عمليات تحقيق در دو محور اصلی: 1 . حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 2 . شهر ری بوده و گستره جست وجو درباره موضوع اوّل شامل منابع مستقل، مشتمل، مقالات، اسناد و گزارشهايی است كه به جنبه های مختلف زندگی آن حضرت اعم از شرح حال، شرح خاندان و اجداد پرداخته باشد و حتّی درباره آستانه آن حضرت و اتّفاقات تاريخی رخ داده در آن مطلبی داشته باشد و در نهايت هر چه كه ارتباطی با حضرت عبدالعظيم داشته، حتی فيلم مسافر ری و نقدها و تحليلهای مربوط به آن، در اين مأخذشناسی مطرح شده است.
در مورد ری نيز جنبه های مختلف تاريخی، فرهنگی، مذهبی و اجتماعی مدّنظر قرار گرفته و به آنچه كه در منابع گوناگون راجع به ری آمده توجه شده است، اعم از بناهای تاريخی، امامزاده ها (غير از حضرت عبدالعظيم)، مساجد، دانشگاهها، حوزه های علميه، بيمارستانها، اتفاقات تاريخی، حكمرانان و دولتهای حاكم بر ری، اسناد و وقفنامه ها، سفرنامه ها، نقشه ها و... .
دامنه اين مأخذشناسی - در حدّ امكان - تمامی كتابها اعم از نسخه های خطی، چاپهای سنگی و سربی و چاپهای جديد و مجلاّت و نشريات و مقالات، پايان نامه ها، گزارشها، نقشه ها، دائرة المعارف ها، سفرنامه ها، يادنامه ها، اسناد و فرامين و
ص: 11
وقفنامه ها، كتابشناسيها، كتابهای حديثی و رجالی، تاريخی، جغرافيايی، انساب و تراجم، تذكره ها و فهارس نسخه های خطی به زبانهای گوناگون فارسی، عربی، اردو، انگليسی وفرانسه را، كه درباره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر ری مطلبی داشته اند، دربر می گيرد.
گرچه قصد ما در اين تحقيق، آوردن اخبار روزنامه ای مربوط به شهر ری نبوده، ولی نظر به اينكه برخی از روزنامه ها گزارشهای تفصيلی مربوط به ری آمده، اين گونه گزارشهای خصوصا از هفته نامه ری گزينش شده و در مأخذشناسی گنجانده شده است. در تنظيم فيشها برای كتابهای مستقل و مشتملی كه درباره دو موضوع پيش گفته مطلبی داشته اند، فيش خاصّی با كدهای اطلاعاتی ذيل درنظر گرفته شد: 1 . نام كتاب، 2 . زبان، 3 . موضوع، 4 . نام مؤلف، 5 . نام مترجم، مصحح و كمك پديدآورندگان، 6 . نوبت چاپ، 7 . كل نشر، 8 . تاريخ نشر، 9 . تعداد جلد و صفحه و قطع كتاب (البته در كتابهای مشتمل فقط صفحات محلِّ موردبحث نشان داده می شود)، 10 . تذكّر اشتمال كتاب بر تصوير، جدول، سند، طرح، كتابنامه، نقشه، نمايه و نمودار، 11 . نسخه های خطی، درباره كتابهايی كه دارای نسخه خطی است، 12 . توضيحات كتابشناسی كه غالبا در كتابهای مستقل مطرح شده است.
در فيش مقالات، علاوه بر توصيف مقاله به خصوصيات نشريه ای كه مقاله در آن به چاپ رسيده، اشاره شده است. در اين بخش با جست وجو در مجلاّت، فهرستها و نمايه های مقالات، عناوين مربوط به دو موضوع موردتحقيق استخراج و با ذكر مشخصات كامل اعم از نام مقاله، نام مؤلف و كمك پديدآورنده، عنوان نشريه، شماره نشريه، تاريخ انتشار، شماره صفحه، ويژگيهای نشريه، فيشها تنظيم شده اند.
غالب كتابها و مقالاتی كه در اين مأخذشناسی معرّفی شده، از نزديك ملاحظه شده و اطلاعات لازم از آنها اخذ شده است. در موارد اندكی كه اين كار علی رغم تلاش و
ص: 12
كوشش ميسّر نشد، به نقل از مصادر اكتفا كرديم.
در تحقيق حاضر حدود 900 عنوان كتاب، مقاله، سند و... معرّفی شده و نتيجه كار به صورت كتاب در ضمن آثار كنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظيم عليه السلام به چاپ می رسد و همچنين به صورت برنامه رايانه ای عرضه می گردد. ورود اطلاعات به رايانه با نظارت نويسندگان اثر بوده و با استفاده از ليستهای متعدّد امكان جست وجو در آن تعبيه شده است. ليستها شامل موارد ذيل است: 1 . ليست عناوين كتب و مقالات و...، 2 . ليست پديدآورندگان همراه با آثارشان، 3 . ليست كمك پديد آوردگان همراه با نوع كارشان اعم از ترجمه، تصحيح، تحشيه و...، 4 . ليست ناشران، 5 . ليست نشرياتی كه مقالاتی از آنها در اين مأخذشناسی معرّفی شده است. همچنين امكان جست وجوی كلمه ای و تركيبی بين موارد مختلف فراهم شده است.
كتاب مأخذشناسی دارای مقدمه و دوازده فصل است و در خاتمه، سه فهرست الفبايی جداگانه برای 1 . عناوين كتب و مقالات و...، 2 . مؤلفين همراه با آثارشان، 3 . كمك مؤلفان همراه با نوع كارشان ارائه شده است؛ در اين فهرستها، به شماره مسلسلِ عناوين ارجاع شده است.
در اين اثر از يادداشتهای دانشور فرزانه آقای علی اكبر زمانی نژاد سود برديم. همچنين گزارشهای ايشان درباره كتابها و مقالات در دست انتشار در كنگره زينت بخش كتاب بوده است. آقای حسين مؤذنی مسئول محترم كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام فيشهای مربوط به حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر ری را از برنامه رايانه ای كتابخانه آستانه دراختيار ما قرار دادند.
ص: 13
از راهنمايی صديق دانشمند آقای دكتر عليرضا هزار درباره كتابهای حديثی كه شامل احاديثی از حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده است، بهره برديم. در تهيه و تنظيم فيشها از كتابخانه های مؤسسه دارالحديث، كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، كتابخانه آية اللّه مرعشی نجفی، كتابخانه تخصّصی تاريخ و كتابخانه تخصّصی حديث استفاده نموديم. جا دارد در خاتمه، ضمن سپاس از درگاه ايزد متعال كه در پايان رساندن اين طرح پژوهشی عظيم توفيق را رفيق راهمان ساخت، از همه عزيزانی كه در اين اثر نقشی داشتند تشكّر و قدردانی كنيم و توفيق همگان را از حقّ تعالی مسألت داريم. بدون شك اين اثر همچون اغلب كارهای بشری خالی از اشتباه و نقصان نيست؛ تذكّر و راهنمايی دانشيان چراغ راه كارهای آينده ما است.
والسلام خير ختام
ابوالفضل حافظيان بابلی
سيد محمدحسين حكيم
29 اسفند 1381
ص: 14
ص: 15
ص: 16
از : سيد محمد تقی مصطفوی[اول] ، [تهران] ، چاپخانه تابان ، شهريور 1330ش ، 26]+تصاوير]ص ، رقعی ؛ تصوير . چون در سال 1330ش كار مرمت صندوق نفيس آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام به پايان رسيد برای انجام مراسم پايانی اين جزوه منتشر شد كه معرفی مختصر برخی از آثار معماری و هنری گوناگون در آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام است . مانند : درب آهنی عتيقه دارای كتيبه كوفی از قرن نهم و دهم هجری ، قرآن شاه تهماسب مورخ 940ق و . . . .
از : محمد علی هدايتی[اول] ، تهران ، نشر آستانه ، 1344ش ، 127+[3]ص ، رحلی بزرگ ؛ تصوير ، سند .
مؤلف - كه يكی از متوليان آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام در سالهای پيش از انقلاب بود - اين كتاب را به جهت تشريح رقبات موقوفه آستانه و تصديق امر
ص: 17
توليت در خاندان خويش ، به نگارش درآورده است . وی بدين منظور مجموعه فرمانهای سلطنتی و اسناد و وقفنامجات مربوط به آستانه مباركه را به چاپ رسانده است . كه در مجموع شامل 20 فرمان و سند از كسان مختلفی چون شاه طهماسب صفوی (مورخ غره رجب 961 ، قديمی ترين فرمان) ، شاه عباس دوم ، شاه سليمان ، كريمخان زند ، محمد شاه ، ناصرالدين شاه ، مظفرالدين شاه و . . . می شود . مقدمه ای نيز در باب ری و سابقه آن از ابتدا تا زمان آغا محمد خان قاجار و مختصری پيرامون حضرت عبدالعظيم و آستانه آن حضرت ، به كتاب منضم گرديده است. (ص1-57)
از : اصغر قائدانمنتشر نشده ، 177ص (دستنويس مؤلف) . مطالب اين كتاب در 4 فصل بدين ترتيب نظم يافته است : 1- ری در پهنه تاريخ 2- شرح حال امامزادگان آستان مقدس ری 3- آستانه حضرت عبدالعظيم در پهنه ری 4- آستانه مقدسه حضرت عبدالعظيم در عصر حاضر اين كتاب ضمن منشورات كنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظيم عليه السلام به چاپ می رسد.
از : جواد بن مهدی شاه عبدالعظيمی شريف رازی لاريجانی (م 1355ق)در خصوص اين كتاب هيچ اطلاعی نداريم . اما خود مؤلف در كتاب ديگرش نور الآفاق ، ص 21 و 106 از آن ياد كرده است .
ص: 18
از : حسين مؤذنی
[اول] ،[ شهر ری] ، مؤلف ،[ تاريخ مقدمه : 1378ش] ، II + 20ص + تصاوير ، رقعی ؛ تصوير .
اين جزوه مختصر به قصد آشنايی زائران حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، با تاريخ زندگانی ايشان و بنای بقعه و امامزادگان مجاور به رشته تحرير در آمده است . عنوان برخی از مطالب ذكر شده، چنين می باشد: نام و نسب، دوران حيات، حضرت عبدالعظيم عليه السلام چند تن از ائمه را درك نمودند، جايگاه حضرت عبدالعظيم عليه السلام در مجلس امام هادی عليه السلام ، شرح حديث عرض دين، فضائل حضرت عبدالعظيم عليه السلام از زبان ائمه، گفتار علما، مخالفت حضرت عبدالعظيم عليه السلام با خليفه وقت، ورود حضرت عبدالعظيم عليه السلام به ری و وفات آن بزرگوار، تأليفات، احاديثی از قول حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، اولاد، مشايخ و اساتيد روايتی، راويان و شاگردان، آداب زيارت و طريقه توسل به حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، يكی از كرامات، تاريخ بنای بقعه، آثار و اشياء تاريخی گرانبهای آستانه و... .
از : عبدالله عقيلی
دوم ، قم ، سازمان چاپ و نشر مؤسسه فرهنگی دارالحديث با همكاری معاونت فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظيم «ع» ، 1380ش ، 452ص ، رحلی ؛ تصوير ، جدول ، سند ، كتابنامه ، نمايه . اثری پيرامون پيشينه تاريخی ری و آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام و مسايل
ص: 19
مربوط به آن است . مؤلف در اين كتاب توانسته با تدوين اطلاعاتی كه از تطبيق روايات با متون تاريخی حاصل می شود ؛ در مجموع اطلاعاتی را درباره شخصيت تاريخی حضرت عبدالعظيم عليه السلام گردآوری نمايد كه به گفته خود : «مصرحاً در هيچ يك از نصوص تاريخی و روائی نيامده و در مجموع كلياتی است كه از اوضاع اجتماعی و جوّ سياسی ديلمان و طبرستان و ری ، به هنگام مهاجرت آن حضرت به اين صفحات ، متبادر به ذهن می شود .»
اما بقيه مطالب كتاب كه مشتمل بر تاريخچه مزار و موقوفات و متوليان آستانه و . . . می باشد ، همگی مستند به اسناد و فرامين تاريخی است كه از عصر صفويان تا امروز ، در خانواده نگارنده باقی مانده اند .
مطالب كتاب در 10 فصل و 2 ضميمه به شرح زير تدوين شده است :
نهضت های فكری و سياسی در قرون اوليّه هجری، جوّ اجتماعی و مذهبی و سياسی ری در قرن سوم هجری قمری، شرح زندگانی حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، تاريخچه مزار شريف، موقوفات آستانه مباركه، سازمان آستانه مقدسه در دورانهای مختلف تاريخی، تاريخچه خاندان توليت و متوليان شرعی و انتصابی، رويدادهای تاريخی، بست نشينی های تاريخی، افسانه ها و شايعات و رويدادهای محلی و مجموعه اسناد (شامل 34 سند از اوائل قرن يازدهم تا اواسط قرن چهاردهم هجری).
از : جواد مؤذنی
تصحيح : سيد علی اكبر فتوحی
[اول] ، تهران ، چاپخانه حيدری ، آذر 1341 ، 24ص ، رقعی ؛ تصوير ، سند .
ص: 20
ساختمان جديد كتابخانه آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، شب 19 آذر 1341 مقارن با 13 رجب 1382ق افتتاح شد . اين جزوه مختصر نيز به مناسبت جشن افتتاحيه كتابخانه با شرح سوابق خاندان توليت و تاريخچه كتابخانه آستانه مقدسه در دوران سلطنت صفويه تا زمان چاپ جزوه (1341 ش) منتشر شده است . گفتنی است كتابخانه در هنگام افتتاح حدود 3133 كتاب در اختيار داشته است .
از: جواد بن مهدی شاه عبدالعظيمی شريف رازی لاريجانی (م 1355ق) مؤلف در كتاب ديگرش «نور الآفاق» ، ص 21 اين عنوان را يكی ديگر از تأليفات خود دانسته و به آن ارجاع داده است اما هم اكنون هيچ اطلاعی در خصوص آن نداريم .
از : محمد ابراهيم بن عبدالرحيم نجفی كلباسی (م 1362ق)سربی ، بی جا ، مطبعه برادران باقرزاده ،] 1346ق؟] ، 134+72+12ص ، رقعی . از كتابهای سودمند در شرح احوال حضرت عبدالعظيم عليه السلام كتاب «تذكرة العظيمية» است . تأليف اين كتاب در 18 ذی قعده 1346ق پايان يافته و گويا در همان سال نيز چاپ شده است . و بار ديگر با تصحيح آقای عليرضا هزار ضمن منشورات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام به چاپ می رسد. كتاب شامل مقدمه و دوازده تذكره و خاتمه بدين شرح می باشد : مقدمه : در بيان فضائل و خصايص سادات و كليّه امامزاده ها به ذكر شصت فضيلت.
ص: 21
تذكره اولی : بيان نسب و اجداد و پدر حضرت عبدالعظيم .
تذكره دوم : بيان برادر و زوجه و اولاد حضرت عبدالعظيم .
تذكره سوم : بيان فضائل آن حضرت به ذكر سه مقام .
تذكره چهارم : بيان حديث عرض دين آن حضرت به امام هادی عليه السلام .
تذكره پنجم : بيان هجرت حضرت عبدالعظيم به ری و بيان اقسام هجرت از ممدوح و مذموم .
تذكره ششم : بيان احاديث آن حضرت و ذكر چهل حديث .
تذكره هفتم : بيان مدفن حضرت عبدالعظيم و ری .
تذكره هشتم : بيان وفات و شهادت حضرت عبدالعظيم .
تذكره نهم : بيان ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم به ذكر چند حديث .
تذكره دهم : بيان آداب و زيارت و معنی آن و وظيفه خدام .
تذكره يازدهم : بيان بانی قبر مبارك حضرت عبدالعظيم .
تذكره دوازدهم : بيان اقوال علماء عظام در فضيلت حضرت عبدالعظيم .
خاتمه كه مشتمل بر پنج تبصره است :
تبصره اولی : بيان حال امام زاده حمزه .
تبصره دوم : اجمالی از حال ساير امام زاده ها كليّةً و وظيفه عموم مردم نسبت به آنها .
تبصره سوم : در بيان حال مرحوم شيخ صدوق ابن بابويه عليه الرحمة .
تبصره چهارم : بيان احوال جد امجد مؤلف كتاب عالم ربانی و علامه ثانی مرحوم آية الله حاج محمد ابراهيم كلباسی اعلی الله مقامه .
تبصره پنجم : در بيان رد فتاوی و خرافات طايفه وهابی .
ر .ك : الذريعة ، ج 4 ، ص 40 ؛ فهرست كتابهای چاپی فارسی ، خانبابا مشار ، ج 1 ، ص 1250 ؛ فهرستواره كتابهای فارسی ، احمد منزوی ، ج 3 ، ص 2072 .
ص: 22
ترجمه تحت اللفظی حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام است .
آغاز: «بسمله . اعتقادات سيد جليل الشأن و عظيم القدر و المنزلة عبدالعظيم بن عبدالله الحسنی المعروف به شاه عبدالعظيم المدفون به ارض ری كه به عرض جناب مقدس هادی عليه السلام رسانيد و حضرت بسيار پسنديد و آن اين است . گفت عبدالعظيم : كه شهادت می دهم به درستی و راستی و يقين به قلب و زبان كه خداوند يكی است.»
نسخه های خطی : نسخه ای از اين كتاب در كتابخانه مدرسه امام صادق عليه السلام چالوس به شماره 6/666 مورخ 1227ق نگهداری می شود .
ر.ك: فهرست نسخه های خطی مدرسه امام صادق عليه السلام چالوس، محمود طيار مراغی، تهران، ميراث مكتوب، 1381ش، ص326.
از : ملا محمد اسماعيل فدائی كزازی اراكی (م 1263ق)
كتاب در سال 1230ق تأليف شده و شامل مقدمه و هشت فردوس و خاتمه است بدين ترتيب :
مقدمه : در بيان اين كه چرا امامت در نسل امام حسن عليه السلام قرار داده نشد .
فردوس اول : پيرامون اسم و رسم حضرت عبدالعظيم و آن چه صاحبان كتابهای رجالی درباره او گفته اند .
فردوس دوم : در بيان و شرح سند مطالب و رواياتی كه پيرامون آن حضرت در فردوس اول ياد شد .
فردوس سوم : پيرامون آباء گرامی آن حضرت .
ص: 23
فردوس چهارم : در بيان فضائل عامه آن حضرت كه شامل ساير امامزاده ها هم می شود .
فردوس پنجم : در بيان فضائل عامه آن حضرت كه شامل علمای عاملين هم می شود .
فردوس ششم : در معرفی هشت نفر از راويان أو .
فردوس هفتم : در معرفی مشايخ او (حدود 20 نفر) .
فردوس هشتم : در روايات منقوله از آن حضرت (60 روايت)
خاتمه : در بيان احوال اولاد امام حسن از غير زيد كه جدّ حضرت عبدالعظيم است .
اين كتاب با تصحيح آقای علی اكبر زمانی نژاد ضمن منشورات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام به چاپ می رسد.
نسخه های خطی : كتابخانه مسجد اعظم قم ، شماره 579 ، رساله اول مجموعه ، حدود 100 برگ .
ر .ك : فهرست نسخه های خطی كتابخانه مسجد اعظم قم ، رضا استادی ، صص 460-461 ؛ مجله نور علم ، ش 51-50 ، صص 290-291 .
از : ملا محمد باقر بن محمد اسماعيل مازندرانی كجوری تهرانی (م 1313ق)
چاپ سنگی ، تهران ، 1298ق ، 548ص ، رحلی .
يكی از منابع مهم و ارزشمند در باب حضرت عبدالعظيم و مسائل مرتبط با آن حضرت و ری كتاب «جنة النعيم والعيش السليم» است . تأليف اين كتاب در سال 1296ق با دو ديباچه - يكی به زبان فارسی و ديگری عربی - و مقدمه و 24 روح و
ص: 24
ريحان و خاتمه بدين شرح انجام پذيرفته است :
مقدمه با نام رضوان دارای سه عنوان : 1- كثرت نسل سادات ، 2- فضائل سادات ، 3- خصائص سادات .
روح و ريحان اول : در عدد اولاد ذكور و اناث امام حسن عليه السلام .
روح و ريحان دوم : در شرح حال حسن مثنّی .
روح و ريحان سوم : در شرح حال زيد بن حسن بن ابی طالب كه جدِّ حضرت عبدالعظيم است .
روح و ريحان چهارم : در شرح احوال اجداد ديگر حضرت عبدالعظيم .
روح و ريحان پنجم : در شرح كنيه و لقب و اسم مبارك حضرت عبدالعظيم .
روح و ريحان ششم : در شرح اولاد ذكور و اناث حضرت عبدالعظيم و حليه جليله اش خديجه دختر قاسم بن حسن امير .
روح و ريحان هفتم : در شرفياب شدن حضرت عبدالعظيم خدمت سه نفر از ائمه اثنی عشر و اختلاف اقوال و مؤيدات ثريبه در شرفيابی حضور امام حسن عسكری .
روح و ريحان هشتم : شرح حديث ابا حماد رازی كه در رساله صاحب بن عباد نقل شده و حضرت هادی عليه السلام او را برای اخذ احكام دين به حضرت عبدالعظيم ارجاع داده است .
روح و ريحان نهم : در شرح عرض دين حضرت عبدالعظيم با اباالحسن الثالث حضرت هادی و تشويق مردم به دانستن اين حديث .
روح و ريحان دهم : در هجرت حضرت عبدالعظيم است به شهر ری .
روح و ريحان يازدهم : در شرح احاديثی است كه حضرت عبدالعظيم از معصومين به واسطه و بلاواسطه نقل كرده اند . (در ده مطلب)
روح و ريحان دوازدهم : در مدفن شريف حضرت عبدالعظيم و بنای ری و مدح عجم .
ص: 25
روح و ريحان سيزدهم : در وفات حضرت عبدالعظيم است .
روح و ريحان چهاردهم : در ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم و شرح دو حديث .
روح و ريحان پانزدهم : در آداب زائر و زيارت و خدام قبور ائمه عليهم السلام .
روح و ريحان شانزدهم : در شرح بناء قبه حضرت عبدالعظيم و توسعه آن .
روح و ريحان هفدهم : در اقوال مجتهدين كه جلالت قدر حضرت عبدالعظيم ذكر فرموده اند .
روح و ريحان هجدهم : در شرح حال سيد جليل امامزاده حمزه .
روح و ريحان نوزدهم : در احوال امامزاده عبدالله ابيض .
روح و ريحان بيستم : در شرح حال سيد شريف قاضی صابر ونكی .
روح و ريحان بيست و يكم : در شرح حال امامزاده طاهر .
روح و ريحان بيست و دوم : در شرح حال امامزادگانی كه به ری آمده اند .
روح و ريحان بيست و سوم : در شرح احوال نه نفر از مجتهدين و علمائی كه در اطراف حضرت عبدالعظيم مدفون شده اند .
روح و ريحان بيست و چهارم : در خوابهايی كه در تعظيم روضه مباركه آن حضرت ديده شده .
خاتمه : در تقريظها و ماده تاريخهای كتاب .
و در آخر صورت املاك و اعيان موقوفه حضرت عبدالعظيم با اسامی و آن چه از منافع آنها حاصل می شود ، ذكر شده است .
اين كتاب با تصحيح سيد صادق حسينی اشكوری در 5 جلد، ضمن مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام و شهر ری منتشر می شود.
ر .ك : الذريعة ، ج 5 ، ص160 با عنوان «جنة النعيم والعيش السليم» و ج 11 ، ص266 با عنوان «روح و ريحان» ؛ فهرست كتابهای چاپی فارسی ، مشار ، ج 2 ، صص
ص: 26
1584-1585 ؛ فهرستواره كتابهای فارسی ، ج 3 ، ص 2099 ؛ يادداشتهای قزوينی ، ج 8 ، ص 44 .
از : محمد باقر پورامينی
اول ، [شهرری] ، معاونت فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام و نشر محبت ، بهار 1377ش ، 172ص ، رقعی ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه ، نمودار .(ستارگان ری/1)
بررسی ابعاد و زوايای مختلف زندگی گهربار حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، موضوع و محور اين دفتر می باشد كه با مراجعه و استفاده بيش از 140 مأخذ به ثمر رسيده است . كتاب با قلمی ساده و زيبا تحرير يافته و مباحث مربوط به ولادت تا وفات ، روايات ، تأليفات ، مشايخ ، ريشه های هجرت ، آستان مقدس ، زيارت و كرامات و ديگر مسائل مربوط به مربوط به آن حضرت را مورد بحث و بررسی قرار داده است .
از : جواد بن مهدی شاه عبدالعظيمی شريف رازی لاريجانی (م 1355ق)با تصحيح : آقا شيخ بهاء الدين معين العلماء ، به سعی و اهتمام : آقا شيخ علی خازن التولية چاپ سنگی ، تهران ، كارخانه آقا ميرزا علی اصغر باسمه چی ، رجب 1318ق ، كاتب : محمد حسن گلپايگانی ، 63+46+18ص ، در750 جلد ، جيبی .
اين كتاب مختصری از شرح احوال و آثار حضرت عبدالعظيم عليه السلام است . مطالبی كه از آنها ياد شده بدين قرارند : 5 حديث در ثواب زيارت آن حضرت ، 5 حديث
ص: 27
در فضيلت ، قول 5 نفر از علمای اعلام در جلالت قدر آن حضرت والامقام ، و زيارتنامه آن حضرت ، پنج حديث به نقل از ايشان و 5 حديث ديگر . پس از متن كتاب دو ضميمه نيز به آن ملحق شده است : ابتدا قوانين آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام در 20 بند ذكر شده و سپس موقوفات مسجد جامع و حرم مشخص شده اند . (به خط سياق در 46 ص) . و ضميمه دوم صورت وقفنامه آقا ميرزا مطيع خان مستشار الملك وزير كل اداره مركزی بروجرد بر آستانه حضرت معصومه سلام الله عليها است در 18 ص . ر .ك : فهرست كتابهای چاپی فارسی ، ج 2 ،ص 1889 ؛ المسلسلات فی الاجازات ، ج2 ، ص 235 .
از : حيدر تهرانی
[اول] ، تهران ، كتابفروشی اسلاميه ، پس از 1401ق ، 39ص ، رقعی .
اشعاری در مدح حضرت عبدالعظيم حسنی و بی بی شهربانو می باشد . در ابتدا نيز مقدمه ای در نام و نسب و چگونگی اسارت و درگذشت بی بی شهربانو آمده است كه برخی از مطالب آن اصالت تاريخی ندارد .
از : محمد جواد بن رضا مؤذنی (م 1371ش)دفتر بزرگی است كه در آن نام كتابها به همراه برخی از مشخصات آنها به ترتيب زمان ورود به كتابخانه ثبت شده است . در اين دفتر از تاريخ 24/8/1324 تا 26/10/1371 تعداد 9636 جلد كتاب و نشريه چاپی و خطی به ثبت رسيده و علاوه بر نام كتاب و مؤلف ، به موضوع ، ناشر ، تاريخ طبع ، تعداد صفحات ،
ص: 28
تعداد تصاوير ، محل تهيه و قيمت خريد كتاب اشاره شده است . پس از آن تا تاريخ 5/2/1380 و تا شماره 11000 كتابها به ثبت حسين مؤذنی مدير فعلی كتابخانه رسيده است . نسخه های خطی : كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم ، شماره 588 ، نستعليق ، مؤلف ، از 24/8/1324 تا 5/2/1380 ش ، تمام صفحات دارای جداول 16 ستونی ، 178 برگ ، 36 سطر . ر .ك : فهرست نسخه های خطی كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم حسنی ، ابوالفضل حافظيان ، در شرف نشر .
از : ابوالقاسم صاحب اسماعيل بن عباد ديلمی (م 385ق)صاحب بن عباد - وزير دانشمند آل بويه - رساله ای كوتاه پيرامون نسب ، زندگانی ، فضل زيارت ، وصف علم و برخی از روايات حضرت عبدالعظيم عليه السلام نوشته است .
اين رساله در عين اختصار ، بسيار مهم و پرفايده و شامل برخی مطالب است كه منحصراً در آن نقل شده است . از طرف ديگر قديمی ترين نوشته ای است كه به صورت مستقل در باب آن حضرت تدوين شده و امروزه در اختيار ما قرار دارد . اين رساله به جهت اختصارش در منابع متعددی در ضمن ديگر كتابها به چاپ رسيده است كه برخی از آنها عبارتند از :
1- نفائس المخطوطات ، محمد حسن آل يس ، المجموعة الرابعة ، ص 17 به بعد .
2- خاتمة مستدرك الوسائل ، شيخ حسين نوری طبرسی ، قم ، تصحيح و چاپ : مؤسسه آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، 1416ق ، ج22 ، صص 403-408 (چاپ سنگی ، ج 3 ، ص 614)
ص: 29
3- عبدالعظيم الحسنی حياته و مسنده : زندگانی حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، عزيز الله عطاردی ، سوم ، تهران ، انتشارات عطارد ، 1373ش .
4- مجله نور علم ، ش 50-51 ، صص 285-288 ، از روی چاپ نخست .
5- مسند الامام الجواد ابی جعفر محمد بن علی الرضا عليهم السلام ، عزيز الله عطاردی ، اول ، قم ، المؤتمر العالمی الثانی للامام الرضا عليه السلام ، 1410ق ، صص 302-304 .
6- مزارات أهل البيت و تاريخها ، محمدحسين حسينی جلالی ، سوم ، بيروت ، مؤسسة الاعلمی ، 1415ق ، صص206-209 .
همچنين در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر ری منتشر می شود.
نسخه های خطی : نسخه های خطی رساله صاحب بن عباد زياد نيست . صاحب مستدرك الوسائل در كتاب خود اين رساله را از روی نسخه ای مورخ 516ق به خط برخی افراد از خاندان آل بابويه نقل می كند . ولی امروز مشخص نيست كه آن نسخه چه سرنوشتی پيدا كرده است . اما در همان زمان چند بار از روی اين نسخه ، استنساخ شد . از جمله نسخه مرحوم نوری و نسخه شيخ آقا بزرگ تهرانی . بقيه نسخه های موجود نيز با واسطه يا بلا واسطه از آن نسخه اصل گرفته شده اند كه عبارتند از :
1- نسخه محدث نوری كه سرنوشت آن مشخص نشد .
2- نسخه شيخ آقا بزرگ تهرانی ، استنساخ شده از روی نسخه 516ق .
3- نسخه محمد حسن آل ياسين ، مورخ 1324ق ، استنساخ شده از همان نسخه .
4- نسخه عكسی مركز احياء ميراث اسلامی به شماره 2626 ، به خط حسن بن سيد عبدالهادی بن سيد موسی بن سيد حسن بن سيد علی بن سيد شكر بن سيد مسعود موسوی خرسان در 21 ذی قعده 1351ق ، 3 صفحه ، 25 سطر .
اصل نسخه در يكی از كتابخانه های نجف - عراق نگهداری می شود .
ص: 30
5 - كتابخانه آيت اللّه مرعشی نجفی - قم، شماره 12806، رساله پنجم مجموعه، به خط صدر الاسلام خوئی.
ر .ك : الذريعة ، ج 16 ، ص 269 ؛ مستدرك الوسائل ، ج 22 ، صص 403-408 .
سربی ، تهران ، 1350ق .
از : احمد صادقی اردستانیدوم ، تهران ، انتشارات حافظ نوين ، 1373ش ، 224ص ، رقعی .
در اين كتاب زندگانی و شخصيت حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام از جهات مختلف بررسی ، و برای آشنايی زائرين آن بزرگوار به زبانی ساده تحرير شده است . عناوين فصول 12 گانه كتاب از اين قرار می باشد : تاريخچه زندگی و وفات حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، علت عظمت و شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، ايمان و مقام علمی او از نظر امامان عليهم السلام ، چرا از مدينه به شهر ری هجرت كرد؟ ، عبدالعظيم عليه السلام و احاديث امام رضا عليه السلام ، احاديث عبدالعظيم حسنی عليه السلام از امام جواد ، روايات عبدالعظيم عليه السلام از امام هادی عليه السلام ، فضيلت و فلسفه زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، آداب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، بركت و كرامت برای ادای حاجت ، امام زاده های معروف شهر ری ، مقابر علماء و مزارهای معروف شهر ری .
ص: 31
از : محمد شريف رازی
تقريظ : آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی
[اول] ،[ تهران] ، كتابفروشی محمد علی علمی ، 1367ق ، 152ص ، رقعی ؛ تصوير .
اين كتاب شامل ديباچه و دو باب و خاتمه (باب اول چهار فصل و باب دوم هشت فصل و خاتمه چهار فصل) است. مؤلف سعی كرده تا شرحی جامع از احوالات اين امامزاده را در كتاب برای عموم فراهم آورد كه برخی از عناوين مطرح شده در كتاب چنين اند : اجداد آن حضرت ، هويت عبدالعظيم حسنی و شخصيت أو ، روش آن حضرت در مدينه و عراق قبل از مهاجرتش به ايران ، هجرت عبدالعظيم حسنی از عراق به ايران ، مقام علم و دانش آن حضرت ، ادراكش سه تن از حضرات امامان را ، احوال و كرامات حضرت در ری ، شرح احاديث عبدالعظيم حسنی كه از امام ها روايت كرده است ، در وفات آن حضرت و سبب آن ، مدفن ايشان ، زيارت آن حضرت ، اصحاب و حواری ، بناء و سازمان آستانه مقدسه ، در مزارهای مجاور آن حضرت .
تأليف كتاب در سال 1365ق بوده است .
اول ، تهران ، چاپخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1373ش ، 40 ص ، جيبی .
ص: 32
اول ، تهران ، شريعت ، 1375ش ، 32ص ، جيبی .
ترجمه : مهدی الهی قمشه ای
اول ، تهران و شهر ری ، نشر نذير و نشر بنی فاطمه عليها سلام ، 1381ش ، 32ص ، جيبی .
ترجمه : مهدی الهی قمشه ای اول ، تهران ، انتشارات عفت ، 1378ش ، 48ص ، جيبی . سوم ، تهران ، انتشارات عفت ، 1381ش ، 48ص ، جيبی . همراه با مقدمه ای پيرامون زندگانی حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام در 10ص.
اول ، تهران ، انتشارات سروش ، 1376ش ، 24ص ، جيبی ؛ تصوير .
به خط : عظيم هادی پور
اول ، تهران ، انتشارات پيام معلم ، 1381ش ، [18ص] ، جيبی .
ص: 33
زيارت نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام و امامزاده حمزه و امامزاده طاهر به همراه ترجمه زيرنويس فارسی و انگليسی است . در ابتدا مقدمه ای كوتاه در دو صفحه در شرح زندگانی آن حضرت آمده است .
اول ، قم ، صدر رضوانی ، 1379ش ، 32ص ، جيبی .
گردآوری تحقيق و تنظيم : سيد احمد صدرالحفاظ
زير نظر : سيد احمد صدرالحفاظ
اول ، تهران ، سيد حسين صدرالحفاظ ، بی تا ، 32ص ، جيبی .
گردآورنده : اسماعيل پزشكيان نژاد ، خط : غلامرضا مجد اول ، تهران ، انتشارات پزشكيان نژاد و پسران ، 1364ش ، 24ص ، جيبی . (صراط التزكية/19) به همراه مقدمه ای كوتاه از احوالات حضرت عبدالعظيم عليه السلام
اول ، تهران ، برف ، 1378ش ، 72ص ، جيبی .
ص: 34
از : محمد جواد نجفیدوم ، تهران ، كتابفروشی اسلاميه ، 2536 شاهنشاهی ، ج 4 ، صص 173-231 ، جيبی ؛ كتابنامه .
از آن جا كه حضرت عبدالعظيم عليه السلام از فرزند زادگان امام حسن مجتبی عليه السلام به شمار می رود ، مؤلف شرح حال آن بزرگوار را به زبانی ساده ، ضميمه كتاب امام حسن نموده است . اين بخش كه در صص 173-231 به چاپ رسيده ، خلاصه ای از مطالب مربوط به پدران ، ولادت ، دروان زندگی ، روايات ، وفات و فرزندان حضرت عبدالعظيم را در بردارد .
از : معاونت فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام اول ، تهران ، انتشارات دارالحديث ، مركز چاپ و نشر ، پائيز 1375ش ، 78ص ، رقعی . (مؤسسه فرهنگی دارالحديث ، مركز چاپ و نشر/29) 20 داستان از كرامات حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام است كه پس از اطمينان از استواری آنها در قالب داستان هايی عرضه شده است . برخی از اين گونه گزارش ها پيش از اين در «ری» انتشار يافته بودند .
ترجمه : مهدی الهی قمشه ای
ص: 35
اول ، تهران ، انتشارات عفت ، 1378ش ، 152ص ، وزيری . چهارم ، 1381ش ، 136ص ، جيبی .
از : جابر انصاری اول ، تهران ، رايزن ، 1380ش ، 80ص ، رقعی . اين كتاب شامل تعزيه نامه هايی است كه در مورد زندگانی و شهادت حضرت عبدالعظيم سروده شده اند .
مقدمه : سيد ضياء الدين شادمان [تهران] ، سازمان چاپ آبان ، فروردين 1349ش ، 30 ص ، نشريّه آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم ، رقعی ؛ تصوير .
اين جزوه كه دومين شماره نشريه آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم می باشد دارای سرفصلهای زير است : هويت و شخصيت حضرت عبدالعظيم ، هويت و شخصيت امامزاده حمزه ، سند ارزنده تاريخی در گاه و كتيبه آستانه حضرت عبدالعظيم ، تعميرات سال 1347 و كشف كتيبه های حرم ، بنيان گذار آرامگاه ، تعميرات اساسی و نوسازی بقاع متبركه مجموعه آستانه در سال 1348 ، امامزاده طاهر و موفقيتهای مالی سال 1348 .
از : وثوق العلماء عبدالله بن محمد حسن خوراسكانی اصفهانی
ص: 36
چاپ سنگی ، بی جا ، كاتب : ميرزا عبدالكريم شيرازی ، بی تا ، 22 ص ، به همراه چند كتاب ديگر مؤلف از جمله : اصول دين ، عقائد المؤمنين ، منظومه اصول دين و اشعاری كه يك مصراع آنها غير معروف است؛ رقعی .
كتاب مختصری در شرح احوال حضرت عبدالعظيم عليه السلام و نسب و زيارت آن بزرگوار است كه به همراه ترجمه حديث اعتقادات روايت شده از آن بزرگوار ، در مجموعه آثار مؤلف به طبع رسيده اند . تاريخ تأليف كتاب احتمالاً 21 ربيع الثانی 1324ق بوده است .
از : لطف الله صافی گلپايگانی
اول ، قم ، مؤسسه انتشارات حضرت معصومه سلام الله عليها ، 1376ش ، 95ص ، رقعی .
پيشينه عرض دين و اعتقادات نزد بزرگان و دين شناسان ، به زمان پيامبر اكرم و ائمه معصومين عليهم السلام باز می گردد . يكی از مشهورترين آنها ، حديث عرض دين و سؤالات حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام می باشد كه از امام هادی عليه السلام روايت كرده است . مؤلف در اين كتاب به سابقه تاريخی عرض دين و پس از آن به شرح حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم می پردازد . دين ، نبوت ، معراج ، سوال قبر ، بهشت و آتش ، ميزان ، صراط و معاد از جمله مباحثی است كه به توضيح پيرامون آنها پرداخته شده است .
از : عبدالزهراء عثمان محمد
ص: 37
اول ، بيروت ، دارالهادی للطباعة و النشر و التوزيع ، 1422ق ، 155ص ، وزيری . همان گونه كه از عنوان ذكر شده بر می آيد ، موضوع اصلی كتاب دو بخش سيره و مسند حضرت عبدالعظيم عليه السلام است . با اين كه كتب تاريخ و سيره و رجال ، به جز اطلاعاتی اندك از زندگی حضرت عبدالعظيم مطلب قابل توجه ديگری ذكر نكرده اند ، ولی مؤلف با گردآوری اين اطلاعات پراكنده در بخش اول كتاب ، عظمت اين عالم بزرگوار و جايگاه او را نزد ائمه معصومين عليهم السلام مشخص می كند . ذكر احوالات آن حضرت به همراه شرح اوضاع و احوال سياسی و فرهنگی آن زمان به نحو مطلوبی در توضيحات مؤلف پيوند خورده اند و باعث روشن تر شدن بيش از پيش زندگانی ايشان شده است .
اما در بخش دوم مؤلف به ذكر 179 حديث از احاديثی كه نام حضرت عبدالعظيم حسنی در سلسله اسناد آن به چشم می خورد پرداخته است . اين احاديث در فصولی با اين عناوين ذكر شده اند : صفات الله عزّ وجلّ ، احاديث الاحكام ، احاديث النوادر ، من تفسير الائمة ، فرائض الإسلام ، القائم من آل محمد(ص) ، وصايا الائمة ، الاخلاق ، كبائر الذنوب ، زيارة الائمة ، من سيرة الانبياء و الاوصياء عليهم السلام ، مكانة الحسين عليه السلام . در اين بخش علاوه بر كثرت احاديث، بيش از هر چيز ديگر تبويب آنها درخور توجه می باشد.
از : عزيز الله عطاردی
سوم ، تهران ، انتشارات عطارد ، 1373ش ، 356ص +تصاوير ، وزيری ؛ تصوير ، نمايه .
اين كتاب حاوی اطلاعات گسترده ای در شناخت حضرت عبدالعظيم عليه السلام است كه
ص: 38
به روش توصيفی نگارش يافته است. مطالب در 6 فصل تنظيم شده و مؤلف سعی نموده تا تمام مواردی كه به نحوی با زندگی آن حضرت مرتبط بوده را در تأليف خود بياورد: فصل اول در شرح زندگانی حضرت عبدالعظيم است. در فصل دوم آباء و اجداد ايشان معرفی می شوند. فصل سوم حاوی اخبار و رواياتی است كه در كتب حديثی قديم و جديد با سند از حضرت عبدالعظيم روايت شده اند. تعداد اين احاديث در مجموع به 79 می رسد كه همگی به همراه ترجمه درج شده اند. فصل چهارم مربوط به مشايخ و اساتيد روايتی آن حضرت است كه در طرق اخبار و روايات ذكر شده اند. طبق شمارش نگارنده اين تعداد به 25 نفر می رسند. راويان و تلامذه ای كه از ايشان اخذ حديث كرده اند 15 نفرند . شرح احوالات اين عده در فصل پنجم ذكر شده است . و فصل ششم به شناسايی روضه مطهره حضرت عبدالعظيم حسنی و مؤسسات وابسته به آن می پردازد . در مجموع می توان اين كتاب را يكی از جامعترين تأليفات نوشته شده درباره حضرت عبدالعظيم عليه السلام تا اين زمان دانست .
از : ابوالفضل حافظيان بابلی ، علی صدرايی خويیهم اكنون حدود 3000 جلد كتاب چاپ سنگی و سربی و قديمی در كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام نگهداری می شود كه در اين كتاب به صورت كامل فهرست شده اند .
از : ابوالفضل حافظيان بابلی
در حوزه علميه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 80 نسخه خطی موجود است كه فهرستی
ص: 39
تفصيلی از آنها تهيه شده و به انضمام فهرست نسخه های خطی كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام منتشر می شود .
از : ابوالفضل حافظيان بابلی
اين كتاب ، فهرست تفصيلی نسخه های خطی كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام است كه تعداد آنها به 744 نسخه می رسد و در دو جلد در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام به چاپ می رسد .
از : ابوالفضل حافظيان بابلیفهرستی است از 68 نسخه كه در موزه آستانه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام نگهداری می شود و به انضمام فهرست نسخه های خطی كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام چاپ می شود .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)شيخ صدوق در اين تأليف رواياتی كه پيرامون شخصيت و زندگی و ويژگيهای آن حضرت می باشد را جمع آوری كرده است . ولی متاسفانه نسخه ای از آن امروزه در دست نيست ، اما با اين همه در آثار شيخ صدوق به صورت پراكنده رواياتی پيرامون شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ذكر شده است . ر .ك : مجله نور علم ، ش 51-50 ، صص 281-283 ؛ رجال نجاشی ، ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عباس نجاشی ، تحقيق : سيد موسی شبيری زنجانی ، چهارم ،
ص: 40
قم ، مؤسسة النشر الاسلامی لجماعة المدرسين بقم ، صص 247-248 ؛ مجله تراثنا ، ش 5 ، ص 31 .
از : عبدالعظيم بن عبدالله حسنی عليه السلام
ر .ك : رجال النجاشی ، ص 247 ؛ الذريعة ، ج 7 ، ص 190 ؛ معجم ما كتب عن الرسول و اهل البيت عليهم السلام ، ج 5 ، ص 424 ؛ مجله تراثنا ، ش 5 ، صص 31-32 .
از : عبدالعظيم بن عبدالله حسنی عليه السلامر .ك : رساله صاحب بن عباد ؛ مجله تراثنا ، ش 5 ، صص 32-31 .
جلد اول : مسند حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام به همراه ترجمه آن ، عزيز الله عطاردی و علی رضا هزار
جلد دوم : جنات النعيم فی احوال سيدنا الشريف عبدالعظيم عليه السلام ، ملا محمد اسماعيل كزازی (م 1263) ، به تصحيح علی اكبر زمانی نژاد
جلد سوم : جنة النعيم ، ملا محمد باقر كجوری مازندرانی (م 1313ق) ، ج اول ، به تصحيح سيد صادق حسينی اشكوری
جلد چهارم : جنة النعيم ، ملا محمد باقر كجوری مازندرانی (م 1313ق) ، ج دوم
جلد پنجم : جنة النعيم ، ملا محمد باقر كجوری مازندرانی (م 1313ق) ، ج سوم
جلد ششم : جنة النعيم ، ملا محمد باقر كجوری مازندرانی (م 1313ق) ، ج چهارم
جلد هفتم : جنة النعيم ، ملا محمد باقر كجوری مازندرانی (م 1313ق) ، ج پنجم
ص: 41
جلد هشتم : تذكره عظيميه ، شيخ محمد ابراهيم كلباسی (م 1362ق) ، به تصحيح عليرضا هزار
جلد نهم : مجموعه رساله های خطی و سنگی پيرامون حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، به كوشش سيد مجتبی صحفی و علی اكبر زمانی نژاد
جلد دهم : مجموعه رساله های خطی پيرامون امامزادگان و زيارتگاههای شهر ری، به كوشش علی اكبر زمانی نژاد
جلد يازدهم : مجموعه مقالات چاپ شده (20 مقاله)، علی اكبر زمانی نژاد و هادی ربانی
جلد دوازدهم : مجموعه كتابهای چاپی و رساله ها (10 عنوان)، به كوشش مهدی مهريزی و علی اكبر زمانی نژاد
جلد سيزدهم : مجموعه گفتارهای پراكنده پيرامون حضرت عبدالعظيم و شهر ری (حدود 150 عنوان)، به كوشش ابوالفضل حافظيان و علی اكبر زمانی نژاد
جلد چهاردهم : مشاهير و عالمان مدفون در حرم حضرت عبدالعظيم و شهر ری، عليرضا هزار
جلد پانزدهم : مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ج 1
جلد شانزدهم : مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ج 2
جلد هفدهم : مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ج 3
جلد هجدهم : فهرست نسخه های خطی كتابخانه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ابوالفضل حافظيان ، ج 1
جلد نوزدهم : فهرست نسخه های خطی كتابخانه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ج 2
جلد بيستم : فهرست نسخه های سنگی كتابخانه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، ابوالفضل حافظيان ، علی صدرايی خويی
ص: 42
جلد بيست و يكم : مأخذ شناسی حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر ری ، ابوالفضل حافظيان ، سيد محمد حسين حكيم
جلد بيست و دوم : حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام ، محمد علی سلطانی
جلد بيست و سوم : حضرت عبدالعظيم و شهر ری در پهنه تاريخ ، اصغر قائدان
جلد بيست و چهارم : امام زادگان ری ، محمد قنبری
جلد بيست و پنجم : علما و دانشمندان ری ، محسن صادقی
از : ابراهيم حسن بيگی
ويراستار : علی مؤذنی، تصاوير : فاطمه رادپور
اول ، تهران ، سازمان پژوهش و برنامه ريزی آموزشی ، انتشارات مدرسه ، 1372ش ، 36ص ، رقعی ؛ تصوير .
پنجم ، تهران ، سازمان پژوهش و برنامه ريزی آموزشی انتشارات مدرسه ، پاييز 1377ش ، 36ص ، رقعی .
از : عباس حائری تهرانی
تحت نظر و مراقبت : محمود ياسری بی جا ، چاپخانه محمد علی فردين ، بی تا ، 67 ص ، جيبی .
در اين مجموعه زيارتنامه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام به همراه زيارت وارث ، دعاء كميل ، زيارت عاشورا و زيارت جامعه با عنوان «زيارتنامه ناحيه مقدسه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، وارث با دعاء كميل و زيارت عاشورا» به چاپ
ص: 43
رسيده است . قسمت اول كه 37 صفحه آغاز كتاب را در بر می گيرد ، شرح و ترجمه زيارتنامه حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام است . اهميت اين ترجمه آن است كه هر جمله زيارت مستند سازی شده كه اشاره به كدام حديث يا نقل قول امامان و علماء دارد .
از : ناشناس
بندی كوتاه در ذكر انساب حضرت عبدالعظيم عليه السلام است بدين شرح :«نسب نامه حضرت امامزاده واجب التعظيم و التكريم امام زاده عبدالعظيم بن عبدالله بن علی الشديد بن حسن الامير بن زيد بن امام حسن بن علی بن ابی طالب عليه السلام » . و پس از آن خبری در چگونگی آبادی شهر ری و بزرگی و عظمت آن . نسخه های خطی : كتابخانه مجلس شورای اسلامی - تهران ، شماره 3455 ، ص 165 ، نسخ بسيار ريز ، احمد غلام عمله خزانه ، در جنگی كه همو به فاصله سالهای 1113 تا 1140ق به عنوان كتابدار كتابخانه صفوی گردآورده است ، قسمت مربوط به نسب نامه در 1138ق ، برگها وصالی شده و دارای عناوين شنگرف و چليپا است .
ر .ك : فهرست كتابخانه مجلس ، ج 10 ، ص 1352 .
از : جواد محدثی
اول ، قم ، سازمان چاپ و نشر مؤسسه فرهنگی دارالحديث با همكاری معاونت فرهنگی آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1379 ، 48ص ، رقعی . نگاه اجمالی و مختصری به زندگينامه ، هجرت ، عمر ، احاديث و زيارتنامه
ص: 44
حضرت عبدالعظيم حسنی عليه السلام است ؛ كه با قلمی روان و به انگيزه ء آشنايی عموم زائران با شخصيت اين فرزند بزرگوار امام حسن مجتبی عليه السلام نوشته شده است .
از : جواد بن مهدی شاه عبدالعظيمی شريف رازی لاريجانی (م 1355ق)سنگی ، تهران ، مطبعه حاجی عبدالرحيم ، 1334ق ، كاتب : محمد علی ، 120ص ، جيبی .
كتاب در شرح حال حضرت عبدالعظيم عليه السلام به رشته تحرير در آمده و همراه آن مطالب پراكنده ديگری نيز گنجانده شده است كه برخی از عناوينش بدين صورت اند : حديث كساء ، تولد و وفات حضرت عبدالعظيم ، تحقيق جواديه ، نسل آن حضرت ، زيارتنامه پنج حديث كبير و صغير ، دعای حضرت ، سوگواری وی و ديگر قبور مشاهد مشرفه و امامزادگان ری ، زيارتنامه آنها ، امامزاده حمزة بن موسی ، امامزاده طاهر ، امامزاده زيد ، امامزاده عبدالله ، امامزاده حسين بن عبدالله ابيض ، امامزاده ابوالحسن و ديگر امامزاده ها ، بی بی زبيده ، بی بی شهربانو ، امامزادگان طهران ، شرح احوالات حضرت معصومه و زيارت وی ، زيارت چهارده معصوم ، زيارت امام حسين عليه السلام و شهدای ديگر ، ترجمه شيخ ابو الفتح رازی . پايان تأليف كتاب در جمادی الثانی 1320 ق است .
شايسته ذكر است كه برخی از مطالب تازه ای كه مؤلف در كتاب خود ذكر كرده بی اعتبار می باشند و از ارزش آن كاسته اند . ر .ك : الذريعة ، ج 16 ، ص 367 (كه به اشتباه نام كتاب «فوز الآفاق» آمده است) ؛ فهرست كتابهای چاپی فارسی ، خانبابا مشار ، ج 5 ، ص 5329 ؛ الذريعة ، ج 24 ، ص 355 ( با عنوان «نور الآفاق») .
ص: 45
ص: 46
ص: 47
ص: 48
حضرت عبدالعظيم عليه السلام : كتاب های مشتمل
از : سيد محمد تقی مصطفوی
تنظيم و تصحيح : مير هاشم مُحدّث اول ، تهران ، انجمن آثار ملی ، آذر 1361ش ، ج1 ، صص 147 - 160 و 291 - 296 و421-423 ، وزيری ؛ تصوير ، نقشه . (سلسله انتشارات انجمن آثار ملی/153)
از : سيد عبدالرزاق كمونه حسينی
ترجمه : عبدالعلی صاحبی دوم ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1375ش ، صص 128-129 ، وزيری .
از : هادی ربانی ، سيد محسن موسوی
ص: 49
اول ، قم ، انتشارات دارالحديث ، مركز چاپ و نشر ، 1381ش ، صص 223-226 ، رقعی ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : محمد طه نجف (م 1323ق)[اول] ، نجف ، مطبعة العلوية ، 1340ق ، ص 79 ، وزيری .
از : ابی منصور احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی
تصحيح : سيد محمد باقر خرسان نجف ، منشورات النعمان للطباعة والنشر ، 1386ق ، ج 2 ، ص 249 ، وزيری .
از : عزيز الله عطاردیدوم ، تهران ، كتابخانه صدر ، زمستان 1368ش ، صص 475-478 ، وزيری ؛ نمايه .
از : ذبيح الله محلاتیتحرير و تصحيح به قلم : محمد جواد نجفی تهران ، انتشارات كتابفروشی اسلاميه ، 1349ش ، صص 213-214 و 270-271 و 311-316 ، وزيری ؛ تصوير .
ص: 50
از : محمد شريف رازی[اول] ، قم ، مكتبة الزهراء ،] 1370ش؟] ، صص 20-52 ، وزيری ؛ تصوير ، سند ، كتابنامه .
از : ابی عبدالله محمد بن محمد بن نعمان عكبری بغدادی شيخ مفيد (م 413ق)تصحيح : علی اكبر غفاری ، سيد محمود زرندی دوم ، بيروت ، دارالمفيد ، 1414ق ، صص 96 و 247 ، وزيری ؛ نمايه .(سلسلة مؤلّفات الشيخ المفيد/12)
از : ناشناسرساله ای است در 30 باب در اختيارات ايام از لحاظ سعد و نحس و بر پايه روايات و همچنين ذكر وقايع مهم تاريخی از قبيل مواليد و وفيات ائمه عليهم السلام و رخدادهای مهم ديگر از تاريخ صدر اسلام . نسخه های خطی : كتابخانه آيت الله مرعشی ، شماره 11529 ، نستعليق ، محمد نصير ، 1072ق ، 36 برگ ، 15 سطر ، برگ 20 پ (پيرامون دفن حضرت عبدالعظيم عليه السلام در ری) ر .ك : فهرست كتابخانه مرعشی ، ج 29 ، صص 186-187 .
از : احمد صادقی اردستانی
اول ، قم ، دارالنشر ، 1368ش ، صص 96-98 ، وزيری .
ص: 51
از : ناشناس
چاپ سنگی ، بی جا ، 1307ق ، 288 ص ، به خط شمس الكتاب محمد صادق جرفادقانی ، قسمت زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، نيم جيبی .
از : غلامحسين سيبيويه حائری (قرن 14ق)مجموعه ای از ادعيه و زيارات مختلف به نقل از مزار مجلسی و تحية الزائر است . مانند فضيلت مسجد براثا ، ذكر زيارت سلمان فارسی رضی الله عنه و امام زادگان ديگر ، ادعيه توسل و تعويذات و زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام و . . . . نسخه های خطی : كتابخانه حجة الاسلام سيد محمد رضا طبسی حائری - قم ، شماره 823 ، خط مؤلف ، قرن 14 ه- ، نسخ ، عناوين شنگرف ، 63 برگ ، 12 سطر . ر .ك : فهرست نسخه های خطی كتابخانه سيد محمد رضا طبسی حائری ، ابوالفضل حافظيان ، در شرف نشر .
66 / 14 . اربعين حديث
از : ناشناس
شامل چهل حديث در اصول و فروع دين (همچون اعتقادات ، وضو ، غسل ، تيمم ، نماز و . . .) می باشد كه در 25 باب تدوين شده است . حديث اول اين كتاب ، حديث معروف عرض دين حضرت عبدالعظيم عليه السلام می باشد .
آغاز :«بسمله .الباب الاول فی اصول الدين . روی محمد بن علی بن بابويه فی كتاب التوحيد باسناده الی عبدالعظيم بن عبدالله الحسنی قال دخلت علی سيدی علی بن محمد بن علی بن موسی...»
ص: 52
نسخه های خطی : كتابخانه آستان قدس رضوی ، شماره 19309 ، نسخ قرن 11ه- ، برگ 1 ر [رؤيت]
از : شريف أنس كتبی حسنیاول ، مدينه ، دارالمجتبی للنشر و التوزيع ، 1420ق ، ص 81 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه . (منشورات الخزانة الكتبية الحسنية الخاصة/7)
از : ابی علی فضل بن حسن طبرسی (قرن 6ق)تصحيح : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث اول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، ربيع الاول 1417ق ، ج2 ، صص 178-179 و 194 و 229 و 242-244 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه . (سلسلة مصادر بحارالانوار/16)
از : سيد رضی الدين علی بن موسی بن جعفر بن طاووس حلی (م 664ق)تصحيح : جواد قيومی اصفهانی اول ، قم ، مكتب الاعلام الاسلامی ، 1414ق ، ج1 : مضمار السبق فی ميدان الصدق ، صص 76 و 383 ، وزيری ؛ نمايه .
از : هيئة محمد الامين(ص)قم ، الأمين للطباعة والنشر ، 1422ق ، صص 212-213 ، رقعی .
ص: 53
از : ابی عبدالله محمد بن محمد بن نعمان عكبری بغدادی شيخ مفيد (م 413ق)
تصحيح : حسين استادولی ، علی اكبر غفاری دوم ، بيروت ، دارالمفيد ، 1414ق ، صص 319 و 328 ، وزيری ؛ نمايه . (سلسلة مؤلّفات الشّيخ المفيد/13)
از : ابی جعفر محمد بن حسن طوسی (م 460ق)تصحيح : قسم الدراسات الاسلامية مؤسسة البعثة اول ، قم ، دارالثقافة للطباعة و النشر و التوزيع ، 1414ق ، صص 90 و 94 و 136 و 481 و 494 و 589 و 602 و 652 ، وزيری ؛ نمايه .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تصحيح : قسم الدراسات الاسلامية مؤسسة البعثة اول ، تهران ، مركز الطباعة والنشر فی مؤسسة البعثة ، 1417ق ، صص 38 و71 و 85 و 276 و 388 و 419 و 495 و531 و 688 و 752 ، وزيری ؛ نمايه .
از : سيد محمد كاظم قزوينیاول ، قم ، مؤسسة الرسالة ، 1414ق ، صص 211-236 ، وزيری .
ص: 54
از : المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام اول ، قم ، مركز الطباعة و النشر للمجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام ، 1422ق ، صص 210-212 ، وزيری . (أعلام الهداية/12)
از : عبدالزهراء عثمان محمداول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1408ق ، ص 98 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : سيد عزيزالله امامت كاشانیسنگی ،دوم ، بی جا ، كتابخانه گلزار ، 1344ش ، صص 13-22 ، رقعی .
از : علی اصغر شميمدوم ، تهران ، انتشارات مدبر ، 1368ش ، صص 199 و 342 ، وزيری .
79 / 27 . ايران نامه (اردو)
از : سيد ظل الرحمنلكهنو ، 1998م ، صص 155-156 ، رقعی .
ص: 55
از : محمد جواد طبسی ترجمه : عباس جلالی اول ، قم ، انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم ، 1379ش ، صص 317-318 ، وزيری .
از : محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (م 1110ق)تصحيح : سيد ابراهيم ميانجی ، محمد باقر بهبودی سوم ، بيروت ، داراحياء التراث العربی ، 1403ق ، ج99 ، صص 268-269 و . . . ، وزيری .
از : مهدی بن مصطفی حسينی تفرشی لاهوتی بدايع نگار[اول] ، چاپخانه عالی ، 1319ش ، ص 39 ، رقعی .
از : ابی جعفر محمد بن ابی القاسم محمد بن علی طبری (قرن 6ق)
مقدمه : محمد حسن جواهری نجف ، منشورات المطبعة الحيدرية ، 1369ق ، ص 193 ، رقعی .
از : سليمان بن عبدالله ماحوزی بحرانی
تصحيح : عبدالزهراء عويناتی بلادی
ص: 56
اول ، قم ، المحقق ، 1412ق ، ص 374 ، به همراه معراج اهل الكمال الی معرفة الرجال ، وزيری .
از : ملا علی علياری تبريزی (م 1317ق)تصحيح : سيد هداية الله مسترحمی جرقوئی اصبهانی قم ، بنياد فرهنگ اسلامی حاج محمدحسين كوشان پور ، ذی القعده 1406ق ، ج 5 ، صص 176-182 ، وزيری .
از : كاظم مديرشانه چیاول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد ، 1380ش ، ص 89 ، وزيری .
از : مهدی ملك زادهويرايش دوم ، تهران ، انتشارات علمی ، 1371ش ، صص 91-92 ، وزيری ؛ تصوير .
از : أبی بكر احمد بن علی خطيب بغدادی (م 463ق)اول ، قاهره و بغداد ، مكتبة الخانجی ، مكتبة العربية ، مطبعة السعادة ، 1349ق ، ج3 ، ص 54 ، وزيری ؛ نمايه .
ص: 57
از : ناظم الاسلام كرمانی
چهارم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1371ش ، صص 62-63 و 76 ، وزيری .
از : بهاء الدين محمد بن حسن ابن اسفنديار كاتب (قرن 7ق)به كوشش : عباس اقبال ، به اهتمام : محمد رمضانی تهران ، نشر كلاله خاور ، 1320ش ، ص 120 و . . . ، وزيری ؛ نمايه .
از : ابوالقاسم گرجیاول ، تهران ، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت) ، 1375ش ، ص 123 ، وزيری .
از : احمد كسروی
هجدهم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1376ش ، ج 1 ، صص 155 و 147 و 376 ، وزيری ؛ تصوير .
از : احمد كسروی
يازدهم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1376ش ، ص 139 ، وزيری .
ص: 58
از : سيد حسين طباطبائی بروجردی
استنساخ و تعيين مواضع : ميرزا مهدی تبريزی [اول] ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1409ق ، ج2 ، ص 581 ، وزيری .
از : سيد رضی الدين علی بن موسی بن جعفر بن طاووس حلی (م 664ق)تصحيح : انصاری اول ، بيروت ، مؤسسة الثقلين لاحياء التراث الاسلامی ، 1410ق ، ص 576 ، به ضميمه اليقين باختصاص مولانا علی عليه السلام بأميرالمؤمنين ، وزيری ؛ نمايه .
از : عباس قمی (م 1359ق)پاورقی ها : علی محدث زاده ، سيد جعفر حسينی ، مقدمه : محمد آخوندی اول ، تهران ، دارالكتب الاسلامية ، 1370ش ، ص 251 ، وزيری .
از : سيد جمال الدين احمد بن علی ابن عنبه حسنی (م 828ق)
به كوشش : سيد محمود مرعشی نجفی اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، 1377ش ، صص 29-30 ، در ضمن مجموعه ميراث اسلامی ايران ، دفتر هشتم ، وزيری .
ص: 59
از : سيد محمد بن حسين بن عبدالله حسينی سمرقندی مدنی (م 996ق)تصحيح : شريف انس كتبی حسنی اول ، مدينه ، دارالمجتبی للنشر و التوزيع ، 1418ق ، ص 40 ، وزيری ؛ نمايه . (منشورات الخزانة الكتبية الحسنية الخاصة/3)
از : باقر شريف قرشیترجمه : محمد رضا عطائی [اول] ،[ مشهد] ، كنگره جهانی حضرت رضا عليه السلام ، 1371ش ، صص 61 و 178-188 ، وزيری ؛ نمايه .
از : باقر شريف قرشیترجمه : محمد رضا عطائی [اول] ،[ مشهد] ، كنگره جهانی حضرت رضا عليه السلام ، 1371ش ، صص 279-283 ، وزيری ؛ نمايه .
از : سيد ابراهيم احمدی صانيقلعه ابهری تهران ، چاپخانه مصطفوی ، 1378ق ، صص 23-26 ، رقعی ؛ تصوير ، سند .
ص: 60
از : سيد حسين طباطبائی بروجردیخط و تحرير : سيد محمدحسن طباطبائی ، خط و تحرير : حسن نوری همدانی ، تقديم : محمد واعظ زاده خراسانی اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1414ق ، صص 75 و 249 ، وزيری . (الموسوعة الرجالية/5)
از : عبدالهادی حائریويرايش دوم ، سوم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1381ش ، صص 264 و 318 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : آيت الله العظمی سيد شهاب الدين مرعشی نجفی
تصحيح : سيد مهدی رجائی قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، در دست چاپ ، ج2 ، صص 127-135 .
نوشتار آية اللّه مرعشی با توضيحات و اضافاتی از ابوالفضل حافظيان در قالب مقاله ای به نام «حضرت عبدالعظيم عليه السلام از منظر آية اللّه مرعشی» در دست انتشار است.
ص: 61
از : عبدالله مامقانی (م 1355ق)تهران ، انتشارات جهان ، بی تا ، ج2 ، صص 157-158 ، افست از چاپ سنگی ، نجف ، مطبعة المرتضوية ، 52-1350 ق ، به خط احمد بن محمد حسين زنجانی ، رحلی .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تصحيح : سيد هاشم حسينی طهرانی ، مقدمه : علی اكبر غفاری دوم ، قم ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة ، [تاريخ مقدمه : 1357ش] ، صص 96 و 116 و 176 و 312 ، وزيری ؛ سند ، نمايه .
از : ابی جعفر محمد بن حسن طوسی (م 460ق)تصحيح : حسن موسوی خرسان چهارم ، تهران ، دارالكتب الاسلامية ، 1365ش ، ج 9 ، ص 83 ، وزيری .
از : ابی الحسن محمد بن ابی جعفر عبيدلی نسابه (م 435ق)
استدراك و تعليق : عبدالله شريف حسين بن محمد ابن طباطبا حسنی (449ق) تصحيح : محمد كاظم محمودی ، اشراف : سيد محمود مرعشی نجفی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1413ق ، ص 139 ، وزيری ؛ نمايه .
ص: 62
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)مقدمه : حسين اعلمی
چهارم ، بيروت ، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات ، 1410ق ، صص 245 و 280 ، وزيری ؛ سند .
از : محمد بن علی اردبيلی غروی حائری(م 1101ق)مقدمه : محمد حسن طباطبايی بروجردی بيروت ، دارالاضواء ، 1403ق ، ج1 ، صص 460-461 ، وزيری .
از : محمد مهدی نجف
اول ، مشهد ، المؤتمر العالمی الثانی للامام الرضا عليه السلام ، ذی قعده 1407ق ، ج1 ، صص 383-386 ، وزيری .
از : سيد ابراهيم موسوی زنجانی
اول ، بيروت ، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات ، 1405ق ، صص 216-219 ، وزيری ؛ تصوير .
از : مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه
به كوشش : ايرج افشار
ص: 63
اول ، تهران ، انتشارات اساطير ، 1368ش ، ج 1 : المآثر والآثار ، صص 89 و 95 و 105 و 114 و 118 و . . . ، وزيری ؛ تصوير ، طرح ، نمايه . (گنجينه اسناد تاريخ ايران/1)
از : زين الدين بن علی عاملی شهيد ثانی (م 966)
تصحيح : رضا مختاری ، اعداد و تحقيق : مركز الابحاث و الدراسات الاسلامية قسم إحياء التراث الاسلامی اول ، قم ، انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم ، 1380ش ، ج2 ، صص 1045-1046 ، چاپ شده در مجموعه رسائل الشهيد الثانی ، وزيری ؛ سند ، نمايه . (سلسله مؤلفات شهيد ثانی/10)
از : ملا عبدالله بن حسين تستری (م 1021ق)
محمدعلی معلم حبيب آبادی (1396ق) حاشيه های ملا عبداللّه تستری بر رجال ابن داود را در اين رساله جمع آوری و تدوين كرده است. در صفحه 111 نسخه خطی اين كتاب در باره حضرت عبدالعظيم عليه السلام چنين آمده است:
« فی عبدالعظيم بن عبدالله ، ابوالقاسم ، لم اجد فی جش شيئاً. نعم ذكر حكاية تدل علی حسن حاله و جلالته و اشتغاله بالعبادة و الظاهر ان هذا الرجل هو المشهور الان فی بلاد الری و حكی العلامة فی صه عن ابن بابويه انه كان مرضياً بعد ان قال هو انه كان عابداً ورعاً . ع اه .»
نسخه های خطی : عكسی از نسخه خطی اين اثر به خط محمد علی معلم حبيب آبادی به شماره 1054 در كتابخانه آيت الله مرعشی نگهداری می شود .
ص: 64
ر .ك : فهرست نسخه های عكسی كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، ابوالفضل حافظيان ، در حال تدوين .
از : باقر شريف قرشی
اول ، بيروت ، دارالاضواء ، 1409ق ، صص 149-150 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : محمد جواد طبسی
اول ،[ قم] ، مركز النشر مكتب الاعلام الاسلامی ، 1413ق ، صص 376-377 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : باقر شريف قرشیاول ، بيروت ، دارالاضواء ، 1408ق ، صص 194-197 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : محمد رضا حكيمی
اول ، بيروت ، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات ، 1414ق ، ص 212 ، وزيری ؛ تصوير .
از : محمد بن حسن حر عاملی (م 1104ق)
ص: 65
تحقيق : سيد محمد رضا حسينی جلالی
اول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، رمضان 1412ق ، ج 30 ، صص 403-404 و 65-66 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : شيخ حسين نوری طبرسی (م 1320ق)
تصحيح : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث
اول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، 1416ق ، ج22 ، صص 403-408 ، وزيری .
از : حسن بن يوسف بن علی بن مطهر حلی (م 726ق)
تصحيح : سيد محمد صادق بحرالعلوم قم ، منشورات الرضی ، 1402ق ، ص 130 ، افست از نجف ، مطبعة الحيدرية ، 1381ق ، وزيری .
زير نظر : كاظم موسوی بجنوردی
مؤلف مدخل : صادق سجادی دوم ، تهران ، مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ، 1369ش ، ج 1 ، صص 353-358 (مدخل آستانه حضرت عبدالعظيم) ، رحلی ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمودار .
ص: 66
زير نظر : احمد صدر حاج سيد جوادی ، كامران فانی ، بهاءالدين خرمشاهی دوم ، تهران ، مؤسسة دائرة المعارف تشيع ، 1372ش ، ج1 ، ص 78-81 (مدخل آستانه حضرت عبدالعظيم) و . . . ، رحلی .
از : محمد حسين اعلمی حائریدوم ، بيروت ، منشورات مؤسسة الاعلمی للمطبوعات ، 1413ق ، ج12 ، صص 219-221 ، وزيری .
از : غلامحسين مصاحبدوم ، تهران ، شركت سهامی كتابهای جيبی (وابسته به مؤسسه انتشارات اميركبير) ، 1380ش ، ج 2 ، ص 1670 ، رحلی ؛ تصوير ، جدول ، طرح .
از : محمد رفيع انصاری مستوفی الممالك (معروف به ميرزا رفيعا)
به كوشش نخستين : محمد تقی دانش پژوه ، بازخوانی و بازبينی : ايرج افشار در كتاب پژوهشهای ايرانشناسی ، اول ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدی ، 1380ش ، ج1 ، ص 496 ، وزيری ؛ تصوير ، سند ، نمايه . (مجموعه انتشارات ادبی و تاريخی موقوفات دكتر محمود افشار يزدی/80)
ص: 67
از : عزيز الله عطاردیاول ، كنگره جهانی حضرت رضا عليه السلام ، آذر 1367ش ، صص 240-254 ، وزيری . (كنگره جهانی حضرت رضا عليه السلام /18)
از : ابراهيم وحيد دامغانیاول ، تهران ، چاپخانه رودكی ، 1362ش ، ص 144 ، رقعی ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
از : مهدی بيانی[اول] ، تهران ، نشريه موزه ايران باستان ، 1328ش ، صص 41-42 ، رقعی ؛ تصوير ، سند .
از : سيد حسين طباطبائی بروجردیخط و تحرير : حسن نوری همدانی ، تقديم : محمد واعظ زاده خراسانی اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1413ق ، ص 495 ، وزيری . (الموسوعة الرجالية/6)
از : سيد حسين طباطبائی بروجردی
ص: 68
خط و تحرير : حسن نوری همدانی ، تقديم : محمد واعظ زاده خراسانی اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1413ق ، ص 205 ، وزيری . (الموسوعة الرجالية/6)
از : سيد حسين طباطبائی بروجردیخط و تحرير : حسن نوری همدانی ، تقديم : محمد واعظ زاده خراسانی اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1413ق ، ص 552 ، وزيری . (الموسوعة الرجالية/7)
از : شيخ الطائفة ابی جعفر محمد بن حسن طوسی (م 460ق)تحقيق و تعليق و مقدمه : سيد محمد صادق بحرالعلوم اول ، نجف ، المكتبة الحيدرية ، 1381ق ، صص 417 و 433-434 ، وزيری .
از : حسن بن يوسف بن علی بن مطهر حلی (م 726ق)تصحيح : سيد محمد صادق بحرالعلوم ويرايش دوم ، دوم ، قم ، منشورات الرضی ، 1402 ، افست از نجف ، مطبعة الحيدرية ،1381 ، ص 130 ، وزيری .
از : ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عباس نجاشی اسدی كوفی (م 450ق)تحقيق : سيد موسی شبيری زنجانی
ص: 69
چهارم ، قم ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة ، شعبان 1413ق ، صص 247-248 ، وزيری .
از : سيد سراج الدين محمد قاسم حسينی مختاری عبيدلی سبزواری (قرن 10ق)مقدمه : حضرت آية الله العظمی آقای شهاب الدين نجفی مرعشی سنگی ، تبريز ، كتابفروشی صابری ، 1352ش ، كاتب : عبدالرحيم افشار زنجانی ، ص 29 ، جيبی .
از : ابی المعالی محمد بن محمد ابراهيم كلباسی (م 1315ق)تصحيح : محمد حسين درايتی اول ، قم ، دارالحديث للطباعة و النشر ، 1423ق ، ج4 ، ص 16 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : ملا احمد نراقی (م 1245 ق)به كوشش : رضا استادی اول ، قم ، كنگره بزرگداشت ملا مهدی نراقی و ملا احمد نراقی ، 1380ش ، بخش دوم از جلد اول ، صص 272-273 ، وزيری .
از : مير محمد باقر حسينی مرعشی داماد (م 1040ق)
ص: 70
تحقيق : غلامحسين قيصريه ها ، نعمة الله جليلی
اول ، قم ، دارالحديث للطباعة و النشر ، 1422ق ، صص 86-88 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : ميرزا محمد باقر موسوی خوانساری (م 1313ق)تحقيق : اسد الله اسماعيليان قم ، مكتبة اسماعيليان ، 1391ق ، ج 4 ، صص 207-213 ، وزيری .
از : محمد تقی بن مقصود علی مجلسی (م 1070ق)
تحقيق و تعليقه و اشراف : سيد حسين موسوی كرمانی ، علی پناه اشتهاردی قم ، بنياد فرهنگ اسلامی حاج محمدحسين كوشان پور ، رجب 1399ق ، ج 14 ، صص 163-167 ، ج 3 ، ص 357 ، وزيری .
از : محمد بن فتال نيسابوری (م 508ق)مقدمه : سيد محمد مهدی سيد حسن خرسان [قم] ، منشورات الشريف الرضی ، 1368ش ، ص 31 ، افست از : نجف ، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها ، 1386ق ، وزيری .
از : مير محمد حسين بن مير محمد صالح بن عبدالواسع حسينی خاتون آبادی
ص: 71
اين كتاب از مقدمه و سه روضه و خاتمه در شرح آداب زيارت امام رضا و حضرت معصومه و حضرت عبدالعظيم و امامزاده حمزه تشكيل شده است . روضه سوم آن به بيان فضيلت و كيفيت زيارت امامزاده واجب التعظيم و التكريم عبدالعظيم و امامزاده حمزه اختصاص يافته و خود شامل 2 باب زير می باشد :
باب اول : در فضيلت و كيفيت زيارت امام زاده عبدالعظيم .
باب دوم : در حسن حال و كيفيت امام زاده حمزه. نسخه های خطی : كتابخانه مسجد اعظم قم ، شماره 569 ، رساله 19 مجموعه ، خشتی .
ر .ك : فهرست نسخه های خطی كتابخانه مسجد اعظم قم ، رضا استادی ، صص 458-460 .
از : احمد بن صالح بحرانی قطيفی قديحی (م 1315ق)
تحقيق و نشر : ضياء بدر آل سنبل اول ، 1414ق ، ج1 ، ص 114 و ج 2 ، صص 217-218 .
از : احمد صادقی اردستانیاول ، قم ، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی نقش ، 1376ش ، ص 146 ، رقعی ؛ كتابشناسی ، كتابنامه .
از : باقر شريف قرشیترجمه : سيد حسن اسلامی
ص: 72
اول ، قم ، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، بهار 1371ش ، صص 227-231 ، وزيری .
از : نبيل شعباناول ، بی جا ، المطبعة اهل البيت ، 1406ق ، صص 83-89 ، جيبی .
از : ناشناس
زيارتی منقول از يكی از كتب شيخ مفيد در خصوص حضرت عبدالعظيم عليه السلام است . نسخه های خطی : كتابخانه مدرسه امام عصر - شيراز ، شماره 76 ، رساله اول مجموعه ، ص 1-2 ، بهاءالدين محمد بن شمس الدين محمّد ، بی تاريخ . ر .ك : فهرست نسخه های خطی مدرسه امام عصر(عج) شيراز ، ج 1 ، ص 86 .
از : مركز تحقيقات دارالحديثاول ، قم ، انتشارات دارالحديث ، مركز چاپ و نشر ، 1380ش ، بدون صفحه شمار ، در قسمت اصحاب نور ، رقعی ؛ تصوير ، جدول ، طرح .
از : مؤسسه فرهنگی دارالحديث
اول ، قم ، سازمان چاپ و نشر مؤسسه فرهنگی دارالحديث ، 1378ش ، بدون
ص: 73
صفحه شمار ، قسمت آشنايی با طرح توسعه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم ، وزيری ؛ تصوير ، جدول .
از : محمد كريم پيرنياتدوين : غلامحسين معماريان اول ، تهران ، نشر پژوهنده ، نشر معمار ، مهر 1380ش ، صص 187-189 ، وزيری ؛ تصوير ، طرح ، نقشه ، نمايه .
از : عبدالحسين شبستری
اول ، قم ، المكتبة التاريخية المختصة ، 1421ق ، صص 157-159 و 91 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمودار .
از : أبی نصر سهل بن عبدالله بن داود بن سليمان ابن أبان بن عبدالله بخاری (زنده در 341ق)قدم له و علق عليه : سيد محمد صادق بحرالعلوم اول ، نجف ، منشورات مكتبة الحيدرية ، 1382ق ، ص 24 ، وزيری ؛ نمايه .
از : سيد احمد بن محمد بن عبدالرحمن كياء گيلانی (قرن 10ق)
تصحيح : سيد مهدی رجائی
ص: 74
اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، 1409ق ، ص 42 ، وزيری ؛ نمايه . (مخطوطات كتابخانه آية الله العظمی مرعشی نجفی/32)
از : ابوالقاسم سحابدوم ، تهران ، انتشارات كتابفروشی اسلاميه ، 2536 شاهنشاهی ، صص 221-223 ، رقعی ؛ تصوير .
از : امين الشرع ابوالقاسم بن اسد الله خوئیبه كوشش : علی صدرايی خوئی ضمن مجموعه ميراث اسلامی ايران ، دفتر هفتم ، اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، 1377ش ، ص 518 ، وزيری .
از : ناشناسبه كوشش : رسول جعفريان ، صادق برزگر در ضمن مجموعه ميراث اسلامی ايران ، دفتر پنجم ، اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، 1376ش ، ص 124 ، وزيری .
از : عليرضا عضدالملك
به كوشش : حسن مرسلوند
ص: 75
اول ، تهران ، مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی ، 1370ش ، صص 26-27 ، وزيری ؛ تصوير ، سند ، نمايه .
از : سيد احمد شبيری زنجانی
تصحيح : سيد جواد شبيری در ضمن مجموعه ميراث اسلامی ايران ، دفتر نهم ، اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمی مرعشی نجفی ، 1377ش ، صص 614-616 ، وزيری ؛ سند .
از : عباس قمی (م 1359ق)تصحيح : مجمع البحوث الاسلامية، تقديم و اشراف : علی اكبر الهی خراسانی اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، 1418ق ، ج3 ، صص 305-308 ، وزيری .
از : محمد علی عالمی دامغانیاول ، قم ، مؤلف ، دی 1371ش ، ج 3 ، صص 4-13 ، وزيری .
از : فخر رازی (م 606ق)تحقيق : سيد مهدی رجائی، اشراف : سيد محمود مرعشی نجفی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1409ق ، ص 64 ، وزيری . (مخطوطات مكتبة آية الله المرعشی النجفی/31)
ص: 76
از : ميرزا ابوالقاسم بن محمد بن احمد نراقی
تصحيح : محمد علی نحوی ، به سعی و اهتمام : حسين صفائی نراقی
اول ، يزد ، چاپخانه گلبهار ، 1376ق ، صص 70-71 ، رقعی .
از : مجيد حسن زاده
اول ، تهران ، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامی ، 1374ش ، صص 83-93 ، رقعی ؛ تصوير ، كتابنامه .
(ديدار با ابرار/65 ؛ معاونت پژوهش سازمان تبليغات اسلامی/469)
از : زين الدين ابی محمد علی بن يونس عاملی نباطی بياضی (م 877ق)
تحقيق : محمد باقر بهبودی ، مقدمه : آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی
اول ، نجف ، المكتبة المرتضوية لاحياء الآثار الجعفرية ، 1384ق ، ج 1 ، ص 291 ، وزيری .
از : صالح جوهرچیاول ، بيروت ، دارالثقلين ، 1418ق ، صص 239-241 ، رقعی .
از : سيد علی اصغر بن محمد شفيع جابلقی بروجردی (م 1313ق)
ص: 77
تحقيق : سيد مهدی رجائی ، اشراف : سيد محمود مرعشی نجفی ، مقدمه : آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی
اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1410ق ، ج 1 ، ص 317 ، وزيری .
از : جعفر شهریدوم ، تهران ، انتشارات معين ، 1376ش ، ج3 ، صص 443-446 ، وزيری ؛ تصوير ، نمايه .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)
مقدمه : سيد محمد صادق بحرالعلوم
قم ، مكتبة الداوری ، بی تا ، ج1 ، صص 179 و 391 و 478 - 480 ، 514 ، 599 و 605 ، افست از نجف ، منشورات المكتبة الحيدرية و مطبعتها ، 1385ق ، وزيری .
از : ابوالفتح حكيميان
تقريظ : عبدالحسين زرين كوب دوم ، تهران ، انتشارات الهام ، 1368ش ، ص 84 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : جمال الدين احمد بن علی بن ابن عنبه (م 828ق)
ص: 78
تصحيح : محمد حسن آل طالقانی دوم ، قم ، انتشارات رضی ، 1362ش ، صص 93-94 ، افست از نجف ، مطبعه حيدريه ، 1380ق ، وزيری .
از : عبدالله بحرانی اصفهانی
استدراك : سيد محمد باقر بن مرتضی موحد ابطحی ، تحقيق : مؤسسة الامام المهدی عليه السلام اول ، قم ، مؤسسة الامام المهدی عليه السلام ، 1411ق ، ج 22 : الامام علی بن موسی الرضا عليهماالسلام ، صص 14 و 122 ، وزيری .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)
تصحيح : سيد مهدی حسينی لاجوردی
[اول] ، تهران ، انتشارات جهان ، 1378ق ، ج1 ، صص 58-59 ، 27 ، 291 ، 116 ؛ ج 2 ، صص 37 و . . . ، وزيری .
از : احمد بن عبدالرضا بصری
تصحيح : غلامحسين قيصريه ها
اول ، قم ، دارالحديث للطباعة و النشر ، 1422ق ، ص 122 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : سيد عزيزالدين ابی طالب اسماعيل بن حسين بن محمد بن حسين بن احمد
ص: 79
مروزىّ ازورقانی (بعد از 614ق)
تصحيح : سيد مهدی رجائی ، مقدمه : آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1409ق ، ص 157 ، وزيری ؛ نمايه . (مخطوطات مكتبة آية الله المرعشی العامة/30)
از : محمد معينهشتم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1371ش ، ج5 ، صص 1141-1142 ، وزيری ؛ تصوير ، جدول ، نقشه . (سلسله فرهنگهای معين/3)
از : جمال الدين احمد بن علی بن ابن عنبه (م 828ق)به اهتمام : مير جلال الدين محدث ارموی اول ، تهران ، چاپخانه دانشگاه تهران ، 1387ق/1346ش ، ص 107 ، وزيری ؛ نمايه .
از : محمد بن علی بن حسين بن موسی بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تصحيح : غلام رضا عرفانيان دوم ، بيروت ، دارالرسول الأكرم(ص) ،دارالمحجّة البيضاء ، 1412ق ، ص 63 ، وزيری ؛ نمايه .
از : سيد محسن خاتمی
ص: 80
اول ، بيروت ، مؤسسة البلاغ ، 1412ق ، ج 9 ، صص 285-286 ، وزيری ؛ نمايه . (مركز الدراسات و البحوث العلمية/8)
از : علی نقی منزویاول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1377ش ، ج 2 ، ص 1345 ، وزيری . (انتشارات دانشگاه تهران/2374)
از : شيخ الطائفة ابی جعفر محمد بن حسن طوسی (م 460ق)تحقيق : جواد قيومی اول ، قم ، نشر الفقاهة ، شعبان 1417ق ، ص 193 ، وزيری ؛ نمايه .
از : محمد تقی تستری
دوم ، قم ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة ، محرم 1415ق ، ج 6 ، صص 190-193 ، وزيری .
از : علی اكبر تشيد[اول] ، تهران ، مجله تاريخ اسلام ، 1342ش ، ج 2 ، صص 134-142 ، وزيری .
از : ابی جعفر محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينی رازی (م328ق)
ص: 81
تصحيح : علی اكبر غفاری
تهران ، دارالكتب الاسلامية ، 1363ش ، ج 1 ، صص 118 و 207 و 377 و 391 و 424 و . . . ، وزيری .
از : ابی القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قولويه قمی (م 368ق)
تصحيح : بهراد جعفری ، اشراف : علی اكبر غفاری اول ، تهران ، نشر صدوق ، زمستان 1375ش ، ص 338 ، وزيری ؛ سند .
از : تقی الدين حسن بن علی بن داود حلی
تصحيح : سيد جلال الدين محدث ارموی
[اول] ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1342ش ، ص 226 ، به ضميمه كتاب الرجال ، ابی جعفر احمد بن ابی عبد الله برقی ، وزيری ؛ نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/857 ؛ هديه دكتر اصغر مهدوی بدانشگاه تهران/4)
از : ابن ابی زينب محمد بن ابراهيم نعمانی (قرن 4ق)تصحيح : علی اكبر غفاری تهران ، مكتبة الصدوق ،[ تاريخ مقدمه : 1397ق] ، صص 135 و 186 ، وزيری ؛ تصوير .
از : ابی الحسين يحيی بن حسن بن جعفر بن عبيدالله بن حسين بن زين العابدين
ص: 82
مدنی علوی نسابه عقيقی (م 277ق)
تصحيح : محمد كاظم اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1422ق ، ص 73 ، وزيری . (مركز الدراسات لتحقيق أشراف السادات/17)
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تحقيق و تصحيح : علی اكبر غفاری دوم ، قم ، جامعة المدرسين فی الحوزة العلمية فی قم المقدسة ، 1404ق/1363ش ، ج 4 ، صص 468 و ج 2 ، ص 128 و ج 1 ،ص 421 ، وزيری .
از : محمد شريف رازیدوم ، قم ، مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق ، آذر 1371ش ، صص 65-66 ، وزيری .
از : ابوالفضل نجم آبادیتحقيق و تصحيح و تنظيم : مؤسسه آية الله العظمی بروجردی اول ، قم ، نشر معارف اهل بيت عليهم السلام ، 1423ق ، ص 655 ، وزيری . (مجموعه آثار آية الله حاج ميرزا ابوالفضل نجم آبادی/7)
از : ابی القاسم علی بن محمد بن علی خراز قمی رازی (قرن 4ق)
ص: 83
تصحيح : سيد عبداللطيف حسينی كوه كمری خوئی [اول] ، قم ، انتشارات بيدار ، 1401ق ، صص 280 و 286 ، وزيری .
از : سيد اسمعيل طبرسی نوریچهارم ، قم ، انتشارات شركت معارف اسلاميه ، 1382ق ، ج 1 ، ص 135 ، وزيری .
از : عباس قمی (م 1359ق)ترجمه : مرتضی احمديان دوم ، قم ، انتشارات آل علی عليه السلام ، پائيز 1379ش ، صص 1021-1026 ، وزيری .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تصحيح : علی اكبر غفاری تهران ، مكتبة الصدوق ، 1390ق ، ج 1 ، صص 36 و 303 و 319 و 377 ، وزيری ؛ تصوير ، سند .
از : سيد مهدی رجائی
اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1380 ، ج 2 ، صص 250-252 ، وزيری . (مركز الدراسات لتحقيق أنساب الاشراف/18)
ص: 84
از : محمد محمدی ری شهریويراستار : سعيد رضا علی عسكری دوم ، قم ، سازمان چاپ و نشر مؤسسه فرهنگی دارالحديث ، 1378ش ، ص 230 ، وزيری ؛ تصوير ، سند ، كتابنامه ، نمايه .
از : محمد شريف رازی
اول ، تهران ، كتابفروشی اسلاميه ، 1353ش ، ج 4 ، صص 604-608 ، وزيری ؛ تصوير .
از : علی بن ابوالقاسم بن زيد بيهقی ابن فندق (م 565ق)تحقيق : سيد مهدی رجائی ، مقدمه : آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی ،اشراف : سيد محمود مرعشی نجفی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1410ق ، ج 2 ، ص 447 ، وزيری ؛ نمايه .
از : علی اكبر دهخدااول ، تهران ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، بهار 1373ش ، ج9 ، ص 13858 ، رحلی ؛ تصوير ، جدول ، نقشه .
ص: 85
از : ابی الحسن محمد بن احمد بن علی بن حسن قمی ابن شاذان (قرن 4 و 5ق)تصحيح : مدرسة الامام المهدی عليه السلام ، اشراف : سيد محمد باقر بن مرتضی موحد ابطحی
اول ، قم ، مدرسة الامام المهدی عليه السلام ، 1407ق ، صص 74-75 ، وزيری ؛ نمايه .
از : نجم الدين ابی الحسن علی بن محمد بن علی بن محمد علوی عمری نسابه (قرن 5ق)
تحقيق : احمد مهدوی دامغانی ، اشراف : سيد محمود مرعشی نجفی ، مقدمه :
آيت الله شهاب الدين مرعشی نجفی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1409ق ، ص 35 ، وزيری ؛ سند ، نمايه .
از : عنايت الله بن علی قهپائی (قرن 11ق)
تصحيح و تعليقه : سيد ضياء الدين علامه اصفهانی اصفهان ، كتابفروشی ثقفی ، 1387ق ، ج 4 ، صص 97-98 ، وزيری .
از : حسين عماد زادههفتم ، تهران ، نشر طلوع ، بهار 1373ش ، ج 2 ، صص 1043-1050 ، وزيری .
ص: 86
از : ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقی (274 يا 280ق)
تحقيق : سيد مهدی رجائی اول ، قم ، المعاونية الثقافية للمجمع العالمی لأهل البيت عليهم السلام ، 1413ق ، ج 2 ، ص 176 ، وزيری .
از : اللجنة التحضيريةاول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، شعبان 1417ق ، ج 3 ، ص 1251 ، وزيری ؛ تصوير ، سند .
از : كامل سليمان
بيروت ، دارالكتب اللبنانی ، 1987-1988م ، صص 348-351 ، وزيری .
از : محمد غرویاول ، قم ، المطبعة مهر ، 1414ق ، ج 1 ، ص 580 ، وزيری ؛ نمايه .
از : حسن بن سليمان حلی (قرن 9ق)
مقدمه : محمد علی اوردآبادی غروی
ص: 87
قم ، انتشارات الرسول المصطفی(ص) ، بی تا ، صص 94 و 97 ، افست از اول ، نجف ، المطبعة الحيدرية ، 1370ق ، رقعی .
از : محمد حرزالدين
علق عليه و حققه : محمد حسين حرزالدين
اول ،] قم] ، منشورات سعيد بن جبير ، 1371ش ، ج 2 ، صص 52-57 ، افست از نجف ، مطبعة الآداب ، 1391ق ، وزيری ؛ تصوير ، نمايه .
از : آقا جمال خوانساریبه كوشش : رضا استادی اول ، قم ، دبيرخانه كنگره آقا حسين خوانساری ، اسفند 1377ش ، صص 109-113 ، وزيری .
از : محمد حسين حسينی جلالیسوم ، بيروت ، مؤسسة الاعلمی ، 1415ق ، صص 204-210 ، وزيری .
214 / 162 . مزارات اهلبيت عليهم السلام (اردو)
از : سيد محمد حسين جلالی
ترجمه : سيد طيب رضا نقوی
ص: 88
اول ، شيكاگو ، سيد انيس رضویThe open school ، 1423ق ، صص 202-205 ، رقعی .
از : ابوالحسن علی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسين بن علی بن ابی طالب عريضی عليهم السلام
تصحيح : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث
اول ، بيروت ، المؤتمر العالمی للامام الرضا عليه السلام و مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، 1410ق ، ص 343 ، وزيری ؛ سند ، كتابنامه ، نمايه . (مصادر بحارالانوار/8)
از : سيد محمد باقر بن مرتضی موسوی موحد ابطحی اصفهانی
تحقيق : مؤسسة الامام المهدی عليه السلام اول ، قم ، مؤسسة الامام المهدی عليه السلام ، 1413ق ، ج 23 : الامام محمد بن علی الجواد عليهماالسلام ، صص 85 و 165 و . . . ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : علی نمازی شاهرودی
اول ، تهران ، نشر الادب ، محرم 1414ق ، ج4 ، صص 449-451 ، وزيری .
از : عزيز الله عطاردی
ص: 89
[اول] ، قم ، المؤتمر العالمی للامام الرضا عليه السلام ، 1410ق ، صص 298-308 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : عزيز الله عطاردی
[اول] ، قم ، المؤتمر العالمی للامام الرضا عليه السلام ، 1410ق ، ص 345 ، وزيری .
از : سيد عبدالرزاق كمونه حسينی[اول] ، نجف ، مطبعة العلوية ، 1387ق ، صص 94-95 ، وزيری .
از : ابی جعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن طوسی (م 460ق)
اول ، بيروت ، مؤسسة فقه الشيعة ، 1411ق ، ص 158 ، وزيری .
از : جعفر سبحانی
اول ،[ تهران] ، معاونية شؤن التعليم والبحوث الاسلامية ، 1413ق ، رقعی ؛ كتابنامه . (علی مائدة العقيدة/4)
از : علم الهدی محمد بن محسن بن مرتضی كاشانی (م 1115ق)
تعليقات : علی احمد ميانجی
ص: 90
دوم ، قم ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة ، 1409ق ، ج2 ، صص 176-179 ، وزيری .
از : سيد عبدالجواد كليدار آل طعمةتصحيح : سلمان هادی آل طعمة اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1422ق ، ص 117 ، وزيری . (مركز الدراسات لتحقيق أنساب الاشراف/19)
از : ابی جعفر محمد بن علی بن شهر آشوب سروی مازندرانیبه اهتمام : عباس اقبال تهران ، مطبعه فردين ، 1353ش ، ص 72 ، رقعی .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن حسين بن بابويه قمی شيخ صدوق (م 381ق)تصحيح : علی اكبر غفاری
[اول] ، قم ، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة ، 1361ش ، صص 139 و 339 و 387 ، وزيری ؛ تصوير .
از : سيد علی محمد دستغيب حسينی شيرازی
اول ، شيراز ، انتشارات فلاح ، شوال 1415ق ، ص 81 ، رقعی .
ص: 91
از : سيد ابوالقاسم موسوی خوئی (م 1412ق)
سوم ، بيروت ، دارالزهراء للطباعة و النشر و التوزيع ، 1403ق/1983م ، ج 10 ، صص 50-55 و 430-431 ، وزيری .
از : قسم معجم احاديث الشيعة مركز الابحاث و الدراسات الاسلاميةاول ، قم ، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم ، 1378ش ، ج 1 ، ص 545 ، وزيری . (آثار مركز مطالعات و تحقيقات اسلامی/113)
از : محمود درياب نجفیاول ، قم ، مجمع الفكر الاسلامی ، 1414ق ، ج2 ، ص 74 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : عباس محمودی دشتیاول ، قم ، مؤلف ، 1420ق ، ص 128 ، وزيری ؛ نمايه .
از : ابی جعفر محمد بن علی بن شهر آشوب سروی مازندرانیتحقيق و فهرست : يوسف بقاعی دوم ، بيروت ، دارالأضواء للطباعة و النشر و التوزيع ، 1412ق ، ج 3 ، ص 48 و ج 4 ، صص 357 و 416 ، وزيری ؛ نمايه .
ص: 92
از : سيد جعفر اعرجی نجفی حسينی (م 1332ق)تصحيح : سيد مهدی رجائی اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمی المرعشی النجفی العامة ، 1419ق ، ص 97 ، وزيری .
از : محمد هاشم خراسانی تهران ، كتابفروشی علی اكبر علمی ، 1352ش ، صص 687-693 ، وزيری .
از : ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر ابن طباطبا (قرن 5ق)تحقيق و مقدمه : سيد محمد مهدی سيد حسن خرسان اول ، نجف ، منشورات المطبعة الحيدرية ، 1388ق ، صص 156-157 ، وزيری .
از : عباس قمی (م 1359ق)هشتم ، قم ، مؤسسه انتشارات هجرت ، 1373ش ، ج 1 ، صص 461-462 ، وزيری .
از : ابو علی محمد بن اسماعيل حايری مازندرانی (1216ق)
ص: 93
تحقيق : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث اول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، 1416ق ، ج 4 ، صص 140-142 ، وزيری .
از : جعفر سبحانی اول ، قم ، دارالقرآن الكريم ، 1369ش ، ج8 ، صص 352-357 ، وزيری .
از : سيد محمد رضا حسينی جلالی اول ، قم ، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم ، 1420ق ، صص 177 و 201-202 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه . (آثار مركز مطالعات و تحقيقات اسلامی/94)
از : ميرزا محمد بن علی بن ابراهيم استرآبادی (م 1028ق)
سنگی ، تهران ، 1306ق ، ص 196 ، به همراه تعليقه آقا باقر بهبهانی و امل الآمل و منظومه بحرالعلوم ، رحلی .
از : اللجنة العلمية فی مؤسسة ولی العصر(عج) للدراسات الاسلامية
اشراف : ابوالقاسم خزعلی
ص: 94
قم ، اول ، مؤسسة ولی العصر(عج) للدراسات الاسلامية ، ذی الحجه 1419ق ، ج2 ، صص 446-447 ، وزيری ؛ كتابنامه .
از : علی اكبر ترابی يحيی رهائیتحقيق : سيد محمود بغدادی ، تحت اشراف : جعفر سبحانی اول ، قم ، مؤسسة الامام الصادق عليه السلام ، 1419ق ، ج 1 ، ص 484 ، وزيری .
از : اللجنة العلمية فی مؤسسة الامام الصادق عليه السلاماشراف : جعفر سبحانی اول ، قم ، مؤسسة الامام الصادق عليه السلام ، 1418ق ، ج 3 ، صص 319-321 ، وزيری ؛ نمايه .
از : قسم الحديث فی معهد باقرالعلوم عليه السلام للأبحاث التابعة لمنظمة الاعلام الاسلامیتحقيق : سيد حسين سجادی ، محمود شريفی ، علی غلامی ، بهاء الدين شائق اول ، قم ، نور السجاد ، 1422ق ، صص 16 و 23-24 و 28-29 و 110 و . . . ، وزيری ؛ نمايه .
از : ميرزا محمد تقی سپهر لسان الملك
ص: 95
تصحيح و حواشی : محمد باقر بهبودی سوم ، تهران ، انتشارات كتابفروشی اسلاميه ، 1366ق ، ج 2 ، صص 308-309 ، وزيری .
از : محمد علی شهاباول ، تهران ، نشر نذير ، 1380ش ، ج 20 ، صص 21-30 ، برای امور فرهنگی هيئت محبان الرضا عليه السلام ، جيبی .
از : سيد مصطفی بن حسين حسينی تفرشی (بعد از 1044ق)تحقيق : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث اول ، قم ، مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ، 1418ق ، ج 3 ، صص 68-70 ، وزيری .
از : عبدالحسين شبستریاول ، قم ، المكتبة التاريخية المختصة ، 1421ق ، صص 154-157 ، وزيری ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : علامه محمد باقر بن محمد تقی مجلسی (م 1110ق)
تحقيق و تصحيح : محمد كاظم رحمان ستايش
ص: 96
اول ، تهران ، الامانة العامة لمؤتمرتكريم العلامة المجلسی قسم النشر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، 1378ش ، ص 103 ، وزيری ؛ تصوير ، كتابنامه .
از : عباس قمی (م 1359ق)تصحيح : ميرزا ابراهيم شريعتمدار سنگی ، تبريز ، كتابخانه حاج آقا كتابفروش ، مطبعه علميه ، 1343ق ، كاتب : يوسف توتونچی تبريزی ، صص 347-350 ، وزيری ؛ جدول .
از : محمد هادی زائر تهرانی (قرن 14ق)تاريخ بارگاههای امامان و امامزادگان است كه در ضمن ، مدفونين بارگاهها و نسب آنان و همچنين ساختمان گنبدها و تعميرات صورت گرفته در آنها نيز شرح و توضيح داده شده است . اين كتاب در عهد مظفرالدين شاه قاجار (1313-1324ق) تأليف شده و در جمادی الاولی 1321ق در كربلای معلی پايان يافته است . در آن تاريخچه مزارات و بارگاههای شهرهای زير ذكر شده است. مكه، مدينه، نجف، كربلا، كاظمين، سامرا، مشهد، قم، حضرت عبدالعظيم، امامزاده داود و امامزاده های تهران.
آغاز :«الحمد لله رب العالمين و الصلوة و السلام علی محمد و آله الطاهرين . . . اما بعد مجموعه ای است مختصر در احوالات مكه معظمه و مشاهد مشرفه حضرت رسول و ائمه طاهرين .»
انجام :
ص: 97
«سلام بر همه اولاد مصطفی بادابه حله و قم و ری هر كجاست نسل امامی» نسخه های خطی: كتابخانه مجلس شورای اسلامی - تهران، شماره 12465، نستعليق، به خط مؤلف، جمادی 1321 ق در كربلا، نشانيها شنگرف، تمام صفحات مجدول، با تعدادی تصاوير رنگی نقاشی شده، 115 برگ، 13 سطر. ر .ك : فهرست نسخه های خطی كتابخانه مجلس شورای اسلامی ، ج 35 ، صص 419-420 .
از : محمد قزوينیبه كوشش : ايرج افشار سوم ، تهران ، انتشارات علمی ، پائيز 1363ش ، ج 6 ، ص 26 ، وزيری .
از : سيد رضی الدين علی بن موسی بن جعفر بن طاووس حلی (م 664ق)تصحيح : انصاری اول ، بيروت ، مؤسسة الثقلين لاحياء التراث الاسلامی ، 1410ق ، ص 246 ، به ضميمه التحصين لأسرار مازاد من اخبار اليقين ، وزيری ؛ نمايه .
ص: 98
ص: 99
ص: 100
حضرت عبدالعظيم عليه السلام :
مقالات254 / 1 . ... مسافر رى خوب است اگر (فارسى)مردم سالارى ، 13 دى 1380 ، ص 9 .
رى ، سال سوم ، شماره 122 ، 11 بهمن 1374 ، ص 3 ؛ تصوير .
رى ، سال چهارم ، شماره 132 ، 12 ارديبهشت 1375 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
از : سيد محمد تقى مصطفوى مجله انجمن آثار ملى ، سال اول ، شماره 3_4 ، پائيز _ زمستان 2535 شاهنشاهى ، ص 76_90 ؛ تصوير . در طى دوران هاى مختلف ، آثار معمارى و هنرى گوناگونى در آستانه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام گردآورى شده كه هر يك از نفايس ملى و تاريخى و هنرى و فرهنگى ايران محسوب مى شود . مشخصات برخى از آن ها به تفصيل در اين
ص: 101
مقاله آورده شده است كه بدين شرح مى باشند : درب عتيقه آهنى و كتيبه كوفى آن از قرن نهم و دهم هجرى ، صندوق مطهر آستانه ، درهاى منبت كارى عصر صفوى ، قرآن مورخ 940 ق و . . . . اين نوشته به صورت كتاب نيز چاپ شده است . براى مشخصات آن ر .ك : قسمت كتابهاى مستقل حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، همين كتابشناسى .
از : محمد على هدايتىكتاب ايرانشهر ، كميسيون ملى يونسكو در ايران ، تهران ، 1343ش ، ج 2 ، ص 1328_1343 ؛ تصوير ، جدول ، سند ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه ، نمودار . تاريخچه وقف در اسلام ، نگارش : على اكبر شهابى ، اول ، تهران ، چاپخانه دانشگاه تهران ، 1343ش ، صص 65_80 . مختصرى پيرامون رى و آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام است كه شامل مطالب زير مى باشد: تاريخ رى، بقعه مباركه، آثار مهمه تاريخى، مجموعه اسناد و فرامين، توليت آستانه، مقابر بزرگان در جوار حضرت عبدالعظيم، قبور سلاطين، مقابر امامزادگان.
از : نيلوفر كسرىكار و كارگر ، 27 آذر 1375 ، ص 8 ؛ 4 دى 1375 ، ص 10 .
از : رضا استادىنور علم ، دوره پنجم ، شماره دوم و سوم ، پياپى 51_50 ، فروردين _ تير 1372 ،
ص: 102
ص 263 _ 317 . اين مقاله شامل مقدمه و سه فصل و خاتمه است . در مقدمه امام زاده بودن و قدر و منزلت ، و استحباب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام بيان شده است . در فصل اول عمده ء مصادر شرح حال آن حضرت (72 كتاب) به ترتيب تاريخ تأليف يا وفات مؤلفان ياد ، و از غالب آنها نكاتى نقل شده است . در فصل دوم 16 كتاب كه مستقلاً پيرامون زندگانى و شخصيت آن حضرت نگاشته شده ، معرفى گرديده است . فصل سوم شامل پاسخ به چهارده سؤال پيرامون تولد و زندگانى و وفات و قبر آن حضرت است . در خاتمه نيز پيرامون روايات استحباب زيارت آن حضرت و زيارتنامه ايشان بحث شده است . اين مقاله مجدداً در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
ص: 103
از معراج حضرت محمد) ؛ سال چهارم ، شماره 147 ، 31 مرداد 1375 ، ص 2 (شمايل خيالى اميرالمؤمنين) ؛ سال چهارم ، شماره 149 ، 14 شهريور 1375 ، ص 2 (كتيبه تذهيب و طلاكارى)
؛ سال چهارم ، شماره 151 ، 18 شهريور 1375 ، ص 2 (تابلوى خطى نستعليق «يا على مدد» اثر حسن زرين قلم در 1297ق) ؛ تصوير .
از : عباس عبيرىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
رى ، سال چهارم ، شماره 168 ، 26 دى 1375 ، ص 2 ؛ تصوير .
رى ، سال هفتم ، شماره 292 ، 6 مرداد 1378 ، ص 5 .
از : سيد ابراهيم سيد علوىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
رى ، سال چهارم ، شماره 170 ، 10 بهمن 1375 ، ص 1 و 2 .
ص: 104
از : على اصغر هدايتىاطلاعات ، 4 دى 1380 ، ص 6 . مقاله اى پيرامون فيلم مسافر رى اثر داود ميرباقرى است .
از : على اصغر رضوانىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
رى ، سال پنجم ، شماره 181 ، 17 ارديبهشت 1376 ، ص 2 . گزارش اهداء 700 جلد كتاب فارسى و لاتين توسط دكتر تقى اعتمادى به كتابخانه آستانه است . كتب مزبور به ياد مرحوم حاج سيد آقا بزرگ متولى باشى به كتابخانه اهداء شده است .
از : امير قادرىايران ، 22 دى 1380 ، ص 11 . نوشته اى كوتاه پيرامون فيلم مسافر رى است .
از : حسين مؤذنى .
ص: 105
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : احمد طالبى نژادفيلم ، شماره 280 ، بهمن 1380 ، ص 103_104 . درباره فيلم مسافر رى به كارگردانى داود ميرباقرى است .
از : حسن جوزدانىرى ، سال هشتم ، شماره 366 ، 28 دى 1379 ، ص 7 .
از : محمد رضا بندرچىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : محمد حسن ارجمندىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : نورالله عقيلى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
ص: 106
از : عبدالهادى مسعودىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : على اصغر رضوانىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : رضا برنجكارجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : محمد كاظم رحمان ستايشجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : رضا خسروزادقدس ، 6 دى 1380 ، ص 11 . در اين مقاله تحليل كاستى ها و نقاط ضعف و قوت فيلم مسافر رى ، مورد نظر نويسنده بوده و بدان پرداخته شده است .
ص: 107
از : نسيم شمال اشرف الدين حسنى گيلانى
روزنامه نسيم شمال ، شماره 2 ، 19 شعبان 1325ق .
حاوى شعرى در 11 بيت در ذم شيخ فضل الله نورى و تحصن او در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
از : محمد مرادىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : مهرزاد دانشفيلم ، شماره 280 ، بهمن 1380 ، ص 105 . اين مقاله به تحليل فيلم مسافر رى اثر داود ميرباقرى مى پردازد .
از : ناصر باقرى بيدهندى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : سيد كاظم طباطبايىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
ص: 108
از : محمد على تقوى راداين مقاله در انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : حسين مؤذنىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : على ابوالحسنى (منذر)جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : حامد اصفهانى رسالت ، 9 اسفند 1380 ، ص 14 . نقد و بررسى فيلم مسافر رى به كارگردانى داود ميرباقرى است .
از : محمد رضا بندرچى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
ص: 109
رى ، سال دوم ، شماره 79 ، 15 اسفند 1373 ، ص 1 و 2 و 4 .
رى ، سال دوم ، شماره 55 ، 28 شهريور 1373 ، ص 1_2 .
از : نيلوفر كسرى ايران ، 7 ارديبهشت 1376 ، ص 12 .
از : محمدى رى شهرى رى ، سال چهارم ، شماره 135 ، 2 خرداد 1375 ، ص 2 .
از : مهدى حسينيانجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : هادى پورآصفى جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
ص: 110
از : محمد رضا موحدى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : عبدالهادى مسعودىاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهررى به چاپ مى رسد .
از : على مختارى جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : مصطفى محمدى رى ، سال هشتم ، شماره 349 ، 30 شهريور 1379 ، ص 7 .
از : على پناه اشتهاردى اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
ص: 111
رى ، سال پنجم ، شماره 197 ، 5 شهريور 1376 ، ص 1 و 4 ؛ تصوير .
از : محمد رضا طهماسبىنوروز ، 16 دى 1380 ، ص 9 . انتقاداتى از فيلم مسافر رى مطالب اين مقاله را تشكيل مى دهد .
از : محمد كريم پيرنياباستانشناسى و هنر ايران ، سال دوم ، شماره دوم ، بهار 1348 ، ص4_6 . مؤلف در اين مقاله به تشريح ويژگيها و كتيبه هاى اولين بقعه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام كه به دست مجد الملك اسعد براوستانى قمى در سده 5 ه ساخته شده است ، مى پردازد . اين مقاله پس از آن نوشته شد كه در سال 1347 با همكارى بسيار نزديك و مؤثر مؤلف ، سردر تاريخى آل بويه در حرم حضرت عبدالعظيم كشف و بازپيرايى و مرمت گرديد .
رى ، سال دوم ، شماره 54 ، 21 شهريور 1373 ، ص 4 ؛ سال دوم ، شماره 56 ، 4 مهر 1373 ، ص 4 ؛ سال دوم ، شماره 57 ، 11 مهر 1373 ، ص 4 . داستانهايى از كرامات حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
ص: 112
از : مصطفى محمدىرى ، سال هشتم ، شماره 361 ، 23 آذر 1379 ، ص 7 .
از : صادق رحيم اوفروزنامه حبل المتين ، سال اول ، شماره 66 ، 20 جمادى الاخر 1325 ، صص 3_4 . گزارش ايام تحصن شيخ فضل الله نورى در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
رى ، سال هشتم ، شماره 354 ، 4 آبان 1379 ، ص 7 (باغى در شهررى) ؛ سال هشتم ، شماره 355 ، 11 آبان 1379 ، ص 7 (هجرت به سوى رى) ؛ سال هشتم ، شماره 356 ، 18 آبان 1379 ، ص 7 (اقامت در رى) ؛ سال هشتم ، شماره 357 ، 25 آبان 1379 ، ص 7 (مقابر شجره) ؛ سال هشتم ، شماره 358 ، 2 آذر 1379 ، ص 7 (بناى تاريخى بقعه) ؛ سال هشتم ، شماره 360 ، 16 آذر 1379 ، ص 7 ( امامزاده طاهر) .
از : شاهرخ محمدبيگى اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
ص: 113
از : عبدالمجيد نجفيان جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : مسيح الله جمالى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : الهام رضايىرى ، سال هفتم ، شماره 317 ، 29 دى 1378 ، ص 7 .
از : سيد عبدالجواد علم الهدى جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : رضا استادىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : محمد رضا خيراللهاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
ص: 114
پيام زن ، شماره 122 ، ارديبهشت 1381 ، ص 64_67 . نقد و بررسى فيلم مسافر رى اثر داود ميرباقرى است .
سينما ، شماره 510 ، 19 دى 1380 ، ص 15 . تحليل و بررسى فيلم مسافر رى ، موضوع اين مقاله است .
از : راضيه تجاررى ، سال دوم ، شماره 74 ، 10 بهمن 1373 ، ص 6 . داستانى كوتاهى درباره زيارت حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
از : شهاب اسفنديارى سياست روز ، 11 دى 1380 ، ص 7 . شامل انتقاداتى در مورد فيلم داود ميرباقرى (مسافر رى)
است .
از : محمد تقى فهيمكيهان ، 22 دى 1380 ، ص 16 .
معرفى و بررسى فيلم مسافر رى است .
ص: 115
رى ، سال سوم ، شماره 103 ، 27 شهريور 1374 ، ص 2 ؛ تصوير .
از : محمود يزدى مطلق (فاضل)جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : محمد عارفىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : على پناه اشتهاردىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : ابوالقاسم غلامى مايانى اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : زهرا موسوىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
ص: 116
از : داود الهامىمكتب اسلام ، سال 35 ، شماره 1 ، فروردين 1374ش ، صص 26_34 . مؤلف در سلسله مقالات خود پيرامون شرح حال برخى از اصحاب امام هادى عليه السلام ، يك قسمت را به زندگى حضرت عبدالعظيم حسنى اختصاص داده است . موقعيت ممتاز حضرت عبدالعظيم در عصر خود ، نمونه اى از اخبار وى ، حديث عرض دين و شرح حال ايشان به نقل از رساله صاحب بن عباد سرفصلهاى اين مقاله را تشكيل مى دهند .
از : مرتضى جبارياناين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : اميد نجواندنياى تصوير ، شماره 99 ، بهمن 1380 ، ص 82 . اين مقاله نقد و بررسى فيلم مسافر رى است .
از : كمال راوفرى ، سال چهارم ، شماره 175 ، 16 اسفند 1375 ، ص 7 .
ص: 117
رى ، سال سوم ، شماره 121 ، 2 بهمن 1374 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
رى ، سال هشتم ، شماره 374 ، 24 اسفند 1379 ، ص 8 _ 9 .
تماشاى زندگى ، سال 2 ، شماره 3_4 ، خرداد و تير 1373 ، ص 44_46 .
رى ، سال سوم ، شماره 106 ، 17 مهر 1374 ، ص 1 و 3 ؛ تصوير .
رى ، سال سوم ، شماره 120 ، 25 دى 1374 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
از : مرتضى جبارياناين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : رضا اكرمىجمهورى اسلامى ، 27 خرداد 1381 ، ص 8 .
ص: 118
از : احمد عابدىجزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : سيد جعفر شهيدى علوم حديث ، سال اول ، شماره اول ، پياپى 1 ، پاييز 1375 ، ص 100_107 . سلام ، 27 دى 1375 ، ص 9 . روايات ائمه اطهار عليهم السلام و نظر دانشمندان بزرگ شيعه در وثاقت و جلالت قدر و بزرگى شأن حضرت عبدالعظيم عليه السلام به ترتيب تاريخى ذكر شده است .
از : على رضا اخلاقى سينما ويديو ، شماره 319 ، 9 دى 1380 ، ص 13 . فيلم مسافر رى اثر داود ميرباقرى در اين مقاله به بوته نقد كشيده شده است .
رى ، سال چهارم ، شماره 168 ، 26 دى 1375 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
از : سيد عبدالله عقيلى حضرت عبدالعظيمى وقف ميراث جاويدان ، سال هفتم ، شماره چهارم ، پياپى 28 ، زمستان 1378 ، ص71_86 ؛ تصوير ، سند .
ص: 119
متن فرمان اشرف افغان در مورد تعيين متوليان ، ذكر رقبات موقوفه ، تشخيص عوايد و مقايسه درآمدهاى آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام است كه به همراه مقدمه اى در مورد تاريخچه موقوفات آستانه و متوليان آن ، و همچنين شرحى پيرامون چند اصطلاح _ كه در فرمان به كار رفته _ به چاپ رسيده است .
از : محمد تقى دانش پژوه تحشيه : ابوالفضل حافظيان بابلى نشريه نسخه هاى خطى ، دفتر سوم ، 1342ش ، ص 61_83 و 427_480 ؛ تصوير ، سند . فهرست 419 جلد از نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه عبدالعظيم حسنى است كه در سه بخش كتابهاى فارسى و مجموعه ها و كتابهاى عربى تدوين شده است . اين فهرست با حواشى و تصحيحات ابوالفضل حافظيان، ضمن مقالات كنگره به چاپ مى رسد.
رى ، سال پنجم ، شماره 188 ، 4 تير 1376 ، ص 2 (سيد حسن اثنى عشرى) ؛ سال پنجم ، شماره 189 ، 11 تير 1376 ، ص 2 (محمد رضا خاتمى بروجردى) ؛ سال پنجم ، شماره 190 ، 18 تير 1376 ، ص 2 (سيد حسن اثنى عشرى صاحب الزمانى) ؛ سال پنجم ، شماره 191 ، 25 تير 1376 ، ص 2 (شيخ على حميدى) ؛ سال پنجم ، شماره 193 ، 8 مرداد 1376 ، ص 2 (سيد اسماعيل موسوى) ؛ سال پنجم ، شماره 194 ، 15 مرداد 1376 ، ص 2 (رضا مؤذنى) ؛ سال پنجم ، شماره 196 ، 29 مرداد 1376 ، ص 2 (احمد آرام) ؛ سال پنجم ، شماره 197 ،
ص: 120
5 شهريور 1376 ، ص 2 (مختار معينى) ؛ سال پنجم ، شماره 199 ، 19 شهريور 1376 ، ص 2 (على حاج حسينى) ؛ سال پنجم ، شماره 201 ، 2 مهر 1376 ، ص 2 (محمد مشكوة) ؛ سال پنجم ، شماره 202 ، 9 مهر 1376 ، ص 2 (سيد محمد محيط طباطبايى) ؛ سال پنجم ، شماره 203 ، 16 مهر 1376 ، ص 2 (سيد رضا مصطفوى) ؛ سال پنجم ، شماره 204 ، 23 مهر 1376 ، ص 2 (سيد ابوالفتوح خلخالى) ؛ سال پنجم ، شماره 205 ، 30 مهر 1376 ، ص 2 (حسين كى استوان) .
از : مصطفى محمدى رى ، سال هشتم ، شماره 365 ، 21 دى 1379 ، ص 7 . موضوع اين مقاله زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
رى ، سال دوم ، شماره 73 ، 3 بهن 1373 ، ص 1 و 2 و 4 . خبر شفا يافتن مليكا سادات صالحان دختر 4 ساله تهرانى كه مبتلا به سرطان روده و طحال بود و در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام شفا يافت .
رى ، سال چهارم ، شماره 173 ، 1 اسفند 1375 ، ص 1 و 2 . گزارش مسلمان شدن خانم كارمن آرتونيان از اهالى خرمشهر و ساكن در تهران در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
رى ، سال دوم ، شماره 52 ، 7 شهريور 1373 .
ص: 121
رى ، سال ششم ، شماره 235 ، 20 خرداد 1377 ، ص 1 و 2 .
آقاى عبدالله عقيلى طى مراسمى با حضور آقاى رى شهرى متولى آستانه مجموعه اشياء و آثار نفيس خود را به آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام اهدا كرد .
از : سيد احمد موسوى وقف ميراث جاويدان ، سال ششم ، شماره اول ، پياپى 21 ، بهار1377 ، ص 60_67 ؛ تصوير .
روند پيدايى و تشكيل مجموعه بناهاى آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام از نيمه دوم سده سوم هجرى _ كه به فرمان محمد بن زيد علوى (م287ق) حكمران علوى طبرستان ساختمانى ساده بر فراز مزار آن حضرت احداث شد _ تا دوره انقلاب اسلامى مورد بحث و بررسى قرار گرفته است . بازسازى هايى متعددى كه در دوران هاى آل بويه ، سلجوقى ، ايلخانى ، تيمورى ، صفوى ، افشاريه ، زنديه ، قاجار و دوران معاصر در حرم شكل گرفته نيز به همراه ويژگى هاى مهم معمارى و هنرى آن جا مورد بحث قرار گرفته است .
رى ، سال سوم ، شماره 102 ، 20 شهريور 1374 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
فرهنگ آفرينش ، شماره 349 ، 7 تير 1379 ، ص 4 .
ص: 122
رى ، سال هشتم ، شماره 366 ، 28 دى 1379 ، ص 7 .
از : داريوش ارجمندقدس ، 19 بهمن 1379 ، ص 5 .
از : على وحيدصداى عدالت ، 11 دى 1380 ، ص 5 . نويسنده در اين نوشته به نقد و بررسى فيلم مسافر رى از نظر خود پرداخته است .
از : محمد رضا باباگلىجام جم ، 29 آذر 1380 ، ص 10 . در اين مقاله فيلم مسافر رى به كارگردانى داود ميرباقرى ، مورد ارزيابى قرار گرفته است .
از : عبدالمجيد نجفيان
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ خواهد رسيد .
ص: 123
از : سيد ابراهيم سيد علوى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : سيد عبدالجواد علم الهدى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
روزنامه حبل المتين ، سال اول ، شماره 89 ، 3 رجب 1325ق ، ص 4 ؛ سال اول ، شماره 90 ، 4 رجب 1325ق ، ص 2 . گزارشى از ايام بست نشينى شيخ فضل الله نورى و يارانش در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام است .
از : سيد كاظم ارفعاين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
رى ، سال دوم ، شماره 77 ، اول اسفند 1373 .
ص: 124
رى ، سال دوم ، شماره 75 ، 17 بهمن 1373 ، ص 1 و 2 .
از : حسين مؤذنى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : مهدى رضوانى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
رى ، سال پنجم ، شماره 205 ، 30 مهر 1376 ، ص 2 ؛ تصوير . قطعه اى درباره پرچمهاى گنبد حضرت عبدالعظيم است .
از : سيد رسول آقاجانىاين مقاله در مجموعه انتشرات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : غلامرضا گلى زواره اى
اين اثر هنوز به زيور طبع آراسته نشده است .
ص: 125
جام جم ، 30 دى 1380 ، ص 10 .
از : محمد على تقوى راد
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : نيلوفر كسرى
ايران ، 31 فروردين 1376 ، ص 12 .
از : محمد باقر پورامينى
مسجد ، سال 5 ، شماره 28 ، مهر و آبان 1375 ، صص 81_91 ؛ تصوير ، جدول . مؤلف در اين مقاله سعى كرده است تا به كنكاش در ابعاد و زواياى مختلف زندگى گهربار فروغ درخشنده رى _ حضرت عبدالعظيم عليه السلام _ بپردازد . همنشينى سه امام ، احاديث روايت شده از وى ، مشايخ ، تأليفات ، هجرت به رى و سيماى آن شهر ، بر مزار امامزاده ، وكيل امام ، بر بال ملائكه و ثواب زيارت از جمله عناوين آن مى باشند .
از : مجتبى علوى
زاير ، سال 2 ، شماره 12 ، اسفند 1374 ، ص 30_32 .
ص: 126
از : عزيز الله حاجى مشهدىجام جم ، 4 بهمن 1380 ، ص 10 . تحليل كوتاهى در باب فيلم مسافر رى است .
از : مصطفى محمدىرى ، سال هشتم ، شماره 357 ، 25 آبان 1379 ، ص 7 .
از : مرتضى زمانىرى ، سال هفتم ، شماره 306 ، 12 آبان 1378 ، ص 7 .
از : سيد مهدى شمس الدين
اطلاعات ، 18 فروردين 1372 ، ص 6 ؛ تصوير ، كتابنامه . اين نوشتار به انگيزه 15 شوال _ سالگرد رحلت حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام _ ، نگاهى خلاصه و گذرا به ابعاد مختلف زندگانى آن حضرت دارد .
ص: 127
ص: 128
ص: 129
ص: 130
130
رى : كتاب هاى مستقل
از : محمد شريف رازى قم ، [مكتبة الزهراء ، 1370ش؟] ، 575ص ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، كتابنامه . اين كتاب به ذكر مقابر و مدفونين تهران و رى و آستانه حضرت عبدالعظيم و امامزادگان و دانشمندان و رجال آن شهر ، از دورترين زمان تا حال حاضر مى پردازد و شرح احوال و آثار هر يك را به تفصيل بيان مى كند .
از : اداره كل اطلاعات و خدمات مالياتىاول ، تهران ، اداره كل اطلاعات و خدمات مالياتى ، 1372ش ، 345ص ، وزيرى ؛ نقشه .
از : جواد صفى نژاداول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1356ش .
ص: 131
از : محمد حسين تهرانى
مؤلف كتاب از فقها و علماى بزرگ مقيم كربلا و از شاگردان صاحب رياض و سيد مجاهد و ميرزاى قمى بوده و شرح احوال او در الكرام البررة ، ص 368 بيان شده است .
وى در راه زيارت خود به مشهد مقدس ، چند روزى در تهران توقف مى كند . در همين زمان ، هنگام زيارت امامزاده عبدالعظيم عليه السلام در بين راه به بقعه زبيده خاتون مى رسد و چون آن را خراب و ويران مى بيند به تعمير آن مى پردازد . و سپس تصميم مى گيرد براى اثبات صحت اين قبر و داستان آمدن زبيده با مادرش شهربانو به رى ، اين رساله را بنويسد :« مطلب و منظور از جمع آورى اين اخبار ثبوت عروسى قاسم و زبيده خاتون دختر حضرت امام حسين عليه السلام است در كربلا و آمدن زبيده خاتون و شهربانوى _ مادر او _ به شهر رى و هر يك بقعه على حده دارند .»
كتاب به نام فتحعلى شاه قاجار (1211_1250ق) در يك مقدمه و چند فصل و خاتمه نوشته شده است با اين عناوين :
مقدمه : در ثواب مجملى از زيارت حضرت خاتم المرسلين و ائمه طاهرين و اولاد طيبين صلوات الله عليهم اجمعين .
فصل : در اثبات عروسى قاسم .
فصل : در ذكر تزويج حضرت شهربانو را به حضرت امام حسين عليه السلام
فصل : در ذكر بعضى از اولاد ائمه كه در شهر رى مشهور مى باشند .
فصل : در خصوص كراماتى كه از روضه حضرت زبيده خاتون ظاهر شده . و در آخر اشعار و مراثى در سوگ قاسم .
ص: 132
آغاز افتاده :« زمان ، برازنده ء رايات شوكت و شان ، شهريار والاتبار ، و شهنشاه بلند اقتدار، رئيس امت نبوى و حافظ ملت مرتضوى... السلطان فتحعلى شاه...» انجام :
«فرياد از غريبى ***بيداد از غريبى
عروس قاسمم نامم زبيده***فلك خاك مرا در رى كشيده»
اين كتاب ضمن منشورات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد. نسخه هاى خطى: كتابخانه آيت اللّه مرعشى نجفى _ قم، شماره 6391، نسخ، عناوين و نشانيها شنگرف، 73 برگ، 15 سطر. ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه عمومى حضرت آيت الله العظمى مرعشى نجفى ، ج 16 ، ص 347 ؛ رؤيت نسخه .
از : محمد مهدى فقيه محمدى جلالى بحرالعلوم گيلانى
اول ، قم ، مؤسسه فرهنگى انتشاراتى گرگان ، 1379ش ، 648ص ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نمايه . (دائرة المعارف مفصل بقاع متبرّكه ، استان تهران/4_2) «دائرة المعارف مفصل بقاع متبركه» پژوهشى است كه كتاب ياد شده ، جلد چهارم آن را تشكيل مى دهد . اين جلد متضمن بررسى تاريخ و زندگانى امامزادگان شهر رى مى باشد . نخست ، چكيده اى از تحولات ، خصوصيّات و اطلاعات عمومى رى گزارش شده و پس از آن مفصلاً به بحث پيرامون امامزادگان مدفون در داخل شهر پرداخته شده است . در مورد هر امامزاده ، به تمام اطلاعاتى كه مؤلف بدانها دسترسى پيدا كرده ، اشاره شده و مجموعه اى نسبتاً كامل از زندگانى ، اخلاق و رفتار ، زمان زندگى ، حوادث و رويدادهاى مهم تاريخى ، كرامات و بقعه و بارگاه
ص: 133
آنها جمع آورى شده است .
حضرت عبدالعظيم حسنى، امامزاده حمزه، امامزاده طاهر، امامزاده ابو عبداللّه حسين معروف به امامزاده عبداللّه ، بى بى زبيده و امامزاده هادى، شش امامزاده اى مى باشند كه شرح احوال آنان در اين كتاب مفصلاً آمده است.
از : سيد محمد صادق حسينى طباطبايى
در شرح امامزادگان رى نوشته شده براى مستوفى الممالك در دو مطلب و يك خاتمه . نسخه هاى خطى : كتابخانه دكتر اصغر مهدوى _ تهران ، شماره 135 ، نستعليق ، حيدر على ثريا محرر شرعيات ، 7 رجب 1296 .
ر .ك : نشريه نسخه هاى خطى ، دفتر 2 ، ص 131 ؛ فهرست نسخه هاى خطى فارسى ، احمد منزوى ، ج 6 ، ص 4411 ، فهرستواره كتابهاى فارسى ، ج 1 ، ص 172 .
از : محمد قنبرى اين كتاب در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : محمد على هدايتى
1328ش .
ص: 134
از : خليل كمره اى مقدمه : مهدى دربانى [تهران] ، چاپخانه اختر شمال ،[ تاريخ مقدمه : 1334ش/1374ق] ، ب+39ص ، جيبى .
شرح حال امامزاده ابو عبدالله _ مدفون در رى _ و مختصرى راجع به اجداد بزرگوار و نياكان عالى مقدارش مى باشد كه مختصرى در باب رى و تحولات تاريخى و جغرافيايى به آن ضميمه شده است . قمست دوم كتاب مفصلتر است (صص16 _ 39) و در آن از دوره ورود اسلام به رى، دوره ديالمه، دوره سلجوقيان، جنگهاى خانگى و حمله مغولان سخن به ميان آمده است.
از : حسين كريمان
مقدمه : انوشيروان پويان اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه ملى ايران ، 1350ش ، [10]+224ص ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه . (انتشارات دانشگاه ملى ايران : 2/37)
شرح آثار و بناهاى كهن روزگاران باستان و دوره اسلامى در پهنه شهر رى است كه بر فرازها كوه ها و تپه هاى آن حدود به جاى مانده . مطالب كتاب متكى به اسناد و شواهد و قرائن تاريخى و باستان شناسى است و تنظيم آن در ده بخش صورت گرفته : آتشكده رى ، زاويه ابراهيم خواص ، گنبد مرداويج زيارى ، سراى صاحب عباد ، آثار تپه نقاره خانه (طبرك) ، گنبد فخرالدين و برج طغرل ، آثار كوه
ص: 135
سرسره (در زشكان) ، بناهاى سنگ و گچ قديمى در كوه رى در مشرق كارخانه سيمان ، آثار ديگر كوه بزرگ رى (كوه بى بى شهربانو) ، تپه قلعه گبرى و تپه هاى ديگر مشابه آن .
از : حسين كريمان
به كوشش : على ميرانصارى
اول ، تهران ، انتشارات سازمان اسناد ملى ايران ، بهمن 1375ش ، 398ص ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه . پژوهش در جغرافياى اساطيرى ايران و شناخت مناطقى كه بسيارى از رويدادهاى حماسى در آن جايها شكل گرفته اند ، دستمايه تأليف اين كتاب را تشكيل مى دهد . اين پژوهش به بررسى و تعيين حدود مناطقى از ايران و جهان مانند رى ، تهران ، طبرستان ، مازندران و البرز در شاهنامه پرداخته و نظراتى نو درباره جايگاه دقيق هر يك از آنها ابراز كرده است . مؤلف براى اثبات نظريات خويش ، بيشترين بهره را از خود شاهنامه و كهن ترين مآخذ _ كه به ندرت از منابع قرن ششم فراتر رفته _ برده است .
از : شيخ ميرزا حسن خان جابرى انصارى
[اول] ،[ اصفهان] ، انتشارات روزنامه و مجله خرد ، مهرماه 1321ش ، صص 8_25 ، وزيرى ؛ تصوير .
نسخه چاپى اين كتاب در بردارنده دو تأليف است : در بالاى صفحات تاريخ
ص: 136
مفصل اصفهان از آغاز تا زمان مؤلف به تفصيل بيان شده است . اما در قسمت پاورقى ، سالشمار تاريخى ايران از سال اول تا 1358ق با عنوان تاريخ همه جهان نگاشته شده است . به همين جهت مؤلف مدعى شده كه تاريخ نصف جهان (اصفهان) و تاريخ همه جهان را در يك كتاب گردآورده است . ولى بر خلاف عنوان كتاب كه نام رى را نيز دربر دارد، شامل بخش مستقلى در تاريخ رى نيست بلكه در صص 8 _ 25 مختصرى از آن چه كه در طى روزگاران بر رى گذشته، نقل شده است.
از : علاء الدين
در رويدادها ، تاريخ و جغرافياى تهران و رى و زندگى نامه جمعى از بزرگان معاصر با مؤلف و ذكر چهل تن از موسومين به علاء الدين (به مناسبت نام مؤلف كه علاء الدين بوده) در سال 1343ق تأليف شده است .
كتاب شامل مقدمه و سه مقاله و خاتمه است بدين ترتيب :
مقدمه : در معنى تاريخ و لفظ طهران و جغرافياى آن
مقاله اول : در تاريخ تهران قبل از اسلام
مقاله دوم : در تاريخ رى از زمان فتح آن تا خرابى
مقاله سوم : در تاريخ تهران تا ابتداى مشروطيت
خاتمه: در ذكر گروهى از بزرگان رى و تهران.
ر .ك : كتابشناسى موضوعى رى ، ص 32 .
از : ابو سعد منصور بن حسن بن حسين آبى (پس از 432ق)
نخستين تاريخ مستقل شهر رى ، فراهم آورده منصور بن حسن بن حسين آبى
ص: 137
است . امروزه ما از چند و چون اين كتاب اطلاعى نداريم و اثرى نيز از آن بر جاى نمانده است . اما كسانى چون عبدالكريم بن محمد رافعى قزوينى (623ق) و ابوعبدالله ياقوت بن عبدالله حموى بغدادى (626ق) و عبدالله بن لطف الله خراسانى معروف به حافظ ابرو (834ق) ، تاريخ رى آبى را ديده و مطالب پراكنده اى از آن نقل كرده اند . بنابراين تمام يا قسمتى از كتاب تا قرن 9ه موجود بوده است . (البته اگر فرض كنيم اين نقليات بدون واسطه انجام پذيرفته است .)
رافعى قديمى ترين كسى است كه «تاريخ رى» را در اختيار داشته و در كتاب خود «التدوين فى اخبار قزوين» در بيان احوال صاحب بن عباد آورده است كه :«ذكره ابو سعد الآبى فى كتابه فى اخبار الرى . فقال : قد انقرض بموته ابهة الوزارة و الرياسة و عفت معالم السيادة و السياسة و. . . » (1) ياقوت حموى نيز در دو كتاب «معجم البلدان» و «معجم الادباء» مطالب بيشترى از آبى ذكر كرده است . از آن جمله در معجم البلدان ، مدخل «اَرز» مى نويسد :«قال ابو سعد منصور بن الحسين الآبى فى تاريخه : الارز قلعة بطبرستان لايوصف فى الارض حصن يشبهها او يقاربها حصانة و امتناعا و انفساحا و اتّساعا . و بها بساتين و أرحية دائرة و ماء يزيد على الحاجة ، ينصبّ الفضل منه الى أودية .» (2) و در معرفى جناشك :«قال الوزير أبوسعد الآبى : و هى مستغنية بشهرتها عن الوصف ، و هى من القلاع التى يقف الغمام دونها و تمطر افنيتها و لا تمطر ذروتها لفوتها شأو الغمام و علّوها عن مرتقى السحاب .» (3)
ص: 138
و در معرفى جوسق :«و الجوسق من قرى الرى . عن الآبى ابى سعد منصور الوزير .» (1)
و ذيل عنوان روذبار :«و قال ابوسعد الآبى فى تاريخه : روذبار قصبة بلاد الديلم .» (2)
و معرفى محمديه :«و قرأت فى تاريخ ابى سعد الآبى ان المهدى لما قدّم الرى بنى بها المسجد الجامع فذكر انه لما اخذ فى حفر الاساس اتى الى اساس قديم . . . » (3)
همچنين در كتاب ديگرش معجم الادباء در شرح حال صاحب بن عباد :«و ذكر الوزير ابو سعد منصور بن الحسين الآبى فى تاريخه من جلالة قدر الصاحب و عظم قدره فى النفوس و حشمته ما لم يذكر لوزير قبله . . . » (4)
و در شرح حال ابن عميد ابوالفتوح على بن محمد بن حسين بن محمد :«و قرأت فى تاريخ ابى المعالى زين الكفاة الوزير ابى سعد منصور بن الحسين الآبى قال : كان عضدالدولة ينقم على ابى الفتوح بن العميد اشياء . . . » (5)
و در شرح حال قابوس بن وشمگير ديلمى :«قال ابو سعد الآبى فى تاريخه : فى شهور ربيع الآخر سنة 403 كانت الاخبار تواترت بموت قابوس بن وشمگير ثم ورد الخبر . . . » (6) (اين نقل نشان مى دهد كه كتاب تاريخ رى آبى پس از سال 403ق نوشته شده است .)
ص: 139
همچنين صاحب مجمع التواريخ در فصل «ذكر تواريخ آل بويه و بعضى اخبارشان»، بعد از ذكر ورود سلطان محمود به رى و انقراض دولت آل بويه گفته است: «ومن اين تاريخ از مجموعه بوسعدآبى بيرون آوردم كه شاهنشاه او را به آخرِ عهد، وزارت داده بود. مردى عظيم، فاضل و متبحر اندر انواع علوم بوده است...» (صص388 _ 404).
از : منتجب الدين ابوالحسن على بن عبيدالله ابن بابويه رازى (قرن 6ق)
يكى از كتابهاى منتجب الدين« تاريخ رى» است كه متاسفانه هم اكنون جزو كتب مفقوده به شمار مى رود . عبدالكريم بن محمد رافعى قزوينى (623ق)
شاگرد شيخ منتجب الدين در كتاب التدوين ، علت اين امر را فوت نابهنگام مؤلف ذكر كرده و مى نويسد :«كان يسود تاريخا كبيرا للرى فلم يقض له نقله الى البياض و اظن ان مسودته قد ضاعت بموته .» (1)
اما پذيرش اين سخن ، سخت است زيرا سبكى (771ق) و ابن حجر عسقلانى (852ق) در كتابهاى خود مواردى از تاريخ رى نقل مى كنند . سبكى در جزء چهارم «طبقات الشافعية» ، در ذكر رجالى كه ميان سالهاى پانصد و ششصد هجرى مى زيسته اند ، چنين آورده است :«سعد بن محمد بن محمود بن محمد بن أحمد ، ابوالفضائل المشاط ، فقيه متكلم واعظ مفسر مذكر عارف بالمذهب و الخلاف ، ذكره على بن عبيدالله بن الحسن صاحب تاريخ الرى فى كتابه . . .» (2)
ص: 140
اما بيش از سبكى ، شهاب الدين احمد بن على بن حجر عسقلانى (852ق) در كتاب «لسان الميزان» به نقل از تاريخ رى شيخ منتجب الدين رازى مبادرت ورزيده است .از ملاحظه اين مقدار نقليات به نظر مى رسد كه يا همه كتاب تاريخ رى به دست ابن حجر نرسيده يا آن كه اصلِ كتاب ناقص بوده و با فوت مؤلف تكميل نشده است . زيرا در كتاب لسان الميزان فقط در حروف الف و سين و عين و ميم از تاريخ رى نقل شده و همين مطلب ، اين احتمال را تقويت مى كند .
در هر صورت مواردى را كه ابن حجر از تاريخ رى نقل كرده بدين شرح است:
ج 1 ، ص 183 :« ابراهيم بن على بن عيسى الرازى ، ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال شيخ من الشيعه . . .»
ج 1 ، ص 190 :« ابراهيم بن القاسم بن على بن حسن بن ابى بكر بن هارون بن نفيع السكاكى . ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان من شيوخ المعتزلة . . .»
ج 1 ، ص 206 :« ابراهيم بن محمد بن على بن عبس بن الحسن بن سليمان بن ندير بن ابى ايوب ابوالمعالى الانصارى . . . قرأت فى تاريخ الرى لابى الحسن بن بابويه و قال روى لنا عنه عمر بن على بن الحسن البلخى . . .»
ج 1 ، ص 219 :« ابراهيم بن هاشم بن الخليل ابواسحاق القمى ، اصله كوفى . . . قال ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى : قدم الرى مجتازا . . .»
ج 1 ، ص 238 :« احمد بن ادريس الفاضل ابوعلى القمى الاشعرى . . . و ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى و نسبه فقال . . .»
ج 1 ، ص 241 :« احمد بن اسماعيل بن احمد بن محفوظ البستى ، ابوالحسن الواعظ . ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان متكلما على مذهب المعتزلة .»
ج 1 ، ص 267 :« احمد بن حمدان بن احمد الورساهى ، ابوحاتم الليثى . ذكر
ص: 141
ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان من اهل الفضل . . .»
ج 1 ، ص 340 :« احمد بن على بن ابراهيم بن هاشم بن الخليل القمى ، ابو على ، نزيل الرى ، ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 1 ، ص 340 :« احمد بن على بن ابى الخضيب الأبارى ، ابوالعباس ، ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان من غلاة الشيعة . . .»
ج 1 ، ص 340 :« احمد بن على بن الحسن بن شاذان القمى ، ابوالعباس ، ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 1 ، ص 410_411 :« احمد بن محمد بن نصر الرازى السمسار ، ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 3 ، ص 49 :« سعيد بن محمد بن حسن بن حاتم النيسابورى ، ابورشيد . ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال روى عن ابى عمرو بن حمدان . . .»
ج 3 ، ص 55 :« سعيد بن هبة الله بن الحسن بن عيسى الراوندى ، ابوالحسين ، ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال : كان فاضلا . . . مات فى ثالث عشر شوال سنة ثلاث و سبعين و خمسمائة .»
ج 3 ، ص 56 :« سعيد بن وجيه بن طاهر بن محمد الشحامى ، ابوعبدالرحمن ، ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى و قال قدم الرى سنة خمس و سبعين و خمسمائة . . .»
ج 4 ، ص 100 :« عبدالواحد بن على بن الحسين بن على بن عيسى . . . ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى .»
ج 5 ، ص 53 :« محمد بن احمد بن على الفارسى ، ابوعلى الفتال . ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان من شيوخ الامامية . . . و مات سنة ثمان و خمسمائة .»
ج 5 ، ص 90 :« محمد بن اسماعيل الرازى . ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ص: 142
ج 5 ، ص 96 :« محمد بن بحر بن سهيل السينانى السجستانى . ذكره الحسين [؟ كه صحيح آن ابوالحسن است ].بن بابويه فى تاريخ الرى و قال شيخ من شيوخ السنة . . .»
ج 5 ، ص 96 :« محمد بن بحر الاصبهانى ابومسلم صاحب التفسير و ذكره ابوالحسين[ ؟] بن بابويه فى تاريخ الرى و قال كان على مذهب المعتزلة . . .»
ج 5 ، ص 383 :« محمد بن مقاتل الرازى . . . فذكره ابوالحسين[ ؟] بن بابويه فى تاريخ الرى فقال . . .»
ج 5 ، صص 78_79 :« محمد بن اسحاق بن عاصم البراد الرازى ، ابوعاصم ، . . . ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 5 ، ص 94 :« محمد بن ايوب بن هشام الرازى . . . ذكره ابوالحسين[ ؟] بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 5 ، ص 100 :«محمد بن بشير السوسنجردى ، ابوالحسين . ذكره ابوالحسين [؟ ]بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ج 5 ، ص 110 :«محمد بن جرير بن رستم ، ابوجعفر الطبرى . رافضى . . . و قد ذكره ابوالحسن بن بابويه فى تاريخ الرى بعد ترجمة محمد بن جرير الامام فقال هو الآملى قدم الرى . . .»
ج 5 ، ص 112 :«محمد بن جعفر بن محمد القصار الرازى ، ابوجعفر . و ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال شيخ من مشاهير الشيعة . . . و مات سنة ست و اربعين و خمسمائة .»
ج 5 ، ص 114 :«محمد بن جعفر بن محمد بن احمد بن بطر السلمى المؤدب ، ابوجعفر . ذكره ابن بابويه فى تاريخ الرى و قال . . .»
ج 5 ، ص 388 :«محمد بن مندة الاصبهانى نزيل الرى . . . و ذكره ابوالحسين [؟ ]بن بابويه فى تاريخ الرى . . .»
ص: 143
از : رسول جعفريان
اول ،[ تهران] ، آستان مقدس حضرت عبدالعظيم ، پائيز 1371ش ، 126ص ، رقعى ؛ كتابنامه ، نمايه .
تحول مذهبى در رى يك تحول تدريجى بوده كه طى هفت قرن به درازا كشيده است . اين تحول ، از «ناصبى گرى» آغاز و به «تشيع امامى» خاتمه يافته است . مؤلف در اين نوشتار سير دگرديسى مذهبى رى ، گسترش تشيع ، دلايل آن و نيز گوشه هايى از تلاشهاى فرهنگى شيعيان رى را بازگو كرده است .
از : قاسم بن سعيد گيلانى (قرن 13ق)
مؤلف در سبب تأليف كتاب مى نويسد :« چون در اين عصر كه هزار و دويست و شصت هجرى است اختلافى واقع شد در باب فاطمه ملقبه به زبيده دختر جناب سيدالشهداى مظلوم امام حسين عليه السلام . . . كه در شهر كهنه اى مابين طهران و حضرت عبدالعظيم مدفون مى باشد ، و قبر ايشان مطاف همه دوستان و شيعيان است . بعضى به هواى نفس . . . سخنان چند مى گفتند كه تفوّه به آن از عاقل كامل به دور است . چنان چه اين خادم آل محمد هرگاه سخنى در اين باب در منابر مى گفتم در مجالس كه مى نشستند ردّ اعلى در مقام نفى بر مى آمدند ، ترسيدم كه اين نفى بالاخره منجر شود به نفى نسب آن مظلومه _ صلوات الله عليها _ لهذا بر خود لازم شمردم كه آن چه از تتبع اخبار و آثار و نوشتجات علماء ابرار موفق به آن شده ام ، ايراد نمايم .»
اين كتاب داراى شش تحفه و يك مؤخره به شرح زير است :
ص: 144
تحفه اولى : در بيان اولاد آن جناب . تحفه ثانيه : در بيان كيفيت عروسى و زفاف و انعقاد و نطفه .
تحفه ثالثه : در آوردن سر قاسم بن حسن به ملك رى .
تحفه رابعه : در بيان مزاوجت مابين حضرت سيدالشهداء مظلوم و مطلّقه ابن انبير .
تحفه خامسه : در بيان مزاوجت و مناكحات مابين سيدالشهداء و شهربانو .
تحفه سادسه : در بيان اولاد و ائمه و اولاد ايشان . مؤخره : مشتمل به ذكر مزارات و بقاع متبركه رى .
آغاز :« الحمد لله رب العالمين و العاقبة للمتقين .»
انجام :« از اين حديث مستفاد مى شود كه استرآباد و مازندران تا رى و سمنان و سمرقند و بلخ و هرات داخل خراسان باشد .»
نسخه هاى خطى: كتابخانه آستان قدس رضوى _ مشهد، شماره 10693، نستعليق، ظاهرا به خط مؤلف، بعضى از صفحات معلق به حواشى، 160 برگ، 20 سطر. ر .ك : فهرست كتب خطى كتابخانه آستان قدس رضوى ، ج 9 ، صص 23_24
از : جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى (م 1355ق)
به نوشته خود مؤلف در كتاب ديگرش نور الآفاق ، ص 106 از تأليفات اوست اما اطلاع ديگرى در مورد آن نداريم .
از : مير حسين يكرنگيان
چاپخانه درخشان ، 1332ش ، 100ص ، وزيرى ؛ تصوير .
ص: 145
در ابتداى كتاب ، گزارش واره اى آمده است از آن چه كه در طول تاريخ بر رى گذشته تا روزگار حاضر . (صص 3 _ 14) پس از آن به تهران پرداخته شده و در چند بخش ، در باب تهران قديم ، تهران جديد ، جغرافياى شهر ، تقسيمات سياسى ، دهستانهاى اطراف ، سوانح و حوادث ، حرف و پيشه ها و هنرها و شهرستانهاى تابع آن سخن به ميان آمده است .
از : ميرزا محمد مهندس
به كوشش : حسين كريمان
ميراث اسلامى ايران ، شماره 3 ، 1375ش ، صص 63_85 .
در رساله آمده است كه : مؤلف سالها در مرزهاى ايران به نقشه بردارى مى پرداخته ، و از سوى كشورهاى عثمانى و روس در خاك روسيه و عثمانى و مصر و مكه و مدينه و حجاز اين كار را انجام داده است . همچنين در آذربايجان و عراقين عرب و عجم به جان نثارى و نقشه كشى و قلعه سازى و حركات عسكريه مشغول بوده است . تا اين كه به خواسته دربار ، در لار و دماوند _ كه ييلاق و شكار گاه شاه است _ ملازم شاه بوده است و بى آن كه مأموريتى داشته باشد صفحات لار و رودبار تا لواسان و دماوند را نقشه بردارى كرده است . اين گفتار نتيجه همان تحقيقات درباره رودبار قصران و حدود آن و توصيف قصران داخل (شميران) و قصران خارج (طرف رودبار) است .
ر .ك : فهرستواره كتابهاى فارسى ، ج 1 ، صص 199_200 ؛ فهرست نسخه هاى خطى فارسى ، ج 6 ، 3952 ؛ فهرست كتابخانه ملك ، ج 2 ، ص 182 و 344 ؛ فهرست كتابخانه ملى ، ج2 ، ص 344 .
ص: 146
از : بهمن ميرزا كريمىاول ، تهران ، اقبال ، 1335ش ، 10ص ، رقعى . تهران ، اقبال ، 1336ش ، 48ص ، رقعى .
از : عباس قديانىاول ، تهران ، انتشارات آرون ، 1379ش ، 252ص ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه .
از : على معصومىويراستار : رضا شيرازى ، تصويرگر : مرتضى امين دوم ، تهران ، انتشارات پيام آزادى ، 1375ش ، 64ص ، وزيرى ؛ تصوير . (شهرها و قصه ها/1) در اين مجموعه سعى شده كه با بيان سرگذشت رى و وقايع مربوط به آن ، خلاصه اى از اطلاعات تاريخى شهر به همراه قصه ها و حكايت هاى تاريخى ، در اختيار نوجوانان و جوانان قرار بگيرد .
از : حسين كريمان
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، اسفند 1345ش ،جلد 1 : مباحث جغرافيايى شهر رى
ص: 147
بعهد آبادى ، سى و دو + 756ص ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه ، نمودار . (سلسله انتشارات انجمن آثار ملى/54)
دوم، تهران، انتشارات دانشگاه ملى ايران، فروردين 1354ش، افست از چاپ قبل. (انتشارات دانشگاه ملى ايران / 51)
«رى باستان» كاوشى است تفصيلى در تاريخ رى و آن چه بر اين شهر گذشته است . اين كتاب گسترده ترين و گرانمايه ترين اثرى است كه در آن پيرامون جهات مختلف جغرافيايى ، مذهبى و تاريخى رى ، با نگاهى گزارشى و تحليلى سخن رفته است . مؤلف با بهره گيرى از نوشته هاى مورخان و جغرافى نويسان قديم و جديد و نتايج كاوشهاى باستان شناسى و عكسهاى هوايى و نقشه هاى متعدد ، زواياى پنهانى از تاريخ اين شهر را بازگو نموده و سعى داشته جايگاه دقيق محله ها ، بازارها ، دروازه ها ، قلاع ، مقابر ، مدرسه ها و . . . را در پهنه فعلى رى مشخص سازد .
كتاب مشتمل است بر مقدمه و 4 باب و خاتمه . مقدمه بحثى است مختصر در باب دو تاريخ از ميان رفته رى . باب اول در هفده فصل در جغرافياى رى ، و باب دوم در دو فصل در مذهب رى ، و باب سوم در شش فصل در تاريخ رى ، باب چهارم در دو فصل در اسامى ديه ها و روستاهاى رى و خاتمه تحقيقى است پيرامون اين كه البرز به زمانهاى قديم بر كوه قاف اطلاق مى شده است .
جلد اول _ كه شامل مقدمه و باب اول مى باشد _ داراى فصول زير مى باشد : محل شهر رى در جلگه رى ، ذكر رى در كتب مقدس و منابع باستانى ، موقع جغرافياى رى ، مردم رى ، پايه ارجمندى مقام و احترام و اعتبار رى (پيش از اسلام و در عهد اسلامى) ، نهرها و كاريزهاى رى ، فتح رى به دست مسلمانان ، پهنه شهر رى به هنگام آبادى ، اماكن عمده رى ، خانه ها و پاره اى اماكن ديگر رى ، برخى از بناهاى تاريخى و خانه هاى رجال ، مضاجع و مقابر ، قلعه طبرك ، دزهاى ديگر رى ،
ص: 148
فرهنگ و مدارس و كتابخانه ها ، اقتصاد رى و برخى از اوصاف و خصال و خصايص مردم رى .
از : حسين كريمان
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، فروردين 1349ش ، جلد2 : مذهب و تاريخ و رجال و نواحى رى باستان ، يا ، سوابق پهنه طهران و ديهاى كهن آن ، هجده + 932ص ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه ، نمودار . (سلسله انتشارات انجمن آثار ملى/69) دوم ، تهران ، انتشارات دانشگاه شهيد بهشتى ، 1371ش ، افست از چاپ قبل ، در دو مجلد هجده + 452 (بخش اول) و 453_632 (بخش دوم) ، وزيرى (انتشارات دانشگاه شهيد بهشتى/233)
جلد دوم كتاب رى باستان مشتمل است بر ابواب دوم، سوم، چهارم و خاتمه كه بدين شرح مى باشند:
باب دوم: مذهب رى در پيش از اسلام و دوره اسلامى.
باب سوم: در تاريخ عمومى رى و داراى شش فصل بدين ترتيب: رى در مسير تاريخ (پيش از اسلام و پس از آن)، حوادث طبيعى مهم رى در طول تاريخ، تمثيلات و ضرب المثل ها و نمونه طرائف كه بر مبناى رى مبتنى است، رجال و معاريف (پيش از اسلام و عهد اسلامى)، در گذشتگان و مدفونان در رى از رجال ديگر بلاد، خرابى رى و علل آن.
باب چهارم: درباره نواحى رى و شامل دو فصلِ كلياتى در باب روستاها و ديه ها و نام آباديها.
خاتمه نيز در باب كوه البرز و قاف.
ص: 149
از : اردشير خداداديان
اول ، تهران ، انتشارات به ديد ، 1380ش .
[اول] ، رى ، روابط عمومى فرماندارى شهرستان رى ، بهار 1373ش ، [24ص ] ، بياضى ؛ تصوير . تاريخچه مختصر و جامعى از شهرستان رى است كه به بررسى جوانب مختلف شهر از دوران پيش از اسلام ، تاكنون مى پردازد . برخى از سرفصل هايى كه در اين جزوه مورد بررسى قرار گرفته بدين شرح مى باشند : تاريخ رى ، اهميّت و موقعيت علمى رى ، دانشمندان آن ، زلزله هاى شهر ، تعرضهاى خارجى و تعارضات درونى ، ويژگى هاى جمعيتى و بنيان هاى اقتصادى شهر از قبيل تجارت ، صنعت ، سفالگرى ، كشاورزى و . . . .
از : مركز آمار ايران
[اول] ، تهران ، مركز آمار ايران ، 1374ش .
از : مركز آمار ايران
[اول] ، تهران ، مركز آمار ايران ، 1376ش ،[ بيست و دو + 26] ص ، رحلى ؛
ص: 150
جدول ، نقشه ، نمودار . (سرشمارى عمومى نفوس و مسكن ؛ شهرستان رى 68 _ 6)
از : مركز آمار ايران[اول] ، تهران ، مركز آمار ايران ، 1376ش ،[ چهل و چهار+ 296]ص ، رحلى ؛ جدول ، نقشه ، نمودار . (سرشمارى عمومى نفوس و مسكن ، 1375/68_3) نتايج تفصيلى سرشمارى عمومى نفوس و مسكن سال 1375ش در شهرستان رى مى باشد كه آمار مربوط به موضوعات مختلف در نقشه ها ، جدولها و نمودارهاى گوناگون ترسيم و ارائه شده است .
از : عليقلى ميرزا بن فتحعلى شاه قاجار اعتضادالسلطنه (م 1298ق)
اعتضاد السلطنه شرح احوال و سرگذشت حضرت عبدالعظيم و ديگر سادات مدفون در رى را جمع آورى كرده بود. وى براى آن كه نسخه كتابش از ميان نرود به رئيس الكتّاب دستور مى دهد تا در سال 1289ق مسوّدات او را موقتاً در جنگ خودش (موجود در كتابخانه ملك به شماره 6151) وارد كند تا بعداً ديباچه اش نوشته شود . رئيس الكتاب هم زندگانى حضرت عبدالعظيم و امامزاده عبدالله ابيض را به همان صورت در آن جنگ وارد نمود . (نسخه هاى شماره 1 و 2 كه در ادامه معرفى مى شوند .)
پس از اين در سال 1293ق ميرزا عبدالوهاب خان نصير الدوله، وزير تجارت، از او خواست كه آن رساله را براى او استنساخ كند. اعتضاد السلطنه نيز همين كار را
ص: 151
كرد و شرح احوال دو امامزاده مذكور را پس از پاك نويس كردن براى نصيرالدوله فرستاد كه ديباچه آن با اين عبارات آغاز مى شود: «الحمدللّه المتعالى عن الاضداد والاشباه... اما بعد چون در اين اوان فيروزى نشان كه تاريخ هجرى به يك هزار و دويست و نود و سه ناقصه است و بيست و نه سال است تاج و تخت سلطنت از وجود مبارك شاهنشاه جمجاه ناصرالدين شاه... مؤلف اين رساله... بعد از مشاغل نوكرى، گاهى به تحصيل و برخى اوقات مشغول تصنيف بوده... در چندين سال قبل از اين تاريخ احوال مبارك حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و احوال عبداللّه ابيض را نوشته در كتاب جنگ خويش به طور مسوّده ضبط كرده اين اوقات... جناب . . . نصير الدوله زيد اجلاله . . . خواهش نمودند نسخه آن را نوشته، انفاد دارم . به ان جهة در اين رساله پاك نويس شده انفاد داشتم . . . ابوالحسن زيد بن حسن مجتبى بن على بن ابى طالب عليهم السلام الملقب به رقرق مادر زيد موسومه به زجاجه است .» (نسخه هاى شماره 3 و 4)
اما چندى بعد ناصرالدين شاه (1264 _ 1313ق) به اعتضاد السلطنه دستور مى دهد تا انساب طهارت نصاب و شرح احوال حضرت عبدالعظيم و ديگر امامزادگان مدفون در رى را براى او در كتابى گرد آورد. به همين علت اعتضاد السلطنه ديباچه كتاب خود را دوباره تحرير مى كند و قسمتى هم مربوط به امامزاده حمزه (و در نسخه دانشكده ادبيات علاوه بر آنها امامزاده طاهر و زيد بن على بن الحسين عليهماالسلام ) به آن مى افزايد و كتاب را به صورت جديدى در مى آورد تا آماده تقديم به ناصر الدين شاه شود . اين تحرير دوم همان است كه بيشتر نسخه ها بر اساس آن است و با :« الحمد لله الذى عجزت خواطر الامم . . .» آغاز مى شود . اين رساله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
آغاز تحرير اول :« الحمد لله المتعالى عن الاضداد و الاشباه و الصلاة و السلام
ص: 152
على خاتم الانبياء محمد المصطفى خير الخلق . . . اما بعد چون در اين اوان فيروزى نشان . . .»
آغاز تحرير دوم :« الحمد لله الذى عجزت خواطر الامم عن البلوغ الى حقيقته و قصرت بصائر الهمم عن الوصول الى هويته . . . اما بعد فرمان مبارك شاهنشاه جهان پناه مفخر سلاطين . . .»
نسخه هاى خطى : 1_ كتابخانه ملى ملك تهران ، شماره 6151 ، رساله صد و سيزدهم ، ص 309_317 ، رئيس الكتاب ، ربيع الاول 1289ق ، كاتب در پايان مى نويسد : چون نگارنده هنوز ديباچه اى بر اين كتاب خود ننوشته بود ، به من دستور داد كه آن را موقتاً در اين جنگ وارد نمايم ، تا بعداً ديباچه نوشته شود و به چاپ برسد . آغاز :« ابوالحسن زيد بن حسن مجتبى بن على بن ابيطالب عليهم السلامالملقب به رقرق ، مادر زيد موسوم به زجاجه ، كنيزكى بود كه به اسير آورده بودند .» ، انجام :« و اين كه در ترشيز است قبر حمزة بن موسى الكاظم است .» ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه ملك ، ج 9 ، ص 201 با عنوان «رساله احوال حضرت عبدالعظيم» ، در جنگ اعتضادالسلطنه .
2_ كتابخانه ملى ملك تهران ، شماره 6151 ، رساله صد و پنجم ، ص 43_47 ، رئيس الكتاب ، 1289ق ، اين نسخه فقط زندگى امامزاده عبدالله ابيض را دارد و پيش نويس مؤلف است كه موقتاً در اين نسخه وارد شده تا بعداً تكميل شود . آغاز :«عبدالله ابيض بن عباس بن محمد بن عبدالله . . . ندانم كجا ديدم اندر كتاب كه در ذيل احوال رى مى گويد نگارنده چون ديده مرقد مطهر امامزاده عبدالله نزديك . . .» ، انجام :«چنان چه فيروزآبادى در قاموس گويد ينبع . . . اين بود احوال عبدالله ابيض تا امام همام سيد سجاد على بن الحسين بن اميرالمؤمنين على بن ابيطالب عليهم السلام» . ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه ملك ، ج 9 ، ص199 .
3_ كتابخانه مسجد اعظم قم ، شماره 3791 ، نستعليق ، با سرلوح مذهب مرصع و
ص: 153
جدول ، 12 برگ ، 17 سطر ، اين نسخه داراى ديباچه تحرير اول است و موجودى آن شرح احوال حضرت عبدالعظيم و امامزاده عبدالله ، آغاز :«الحمد لله المتعالى عن الاضداد و الاشباه و الصلاة و السلام على خاتم الاوصياء . . . اما بعد چون در اين اوان فيروزى نشان . . .» ، انجام :«از عبارت عمدة الطالب بر مى آيد كه نسلى باقى مانده باشد . اين بود احوال عبدالله ابيض تا امام همام سيد سجاد على بن الحسين بن اميرالمؤمنين على بن ابيطالب عليهم السلام .». ر.ك: فهرست كتابخانه مسجد اعظم قم، ص243 و رؤيت نسخه.
4_ كتابخانه مدرسه سپهسالار _ تهران ، شماره 1854 ، نسخ ، بى تاريخ ، آغاز و انجام مانند نسخه قبل . به ضميمه شرح احوال حضرت عيسى عليه السلام كه آغاز آن چنين است :« به ضميمه شرح احوال حضرت عيسى على نبينا و عليه السلام ؟؟؟؟؟؟ كه اين بنده عليقلى قاجار . . . بعد از شرح حال حضرت عبدالعظيم و عبدالله ابيض عليهماالسلامتأليف و در اين رساله درج نمودم . امر حضرت عيسى و اعتقاد مردم در حق او امر عظيم است . بعضى او را خدا مى دانند و . . .» (صص 18 الف _ 23ب) ، انجام :«و اصل اين كلمه چندگوز بوده و از كثرت استعمال چنگيز شد .» ، 22 برگ ، 15 سطر . ر .ك : فهرست كتابخانه سپهسالار ، ج 5 ، ص 104 .
5_ كتابخانه ملى تهران ، شماره 479/ف ، نسخ خوش ، 1295ق ، محتملاً نويسنده در تهران ، با سرلوح ، عناوين شنگرف ، فقط شامل قسمت حضرت عبدالعظيم ، آغاز :« الحمد لله الذى عجزت خواطر الامم . . .» ، انجام :«يكى از شهرهاى معتبره و مدن معظمه محسوب مى شود . الحق هر چند در بنا و آبادى آن ملك كوشيده شود سزاوار است .» 20 برگ ، 15 سطر . ر .ك : فهرست كتابخانه ملى ، ج1 ، ص 462 .
6_ كتابخانه ملى تهران ، شماره 352/ف ، نسخ خوش ، ذيحجه 1295ق ، داراى سرلوح ، عناوين شنگرف ، شامل شرح حال امامزاده عبدالله ، آغاز :«الحمد لله
ص: 154
رب العالمين و صلى الله على خاتم الانبياء محمد المصطفى و اهل بيته الطيبين و ذريته الطاهرين الى يوم الدين . فبعد حكم همايون و فرمان قدر نمودن شهريار . . .» ، انجام :«و آن بناى مقرنس را به زيب تذهيب و نصب آينه مزين داشتند .» 13 برگ ، 15 سطر ، ر .ك : فهرست كتابخانه ملى ، ج 1 ،ص 343 .
7_ كتابخانه مدرسه سپهسالار تهران ، شماره 1853 ، نسخ ، مسيح كمره يى ، روز چهارشنبه 21 محرم 1296ق ، عناوين شنگرف ، داراى تملك اعتضادالسلطنه (مؤلف) در 1296ق ، شامل زندگانى حضرت عبدالعظيم و امامزاده عبدالله ابيض و امامزاده حمزه ، آغاز برابر آغاز نسخه شماره 2 ، انجام نسخه (در شرح احوال امامزاده حمزه) :«و عبارت عمدة الطالب را مى توان تأويل كرد به اين كه گفته حمزة بن حمزة به خراسان رفت . ممكنست حمزه مدفون در سوسغد ترشيز حمزة بن حمزة باشد ولى سلسله اسناد احفاد شهاب الدين و رشته اولاد حمزة بن موسى را بدان منهج بيان نموده كه با عبارت اسكندر بيگ منشى در اول عالم آرا مطابق و موافق است و اين خود مقوىّ قول اسكندر بيگ است .» 56 برگ ، 9 سطر . ر .ك : فهرست كتابخانه سپهسالار ، ج 5 ، ص 103 .
8_ دانشگاه تهران ، شماره 4600 ، رساله چهارم مجموعه ، نستعليق و نسخ ، سده 13 ه_ ، جدول زر و لاجورد ، در جنگى از آثار اعتضاد السلطنه كه برخى از آنها به خط خود اوست ، با عنوان «سرگذشت عبدالعظيم و امام زاده هاى ديگر» ، 152 برگ . ر .ك : فهرست دانشگاه تهران ، ج 14 ، ص 3528 .
9_ كتابخانه ملى ملك تهران ، شماره 3661 ، رساله اول مجموعه ، نسخ ، 13 محرم 1301ق ، عناوين و نشانيها شنگرف ، آغاز و انجام و بخشها مانند نسخه 1853 سپهسالار ، 29 سطر . ر .ك : فهرست كتابخانه ملك ، ج 7 ، ص 15 .
10_ دانشكده ادبيات تهران ، شماره 101ج ، نسخ ، على اكبر قرنچاهى ، آدينه پايان شوال 1312ق ، اين نسخه كاملترين نسخه هاست و شامل پنج شرح حال از
ص: 155
حضرت عبدالعظيم ، امامزاده عبدالله ابيض ، امامزاده حمزه ، امامزاده طاهر و حضرت زيد عليه السلام است . از آغاز كتاب تا پايان زندگى امامزاده حمزه برابر نسخه 1853 سپهسالار ولى افزوده هاى از آن جا به بعد در ديگر نسخه ها نيست . آغاز زندگى امامزاده طاهر :«بسمله . در شرح احوال امامزاده طاهر و حسب و نسب آن بزرگوار است . شيخ ابونصر سهل بن عبدالله بخارى كه از محققين نسابين است در كتاب سر الانساب گويد : طاهر از واردين شهر رى است . . .» ، انجام قسمت مربوط به شرح احوال زيد بن على بن الحسين عليهماالسلام كه مفصل ترين بخش كتاب از ص 32 الف تا 72 الف است :« هر آن كس خواهد بر آنها استحضار يابد بايستى به جلد يازدهم كتاب بحار الانوار و غير آن از كتب رجوع نمايد كه مفصلاً و مشروحاً مذكور است .» 121 برگ كه متن كتاب در ص 1_73 است و ديگر برگها سفيد مانده ، 16 سطر . ر .ك : فهرست دانشكده ادبيات تهران ، ج 1 ، صص 311_312 .
11_ كتابخانه مجلس شوراى اسلامى تهران ، شماره 1293 مجموعه طباطبايى ، نستعليق ، بى تاريخ ، آغاز و انجام و بخشها مانند نسخه شماره 1853 در كتابخانه سپهسالار .
12_ كتابخانه مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى تهران ، شماره 202 ، رساله اول مجموعه ، ص 2_26 ، نسخ پخته ، سده 13 ه_ ، اين نسخه شامل احوال امام زاده طاهر در رى و امامزاده يحيى در تهران است ، در مجموعه اى به همراه دو رساله ديگر از اعتضادالسلطنه ، در فهرست مؤلف آن را نشناخته اند ولى با مطابقت اين نسخه با نسخه دانشكده ادبيات مشخص شد كه همان تاليف اعتضادالسلطنه است ، آغاز :«در شرح احوال حضرت . . . شيخ ابونصر سهل بن عبدالله بخارى كه از محققين نسابين است در كتاب سر الانساب گويد . . .» ، انجام :«بايستى به جلد يازدهم كتاب بحارالانوار و غير آن از كتب رجوع نمايند كه مفصلاً و مشروحاً مذكور است .» ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مركز دائرة المعارف بزرگ
ص: 156
اسلامى ، ج 1 ، صص 146_147 .
13_ كتابخانه ملى تهران ، شماره 2548/ف ، ص 105_114 ، در ضمن مجموعه رسائل اعتضادالسلطنه با عنوان «شرح امامزاده هاى حضرت عبدالعظيم» ، بدون توضيحات درباره آن . ر .ك : فهرست نسخ خطى كتابخانه ملى ، ج 6 ، صص 52_53 . ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى فارسى ، احمد منزوى ، ج 6 ، ص 4494 ؛ فهرستواره كتابهاى فارسى ، ج 3 ، ص 2164 ؛ فهرست مشترك نسخه هاى خطى فارسى پاكستان ، ج10 ، ص 1271 و رؤيت نسخه ها ، مؤلفين كتب چاپى فارسى و عربى ، ج 4 ، ص 569 .
از : ولى محمد بيك بن اسماعيل وردى تركمانى عراقى (قرن 14ق)
جنگى است از ولى محمد بيك وردى تركمانى عراقى كه در 1304ق در گيلان و به فارسى ساخته است . بيشتر مطالب اين جنگ مربوط به امامزادگان رى و حضرت عبدالعظيم مى باشد ، با اين عناوين :
1_ سرگذشت پيامبر و امامان دوازده گانه (صص 1_21)
2_ حديثهاى روايت شده از عبدالعظيم حسنى (صص 21_89) پنجاه حديث با ترجمه فارسى است كه در شب 12 ربيع الثانى 1304 در گيلان نوشته شده است .
آغاز :«احاديث مرويه از حضرت عبدالعظيم عليه السلام . چند حديث كه حضرت عبدالعظيم بن عبدالله الحسنى از ائمه اطهار به واسطه و بلا واسطه روايت فرموده است به جهت زينت اين كتاب مختصر مى نويسد . حديث اول فى الامالى و البحار بحذف الاسناد عن عبدالعظيم بن عبدالله الحسنى عن على بن محمد الهادى عليهم السلامقال لما كلم الله موسى بن عمران الهى ما جزاء من دعا نفساً كافراً الى الاسلام .»
ص: 157
3_ خبرهاى علامت ظهور (صص 89_106)
4_ خصائص ائمه (صص 107_116)
5_ وصيت نامه هاى امامان (صص 116_132)
6_ اعتقادات و اندرز (صص 132_149) از جامع جنگ در 24 ربيع الثانى 1304ق .
7_ سرگذشت نياكان عبدالعظيم (صص 150_169) 8_ سرگذشت امامزاده زيد و امامزاده طاهر (صص 169_176)
9_ سرگذشت زيد بن على (صص 177_190)
10_ سرگذشت عبدالله ابيض و حسن افطس و على بن على بن الحسين (صص 191_195)
11_ سرگذشت امام زاده صابر ونكى (صص 195_198) گفتنى است برخى از مطالب كتاب با شرح زندگانى امامزادگان رى از اعتضادالسلطنه شباهتهاى زيادى دارد .
اين كتاب در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد.
نسخه هاى خطى : كتابخانه دانشگاه تهران ، شماره 4339 ، نستعليق ، به خط مؤلف ، 1304ق ، 104 برگ ، 19 سطر .
ر .ك : فهرست كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 13 ، صص 3296_3297 ؛ فهرستواره كتابهاى فارسى ، ج 3 ، صص 1680_1681 ؛ فهرست نسخه هاى خطى فارسى ، منزوى ، ج 6 ، ص 4484 .
از : سيد حميد ميرخندان
اول ، تهران ، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامى ، بهار 1373ش ،
ص: 158
128ص ، رقعى ؛ تصوير ، نقشه . (ديار ابرار/10)
اين نوشتار به بررسى گذشته و حال حاضر رى مى پردازد . مباحثى كه در كتاب مطرح شده از دوران پيش از اسلام و بررسى رواياتى كه شيث فرزند آدم را سازنده رى مى دانند آغاز شده ، به دوران اسلامى مى رسد و پس از شرح وقايع سلسله ها و دولت هاى مختلف به وضعيت كنونى شهر مى رسد . جغرافياى تاريخى ، مسائل اقتصادى و مسائل فرهنگى شهر نيز از مباحث ديگر مطرح شده در كتاب است .
از : فرج الله حسينى
در فهرست هيچ توضيحى پيرامون آن داده نشده است .
نسخه هاى خطى : كتابخانه ملك _ تهران ، شماره 3180 ، رساله سوم مجموعه ، نستعليق ، آغاز سده نهم ، داراى تاريخ تملك در محرم 1090ق از محمد شفيع بن محمد مقيم و محمود بن مسعود بن محمود طبيب ، عناوين و نشانيها شنگرف ، دو صفحه .
ر .ك : فهرست كتاب هاى خطى كتابخانه ملك ، ج 6 ، ص 263
از : حسين كريمان
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، 1356ش / 2536 شاهنشاهى ، ج1 ، بيست و هشت + 591ص ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه . (انتشارات انجمن آثار ملى/137) مؤلف منطقه رى را به دو بخش عمده تقسيم كرده است :
ص: 159
1_ منطقه جلگه اى كه بخش عمده اى از اراضى جنوبى و جنوب شرق و جنوب غرب را در برداشته و تا حدّ قم مى رسيده است و نام آن گرمسير بوده .
2_ منطقه كوهستانى كه به سبب خنكى و اعتدال هوا جنبه ييلاقى رى را داشته و اراضى شمال و پاره اى از شرق و غرب حوزه رى را شامل مى شده است . موضوع عمده اين كتاب به منطقه كوهستانى ، آباديها ، مردم ، مذهب ، گويش ، آداب و رسوم ، ضرب المثلها و واژه هاى اين ناحيه مربوط مى شود . كتاب در سه باب تنظيم شده كه باب اول آن : تعريف قصران و تاريخ و آباديها و رجال آن در جلد اول به چاپ رسيده است .
از : حسين كريمان
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، 1356ش/2536 شاهنشاهى ، ج2 ، 588ص [صص 592_1180] ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه . (انتشارات انجمن آثار ملى/137) جلد دوم كتاب قصران مشتمل بر دو باب باقيمانده از كتاب با اين عناوين مى باشد : 2_ مذهب مردم قصران از ديرباز و توصيف معبد ناهيد . 3_ آداب و رسوم و گويش ها و ضرب المثل ها .
از : ناشناسوقايع و رويدادهاى رى از روز شنبه 21 ربيع الاول تا روز آدينه 6 ربيع الثانى همان سال است . (تاريخ دقيق سال در نسخه ذكر نشده است) در آن آمده كه از سلامتى وجود مبارك اعلى حضرت اقدس _ ناصرالدين شاه (1266_1312ق) _
ص: 160
همه اهالى و كسبه به دعاگويى وجود مبارك مى پردازد . رساله با فهرست نامهاى مقبره ها شروع مى شود ، سپس آن چه از رفت و آمد امرا و بزرگان به شهر اتفاق افتاده را بازگو مى كند . در انتها نيز از وضع طلاب و مدارس آن جا ياد شده است . آغاز كتاب :« وقايع اتفاقيه حضرت عبدالعظيم عليه التحية و التسليم به تاريخ يوم شنبه بيست و يكم شهر ربيع المولود لغايت جمعه ششم ربيع الثانية . الحمد لله رب العالمين از سلامتى وجود مبارك اعلى . . .»
نسخه هاى خطى : كتابخانه ملك _ تهران ، شماره 5662 ، شكسته نستعليق ، سده 14ه ، 12برگ ، 19 سطر .
ر .ك : فهرست كتابهاى خطى كتابخانه ملك ، ج3 ، صص 616_617 ؛ فهرستواره كتابهاى فارسى ، احمد منزوى ، ج2 ، ص 1103 ؛ فهرست نسخه هاى خطى فارسى ، احمد منزوى ، ج 6 ، صص 4400 .
از : اصغر قائدان، مهناز ميريان
اول ، تهران ، رايزن ، 1373ش ، 183ص ، وزيرى ؛ كتابنامه .
موقعيت جغرافيايى و تاريخى و اهميت فرهنگى رى سبب شده است تا در طول تاريخ ، توجه نويسندگان ، مورخان ، سياحان ، باستانشناسان و محققان بسيارى بدان جلب شود . بدين جهت تحقيقات فراوانى در باب اين شهر صورت گرفته است .
اين كتابشناسى تلاشى است براى معرفى آثارى كه به نحوى با اين شهر ارتباط پيدا مى كنند كه در مجموع 302 مأخذ اعم از منتشر شده يا مخطوط ، آثار خاص در مورد رى ، منابع و تحقيقات تاريخى مرتبط با رى ، منابع و تأليفات
ص: 161
جغرافيايى ، سفرنامه ها و سرگذشت نامه ها ، دائرة المعارف ها و نقشه ها ، باستان شناسى و مقالات معرفى شده است . (صص 1_83)
قسمت ديگر كتاب نيز به توصيف و معرفى تفصيلى 4 اثر دكتر حسين كريمان در باب رى و كتاب «جنة النعيم و العيش السليم» تأليف باقر بن اسماعيل كجورى مازندرانى و «اسناد و فرامين آستانه رى» از محمد على هدايتى اختصاص داده شده است . مؤلف در اين قسمت به ذكر فهرست مطالب هر يك از كتب ياد شده اقدام كرده است . (صص 87_172)
در آخر نيز مشخصات تحقيقات خارجى (انگليسى ، فرانسه و آلمانى) مطرح گرديده است . (صص 175_184)
البته با اين كه در عنوان كتاب، موضوع آن رى درج شده است ولى آثار بسيارى نيز كه مربوط به شهر تهران هستند، در اين كتابشناسى گنجانده شده اند.
از : عزيز الله عطاردى
تهران ، انتشارات عطارد ، 1373ش ، 248 ص ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه . (مركز فرهنگى خراسان/15)
در كتب جغرافيائى از تعداد زيادى قراء و قصبات در ناحيه رى اسم برده شده است و به مناسبتهايى از آنها سخن گفته شده است . از اين قراء و قصبات دانشمندان به نامى برآمده اند كه اسامى آنها در كتب رجال و تذكره ها ذكر شده ولى متاسفانه نام اين قريه ها و آباديها تصحيف گرديده و يا تغيير يافته است و ضبط درست آنها معلوم نيست . مؤلف در اين كتاب به تاريخ و شرح احوال دانشمندان فقيه و محدثى كه از سه قريه جماران ، كلين و درشت برخواسته اند ، مى پردازد .
ص: 162
از : معاونت طرح و برنامه اداره كل آمار نيروى انسانى وزارت كار و امور اجتماعى[اول] ،] تهران] ، معاونت طرح وبرنامه كل آمار نيروى انسانى وزارت كاروامور اجتماعى ، 1363ش ، 67ص ، رحلى ؛ جدول . (معاونت طرح و برنامه اداره كل آمار نيروى انسانى وزارت كار و امور اجتماعى/96) همان گونه كه از عنوان كتاب بر مى آيد ، موضوع آن بررسى نتايج آمارى در مورد مسائل كلى نيروى انسانى و اشتغال شهرستان رى در سال 1361ش است .
ص: 163
ص: 164
ص: 165
ص: 166
از : زكريا بن محمد بن محمود قزوينى
بيروت ، دارالصادر ، بى تا ، صص 375_382 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : زكريا بن محمد بن محمود قزوينى
ترجمه با اضافات : جهانگير ميرزا قاجار ، تصحيح و تكميل : مير هاشم مُحدّث اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1373ش ، صص 442_451 و 402 و . . . ، وزيرى ؛ نقشه ، نمايه .
از : سيد محمد تقى مصطفوى
تصحيح و تنظيم : مير هاشم مُحدّث
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، آذر 1361ش ، ج 1 ، صص 147_195 و 429_430 ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه . (سلسله انتشارات انجمن آثار ملى/153)
ص: 167
از : محمد رازى
سوم ، قم ، مؤسسه مطبوعاتى دارالكتب ، 1332ش ، ج 2 ، صص 278_286 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : سيد عبدالرزاق كمونه حسينى
ترجمه : عبدالعلى صاحبى دوم ، مشهد ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى ، 1375ش ، صص 128_134 ، وزيرى .
از : اسحاق بن حسين منجم (قرن 5ق)
تحقيق : فهمى سعد ، ترجمه : محمد آصف فكرت
اول ، مشهد ، معاونت فرهنگى آستان قدس رضوى ، 1370ش ، صص 67_68 ، رقعى ؛ كتابنامه ، نقشه ، نمايه .
از : اسحاق بن حسين منجم (قرن 5ق)بى جا ، بى نا ، بى تا ، ص 15 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : شمس الدين ابى عبدالله محمد مقدسى .
ص: 168
بيروت ، دارالصادر ، بى تا ، صص 390_392 و . . . ، افست از دوم ، ليدن ، مطبعه بريل ، 1906م ، وزيرى .
از : ابو عبدالله محمد بن احمد مقدسى (قرن 4ق)
ترجمه : على نقى منزوى
اول ، تهران ، شركت مؤلفان و مترجمان ايران ، 1361ش ، ج 2 ، صص 574_575 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : هانرى رنه دآلمانى
ترجمه : غلام رضا سميعى اول ، تهران ، نشر طاووس ، 1378ش ، صص 426_433 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : حسن زنده دل و دستياراناول ، تهران ، مؤسسه تحقيقات و انتشارات ايرانگردان ، زمستان 1376ش ، صص 33_34 و 106_107 و 110_111 و . . . ، رقعى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه . (مجموعه راهنماى جامع ايرانگردى/7)
از : ابوالقاسم بن احمد جيهانىترجمه : على بن عبدالسّلام كاتب ، مقدّمه و تعليقات : فيروز منصورى
ص: 169
اول ، مشهد ، شركت به نشر ،انتشارات آستان قدس رضوى ، زمستان 1368ش ، صص 146 و 147 و 149 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : احمد بن عمر ابن رسته
ترجمه و تعليق : حسين قره چانلو اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1365ش ، صص 197_198 و 112 و . . . ، رقعى ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : محمد رحمتى
اول ، قم ، مؤلف ، 1420ق ، صص 66_73 ، وزيرى .
از : محمد على بن حسين نائينى اردستانى كچوئى قمى
تحقيق : محمد رضا انصارى قمى ، اشراف : سيد محمود مرعشى نجفى اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمى مرعشى نجفى ، 1381ش ، ج 2 ، ص 255 ، وزيرى ؛ سند ، نمايه .
از : اوژن اوبن
ترجمه و حواشى و توضيحات : على اصغر سعيدى
اول ،[ تهران] ، كتابفروشى زوار ، 1362ش ، صص 271 و 178 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
ص: 170
از : عباس خليلى
اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1335ش ، ج 1 ، صص 254_256 ، وزيرى ؛ نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/386)
از : كنت دوسرسى
ترجمه : احسان اشراقى [اول] ، تهران ، مركز نشر دانشگاهى ، 1362ش ، صص 150_153 ، وزيرى ؛ نمايه . (مركز نشر دانشگاهى/28)
از : صادق ملك شهميرزادى
اول ، تهران ، معاونت پژوهشى سازمان ميراث فرهنگى كشور ، 1378ش ، صص 352_357 و . . . ، وزيرى ؛ جدول ، نمايه .
از : جليل زاهد محمد رضا زهتابى
اول ، تهران ، انتشارات پديده ، 1348ش ، صص 125_130 ؛ تصوير ، جدول .
از : ناصر نجمىتهران ، جانزاده ، 1363ش ، صص 46_66 ، وزيرى ؛ تصوير .
ص: 171
440 / 22 . ايران نامه (اردو)
از : سيد ظل الرحمن
لكهنو ، 1998م ، صص 154 ، رقعى .
از : ساموئل گرين ويلز بنجامين
ترجمه : آوانس خان مساعد السلطنه ، به اهتمام : رحيم رضازاده ملك اول ، تهران ، انتشارات گلبانگ ، 1363ش ، صص 113_114 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : جرج . ن . كرزن
ترجمه : غلامعلى وحيد مازندرانى چهارم ، تهران ، انتشارات علمى و فرهنگى ، 1373ش ، ج 1 ، صص 457_465 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، نمايه . (شركت انتشارات علمى و فرهنگى/197)
از : لرد كرزن
ترجمه و اقتباس : على جواهر كلام دوم ، تهران ، انتشارات ابن سينا ، 1330ش ، ج 1 ، صص 34_47 ، رقعى .
از : لوئى واندنبرگترجمه : عيسى بهنام ، مقدمه : رمن گيرشمن
ص: 172
دوم ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1348ش ، صص 120_121 ، رحلى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه ، نمودار . (انتشارات دانشگاه تهران/1069 ، گنجينه باستان شناسى ايران/2)
از : غلامرضا معصومى[تهران] ، بى نا ، 2535 شاهنشاهى ، ص 24 ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، نقشه .
از : امين ترمس عاملى
اول ، قم ، مؤسسة الهجرة ، 1415ق ، صص 11_15 ، وزيرى .
از : عباس فيض[اول] ، قم ، انتشارات بنگاه ، 1324ش ، صص 59_72 ، رقعى .
از : وحيد قباديان
[اول] ، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران ،[ تاريخ پيشگفتار : 1373ش] ، صفحات متعدد ، بياضى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/2344)
از : محمد پروين گنابادىدوم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1362ش ، صص 42 و 50 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
ص: 173
از : زين العابدين شيروانى
اول ،[ تهران] ، انتشارات كتابخانه سنائى و كتابفروشى محمدى ، ص 330 ، افست از چاپ سنگى ، تهران ، 1310ق ، كاتب : زين العابدين به محمد شريف ، به اهتمام معتمد السلطان آقا ميرزا سيد عبدالله مستوفى ، رحلى بزرگ .
از : احمد بن ابى يعقوب ابن واضح يعقوبى
ترجمه : محمد ابراهيم آيتى سوم ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر كتاب ، 2536 شاهنشاهى ، صص 51_52 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه . (مجموعه ايران شناسى/2)
از : كى لسترنج
ترجمه : بشير فرنسيس ترجمه : كوركيس عواد
اول ، قم ، انتشارات شريف رضى ، 1413ق ، صص 249_253 ، افست از بغداد ، مطبوعات المجمع العلمى العراق ، 1373ق ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
اول ، تهران ، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامى حوزه هنرى سازمان تبليغات اسلامى ، 1376ش ، صص 135 و 173 و 299 و 349_350 و . . . ، رحلى ؛ تصوير ، طرح، كتابنامه،نمايه. (دايره المعارف بناهاى تاريخى ايران در دوره اسلامى/2)
ص: 174
از : جان ويشارد
ترجمه : على پيرنيا
اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات نوين ، 1363ش ، صص 114_117 ، رقعى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
از : عباس سعيدى رضوانى
اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى ، 1368ش ، صص 37 و 68 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، طرح ، نقشه ، نمايه .
از : احمد محمدى
بى جا ، مركز مطالعات وهماهنگى شوراى عالى فرهنگ ،[ مقدمه : 2537 شاهنشاهى] ، صص 46_49 و 126 ، وزيرى ؛ كتابنامه . (مركز مطالعات و هماهنگى فرهنگى شوراى عالى و فرهنگ و هنر/39)
از : ايرج افشار سيستانىاول ، تهران ، انتشارات روزنه ، 1378ش ، صص 362_363 ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه .
ص: 175
از : سيد احمد حسينى كازرونى
اول ، تهران ، انتشارات مؤسسه فرهنگى آيات ، 1374ش ، ص 432 ، وزيرى ؛ نقشه .
از : مجيد معارف
اول ، تهران ، انتشارات ضريح ، 1374ش ، ص 461 و . . . ، وزيرى .
از : داود كريم لو
اول ، تهران ، مركز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه ، 1381ش ، ج 4 ، صص پنجاه و شش _ شصت و 122_134 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، نمايه . (مجموعه ايران و استعمار/5)
از : مرتضى راوندى
سوم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 2536 شاهنشاهى ، ج2 ، صص 241_242 و 249_250 و ج 4 ، ص 794 و ج 5 ، ص 268 و 293 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : حسن تاج بخش .
ص: 176
اول ، تهران ، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى ، 1379ش ، صص 65_75 ، وزيرى .
از : ابوالفضل محمد بن حسين بيهقى
تصحيح : على اكبر فياض سوم ، تهران ، انتشارات دنياى كتاب ، بهار 1371ش ، صص 11 و 44_48 و 16 و 18 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : رسول جعفريان
اول ، قم ، انتشارات انصاريان ، 1375ش ، ج 1 ، صص 245_252 و . . . ، وزيرى ؛ جدول ، نمايه .
از : عبدالعزيز جواهر كلام
تقريظ : محمد قزوينى اول ، تهران ، بى نا ، 1325ش ، ج 1 ، صص 1_64 ، رقعى ؛ تصوير .
از : محسن كيانى
اول ، تهران ، كتابخانه طهورى ، 1369ش ، صص 243_245 ، وزيرى ؛ نمايه . (زبان و فرهنگ ايران/122)
ص: 177
از : عبدالرحيم غنيمه
ترجمه : نورالله كسمائى سوم ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، تابستان 1377ش ، صص 21_23 ، وزيرى . (انتشارات دانشگاه تهران/2176)
از : مولانا اولياء الله آملى
تصحيح و تحشيه : منوچهر ستوده [اول] ، تهران ، انتشارات بنياد فرهنگ ايران ، 1348ش ، صص 130 و 18 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه . (منابع تاريخ و جغرافياى ايران/22)
از : ن . ن . امبرسز چ . ب . ملويل
ترجمه : ابوالحسن رده اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات آگاه ، پاييز 1370ش ، صص 128_129 و 131_137 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، سند ، نقشه ، نمايه ، نمودار .
از : بهاء الدين محمد بن حسن ابن اسفنديار كاتب (قرن 7ق)
تصحيح : عباس اقبال ، به اهتمام : محمد رمضانى
ص: 178
[اول] ، تهران ، نشر كلاله خاور ،[ تاريخ مقدمه : خرداد 1320ش] ، صص 4 و 56 و 61 و 109 _ 110 و 120 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : سيد ظهيرالدين بن نصيرالدين مرعشى (م 892ق)
به اهتمام : برنهارد دارن، مقدمه از : يعقوب آژند
اول ، تهران ، نشر گسترده ، پاييز 1363ش ، صص 15 و 16 و 114_117 و . . . ، افست از پطرزبورغ ، 1850م ، وزيرى ؛ نمايه . (پژوهش تاريخ ، تاريخ ايران/10)
از : محمد بن جرير طبرى
ترجمه : ابوالقاسم پاينده
اول ، تهران ، بنياد فرهنگ ايران ، 1353ش ، ج 10 ، صص 4578_4583 و ج 5 ، صص 1974_1979 و . . . ، وزيرى .
از : اسكندر بيگ تركمانى (م 1043ق)
مقدمه : ايرج افشار
دوم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير با شركت كتابفروشى تاييد اصفهان ، خرداد 1350ش ، ج 2 ، صص 67 و 212 و 342 و 533 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
تقريرات : جلال الدين همايى
اول ، تهران ، مؤسسه نشر هما ، 1363ش ، صص 40 و 46 ، وزيرى .
ص: 179
از : محمد مهدى آصفى
ترجمه : عبدالرضا محمد حسين زاده
اول ، قم ، انتشارات قدس ، 1372ش ، صص 51_64 ، رقعى .
از : محمد رضا خسروىاول ، مشهد ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى ، 1372ش ، صص 14_17 ، وزيرى .
از : عباس اقبال
سوم ، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات اميركبير ، 1347ش ، ص 458 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
از : محمد يوسف كيانى
سوم ، تهران ، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى دانشگاهها (سمت) ، 1379ش ، صص 170_171 ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، كتابشناسى ، كتابنامه ، نقشه . (باستانشناسى/1)
از : عبدالحسين سپنتا .
ص: 180
[اول] ، اصفهان ، انتشارات اداره كل اوقاف استان اصفهان ، آبان 1346ش ، صص 266_276 ، رقعى ؛ تصوير ، سند .
از : أبى منصور عبدالملك ثعالبى نيسابورى (م 429ق)
شرح و تصحيح : مفيد محمد قميحة اول ، بيروت ، دارالكتب العلمية ، 1403ق ، صص 111_178 ، وزيرى .
از : علامه محمد باقر بن محمد تقى مجلسى (م 1110ق)
سنگى ، بدون صفحه شمار ، قسمت مربوط به امام زاده حمزه ، وزيرى .
ر .ك : فهرست كتابهاى چاپى فارسى ، مشار ، ج 1 ، ص 1206
از : و . بارتولد
ترجمه : حمزه سردادور (طالب زاده) دوم ، تهران ، انتشارات توس ، بهمن 1358ش ، صص 148_151 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : امين احمد رازى (م 1002ق)
تصحيح و تعليقات و حواشى : سيد محمد رضا طاهرى (حسرت) اول ، تهران ، انتشارات سروش ، 1378ش ، ج 2 ، صص 1153_1156 ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه .
ص: 181
از : زكريا بن محمد بن محمود قزوينى
ترجمه : محمد مراد بن عبدالرحمان، تصحيح : سيد محمد شاهمرادى
اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، ارديبهشت 1373ش ، ج 2 ، صص 134_144 ، وزيرى ؛ طرح ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران : 2/2166)
از : گرترود بل
ترجمه : بزرگمهر رياحى
اول ، تهران ، شركت سهامى انتشارات خوارزمى ، 1363ش ، صص 24_28 ، رقعى .
از : مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه
به تصحيح : مير هاشم مُحدّث اول ، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات اميركبير ، 1363ش ، صص 95_96 ، رقعى ؛ نمايه .
از : ناشناخته
ترجمه : مير حسين شاه ، تصحيح و حواشى : مريم ميراحمدى ، غلام رضا ورهام ، مقدمه : و . بارتولد ، تعليقات : و . مينورسكى
ص: 182
اول ، تهران ، دانشگاه الزهراء ، 1372ش ، صص 391_392 و . . . ، وزيرى ؛ سند ، نقشه ، نمايه .
از : مير جلال الدين محدث ارموى
اول ، تهران ، انجمن آثار ملى ، اسفند 1358ش ، ج2 ، صص 755_765 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى . (سلسله انتشارات انجمن آثار ملى/145)
از : عماد الدين اسمعيل بن محمد بن عمر ابى الفداء (م 732ق)
بيروت ، دارالصادر ، بى تا ، صص 420_421 ، افست از پاريس ، دارالطباعة السلطانية ، 1840م ، رحلى ؛ جدول ، نمايه .
از : أبوالفداء (م 732ق)
ترجمه : عبدالمحمد آيتى
تهران ، انتشارات بنياد فرهنگ ايران ، 1349ش ، صص 488_489 و . . . ، وزيرى ؛ جدول ، نمايه . (منابع تاريخ و جغرافياى ايران/35)
از : ناصرالدين شاه حسينى
[اول] ،[ تهران] ، انتشارات دانشگاه سپاهيان انقلاب ايران ، 1354ش ، صص 21 و 26 و . . . ، رقعى ؛ كتابنامه . (انتشارات دانشگاه سپاهيان انقلاب ايران/4)
ص: 183
از : شهريار عدل، برنارد اوركاد
ترجمه : ابوالحسن سروقد مقدم ، سيد احمد سيدى ، فاطمه وثوقى خزائى
اول ، تهران ، سازمان مشاور فنى و مهندسى شهر تهران ، انجمن ايرانشناسى فرانسه ، زمستان 1375ش ، ص 17_22 و 262 و 265 و . . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نمايه .
از : حسين كريمان
اول ، تهران ، دانشگاه ملى تهران ، 1355ش/2535 شاهنشاهى ، صص 46_56 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه . (انتشارات دانشگاه ملى ايران/78)
از : سيف الله كامبخش فرد
اول ، تهران ، مؤسسه علمى و فرهنگى فضا ، 1370ش ، صص 12 و 141_167 ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه ، نمايه .
از : ويلهلم بارتلد
ترجمه : همايون صنعتى زاده ، ترجمه روسى _ انگليسى : سوات سوچك ، ويراستارى و مقدمه : كلمنت ادموند بوزورث اول ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدى ، 1377ش ، صص
ص: 184
152_157 ، وزيرى . (مجموعه انتشارات ادبى و تاريخى موقوفات دكتر محمد افشار يزدى/68)
از : احمد بن على قلقشندى (م 821ق)
ترجمه : محجوب زويرى اول ، تهران ، مركز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه ، 1380ش ، صص 58 و 77 و 84 و . . . ، وزيرى . (مجموعه تاريخ ايران/3 ؛ مباحث اسناد/76)
از : محمد جواد مشكور
اول ، تهران ، انتشارات دنياى كتاب ، 1371ش ، صص 348_358 ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
از : كى لسترنجترجمه : محمود عرفان چهارم ، تهران ، شركت انتشارات علمى و فرهنگى ، 1373ش ، صص 231_235 و . . . ، وزيرى ؛ نقشه ، نمايه .
از : عبدالحسين نهچيرى .
ص: 185
ويراستار : ژاله راستانى دوم ، تهران ، انتشارات مدرسه ، بهار 1376ش ، صص 106_114 ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه .
از : سيد محمد باقر واعظ بن مرتضى بن باقر حسينى خلخالى
مؤلف در اين كتاب به ذكر جغرافياى جهان اسلام و مدفونين هر يك از شهرها مى پردازد . اين كتاب دو تحرير دارد : تحرير اول آن در دو جلد كه نسخه اى از آن در كتابخانه دفتر تبليغات اسلامى به شماره 327 نگهدارى مى شود . (ر .ك : فهرست نسخه هاى خطى مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى ، ج 1 ، ص 287_289)
اما تحرير دوم آن چندين برابر تحرير اول است و هنوز نسخه اى كامل از آن يافت نشده ولى از جلد چهارم آن در كتابخانه مسجد اعظم قم به خط مؤلف نسخه اى موجود است .
اين جلد در 4 آثار تنظيم شده كه آثار اول آن به شرح جغرافيايى ممالك اسلامى مختص است. بهشت دوم اين آثار حاوى مطالبى در شرح مشاهد رى و زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام مى باشد.
آغاز كتاب :«الحمد لله الذى منّ علينا بدين الاسلام و جنبنّا[ عن] عبادة الاوثان حمداً سرمداً .»
آغاز بخش دوم در شرح مشاهد رى :«بدان كه رى دارالملك ولايت عراق و شهرى بود معظم و در زمان قديم آن ولايت را راز مى گفتند .»
نسخه هاى خطى : كتابخانه مسجد اعظم قم ، شماره 222 ، خط مؤلف .
ر .ك : فهرستواره كتابهاى فارسى ، ج 1 ، ص 206 ؛ فهرست نسخه هاى خطى فارسى، منزوى ، ج 6 ، ص 3960 ؛ فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مسجد اعظم قم ، صص 103 _ 105 .
ص: 186
از : ربيع بديعىتهران ، انتشارات اقبال ،[ تاريخ مقدمه : مهر 1362ش] ، ج 3 ، ص 546 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، طرح ، نقشه ، نمايه ، نمودار .
502 / 84 . جنگاز : محمد تقى بن محمد هادى مازندرانى (قرن 12ق)
جنگ نظم و نثرى است كه محمد تقى بن محمد هادى مازندرانى در سال 1132ق در اكبر آباد گردآورى كرده است . وى در اين جنگ در هر قسمت شعراى مربوط به هر شهر را ذكر نموده است . از جمله در قسمت رى ، به شرح حال 24 تن از شعراى رى و تهران و برگزيده اى از اشعار آنها مى پردازد .
نسخه هاى خطى : كتابخانه مجلسى سنا _ تهران ، شماره 388 ، شكسته نستعليق ، به خط گردآورنده ، سده 12ه ، با سرلوح و جدول و عناوين شنگرف ، رحلى . ر .ك : نشريه نسخه هاى خطى ، دفتر 7 ، صص 572_575
از : محمد بن نجيب بكران
تصحيح : محمد امين رياحى ، مقدمه روسى : برشچفسكى ، ترجمه مقدمه : محسن ابراهيمى اول ، تهران ، انتشارات كتابخانه ابن سينا ، فروردين 1342ش ، صص 57 و 58 و 62 و 63 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
ص: 187
از : زين العابدين شروانى (م 1253ق)
مقدمه : سلطان حسين تابنده گنابادى رضا عليشاه تهران ، سازمان چاپ دانشگاه ، 1348ش ، صص 254_255 ، رحلى .
از : ناشناسبه كوشش : منوچهر ستوده
اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، اسفند 1340ش ، صص 142 و 146 و 29 و 30 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/727)
از : سيد عليرضا سيد كبارى
تهيه : پژوهشكده باقرالعلوم عليه السلام اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1378ش ، صص 430_436 ، وزيرى .
از : صادق خلخالى
دوم ، تهران ، نشر سايه ، 1379ش ، صص 341_350 ، رقعى ؛ تصوير .
از : عمادالدين اصفهانى (م 597ق) .
ص: 188
تقديم و تحقيق : عدنان محمد ال طعمة
اول ، تهران ، مركز نشر ميراث مكتوب ، آينه ميراث ، 1378ش/1420ق ، ج 3 ، صص108_113 ، وزيرى ؛ كتابنامه .
از : ملا احمد نراقى
تحقيق و تصحيح و تعليق : حسن زاده آملى اول ، قم ، مؤسسه انتشارات قيام ، 1380ش ، صص 52_53 ، وزيرى ؛ جدول ، طرح .
از : عبدالله عقيلى
اول ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدى ، 1377ش ، صص 204 _ 206 و 412_417 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نمايه . (مجموعه انتشارات ادبى و تاريخى موقوفات دكتر محمود افشار يزدى/69)
از : رحيم زاده صفوى
دوم ،[ تهران] ، چاپخانه بانك ملى ايران ، 1327ش ، ج3 : سرگذشت شهربانو ، صص238_247 ، رقعى .
از : بطرس بستانىبيروت ، دارالمعرفة ، بى تا ، 9 ، صص 142_145 ، رحلى ؛ تصوير ، طرح .
ص: 189
ترجمه : احمد شنتاوى ، ابراهيم زكى خورشيد ، عبدالحميد يونسى
اول ، بيروت ، دارالمعرفة ، بى تا ، ج 10 ، صص 285_292 ، رحلى .
از : حسن امين
اول ، بيروت ، دارالتعارف للمطبوعات ، 1395ق ، جلد3 ، جزء11 ، صص 66_67 ؛ ج 5 ، صص 9_10 ، رحلى .
زير نظر : كاظم موسوى بجنوردى
اول ، تهران ، مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى ، 1381ش ، ج 11 ، صص 674_676 ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، طرح ، كتابنامه ، نقشه .
زير نظر : احمد صدر حاج سيد جوادى ، كامران فانى ، بهاء الدين خرمشاهى اول ، قم ، نشر شهيد سعيد محبى ، 1379ش ، ج 8 ، صص 416_420 (مدخل رى) و . . . ، رحلى .
از : محمد حسين اعلمى حائرىدوم ، بيروت ، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات ، 1413ق ، ج10 ، صص 148_150 ، وزيرى .
ص: 190
از : غلامحسين مصاحب
دوم ، تهران ، شركت سهامى كتابهاى جيبى (وابسته به مؤسسه انتشارات اميركبير) ، 1380ش ، ج1 ، صص 1143_1144 ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، طرح .
از : سعيد نفيسى
دوم ، تهران ، كتابفروشى فروغى ، 1352ش ، ج 1 ، صص 562_568 ؛ ج 2 ، صص 615_616 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى ؛ نمايه .
از : مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه
به كوشش و اهتمام : نعمت احمدى اول ، تهران ، انتشارات اطلس ، 1371ش ، صص 814_815 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : ابى الحسن باخزرى (م 467ق)تحقيق : سامى مكى عانى [اول] ، بغداد ، مطبعة المعارف ، 1390ق ، ج1 ، صص 365_455 ، وزيرى .
از : بدرالدين قوامى رازى .
ص: 191
به تصحيح و اهتمام : مير جلال الدين محدث ارموى
اول ، بى جا ، چاپخانه سپهر ، 1374ق/1334ق ، صص 30 و 81 و 174 و 178 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى ؛ سند ، نمايه .
از : ابراهيم وحيد دامغانى
اول ، تهران ، چاپخانه رودكى ، 1362ش ، صص 142_143 ، رقعى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه .
از : ابراهيم اصلاح عربانى
[اول] ، تهران ، انتشارات سازمان فار ، اسفند 1345ش ، صص 79_81 ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه .
از : احمد گلچين معانى
[اول] ، مشهد ، كتابخانه آستان قدس رضوى ، 1347ش ، صص 36_41 ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، نمايه .
از : محمد مهدى فقيه محمدى جلالى بحرالعلوم گيلانى
اول ، قم ، انتشارات فقه ، 1378ش ، 174ص ، رقعى ؛ تصوير ، كتابنامه . (دائرة المعارف مفصل بقاع متبركه/1)
ص: 192
از : زين العابدين شيروانى
تصحيح و مقابله و مقدمه : اصغر حامد (ربانى)
تهران ، كتابفروشى سعدى ، 1339ش ، صص 669_692 ، وزيرى .
از : خسرو معتضد
اول ، تهران ، شركت توسعه كتابخانه هاى ايران ، 1368ش ، صص 13_21 ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه . (شركت توسعه كتابخانه هاى ايران/11)
از : محمد كريم پيرنيا
تدوين : غلامحسين معماريان
اول ، تهران ، نشر پژوهنده ، نشر معمار ، مهر 1380ش ، صص 156_203 ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، نقشه ، نمايه .
از : عبدالحسين سعيديان
چهارم ، تهران ، انتشارات علم و زندگى ، 1369ش ، صص 52_58 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه ، نمودار .
از : ابوالقاسم محمد بن حوقل (م 367ق)
ترجمه و توضيح : جعفر شعار
ص: 193
دوم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1366ش ، صص 115 و 120_121 و . . . ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : ابودلف
ترجمه : سيد ابوالفضل طباطبائى ، تعليقات و تحقيقات : ولاديمير مينورسكى اول ، تهران ، انتشارات زوار ، 1354ش ، صص 71_76 و 132_134 ، رقعى ؛ تصوير ، سند ، نقشه ، نمايه .
از : ميرزا صالح شيرازىتصحيح : ايرج افشار اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمى مرعشى نجفى ، 1377ش ، صص 277_278 ، در ضمن ميراث اسلامى ايران ، دفتر هفتم ، وزيرى .
از : اوژن فلاندنترجمه : حسين نورصادقى [اول] ، [اصفهان] ، انتشارات چاپخانه روزنامه نقشجهان ، 1324ش ، صص 93_99 ، وزيرى .
از : اوليويه .
ص: 194
تصحيح و حواشى : غلامرضا ورهرام ، ترجمه : محمد طاهر ميرزا اول ، تهران ، انتشارات اطلاعات ، 1371ش ، صص 104_105 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : بارون فيودروكورف
ترجمه : اسكندر ذبيحان اول ، تهران ، انتشارات فكر روز ، 1372ش ، صص 214_216 ، وزيرى .
از : ويپرت بلوشر
ترجمه : كيكاووس جهاندارى اول ، تهران ، شركت سهامى انتشارات خوارزمى ، بهمن 1363ش ، صص 241_243 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : س _ج . و . بنجامين
ترجمه : محمد حسين كردبچه دوم ، تهران ، سازمان انتشارات جاويدان ، 1369ش ، صص 52_56 ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، نمايه .
از : ياكوب ادوارد پولاك
ترجمه : كيكاووس جهاندارى
ص: 195
دوم ، تهران ، شركت سهامى انتشارات خوارزمى ، آبان 1368ش ، صص 60_61 و 324 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : ابراهم و . ويليامز جكسن
ترجمه : منوچهر اميرى ، فريدون بدره اى
دوم ، تهران ، شركت سهامى انتشارات خوارزمى ، 1357ش ، صص 482_495 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه .
از : حاجى محمد على پيرزاده
به كوشش : حافظ فرمانفرمائيان
اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1342ش ، ج1 ، صص 3_5 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/849)
از : عبدالغفار نجم الملك
به كوشش : محمد دبيرسياقى اول ، تهران ، انتشارات علمى ، 1341ش ، صص 1_2 ، رقعى .
از : سر پرسى سايگس
ترجمه : حسين سعادت نورى
ص: 196
[دوم] ، تهران ، انتشارات ابن سينا ، 1336ش ، صص 207_215 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : محمد على سديدالسلطنه مينابى بندرعباسى
تصحيح و تحشيه : احمد اقتدارى
اول ، تهران ، انتشارات بهنشر ، 1362ش ، صص 177_179 ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، نقشه .
از : ناصرالدين شاه قاجار
به كوشش : ايرج افشار اول ، تهران ، انتشارات فردوسى و عطار ، 1363ش ، صص 203_204 ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، نمايه . (مجموعه گذشته ايران در نوشته پيشينيان/9)
از : كلاويخو
ترجمه : مسعود رجب نيا
ويرايش دوم ، دوم ، تهران ، شركت انتشارات علمى و فرهنگى ، 1366ش ، ص 176 ، وزيرى ؛ نقشه ، نمايه . (شركت انتشارات علمى و فرهنگى/171)
از : كارلا سرنا .
ص: 197
ترجمه : على اصغر سعيدى
اول ، تهران ، كتابفروشى زوار ، 1362ش ، صص 202_211 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : ناصرالدين شاه قاجاربه قلم : ميرزا رضا كلهر تهران ، انتشارات سنائى ، 2535 شاهنشاهى ، ص 270 .
از : ارنست اورسل
ترجمه : على اصغر سعيدى [اول] ، تهران ، انتشارات زوار ، 1353ش ، صص 216_226 ، رقعى ؛ نمايه .
از : لوئى اميل دوهوسه
تهران ، انتشارات بنياد فرهنگ ايران ،[ 1348 ش] ، صص 96_97 ؛ تصوير .
از : هنيريش بروگش
ترجمه : كرد بچه اول ، تهران ، انتشارات اطلاعات ، 1367ش ، ج 1 ، صص 193_196 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
ص: 198
از : عباس قمى (م 1359ق)
تصحيح : مجمع البحوث الاسلامية ، تقديم و اشراف : على اكبر الهى خراسانى اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى ، 1416ق ، ج 2 ، صص 428_429 ، وزيرى .
از : قدرت الله روشنى (زعفرانلو)
[اول] ، تهران ، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران ، 1347ش ، صص 69_71 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/1205 ؛ گنجينه سفرنامه هاى ايرانى/4)
از : شواليه ژان شاردن
ترجمه : محمد عباسى اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1349ش ، ج3 ، صص 54_56 و 376_398 ، رقعى ؛ تصوير .
از : احمد اداره چى گيلانى
اول ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدى ، 1370ش ، صص 261_271 و . . . ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه . (مجموعه انتشارات ادبى و تاريخى موقوفات دكتر محمود افشار يزدى/36)
ص: 199
از : شيرين بيانى
اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 2535 شاهنشاهى ، صص 68_69 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/1541)
از : آرثر آپهام پوپ
اقتباس و نگارش : پرويز ناتل خانلرى
[اول] ، تهران ، بنگاه مطبوعاتى صفيعليشاه با همكارى مؤسسه انتشارات فرانكلين ، 1338ش ، صص 80 و 83_84 ، رحلى ؛ تصوير .
از : فضل الله بن عثمان بن محمد الاسفزارى و مؤلفى ناشناخته
مقدمه و تصحيح و تعليق : بهروز ايمانى
اول ، تهران ، مركز نشر ميراث مكتوب ، تابستان 1380ش ، صص 552_553 ، وزيرى ؛ سند ، كتابنامه ، نمايه . (ميراث مكتوب/93 ؛ زبان و ادبيات فارسى/26)
از : عبدالحسين سعيديان
ويراستار : بتول مجتبوى ، زهره مجتبوى ، فاطمه موسوى جلال
اول ، تهران ، انتشارات علم و زندگى ، 1379ش ، صص 458_460 ، وزيرى ؛ تصوير .
ص: 200
از : دبيرخانه هيات امناى كتابخانه هاى عمومى كشور
اول ، تهران ، دبيرخانه هيات امناى كتابخانه هاى عمومى كشور ، 1370ش ، صص 293_294 ، وزيرى ؛ جدول .
از : عبدالعلى محمدى شاهرودى
اول ، قم ، انتشارات نصايح ، 1380ش ، صص 45_51 و 61_60 و 285 و 286 ، وزيرى .
از : ثامر هاشم حبيب عميدى
اول ، قم ، مركز النشر مكتب الاعلام الاسلامى ، ربيع الاول 1414ق ، صص 25_41 ، وزيرى ؛ كتابنامه .
از : رسول جعفريان
تعريب : على هاشم اسدى
اول ، مشهد ، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى ، 1378ش ، صفحات بسيار ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : حسين كريمان .
ص: 201
اول ، تهران ، دانشگاه تهران ، 41_1340ش ، ج1 ، صص 120_136 و ج 2 ، صص 303_327 ، وزيرى ؛ نقشه . (انتشارات دانشگاه تهران/761_760)
از : سيد حسين معتمدى كاشانى
اول ، قم ، مؤلف ، ج 2 ، صص 300_310 ، وزيرى .
از : ذبيح الله منصورى
اول ، تهران ، نشر چكامه ، 1362ش ، صص 204_231 ، رقعى .
از : ابوالفتح حكيميان
تقريظ : عبدالحسين زرين كوب
دوم ، تهران ، انتشارات الهام ، 1368ش ، صص 3 و 5 و صفحات متعدد ديگر ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : ابن بلخىبه اهتمام : گاى لسترنج ، آلن نيكلسون دوم ، تهران ، انتشارات دنياى كتاب ، 1363ش ، ص 83 و 120 و 167 ، وزيرى .
از : احمد بن يحيى بلاذرى (حدود 279ق) .
ص: 202
تصحيح : صلاح الدين منجد
اول ، قاهره ، مكتبة النهضة المصرية ، 1957م ، ج2 ، صص 389_393 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : احمد بن يحيى بلاذرى (حدود 279ق)
ترجمه : آذرتاش آذرنوش ، تصحيح : محمد فرزان
دوم ، تهران ، سروش ، 1364ش ، صص 76_79 و 55 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : جعفر ثامنى
اول ، مشهد ، جهان انديشه كودكان ، بهار 1372ش ، ص 18_22 و 264 و . . . ، رقعى . (گلواژه ء فرهنگ و ادب/2)
از : عبدالرّفيع حقيقت (رفيع)
اول ، تهران ، انتشارات كومش ، 1376ش ، صص 244_251 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : سازمان جغرافيائى نيروهاى مسلح
[اول] ،[ تهران] ، انتشارات سازمان جغرافيائى وزارت دفاع و پشتيبانى نيروهاى مسلح ، 1370ش ، ج 38 ، صص 166_174 ، رحلى ؛ تصوير ، نقشه .
ص: 203
از : دايره جغرافيائى ستاد ارتش
اول ، تهران ، انتشارات دايره جغرافيائى ستاد ارتش ، تير 1328ش ، ج 1 ، ص 102 و صفحات متعدد ديگر ، رحلى ؛ جدول .
از : محمد معين
هشتم ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1371ش ، ج 5 ، ص 636 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه . (سلسله فرهنگهاى معين/3)
از : حامد على حسينى
اول ، تهران ، مؤسسة الطباعة و النشر وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامى ، 1416ق ، ج 1 ، ص 192 ، رحلى .
از : سيد محسن خاتمى
اول ، بيروت ، مؤسسة البلاغ ، 1412ق ، ج 3 ، ص 94 ، وزيرى ؛ نمايه . (مركز الدراسات و البحوث العلمية/8)
از : شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى .
ص: 204
تحقيق و مقدمه : سيد جلال الدين محدث ارموى ، به كوشش : محمد سمامى حائرى
[اول] ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمى مرعشى نجفى ، 1366ش ، ص 306_327 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
اول ، تهران ، سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، 1345ش ، صص 163_169 ، وزيرى ؛ تصوير .
از : محمد آصف فكرت
اول ، مشهد ، انتشارات كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى ، 1363ش ، صص 30_32 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه . (انتشارات كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى/10)
از : ابى القاسم على بن حسن بن هبة الله ابن عساكر دمشقى (م 571ق)
تحقيق : محمد مطيع حافظ اول ، بيروت و دمشق ، دارالفكر المعاصر و دارالفكر ، 1413ق ، صص 116_119 ، وزيرى ؛ سند ، نمايه . (مطبوعات مركز جمعة الماجد للثقافة و التراث بدبى)
از : ابى الحسن على بن ابى بكر هروى (م 611ق) .
ص: 205
تحقيق : جانين سورديل _ طومين
اول ، دمشق ، المعهد الفرنسى بدمشق للدراسات العربية ، 1953م ، صص 98_99 ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : ابى عبد الله احمد بن محمد بن اسحاق همذانى ابن فقيه
تحقيق : يوسف هادى
اول ، بيروت ، عالم الكتب للطباعة و النشر و التوزيع ، 1416ق ، صص 537_551 ، وزيرى ؛ سند ، كتابنامه ، نمايه ، نمودار .
از : ابوريحان محمد بن احمد بيرونى خوارزمى
ترجمه : احمد آرام
اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 1352ش ، صص 60 و 228 ، وزيرى ؛ جدول ، سند ، طرح ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/1392)
از : محمد بن عبدالمنعم حميرى
تصحيح : احسان عباس
دوم ، بيروت ، دارالسراج ، 1980م ، صص 278_279 ، رحلى ؛ كتابنامه ، نمايه .
از : ابى القسم ابن حوقل نصيبى .
ص: 206
ويرايش دوم ، دوم ، بيروت ، دارالصادر ، بى تا ، ج 2 ، صص 378_380 ، افست از ليدن ، مطبعه بريل ، 1939م ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه .
از : ركن الدين همايونفرّخ
اول ، تهران ، انتشارات وزارت فرهنگ و هنر اداره كل نگارش ، آبان 1347ش ، ج 2 : تاريخچه كتابخانه هاى ايران از صدر اسلام تا عصر كنونى ، صص 9_10 و 23_25 و 151_152 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، كتابنامه ، نمايه .
از : ناصر تكميل همايون
اول ، تهران ، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى ، 1369ش ، ج1 ، صص 15_84 ، وزيرى ؛ تصوير ، كتابنامه ، نمايه . (تهران مركز حكومتى دويست ساله ايران/1)
از : فرامرز طالبى فرزانه قائينى
اول ، تهران ، معاونت معرفى و مديريت آموزش و اسناد فرهنگى و انتشارات سازمان ميراث فرهنگى كشور ، پاييز 1373ش ، ص 554 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه . (سازمان ميراث فرهنگى كشور/27)
از : ميرزا رضا خان مهندس الملك .
ص: 207
سنگى ، طهران ، مطبعه سعادت (مطبعه استاد حاجى عبدالرحيم) ، 1341ق ، ص 124 ، كاتب : محمد مهدى بن محمد تقى اصفهانى ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه .
از : عزيز الله بيات
اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1367ش ، صص 148_154 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه ، نمايه .
از : ميرزا على خان نائينى صفاءالسلطنه
به اهتمام : محمد گلبن
اول ، تهران ، انتشارات اطلاعات ، 1366ش ، صص 96_97 ، وزيرى ؛ تصوير ، سند ، نقشه ، نمايه .
از : ابراهيم دهگان
اراك ، چاپخانه موسوى ، 1342ش ، صص 330_331 ، وزيرى .
از : محمد تقى خان حكيم
به اهتمام : محمد على صوتى ، جمشيد كيانفر ، مقدمه : عبدالحسين نوائى
اول ، تهران ، انتشارات زرين ، 1366ش ، صص 464_466 و صفحات متعدد ديگر ، وزيرى ؛ نمايه .
ص: 208
از : محمد شريف رازى
[اول] ، تهران ، كتابفروشى اسلاميه ، 1353ش ، ج 4 ، صص 598_651 ، وزيرى ؛ تصوير .
از : عباس جعفرى
اول ، تهران ، مؤسسه جغرافيايى و كارتوگرافى گيتاشناسى ، 1379ش ، ج 3 : جغرافيايى ايران دايره المعارف ، صص 626_627 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه .
از : على اكبر دهخدا
زير نظر : محمد معين ، سيد جعفر شهيدى
ويرايش جديد ، اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، بهار 1373ش ، ج 8 ، صص 10970_10971 ، رحلى ؛ تصوير ، جدول ، نقشه .
از : قاضى سيد نورالله شوشترى (م 1019ق)
تصحيح : سيد احمد عبدمنافى
سوم ، تهران ، انتشارات كتابفروشى اسلاميه ، بهار 1365ش ، ج 1 ، صص 90_94 ، وزيرى .
ص: 209
از : ابى بكر احمد بن محمد همذانى ابن فقيه
[اول] ، ليدن ، مطبع بريل ، 1302ق ، صص 268_279 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه
به كوشش : عبدالحسين نوائى ، مير هاشم مُحدّث
اول ، تهران ، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 1368ش ، ج 4 ، صص 2092_2094 و 2082 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه . (انتشارات دانشگاه تهران/2004)
از : صفى الدين عبدالمؤمن بن عبدالحق بغدادى (م 739ق)
تحقيق و تعليق : على محمد بجاوى
اول ،[ بغداد؟] ، دارإحياء الكتب العربية ، عيسى البابى الحلبى و شركاه ، 1373ق ، ج 2 ، ص 651 ، وزيرى .
از : كارلا سرنا
ترجمه : غلام رضا سميعى اول ، تهران ، نشر نو ، 1363ش ، صص 244_256 ، وزيرى ؛ نمايه .
ص: 210
از : عزت الله نگهبان
اول ، تهران ، سازمان ميراث فرهنگى كشور ، 1376ش ، صص 387_392 و . . . ، رحلى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه .
از : محمد حسين حسينى جلالى
سوم ، بيروت ، مؤسسة الاعلمى ، 1415ق ، صص 203_210 ، وزيرى .
از : سيد محمد حسين جلالى
ترجمه : سيد طيب رضا نقوى
اول ، شيكاگو ، سيد انيس رضوىThe open school ، 1423ق ، صص 196_205 ، رقعى .
از : كاظم ملازاده ، مريم محمدى
دستيار تهيه : زهرا حق دوست ، ويرايش ادبى : محمد مهدى عقابى
دوم ، تهران ، حوزه هنرى سازمان تبليغات اسلامى ، 1379ش ، صص 107_108 ، رحلى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه . (دايرة المعارف بناهاى تاريخى ايران در دوره اسلامى/3)
ص: 211
از : سيد كمال سيد جوادى
اول ، تهران ، دارسروش للطباعة والنشر، المعاونية الثقافية لوزارة الثقافة و الارشاد الاسلامى ، 1375ش ، فصل اول ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : ابو اسحاق ابراهيم اصطخرى
به اهتمام : ايرج افشار
اول ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر كتاب ، 1347ش ، صص 162_164 و 166_169 و... ، وزيرى ؛ سند ، نقشه ، نمودار .
از : ابوالقاسم عبيدالله بن عبدالله ابن خردادبه
ترجمه : حسين قره چانلو
اول ، تهران ، مترجم ، 1370ش ، ص 20 و 147 و 148 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه .
از : سيد عبدالرزاق كمونه حسينى
[اول] ، نجف ، مطبعة العلوية ، 1387ق ، صص 94_100 ، وزيرى .
از : معين الدين ندوى .
ص: 212
مقدمه : سيد سليمان ندوى
اول ، حيدرآباد دكن ، مطبعه جمعية دائرة المعارف العثمانية الكائنة ، 1353ق ، ص 30 ، رحلى .
از : ياقوت حموى (م 626ق)
تحقيق : فريد عبدالعزيز جندى
اول ، بيروت ، دارالكتب العلمية ، 1410ق ، ج 3 ، صص 132_137 ، وزيرى .
از : ابى طاهر احمد بن محمد سلفى (م 576ق)
تحقيق : عبدالله عمر بارودى
اول ، بيروت ، دارالفكر للطباعة و النشر و التوزيع ، 1414ق ، صص 26 و 73 و 77 و . . . ، وزيرى ؛ نمايه .
از : عبدالله بن عبدالعزيز بكرى اندلسى
تحقيق : مصطفى سقا مكه ، مكتبة دارالباز ، بى تا ، افست از سوم ، بيروت ، عالم الكتب ، ج 2 ، ص 690 ، وزيرى .
از : عمر رضا كحاله .
ص: 213
بيروت ، مكتبة المثنى ؛دارإحياء التراث العربى ، بى تا ، ج 14 ، صص 223_225 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : رسول جعفريان
اول ، قم ، انتشارات انصاريان ، تابستان 1376ش ، ج 2 ، صص 194_208 ، وزيرى .
از : حسن بيك محمدى
ويراستار : اصغر نهچيرى
دوم ، اصفهان ، انتشارات دانشگاه اصفهان ، 1378ش ، صص 188_189 ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه . (انتشارات دانشگاه اصفهان/262)
از : ابو اسحاق ابراهيم اصطخرى
ترجمه : محمد بن اسعد بن عبدالله تسترى ، به كوشش : ايرج افشار
[اول] ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدى ، 1373ش ، صص 216_219 و 132 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه ، نمايه . (بنياد موقوفات دكتر محمد افشار/52)
از : ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر ابن طباطبا (قرن 5ق) .
ص: 214
تحقيق و مقدمه : سيد محمد مهدى سيد حسن خرسان
اول ، نجف ، منشورات المطبعة الحيدرية ، 1388ق ، صص 151_167 و 383 ، وزيرى .
دوم ، رياض ، مؤسسة اعمال الموسوعة للنشر و التوزيع ، 1419ق ، ج 11 ، ص 433 ، وزيرى ؛ تصوير ، جدول ، طرح ، نقشه .
از : ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر ابن طباطبا (قرن 5ق)
ترجمه : محمد رضا عطائى اول ، مشهد ، مؤسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوى ، 1372ش ، صص 230_245 ، وزيرى .
از : رسول جعفريان
اول ، قم ، كتابخانه آيت الله العظمى مرعشى نجفى ، 1376ش ، ج 6 ، صص 506_507 ، وزيرى ؛ تصوير ، سند .
از : مهرالزمان نوبان
اول ،[ تهران] ، انتشارات ما ، 1376ش ، صص 271_272 ، وزيرى ؛ كتابنامه ، نمايه .
ص: 215
از : على اصغر محمدخانى
ويراستار : حسن انوشه اول ، تهران ، انتشارات طرح نو ، 1374ش ، صص 774_775 و 782_787 ، رقعى .
از : سيد على محمد سجاوى
اول ، تهران ، دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه شهيد بهشتى ، زمستان 1373ش ، صص 75_80 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، سند . (شماره مخصوص پژوهشنامه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه شهيد بهشتى)
از : شمس الدّين محمد بن ابى طالب انصارى دمشقى
ترجمه : سيد حميد طبيبيان
[تهران] ، بنياد شاهنشاهى فرهنگستان هاى ايران ، فرهنگستان ادب و هنر ايران ، شهريور 1357ش ، صص 313_314 ، وزيرى ؛ جدول ، طرح ، نقشه ، نمايه . (فرهنگستان ادب و هنر ايران/8)
از : حمد الله مستوفىبه
سعى و اهتمام : گاى لسترنج
تهران ، انتشارات دنياى كتاب ، 1362ش ، صص 9 و 52_56 و . . . ، افست از ليدن ، مطبعه بريل ، 1915م ، وزيرى ؛ نمودار .
ص: 216
از : حمد الله بن ابى بكر بن محمد بن نصر مستوفى قزوينى (م 740ق)
به كوشش : محمد دبيرسياقى تهران ، كتابخانه طهورى ، 1336ش ، صص 56_59 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، نمايه . (زبان و فرهنگ ايران/21)
از : ابى عبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادريس حمودى حسينى شريف ادريسى (قرن 6ق)
ظاهر ، مكتبة الثقافة الدينية ، بى تا ، ج 2 ، صص 673_688 ، وزيرى ؛ نمايه .
از : محمد كاظم بن ابى الفتوح بن سليمان يمانى موسوى (قرن 9ق)
تصحيح : سيد مهدى رجائى اول ، قم ، مكتبة آية الله العظمى المرعشى النجفى العامة ، 1419ق ، صص 59 و 90 و 96 ، وزيرى ؛ سند ، نمايه .
از : محمد مكى سباعى
ترجمه : على شكويى
اول ، تهران ، سازمان مدارك فرهنگى انقلاب اسلامى ، 1373ش ، صص 145_146 و 163 ، وزيرى .
ص: 217
از : ابوالرشيد عبدالجليل قزوينى رازى (بعد از 560ق)
به سعى و اهتمام : سيد جلال الدين محدث ارموى
[اول] ، تهران ، انجمن آثار ملى ، 1358ش ، ص 47 و صفحات بسيار ديگر ، وزيرى .
از : مهرالزمان (غزاله) نوبان
اول ،[ تهران] ، حسينعلى نوبان ، 1365ش ، صص 68_69 ، رقعى .
از : ريچارد اتينگهاوزن الگ گرابر
ترجمه : يعقوب آژند ويراسته : سعيده كمايى فرد اول ، تهران ، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى دانشگاهها (سمت) ، 1378ش ، صص 305 و 382 و . . . ، وزيرى ؛ تصوير ، طرح ، كتابشناسى ، كتابنامه ، نمايه . (باستانشناسى/9)
از : محمد قزوينى
به كوشش : ايرج افشار سوم ، تهران ، انتشارات علمى ، پائيز 1363ش ، ج 5 ، صص 40_41 (مدخل رى) ، وزيرى .
ص: 218
به اهتمام : سيد جعفر شهيدى ، محمد رضا حكيمى دوم ، قم ، مؤسسه انتشارات رسالت ، 1397ق ، ص 120 و... ، وزيرى .
ص: 219
ص: 220
ص: 221
ص: 222
رى : مقالات
از : محسن تقوى پور
رى ، سال چهارم ، شماره 163 ، 5 دى 1375 ، ص 4 ؛ تصوير .
از : زهره لطفى پى
ابرار ، 8 دى 1375 ، ص 12 .
رى ، سال پنجم ، شماره 210 ، 5 آذر 1376 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
از : اكرم قدبيگى
جهانگردان ، شماره 16 ، تير 1378 ، ص 38_42 .
از : حسين كريمان .
ص: 223
مصاحبه كننده : كامران فانى ، عزيز الله بيات
كيهان فرهنگى ، سال دوم ، شماره 8 ، پياپى 20 ، آبان ماه 1364 ، صص 3_11 ؛ تصوير ، طرح .
استاد حسين كريمان از جمله رى شناسانى بود كه سالها براى بازگو كردن گوشه هاى تاريك و روشن اين شهر كوشيد . تلاش پيگير و مصمم وى باعث هرچه غنى تر شدن دامنه تحقيقات پيرامون اين شهر گرديد . به همين جهت در اين مصاحبه اى در باب رى و ديگر آثار استاد با ايشان انجام شده است .
علوم حديث ، سال چهارم ، شماره سوم ، پياپى 13 ، پاييز 1378 ، صص 143_168 .
گزارش افتتاح دانشكده علوم حديث واقع در جوار بارگاه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام است .
از : آلكساندر ريكاآگاهى نامه ، پياپى 30 ، خرداد 1357 ، ص 12_15 ؛ تصوير .
آلكساندر ريكا ، كار مرمت بقعه تاريخى بى بى شهربانو را در سال 2536 شاهنشاهى[= 1356ش] آغاز كرد و پس از 8 ماه آن را به پايان رساند . وى در اين مدت با بررسيهاى دقيق خود مشخص كرد كه ساختمان بنا و تعميرات آن مربوط به 6 دوره ساسانى ، آل بويه ، تيمورى ، صفوى ، قاجار و جديد مى باشد . وى در اين مقاله به بررسى هر يك از اين دوره ها و عملكردهاى مختلف بقعه در سالهاى گوناگون پرداخته است .
ص: 224
از : آمنه شب كوكا
رى ، سال پنجم ، شماره 211 ، 12 آذر 1376 ، ص 4 ؛ تصوير .
از : سيد محمد تقى مصطفوى
اطلاعات ماهانه ، سال ششم ، شماره دوازدهم ، پياپى 72 ، اسفند 1332 ، ص 10_11 ؛ تصوير .
مطالب اين مقاله در حول قلعه طبرك مى باشد . ابتدا مشخصات قلعه و تاريخ و سرگذشت آن مورد توجه واقع شده ، پس از آن ويرانى و آبادى مجدد قلعه در دوره تيمورى بيان شده است . همچنين در مورد نقشى كه از شاهان ساسانى بر روى كوه تا زمان فتحعليشاه بر جاى بوده نيز اطلاعاتى آورده شده است .
از : آزاده سهرابى ، داريوش على نژادمهر ، شماره 97 ، 14 ارديبهشت 1378 ، ص 8_9 .
رى ، سال دوم ، شماره 80 ، 22 اسفند 1373 ، ص 17 .
از : عيسى بهنام .
ص: 225
مجله دانشكده ادبيات ، سال چهارم ، شماره 1 ، مهر 1335 ، صص 91_103 ؛ تصوير .
در سال 1925 كوه نقاره خانه كه در فاصله 2 كيلومترى جنوب غربى كوه بى بى شهربانو قرار دارد مورد كاوش قرار گرفت . در اين مدت قطعه هايى پارچه ابريشمى از صندوقهاى چوبى حاوى جسد مردگانِ داخل قبرستان مذكور به دست آمد كه قدمت برخى از آنها به دوران پيش از اسلام مى رسد . مؤلف در اين مقاله به بررسى يك قطعه از آن پارچه هاى مكشوف و نقوش روى آن پرداخته و نقوش مشابه را با ذكر نمونه هايى از موزه هاى بزرگ جهان مقايسه مى كند .
از : حسين كريمان
كيهان فرهنگى ، سال ششم ، شماره 11 ، پياپى 71 ، بهمن ماه 1368 ، ص 52_53 ؛ نقشه . مؤلف دراين نامه چنين اظهار داشته است كه مقبره ابراهيم خواص در بين حصار طبرك و مسجد جامع رى قرار دارد نه برج طغرل .
از : سيد احمد موسوى
كيهان فرهنگى ، سال چهارم ، شماره هفتم ، پياپى 43 ، مهرماه 1366 ، ص 25_27 ؛ تصوير . ردى است بر مقاله احمد محيط طباطبايى با عنوان «برج طغرل يا مقبره ابراهيم خوّاص» و اين كه برج طغرل ، آرامگاه ابراهيم خواص نيست .
ص: 226
از : احمد محيط طباطبايى
كيهان فرهنگى ، سال چهارم ، شماره چهارم ، پياپى 40 ، تيرماه 1366 ، ص 28_29 ؛ تصوير . پژوهشى است پيرامون برج طغرل در شهر رى . مؤلف پس از ذكر اقوال مختلف در مورد اين كه برج طغرل ، جاى خاك كدام يك از بزرگان است ، همه را رد كرده و معتقد است كه اين برج همان مقبره ابراهيم خواص (عارف معروف قرن سوم ه) است .
از : اكبر پيشگاهىرى ، سال دوم ، شماره 66 ، 14 آذر 1373 ، ص 5 و 8 ؛ تصوير .
از : عزت الله ركوعى
فروهر ، سال سى ام ، شماره 5 و 6 ، پياپى 350 ، مرداد و شهريور 1374 ، ص 31 ؛ تصوير .
گزارشى از بناى فعلى برج نقاره خانه مى باشد . اين برج از عهد ديلمان تاكنون در شمال شهرستان رى ، بر فراز صخره اى كوهستانى معروف به تپه گبرى پابرجاست . و خواجه نظام الملك طوسى در سياست نامه از آن ياد كرده است .
از : م . حسين بيگى .
ص: 227
روزنامه اميد ايران ، شماره 981 ، 13 اسفند 1352 ، ص 12 . بررسى و معرفى كتاب رى باستان دكتر حسين كريمان مى باشد .
رى ، سال هفتم ، شماره 313 ، 1 دى 1378 .
رى ، سال هشتم ، شماره 366 ، 28 دى 1379 ، ص 8 .
رى ، سال دوم ، شماره 58 ، 18 آبان 1373 ، ص 4 .
از : محمد تقى مصطفوى
عكسها از : مرتضى رستمى
گزارش هاى باستانشناسى ، [تهران] ، اداره كل باستان شناسى ، چاپخانه بانك ملى ايران ، 1334ش ، شماره 3 ، ص 253_305 ؛ تصوير ، نقشه ، نمايه . بناى تاريخى بقعه بى بى شهربانو _ كه بر فراز صخره جنوبى كوهى به نام بى بى شهربانو در جنوب شرقى تهران واقع گرديده _ از سه نظر شايسته توجه و مطالعه مى باشد :
1 _ از نظر معمارى و وضع ساختمان
2 _ از لحاظ اهميت احداث مقبره در دل كوهستان
3 _ از جهت انتساب بقعه مزبور به شهربانو دختر يزدگرد آخرين شهريار ساسانى . اين مقاله عهده دار توضيحاتى در مورد سه قسمت فوق مى باشد.
ص: 228
از : عباس اقبال
مهر ، سال هفتم ، شماره يك ، 1321ش ، ص27_35 .
مجموعه مقالات عباس اقبال آشتيانى ، گردآورى و تدوين : سيد محمد دبيرسياقى ، ويرايش 2 ، چ اول ، تهران ، انتشارات روزنه ، 1378ش ، ج 2 ، صص 196_206 .
شرح احوال و اشعار بندار رازى از شعراى نيمه اول قرن پنجم هجرى و از مداحان و معاصران پادشاهان ديالمه است؛ كه به لهجه اى غير از زبان فارسى درى، يعنى به لهجه رازى (زبان قديم رى) اشعارى از او باقى است.
از : [ محمد محيط طباطبايى ]
محيط ، سال اول ، شماره سوم ، آبان 1321 ، ص23_27 (زبان تهرانى/2) . بندار رازى (سده 4ه) از جمله معدود شعرايى بوده كه به زبان رازى (زبان رى قديم) شعر گفته است . اين مقاله ، گفتارى است در شناخت بندار و ذكر چند بيت باقيمانده از اشعارش به زبان رازى . همچنين مؤلف به انتقادات شمس قيس رازى بر اشعار بندار اشاره كرده ، با توجه به قواعد عروض علمى درصدد پاسخ گويى بر مى آيد .
از : حسين كريمان
منتشر نشده
ص: 229
از : مارى بويس
ترجمه : حسن جوادى بررسيهاى تاريخى ، سال 2 ، شماره 3 و 4 ، آبان 1346 ، صص 125_146 .
كاوش مفصل و محققانه اى است درباره بانوى پارس (كه زرتشتيان احترام خاصى براى او قائلند .) و افسانه بى بى شهربانو و مقايسه تفاوتها و شباهتهاى آن دو .
رى ، سال چهارم ، شماره 159 ، 23 آبان 1375 ، ص 1 و 2 .
از : يحيى كوثرى
مجموعه مقالات كنگره تاريخ معمارى و شهر سازى ايران ، به كوشش : باقر آيت الله زاده شيرازى و مديريت انتشارات و توليدات فرهنگى ، چاپ اول ، تهران ، سازمان ميراث فرهنگى كشور ، 1375ش ، ج 3 ، صص 453_494 ؛ تصوير ، نقشه . قلعه گبرى ، يكى از قلعه هاى متعدد دروازه هاى شهر رى باستان است كه در حال حاضر در پهنه جلگه رى تا ورامين برجاى مانده است . اين پژوهش ابتدا به شناسايى سيماى قلعه ، پيشينه آن ، موقعيت و ويژگى هاى خاص بنا اشاره مى كند . سپس به ارائه گزارشى از يافته هاى گروه پژوهشى باستانشناسى رى باستان در محل قلعه مزبور _ كه به مدت 20 روز در سال 1370 زير نظر نويسنده مقاله فعاليت مى كردند _ مى پردازد . در مرحله آخر نيز همه اطلاعات جمع بندى شده ومؤلف به گمانه زنى و بررسى اين اثر در بافت شهر رى باستان پرداخته است.
ص: 230
از : ابوالقاسم مشيرى
معارف اسلامى ، شماره 26 ، 1355 ، ص 84_91 ؛ تصوير .
گزارش مختصر از فراز و نشيب هاى تاريخ رى است كه از دوره تولد زرتشت (به روايتى در رى) تا حمله مغول و ويرانى شهر و وضعيت فعلى اين سرزمين را در بر مى گيرد . سپس به مجملى از مقام و منزلت حضرت عبدالعظيم عليه السلام اشاره شده ، و تاريخچه ساختمان مجموعه بارگاه و آستانه ايشان از سده 5ه تا دوران كنونى تشريح شده است .
رى ، سال چهارم ، شماره 137 ، 23 خرداد 1375 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
رى ، سال سوم ، شماره 118 ، 11 دى 1374 ، ص 6 ؛ تصوير .
از : فيروزه شيبانى
آگاهى نامه ، شماره 5 ، پياپى 36 ، آذر 1357 ، ص 8_15 ؛ تصوير ، طرح ، نقشه . تپه ميل يكى از بناهاى قديمى متعلق به سده هاى پيش از تاريخ است كه بازمانده هاى آن در حدود 10 كيلومترى جنوب شرقى شهر رى به چشم مى خورد . اين مقاله به تشريح ويژگيهاى معمارى تپه ميل ، تكنيكهاى به كار رفته در بنا ، مصالح ساختمانى ، تزئينات ، تاريخ و كاربرد آن پرداخته است .
ص: 231
از : مرتضى دوستى ثانى
اين مقاله در مجموعه انتشارات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى به چاپ مى رسد .
از : اكبر پيشگاهى
رى ، سال دوم ، شماره 63 ، 23 آبان 1373 ، ص 8 ؛ تصوير .
از : على ملكى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : حسين قره چانلو
بررسيهاى تاريخى ، سال دوازدهم ، شماره دوم ، پياپى 70 ، خرداد _ تير 2536 شاهنشاهى ، ص 111_122 ؛ نقشه .
در اين مقاله موقعيت جغرافيايى رى ، از دوران پيش از اسلام تا عصر كنونى بررسى شده است .
از : اكبر پيشگاهى .
ص: 232
رى ، سال سوم ، شماره 102 ، 20 شهريور 1374 ، ص 7 .
مقاله مختصرى است درباره بقعه جوانمرد قصاب در رى و شرح حال وى .
رى ، سال پنجم ، شماره 193 ، 8 مرداد 1376 ، ص 1 و 2 .
از : اشميد
تعليم و تربيت ، سال چهارم ، شماره ششم ، شهريور 1313 ، ص 356_359 .
از : سهيلا بسكى
ايران ، 24 مرداد 1375 ، ص 10 . در اين مقاله بناى امامزاده عبدالله بررسى شده است .
از : بهمن كريمى
يغما ، سال 2 ، شماره 4 ، تيرماه 1328 ، ص 154_157 .
مبحث اصلى اين مقاله بررسى ويرانه هاى باستانى رى است . مؤلف پس از ذكر مقدمه اى پيرامون پيشينه رى در دوره باستان و عصر اسلام به معرفى بناهاى باز مانده در رى مى پردازد . موضوعات حصارهاى قديمى شهر ، قلعه طبرك ، برج طغرل و ويرانه هاى دوره ساسانى _ كه در زير كارخانه گليسيرين شهر رى مدفون شده اند _ و حفاريهاى پروفسور اشميت و نقل گزارشهاى مسافرين اروپايى در اين زمينه ، بخشهاى مختلف اين مقاله را تشكيل مى دهند .
ص: 233
از : مهدى بهرامى
طوفان هفتگى ، شماره 1 ، 1306ش ، دوره جديد ، ص 3_6 ؛ ش2 ، ص4_5 ؛ ش 3 ، ص 3_6 ؛ ش 4 ، ص4_5 .
از : امير عبدالحسين نوائى
اطلاعات ماهانه ، شماره ششم ، شهريور 1327 ، ص 32_34 ؛ تصوير .
شرح جزئيات ساخت ، مدفونين ، مشخصات و تعميرات برج طغرل يا برج طرغان است كه به عقيده ء نويسنده مقاله مدفن طغرل اول و سوم سلجوقى مى باشد . وى تاريخ بناى برج را مربوط به قرن پنجم هجرى معين كرده است .
از : محمد خاتمى
رى ، سال چهارم ، شماره 138 ، 30 خرداد 1375 ، ص 4 (ثقة الاسلام كلينى) ؛ سال چهارم ، شماره 139 ، 6 تير 1375 ، ص 7 (ابوالفتوح رازى) ؛ سال چهارم ، شماره 151 ، 18 شهريور 1375 ، ص 7 (قطب الدين رازى) .
سلسله مقالات در شرح حال علماى رى است .
از : عبدالله عقيلى
اطلاعات ، 25 شهريور 1370 ؛ تصوير .
ص: 234
گزارشى از كشف دفينه اى نفيس از مسكوكات زرّين قرون اوليه اسلامى در شهر رى مى باشد .اين گنجينه شامل حدود 2500 سكه بوده كه بيش از 1800 عدد آنها تحويل بانك مركزى ايران شده و تعداد 700 عدد هم يا به سرقت رفته و يا ذوب شده اند .
مؤلف نظر به اهميت اين گنجينه تاريخى ، بر ضرورت حفظ و نگهدارى اين سكه ها تاكيد كرده و پيشنهاد بررسى ، شناسايى و طبقه بندى علمى آنها را يادآور شده است .
از : محمد تقى دانش پژوه
راهنماى كتاب ، سال هفتم ، شماره اول ، پائيز 1343 ، ص 140_145 ؛ سند . دو سند مربوط به شهر رى از عهد صفوى _ كه اصل آن ها نزد دكتر محمد على هدايتى نگهدارى مى شده است _ بدين شرح در اين صفحات به چاپ رسيده است :
1_ وقف نامه زينب بيگم دختر شاه طهماسب كه كشتزار خورازيل غار رى را بر مشهد امامزاده عبدالعظيم وقف نموده است در997ق . 2_ فرمان شاه طهماسب درباره زاويه شيخ ابراهيم خواص در 943ق
از : على صدرايى خويى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : حسين كريمان
تأليف در 1347ش ، منتشر نشده
ص: 235
از : حسين كريمان
تأليف در 1347ش ، منتشر نشده
از : كيخسرو فيتر
ترجمه : خداداد خدابخش هوخت ، سال سيزدهم ، شماره 1 ، 1341 ، ص 32_35 و 40 ؛ سال سيزدهم ، شماره 5 ، صص 15_18 .
از : حسن قراخانى بهار
ايران ، شماره 2263 ، دوشنبه 15 مهر 1381 ، ص 9 ؛ تصوير .
گزارشى از مراسم افتتاح بخش بازسازى شده حصار قديمى رى در بعد از ظهر چهارشنبه سوم مهرماه 1381 است . اين حصار در محله چشمه على شهر رى قرار دارد و در مرمت و بازسازى آن از 216 هزار خشت استفاده شده است .
از : حسين كريمان
شهرهاى ايران ، به كوشش : محمد يوسف كيانى ،[ اول] ، تهران ، جهاد دانشگاهى ، 1366ش ، ج 2 ، صص 118_142 ؛ تصوير ، طرح ، كتابنامه ، نقشه . در اين مقاله ويژگيهاى شهر رى با استناد به مدارك و مآخذ مختلف مورد بررسى قرار گرفته و توسعه و زوال آن بر مبناى متون تاريخى و كشفيات باستان شناسى
ص: 236
به رشته تحرير كشيده شده است . در واقع پى گيرى اجمالى سير تحول و تكامل و نحوه شكل گيرى رى از عهد باستان تا عصر حاضر مى باشد كه برخى از عناوين آن چنين است : بزرگى و پهناورى شهر رى ، ذكر رى در كتب دينى و مفاهيم باستانى ، مقام رى در مذاهب چهارگانه زردشتى و يهودى و مسيحى و اسلامى ، نامهاى مهمى كه در طى زمان بر رى اطلاق گرديده است ، موقع جغرافيايى رى ، آب و هواى رى ، اماكن عمده رى ، فرهنگ و مدارس و كتابخانه ها ، مذهب مردم رى و . . . .
از : حسين كريمان
منتشر نشده
از : مراد اورنگ
هوخت ، سال پانزدهم ، شماره 11 ، 1343 ، ص 15_16 .
از : محمد خاتمى
رى ، سال دوم ، شماره 68 ، 28 آذر 1373 ؛ سال دوم ، شماره 69 ، 5 دى 1373 ؛ سال دوم ، شماره 70 ، 12 دى 1373 ؛ سال دوم ، شماره 71 ، 19 دى 1373 ؛ سال دوم ، شماره 74 ، 10 بهمن 1373 ؛ سال دوم ، شماره 75 ، 17 بهمن 1373 ؛ سال دوم ، شماره 80 ، 22 اسفند 1373 .
ص: 237
از : جمشيد كيانفر
پژوهشهاى ايرانشناسى : نامواره دكتر محمود افشار ، به كوشش ايرج افشار ، با همكارى كريم اصفهانيان ، اول ، تهران ، بنياد موقوفات دكتر محمود افشار يزدى ، 1379 ، جلد 12 ، 1379 ، صص 336_352 ؛ تصوير ، جدول ، كتابنامه ، نمايه . همان گونه كه از عنوان مقاله بر مى آيد ، بررسى جنبه هاى مختلف تاريخى ، فرهنگى ، اجتماعى و جغرافياى رى از صدر اسلام تا يورش مغول موضوعى است كه اين نوشته عهده دار تبيين آن شده است . مؤلف ابتدا گريزى به وضعيت رى در عهد باستان مى زند و اقوال مختلفى را در وجه تسميه شهر و بانى آن ذكر مى كند . بعد از آن ماجراى تخريب شهر و تجديد بناى آن در دوره مهدى عباسى و . . . وقايعى هستند كه در تحولات تاريخى شهر در عصر اسلامى به آنها اشاره مى شود . شيوه زندگانى ، دروازه ها ، راهها ، كشاورزى و صنايع ، خراج رى ، مذهب و اخلاق و اوصاف مردم رى نيز در قسمتهاى بعد مورد بررسى قرار گرفته اند . در انتها نيز سالشمار وقايع تاريخ رى از فتح اسلام تا حمله مغول (18 تا 617ق) ضميمه مقاله شده است.
از : يحيى كوثرى
فرهنگ و زندگى ، شماره 28_27 ؛ تصوير ، طرح ، نقشه .
معمارى ايران ، گردآورنده : آ . جوادى ، اول ، تهران ، انتشارات مجرد ، 1363ش ، ج 1 ، صص 191_207 (84 مقاله به قلم 33 پژوهشگر ايرانى)
ص: 238
پس از كاوشهاى پروفسور اشميت در فاصله سالهاى 1312 _ 1315ش، كار حفارى در مناطق كهن رى رها شد. تا اين كه هيئتى از مركز باستان شناسى ايران مجددا به كاوش در منطقه باستانى رى پرداخت. اين مركز در دومين فصل كار خود، حفارى در دامنه كوه بى بى شهربانو را، به دليل اهميت و موقعيت استثنائى پيش از تاريخ و تاريخى آن منطقه به ويژه در قرون اوليه اسلامى آغاز كرد. اين مقاله در حقيقت گزارش كوتاهى از موقعيت كوه بى بى شهربانو و برجهاى آرامگاهى آن جا و حفارى هاى آن منطقه است.
از : حسين كريمان
راهنماى كتاب ، سال دهم ، شماره پنجم ، دى 1346 ، ص 548 .
نامه اى است كه حسين كريمان (مؤلف كتاب رى باستان) در پاسخ به انتقادهاى كتابش قلمى كرده است .
از : عبدالحسين سپنتا
وحيد ، سال 5 ، شماره 1 ، دى ماه 1346 ، ص 76_78 .
معرفى و گزارشى از كتاب «رى باستان» دكتر حسين كريمان است . نگارنده از اين كتاب با عنوان :« مجموعه بسيار نفيسى از تحقيقات عميق» ياد كرده و مى گويد :« تاكنون كتاب مخصوصى راجع به رى نوشته نشده . . . تنها كتابى كه براساس تحقيقات صحيح راجع به تاريخ رى نوشته شده همين كتاب است .»
از : محمد على جمال زاده .
ص: 239
يغما ، سال بيستم ، شماره 5 ، 1346 ، ص 275_276 . معرفى كتاب رى باستان اثر دكتر حسين كريمان است .
از : ايرج افشار
راهنماى كتاب ، سال دهم ، شماره سوم ، شهريور 1346 ، ص 292_293 .
معرفى مختصر كتاب رى باستان تأليف حسين كريمان است .
از : اكبر پيشگاهى
هنگام ، دوم ، 18 ، 4 تير 1375 ، ص 6 و 12 ؛ تصوير .
رى ، سال چهارم ، شماره 165 ، 5 دى 1375 ، ص 4 ، با عنوان «رى بارگاه اهل باور و خاستگاه اهل علم»
نامه رى ، سال اول ، شماره سوم ، ارديبهشت 1314 ، ص 27_31 .
بررسى تاريخ رى پس از حمله اعراب به ايرانيان در جنگ نهاوند موضوع اين مقاله مى باشد . چگونگى تصرف رى به دست عروة بن زيد طائى ، آبادى و ترميم شهر توسط نعيم بن مقرن ، شورش فرّخان سر كرده ايرانى در سال 64ق بر ضد حكومت اموى در رى ، اقامت محمد مهدى پسر منصور خليفه عباسى در اين شهر ، ضرابخانه هاى آن در دوره مامون و بررسى اقوال جغرافيدانان اسلامى در باب رى از جمله مسائلى است كه نويسنده متعرض آنها شده است .
ص: 240
از : پروانه نيك طبع
يادنامه طبرى ، ويراستار : محمد قاسم زاده ، اول ، تهران ، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى و مركز تحقيقات علمى كشور وزارت فرهنگ و آموزش عالى ، 1369ش ، ص 515_527 ، وزيرى .
از حوادث پراهميت در تاريخ رى ، مبارزه علويان طبرستان با طاهريان و سپس با سرداران ترك و تصرف شهر به دست اسماعيل سامانى است كه مؤلف در اين مقاله ، به نقل از تاريخ طبرى ، تأليف محمد بن جرير طبرى (224_310ق) به شرح و چگونگى اين جنگها پرداخته است .
از : ابراهيم پورداود
سالنامه دنيا ، سال 16 ، 1339ش ، ص61_65 ؛ تصوير .
اناهيتا : پنجاه گفتار پورداود ، مرتضى گرجى ، تهران ، مؤسسه انتشارات اميركبير ، 1343ش ، صص 223_234 ، وزيرى ، تصوير ، نمايه .
در اين مقاله سخن از روزگاران پس از اسلام و حوادثى است كه از سال 22 هجرى _ يعنى سالى كه رى به دست اعراب فتح شد _ تا زمان فتحعليشاه قاجار، بر شهر بزرگ و كهنسال رى گذشته است. نويسنده ابتدا به عنوان مقدمه از پيشينه باستانى رى و چگونگى شهر در سالهاى پيش از ورود اسلام به ايران مطالبى مى آورد. سپس به بررسى وضعيت شهر از دوره هاى اموى، عباسى، حكومتهاى آل بويه، آل زيار و ديلميان تا جنگهاى مذهبى در داخل شهر وحمله مغول ويورش تيمورلنگ و تا روزگارانى كه تهران
ص: 241
به عنوان پايتخت آغا محمدخان قاجار برگزيده شد، مى پردازد. آن گاه يادى از گزندهاى طبيعى و زمين لرزه هاى سهمگين و مرض وبا كه بارها سايه شوم خود را بر رى گسترانيده بودند مى كند و پايان كلامش هم ذكر خرابيهاى فتحعليشاه در آثار گرانمايه و كهن ساسانى رى است.
از : احمد نورى
فروهر ، شماره 387 ، مهر و آبان 1380 ، ص 31_32 ؛ شماره 388 ، دى و بهمن 1380 ، ص 32_33 .
از : حسن خليل آبادى
رى ، سال هشتم ، شماره 364 ، 14 دى 1379 ، ص 5 .
از : صديقه سورى
ايران ، 25 مرداد 1375 ، ص 9 .
از : محسن صادقى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود.
از : اكبر پيشگاهى
رى ، سال دوم ، شماره 52 ، 7 شهريور 1373 ، ص 1 و 4 ؛ تصوير .
ص: 242
از : محمد على جمال زادهيغما ، سال هفدهم ، شماره نهم ، پياپى 197 ، آذر 1343 ، صص 404_409 ؛ سال هفدهم ، شماره يازدهم ، پياپى 199 ، بهمن 1343 ، صص 512_518 ؛ سال هفدهم ، شماره دوازدهم ، پياپى 200 ، اسفند 1343 ، صص 556_559 .
در اين مقاله ابتدا به صورت گذرا، تاريخچه اى از شهر رى در دوران پيش از اسلام و پس از آن ذكر شده، و سپس مباحث زير به ترتيب به بحث و بررسى گذاشته شده اند: محله ها، دروازه ها، مدارس، بازارها، آب شهر رى، محصولات، آب و هوا، قلعه طبرك، دهكده هاى رى، سراى صاحب عباد، خرابى رى و اطلاعات متفرقه در باره رى. پس از آن نيز مختصرى به پيشينه تاريخى و امروزى تهران پرداخته شده است.
از : الف _ كياوش
روزنامه اطلاعات ، 14 شهريور 1350 ، ص 10 .
معرفى مختصر كتاب رى باستان تأليف دكتر حسين كريمان است .
از : [ محمد محيط طباطبايى ]
محيط ، سال اول ، شماره اول ، شهريور 1321 ش/ رجب 1361ق ، صص6_8 .
نگارنده مقاله همواره درصدد پاسخ گويى به اين سؤال بوده كه اين شيوا و پسنديده سخن گفتن مردم تهران از كى پديد آمده است كه امروزه مقياس صحت
ص: 243
تلفظ در بين فارسى زبانان محسوب مى شود؟ در نتيجه به تحقيقات دامنه دارى پيرامون پيشينه و اسلوب تلفظ و لهجه مردم تهران كنونى در طول 13 سال دست زده و اين لهجه را مشتق شده از زبان متداول در سرزمين رى قديم مى داند . به همين جهت به بررسى آن زبان يعنى رازى مى پردازد . وى اين زبان را منشعب از زبان پهلوى دانسته و از سخنان جغرافى دانانى چون مقدسى (قرن 4ه ) به عنوان شاهد استفاده مى كند . سپس معدود اشعار بازمانده زبان رازى از دو شاعر به نامهاى بندار رازى (قرن 4ه) و سحرى طهرانى (قرن 11ه) را مورد بررسى قرار مى دهد تا خصوصيات آن زبان را بازشناسد .
رى ، سال پنجم ، شماره 188 ، 4 تير 76 ، ص 1 و 4 ؛ تصوير .
از : هاله مجرد
ايران ، 16 فروردين 1374 ، ص5 .
سفالهاى خاكسترى كشف شده در محوطه باستان شناسى معمورين رى ، موضوع بررسى شده در اين مقاله است .
از : حسين قره چانلو
بررسيهاى تاريخى ، سال دوازدهم ، شماره پنجم ، پياپى 73 ، آذر _ دى 2536 شاهنشاهى ، ص 63_90 ؛ تصوير .
پيشينه هنر سفال سازى در رى به حدود شش تا چهار هزار سال باز مى گردد و از
ص: 244
آن زمان تاكنون در اين شهر، كارگاههاى سفال سازى متعددى مستقر بوده است. صنعتگران رى نيز توانستند سبك جديدى در رنگ آميزى ظروف سفالى ايجاد كنند و سرانجام از شروع حكومت سلجوقيان در ايران تا پيش از حمله مغول به شهر ، هنر سفال سازى را به سرحد كمال خود برسانند . در اين مقاله به معرفى 14 سفال ساخت رى در هنگام اوج ترقى اين هنر پرداخته شده است .
از : ايرج افشار
آينده ، سال نهم ، شماره 8 و 9 ، آبان و آذر 1362 ، ص 651_654 ؛ سند .
سندى است مربوط به وضع زراعت و رعيتى و وقفى و مالياتى قريه عمادآورد و مزرعه بهشتى ، كه در آن اطلاعات و اصطلاحات مفيدى از عهد صفوى مندرج است .
رى ، سال هشتم ، شماره 368 ، 12 بهمن 1379 ، ص 8 .
گزارش سخنرانى قاسم اكبرى _ استاد تاريخ و رئيس دانشگاه و مركز تربيت معلم مفتح _ «رى در فرايند تاريخ» مى باشد كه در سومين همايش رى شناسى ايراد شده است .
از : سعيد عبدالملكى
تبيان ، شماره 48 ، مهر و آبان 1380 ، ص 58_65 .
ص: 245
از : محمد مهدى آصفى
كيهان انديشه ، شماره 3 ، آذر و دى 1364 ، صص 23_28 . از آغاز غيبت كبرى (دهه سوم قرن چهارم) تا نيمه اول قرن پنجم ، نهضت تدريس و بحث و پژوهش و كتابت شيعه به شهرهاى قم و رى منتقل مى گردد و استادان بزرگى در فقه شيعه ، در اين دو شهر ظهور مى كنند . نويسنده در اين مقاله به ويژگيها و مشخصات سيماى اين عصر و پويائى فكر در مدارس آن توجه كرده ، وسعت و گستردگى فقاهت اين دوره را مشخص مى كند .
از : امير عبدالحسين نوائى
اطلاعات ماهانه ، سال اول ، شماره پنجم ، مرداد 1327 ، ص 35_37 ؛ تصوير .
مؤلف در اين نوشته ، تاريخ رى را به صورت مختصر و گذرا از دوره ايجاد تا حمله مغول و خرابى شهر بيان كرده است . موضوعاتى كه به آنها اشاره شده عبارتند از : نام رى در كتيبه بيستون داريوش ، فتح شهر به دست مسلمانان ، زمان عمر ، عهد مأمون و خراج بالا ، آل بويه ، رى در دوران سلاجقه ، نظر ياقوت حموى و حمله مغول .
از : حميد قادرى
زمان ، شماره 44 ، آذر 1380 ، ص 64_67 .
ص: 246
رى ، سال هشتم ، شماره 339 ، 22 تير 1379 ، ص 1_2 .
رى ، سال چهارم ، شماره 156 ، 2 آبان 1375 ، ص 1 و 4 ؛ تصوير .
رى ، سال سوم ، شماره 106 ، 17 مهر 1374 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
رى ، سال پنجم ، شماره 187 ، 28 خرداد 1376 ، ص 1 و 4 ؛ تصوير .
رى ، سال دوم ، شماره 61 ، 9 آبان 1373 ، ص 1_2 و 14 ؛ تصوير .
رى ، سال 5 ، شماره 212 ، 19 آذر 1376 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
كيهان ، شماره 14228 ، سه شنبه 18 تير 1370 ، ص 19 .
خبرى پيرامون كشف صدها سكه طلا ، مربوط به تاريخ پس از اسلام در حين گودال بردارى از ساختمان يك مدرسه در شهر رى است . اين سكه ها مربوط به
ص: 247
دوره هاى سامانيان ، امويان ، آل بويه ، هارون الرشيد و طاهر ذواليمينين مى باشند .
رى ، سال دوم ، شماره 51 ، 31 مرداد 1373 ، ص 1_2 .
رى ، سال چهارم ، شماره 141 ، 20 تير 1375 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
رى ، سال چهارم ، شماره 156 ، 2 آبان 1375 ، ص 1 و 2 .
رى ، سال دوم ، شماره 52 ، 7 شهريور 1373 ، ص 8_9 ؛ تصوير .
از : عبدالعزيز جواهر كلام
نامه رى ، سال اول ، شماره اول ، اسفند 1313 ، صص 12_19 ؛ سال اول ، شماره دوم ، فروردين 1314 ، ص 11_15 ؛ سال اول ، شماره پنجم و ششم ، تير و مرداد 1314 ، ص 39_43 .
مبحث اصلى اين نوشته معرفى قصبات و قراء شهر رى و منسوبين به آنها تا زمان مغول است . در همين جهت مؤلف در كتب جغرافيايى متأخر و متقدم به بررسى
ص: 248
پرداخته ، در مجموعه 28 قصبه در اطراف رى را معرفى مى كند كه نام برخى از آنها چنين است : اُسفذن ، اشنان ، بيست ، جرادين ، دُوربَست ، دولاب ، طبرك ، كلين ، قصران ، خشاب ، قسطانه ، خرم آباد ، خوار ، خومين ، قارياغار ، قرج ، قوهذ و . . . .
از : على صدرايى خويى
جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : منوچهر ستوده
يادگار ، سال پنجم ، شماره دهم ، خرداد 1328 ، ص 55_64 ؛ نقشه . ميراث اسلامى ايران ، به كوشش رسول جعفريان ، اول ، قم ، كتابخانه آية الله العظمى مرعشى نجفى ، 1375ش ، ج 3 ، صص 85_92 . قصران نام ناحيه اى كوهستانى در حوزه رى است. نويسنده در اين مقاله، نتيجه تحقيقات خود را پيرامون معنى كلمه قصران و اشتقاق آن و قصران درونى و قصران بيرونى آورده است.
از : سيد جعفر حميدى
نامه كريمان : يادمان شادروان دكتر حسين كريمان (شماره مخصوص پژوهشنامه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه شهيد بهشتى) ، زمستان 1373 ، صص 75_80 .
ص: 249
معرفى اجمالى كتاب «قصران» اثر حسين كريمان است . به همراه چكيده اى از آن .
رى ، سال هفتم ، شماره 303 ، 21 مهر 1378 .
سلام ، 11 مرداد 1376 ، ص 5 .
از : شهلا بابازاده
كتاب ، دوره سيزدهم ، شماره سوم ، پياپى 51 ، پاييز 1381 ، ص 110_115 ؛ كتابنامه .
صاحب بن عباد ، اديب و دانشمند و سياستمدار بزرگ قرن چهارم هجرى بود . كتابخانه صاحب يكى از معتبرترين كتابخانه هاى ايران و جهان اسلام به شمار مى رفت كه اين مقاله به بررسى ويژگى هاى آن كتابخانه و سرنوشت و محلش پرداخته است . اين كتابخانه وقف عام بوده و فهرست آن به ده جلد مى رسيد و عظمت آن به اندازه اى رسيده بود كه آرتور پوپ منابع آن را معادل مجموع كتابخانه هاى سراسر اروپا در قرن دهم هجرى مى دانست .
رى ، سال چهارم ، شماره 130 ، 29 فروردين 1375 ، ص 2 .
ص: 250
از : على حاكمى
گزارش يونسكو ، سال هشتم ، شماره 1 و2 ، آذر 1334 ، ص 46_47 .
رى ، سال پنجم ، شماره 203 ، 16 مهر 1376 ، ص 5 ؛ تصوير .
رى ، سال پنجم ، شماره 215 ، 10 دى 1376 ، ص 4 ؛ تصوير .
از : سيف الله ترابى
رى ، سال چهارم ، شماره 136 ، 16 خرداد 1375 ، ص 4 ؛ سال چهارم ، شماره 156 ، 2 آبان 1375 ، ص 5 ؛ سال چهارم ، شماره 157 ، 9 آبان 1375 ، ص 5 ؛ سال چهارم ، شماره 158 ، 16 آبان 1375 ، ص 5 ؛ سال چهارم ، شماره 159 ، 23 آبان 1375 ، ص 5 ؛ سال چهارم ، شماره 161 ، 7 آذر 1375 ، ص 5 ؛ و اين سلسله مقالات تا سال پنجم ، شماره 208 ، 21 آبان 1376 ادامه داشته است .
رى ، سال سوم ، شماره 113 ، 6 آذر 1374 ، ص 1 و 2 ؛ تصوير .
ص: 251
از : احمد محيط طباطبايى
كيهان فرهنگى ، سال چهارم ، شماره يازدهم ، پياپى 47 ، بهمن 1366 ، ص 20_23 ؛ تصوير ، نقشه .
اطلاعات تكميلى بر مقاله ديگرى از همين مؤلف با عنوان «برج طغرل يا مقبره ابراهيم خوّاص» است در مورد اين كه برج طغرل مقبره زاهد نامى قرن 3ه ، ابراهيم خوّاص است نه طغرل شاه سلجوقى .
نامه رى ، سال اول ، شماره اول ، اسفند 1313ش ، ص22_24 ؛ سال اول ، شماره دوم ، فروردين 1314 ، ص 19_26 ؛ سال اول ، شماره سوم ، ارديبهشت 1314 ، ص 12_18 : سال اول ، شماره چهارم ، خرداد 1314 ، ص 27_31 .
لرد كرزن نايب السلطنه هندوستان و وزير امور خارجه انگلستان در پائيز 1889م سفرى به ايران نمود و مجموعه مشاهداتش را به همراه مطالب تاريخى و جغرافيايى و سياسى بسيارى در كتابى با عنوان «ايران» نوشت كه در 1892م در لندن به طبع رسيد . در اين مقاله ، قسمت مربوط به زاويه حضرت عبدالعظيم و رى و تهران آن كتاب به طور خلاصه ترجمه و درج شده است كه حاوى نكات تازه و جالب توجه زيادى مى باشد .
از : محمد حاجى تقى
علوم حديث ، سال چهارم ، شماره دوم ، پياپى 12 ، تابستان 1378 ،
ص: 252
ص 126_151 ؛ نمودار .
در اين مقاله سعى شده تا با احصا و معرفى محدثان و عالمان رى در قرون اول تا چهارم ، به روشن شدن سير تكوين و گسترش مذهب اماميه در اين شهر پرداخته شود .
از : مهدى محقق
گوهر ، سال اول ، شماره هفتم ، مرداد 1352 ، ص 591_598 .
چاپ ديگر : دومين بيست گفتار در مباحث ادبى و تاريخى و فلسفى و كلامى و تاريخ علوم در اسلام ، مهدى محقق ، اول ، تهران ، مؤسسه مطالعات اسلامى دانشگاه مك گيل شعبه تهران ، 1369 ، ص 219_230 ، وزيرى .
نويسنده ابتدا به بررسى قسمتهاى مختلفى از تاريخ رى و برخى اوصاف آن در ادب پارسى مى پردازد و پس از آن به مدارس و مجالس علمى آن روزگار رى اشاره مى كند و سرآخر به نام چند نفر از مشاهير رى از طبقات محدثان و متكلمان و فيلسوفان و پزشكان و شاعران بسنده مى كند.
از : [ امير عبدالحسين نوائى ]اطلاعات ماهانه ، سال دوم ، شماره نهم ، پياپى 21 ، آذر 1328 ، ص 19_21 و 39_40 ؛ تصوير .
مختصرى است درباره زندگانى بى بى شهربانو و بقعه وى و احوالاتى كه در دوران عمرش بر وى گذشته از نظر عامه مردم و علما .
ص: 253
از : صادق آيينه وند
زبان گوياى اسلام : يادنامه حجة الاسلام و المسلمين فلسفى (قدس سره) ، اول ، قم ، تهيه و نشر : مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم ، 1378 ، صص 159_163 ؛ تصوير ، سند .
رى در صدر اسلام راه اصلى ورود به خراسان محسوب مى شد و از اين جهت جايگاه خاصى داشت . به همين جهت نويسنده به بررسى موقعيت سياسى اين شهر در فاصله زمانى ورود اسلام (در 22_25ق) و حكومت مختار بن ابى عبيده ثقفى بر كوفه (در 67ق) مى پردازد و برخى از جريانات آن دوره را تشريح مى كند . (مانند چگونگى حضور مردم رى در جنگ صفين و حاكم رى و خراج شهر و . . .)
رى ، سال دوم ، شماره 75 ، 17 بهمن 1373 ، ص 2 .
رى ، سال هشتم ، شماره 346 ، 9 شهريور 1379 ، ص 8 .
از : حسين كريمان
يادنامه ايرانى مينورسكى ، به كوشش : مجتبى مينوى و ايرج افشار ، اول ، تهران ،
ص: 254
انتشارات دانشگاه تهران ، 1348 (انتشارات دانشگاه تهران/1241 ؛ گنجينه تحقيقات ايرانى/57) ، ص 119_127 ؛ تصوير ، سند ، نقشه . «ولاديمير مينورسكى» _ ايران شناس معروف روسى _ نويسنده مدخل مربوط به رى در دائرة المعارف اسلامى ، ج 3 ، صص 1105_1108 است . از آن جا كه در اين مقاله به جهات مختلف اخبار رى توجه شده ، از اهميت خاصى برخوردار مى باشد . و در ميان نوشته هاى اروپاييان در باب اين شهر جامعيت در مباحث جغرافيايى و تاريخى را داراست . ولى با اين همه در مواردى معدود آثارى از مسامحه در آن مشهود است كه منتقد درصدد طرح و اصلاح آنها برآمده و به 4 مورد از آنها اشاره مى كند .
از : اسماعيل يغمائى
مجله باستانشناسى و تاريخ ، سال اول ، شماره اول ، پاييز و زمستان 1365 ، ص 63_75 ؛ تصوير ، طرح .
از ميان آثارى كه در گورستان زيرين رى يا پست ترين شيب كوهستانى اين منطقه باستانى به چشم مى خورد ، برجى آجرى خودنمايى مى كند . اين مقاله ، عهده دار مشخص نمودن ويژگى هاى معمارى اجزاى مختلف بنا ، ارتباط آنها با يكديگر و آسيب ديدگيهاى آن است كه با مشاهدات و كار بسيار دقيق ميدانى انجام پذيرفته است . پس از آن نيز به مقايسه ميان تزئينات و سفالينه ها و كاشيهاى آن با ديگر مساجد كهن و قديمى ايران پرداخته مى شود .
از : زهره روح فر
كتاب ماه هنر ، شماره 25_26 ، مهر و آبان 1379 ، ص 104_107 .
ص: 255
رى ، سال دوم ، شماره 66 ، 14 آذر 1373 ، ص 13 .
از : سيف الله ترابى
رى ، سال دوم ، شماره 56 ، 4 مهر 1373 .
از : ابوالفضل عرب زاده
معرفى كتاب «رى باستان» حسين كريمان است كه جزء مجموعه مقالات كنگره حضرت عبدالعظيم عليه السلام و شهر رى منتشر مى شود .
از : ى . شريفى
رى ، سال سوم ، شماره 123 ، 18 بهمن 1374 ، ص 1 و 5 ؛ تصوير ؛ سال سوم ، شماره 125 ، 2 اسفند 1374 ، ص 5 ؛ سال سوم ، شماره 126 ، 9 اسفند 1374 ، ص 5 (نگاهى به حاجى آباد) ؛ سال سوم ، شماره 127 ، 16 اسفند 1374 ، ص 5 (توسعه شهرنشينى) ؛ سال سوم ، شماره 128 ، 23 اسفند 1374 ، ص 5 (زمينهاى كشاورزى) .
از : [ امير عبدالحسين نوائى]
اطلاعات ماهانه ، سال اول ، شماره هشتم ، آبان 1327 ، ص 27_28 ؛ تصوير .
شرح مختصرى پيرامون يكى از برجهاى قديمى رى است كه تا سال 1257ق پا برجا بوده و در اين سال دو نفر فرانسوى از آن بازديد كرده بودند .
ص: 256
از : محمد صادق كيا
ايران كوده ، گردآورده محمد مقدم ، تهران ، چاپخانه بانك ملى ايران ، شماره 3 ، مرداد ماه 1314 يزد گردى ، ص 14_22 .
اين مقاله در صدد شناخت هرچه بيشتر و بهتر زبان رازى (زبان كهن مردم رى)
است . مؤلف معتقد است كه :« نمى توان زبان رازى را هنوز چنان كه بايد شناخت بخصوص كه پيش از اين دوره و پس از آن هيچ اثرى از اين زبان به دست نيامده و هيچ راهى براى شناختن آن جز با سنجش با زبانهاى ديگر ايرانى نداريم و آنهم بسنده نيست .» وى ابتدا به جمع آورى اشعار بندار رازى و سحرى طهرانى به لهجه رازى مى پردازد و سعى مى كند كه نشانه هاى زبان رازى و پاره اى از واژه هاى مخصوص آن را از اشعار استخراج كند . پس از آن برخى نكات دستورى زبان رازى را ذكر مى كند و سپس مقايسه اى تاريخى ميان دو شاعر اين لهجه انجام مى دهد .
از : عباس اقبال
نوبهار ، دوره پنجم ، شماره 14 ، 1301ش ، ص 217_218 . مجموعه مقالات عباس اقبال آشتيانى ، گردآورى و تدوين : سيد محمد دبيرسياقى ، ويرايش 2 ، چاپ اول ، تهران ، انتشارات روزنه ، 1378ش ، ج 1 ، صص 181_184 . شرح ماجراى تخريب حجارىِ دوره ساسانى است به دست فتحعليشاه قاجار ، كه بر روى كوه سرسره در اطراف خرابه هاى شهر باستانى رى نقش بسته بود .
ص: 257
ص: 258
ص: 259
ص: 260
بنابر اين سند ، قريه خورائين _ كه از موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده _ از سال 1245 تا 1247ق در ازاى 80 خروار غله تبريزى (كه دو حصه آن گندم و يك حصه جو باشد .) به ميرزا محمد اسماعيل _ مستوفى ديوان فتعليشاه _ اجاره داده شده است . تاريخ تنظيم سند سلخ سنبله سال 1245ق است . متن آن در كتاب تاريخ آستانه رى، عبداللّه عقيلى، صص 324 _ 325 منتشر شده است.
اجاره نامه يك كاروانسراى موقوفه واقع در قرب دروازه زاويه مقدسه به عليقلى ميرزا اعتضادالسلطنه است . مدت آن از سال 1269ق به مدت 5 سال شمسى در برابر مبلغ 725 تومان بوده و قرارداد نيز در جمادى الثانى همان سال تنظيم شده است .
نسخه اصل اجاره نامه به همراه مهر اعتضاد السلطنه نزد عبداللّه عقيلى نگهدارى مى شود و ايشان متن آن را در كتاب تاريخ آستانه رى، صص334 _ 335 درج كرده اند.
ص: 261
استشهاد درباره مفقود الاثر شدن سيد احمد برادر آقا على رضا سركشيك باشى آستانه مقدسه در ايام نادرشاه است . اين سند كه به امضاى 9 تن رسيده ، به نظر مى رسد چند سال پس از 1178ق تنظيم شده باشد .
اين سند در كتاب تاريخ آستانه رى، عبداللّه عقيلى، صص312 _ 313 منتشر شده است.
به تاريخ 1328ق . به همراه پاسخ مرتضى بن حسن آشتيانى و محمد حسين يزدى مدرس .
براى اطلاعات بيشتر و متن سند ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص223 _ 224 و 393.
اين سند كه در 15 ذيقعده 1221ق به دست على حسينى تنظيم شده ، حاوى خبر فوت آقا بزرگ و اعلام سركشيكى سيد احمد (برادرزاده وى) مى باشد و متن آن در كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 314_315 به چاپ رسيده است .
به تاريخ شوال 1298ق .
ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 361 _ 363.
ص: 262
درباره تعيين متولى و ديگر ذوى الحقوق و تسهيم عوايد آستانه ، مورخ غره رجب 1330ق .
ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 393 _ 398.
پس از كشته شدن ناصر الدين شاه ، ميرزا هدايت الله درصدد برآمد تا مقام توليت آستانه مقدسه را به دست آورد . به همين جهت با مراجعه به علماى بزرگ وقت ، ميرزا حسن آشتيانى و سيد عبدالله بهبهانى و شيخ فضل الله نورى ، در تاريخ ربيع الثانى 1315ق موفق به دريافت حكمى شرعى شد كه بر اساس آن وى به عنوان متولى شناخته مى شد .
همچنين در اين حكم ميرزا عبدالحسين اعتماد التولية ، سركشيك كل و ميرزا مهدى معتمد التولية ، خازن مهر مبارك معرفى شدند . متن كامل اين حكم به همراه تصويرى از اصل آن در كتاب تاريخ آستانه رى، عبداللّه عقيلى، صص388 _ 391 درج شده است.
قريه سنيك از جمله موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده است و حاجى ميرزا آقاسى در اين حكم دستوراتى مربوط به قنات و آب آن قريه و همچنين وجه اجاره دو قطعه باغ را صادر كرده است . (مورخ شعبان 1263ق)
ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 329 _ 340.
ص: 263
به تاريخ 1337ق . كه متن كامل آن در كتاب آستانه رى ، دكتر محمد على هدايتى ، صص 127_128 منتشر شده است .
ميرزا هدايت الله با صدور فرمانى از سوى متولى وقت آستانه (حاج سيد آقا بزرگ) در ذيحجه 1294ق به سمت نيابت توليت انتخاب شد . اين حكم در كتاب آستانه رى ، هدايتى ، صص 125_126 به چاپ رسيده است .
در اين فرمان اعتضادالسلطنه محدوده بست زاويه مقدسه حضرت عبدالعظيم را در اول بازار تعيين كرده است . به تاريخ ذيقعده 1278ق .
براى متن فرمان ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 340 _ 341.
اين سند ، اولين و قديمى ترين سندى است كه تشكيلات آستانه را در سال 1145ق به صورت مفصل شرح مى دهد .
در آن جمعاً از حدود 120 نفر خدمتگزار و مستمرى بگير آستانه ياد شده است كه به اين شرح مى باشند :
خدمه : 44 نفر
حفاظ : 20 نفر
فراش : 13 نفر
ص: 264
جماعت هميشه كشيك : 30 نفر
طلاب صحن مقدس و مدرسه : 12 نفر
و چند نفر ديگر كه به علت ناقص بودن سند از انجام ، نامشان مشخص نشد . متن و جزئيات اين سند در كتاب تاريخ آستانه رى، عبداللّه عقيلى، صص173 _ 176 و 307 به چاپ رسيده است.
در مالكيت 26 باب دكان در بازار شهر رى ، مورخ 26 جمادى الآخر 1266ق .
داراى سجع مهر اعتضاد السلطنه و امين السلطان و به همراه دستخط ناصرالدين شاه در تاييد آن .
ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص336 _ 339.
سياهه موقوفات آستانه امامزاده تنظيم شده در سال 1168ق است .
نسخه هاى خطى : كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ميكروفيلم شماره 2846 ، از روى اصل سند كه نزد دكتر محمد على هدايتى است .
ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12 .
عرضه داشت ابوالحسن حسينى و محمد على درباره كشت زار علازمين از موقوفات سركار آستانه امام زاده شاه عبدالعظيم عليه السلام است . در بالاى آن حكم والا خطاب به حاجى محمد خان حاكم بلوكات طهران نيز درج شده است .
نسخه هاى خطى : اصل آن نزد دكتر محمد على هدايتى است . ميكروفيلم آن نيز به
ص: 265
شماره 2846 در دانشگاه تهران موجود است . ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 11 .
«قريه زرگنده و اسلكه و بالغ آباد و چهار هرز» از جمله موقوفات عصر صفوى آستانه بوده اند كه نام واقف و تاريخ وقف آنها روشن نيست و مدتى هم از تصرف آستانه خارج شده بودند . حسين على ميرزا قاجار در اين فرمان خواستار استرداد اين مزارع به آستانه شده (در محرم 1229ق) كه متن آن در آستانه رى ، محمد على هدايتى ، صص 109_110 چاپ شده است .
فرمان اشرف افغان از آن جهت كه نام تمامى رقبات موقوفه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام را دارد ، بسيار مهم و بى مانند است . اين سند از جهات متعددى مهم و منحصر به فرد و شامل نكات جالبى از اوضاع نابسامان و متوليان و موقوفات آستانه در اواسط قرن دوازدهم هجرى مى باشد .
يك روى فرمان به معرفى متوليان و وظايف آنها اختصاص يافته و روى ديگر نام كليه رقبات موقوفه جديد و قديم به تفصيل ذكر شده و عوايد سنوات گذشته آنها با درآمد ذيقعده 1140ق (يعنى سال تنظيم سند) مقايسه شده است . اين فرمان دوبار چاپ شده است : 1_ مقاله «فرمان اشرف افغان و موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام » از سيد عبدالله عقيلى ، مجله وقف ميراث جاويدان ، سال هفتم ، شماره چهارم ، پياپى 28 زمستان 1378 ، صص 71_86 .
2_ تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 289_306 .
ص: 266
در آن آمده كه :«چون امر توليت حضرت عبدالعظيم . . . به واسطه ناخوشى و عدم ممارست جناب ميرزا ابوالحسن متولى باشى از نظم طبيعى خارج و اختلال كلى در امور آستانه و موقوفات و خدمه دست داده بود لهذا . . . جناب حاجى سيد آقا بزرگ را . . . به منصب متولى باشى گرى منصوب . . . مى فرمائيم .» تاريخ فرمان 2 محرم 1289ق و سجع مهر ناصرالدين شاه و حاج ميرزا حسين خان سپهسالار را نيز داراست .
اين فرمان هم اكنون نزد آقاى عبدالله عقيلى نگهدارى مى شود و در كتاب تاريخ آستانه رى ، صص 342_343 به چاپ رسيده است .
فرمان شاهانه (احتمالا ناصرالدين شاه) درباره تفويض توليت سركار فيض آثار امامزاده شاهزاده عبد العظيم به ميرزا سيد على طهرانى در ذيقعده 1252ق است . كه نزد دكتر محمد على هدايتى نگهدارى مى شود .
نسخه هاى خطى : ميكروفيلم اين فرمان در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران با شماره 2846 موجود است .
ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12
فرمان شاه طهماسب صفوى درباره توليت زاويه شيخ ابراهيم خواص (واقع شده در رى) براى سيد سراج الدين ابوالقاسم موسوى و كمال الدين عبدالخالق مورخ ربيع الاول 943 است .
ص: 267
اين فرمان در مجله راهنماى كتاب ، سال هفتم ، شماره اول ، صص 140_145 به چاپ رسيده است . نسخه هاى خطى : كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ميكروفيلم شماره 2846 ، اصل فرمان نزد دكتر محمد على هدايتى موجود است . ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12 .
فرمان توليت آستان حضرت عبدالعظيم براى ميرزا هدايت الله مورخ ذيحجه 1293ق است .
نسخه هاى خطى : كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ميكروفيلم شماره 2846 ، اصل فرمان نزد دكتر محمد على هدايتى نگهدارى مى شود .
ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12
ناصرالدين شاه در شعبان 1290ق براى بار دوم توليت حاج سيد آقا بزرگ را به موجب اين فرمان تأييد نمود . سجع مهر وى در بالاى فرمان به چشم مى خورد . متن آن نيز در كتاب تاريخ آستانه رى ، صص 344_345 ذكر شده است .
اين فرمان سومين حكم توليت حاج سيد آقا بزرگ مى باشد كه در جمادى الاخر سال 1292ق صادر شده است . براى اطلاعات بيشتر ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 356 _ 360.
ص: 268
در فرمانى كه شاه سلطان حسين (1105_1135ق) در جمادى الثانى 1133ق صادر نموده ، از دو قريه نرمين و آب باريك در بلوك سبورقرج نام برده شده است . به موجب اين فرمان ، قريه نرمين _ كه به وظيفه جمعى از سادات مقرر بوده و به علت خرابى ، درآمدى از آن عايد نمى شده _ به ميرزا ابوالفتح متولى آستانه حضرت عبدالعظيم واگذار گرديده ، تا وى آن قريه را آباد كند و پس از پرداخت هزينه هاى زراعى درآمد آن را متصرف شود . اما در مقابل دوازده تومان حاصل قريه آب باريك وقفى را كه به وظيفه اولاد او مقرر بوده ، به سادات مزبور كه پيش از آن از عوايد قريه نرمين بهره مند بوده اند بپردازد . ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 139 و 150 و 285 _ 288.
مورخ ذى حجه 1080ق و با مهر ابوالصالح محمد بن حسن عبد رضوى . متن آن در كتاب آستانه رى ، دكتر محمد على هدايتى ، صص 99_100 به چاپ رسيده است .
در آستانه رى ، دكتر محمد على هدايتى آمده كه شاه طهماسب دوم صفوى (1135_1144) در اين فرمان توليت آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام را به ميرزا محمد على حسينى سپرده است . اما اين فرمان مورخ ربيع الثانى 1120ق است و تاريخ آن با دوران سلطنت شاه سلطان حسين صفوى (1105_1135ق) مطابقت دارد . اصل اين سند نزد دكتر محمدعلى هدايتى نگهدارى مى شده و متن آن در كتاب
ص: 269
وى، صص101 _ 104 چاپ شده است.
اين فرمان شاه طهماسب دوم ، فرمانى ديگرى است كه تاريخ ربيع الثانى 1143ق را دارد و در تاييد توليت ميرزا محمد على حسينى صادر شده است . در صفحه 105 كتاب آستانه رى، متن كامل اين فرمان آمده است.
اين سند كه مورخ ذيحجه 950ق است ، تقاضاى آستانه داران از شاه و پاسخها و اوامر او را بيان مى كند .
اصل اين سند نزد دكتر محمدعلى هدايتى محفوظ بوده است و ايشان آن را در كتاب آستانه رى، صص77 _ 82 به چاپ رسانده اند.
در رجب 961ق ، جمعى از علماء به تفتيش و تحقيق اوقاف زاويه متبركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام پرداختند و در اين فرمان گواهى و تصديق شده است كه همه آنها از اوقاف اين مزار با تكريم است . براى متن فرمان ر.ك: آستانه رى، محمدعلى هدايتى، صص83 _ 92.
سيورغال كلمه اى تركى به معنى تيول است و هرگونه عوايد ملكى را شامل مى شد كه به مصرف خير يا شخص معينى اختصاص داشت اما خود ملك موقوفه نبود . اين فرمان شاه عباس دوم كه در سال 1066ق صادر شده ، درباره سيورغال آستانه
ص: 270
مى باشد اما در آن نام موقوفات بسيارى از عصر صفويه نيز ذكر شده است. مانند : برسنين غار ، عماد آورد غار ، بهشتى غار ، ترسناباد غار و . . . . متن اين فرمان و تصوير آن در كتاب آستانه رى، هدايتى، صص97 _ 98 به چاپ رسيده است. اصل سند هم نزد نويسنده همان كتاب نگهدارى مى شده و فيلمى از آن در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران موجود است.
كريم خان زند (1165_1193ق) در اين فرمان ميرزا سيد حسن نواده ميرزا نظام الدين خان رازى را به توليت آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام منصوب كرده است . اصل اين فرمان نزد دكتر هدايتى موجود بوده و ايشان متن آن را در كتاب خود ، آستانه رى ، صص 107_108 به چاپ رسانده اند . تاريخ اين فرمان جمادى الاولى 1179ق است .
موضوع آن ايجاد تعميرات در آستانه حضرت عبدالعظيم در ماه ذى قعده 1226ق است كه متن آن به همراه تصوير در صفحات 316_318 كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى درج شده است .
محمد شاه قاجار (1250_1264) در اين فرمان حكم توليت ميرزا سيد على طهرانى را تنفيذ نموده است (ذيقعده 1252ق) . وى از اوايل سلطنت فتحعليشاه (1212_1250ق) تا اواسط دوران ناصرى (1264_1323ق) در مدتى بيش از 50
ص: 271
سال عهده دار اين سمت بوده است . ر.ك: آستانه رى، هدايتى، ص111.
با اين كه قريه زرگنده از موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده ، محمد شاه (1250_1264ق) در ربيع الثانى سال 1260ق طىّ اين حكم ، آن را از تصرف آستانه خارج و به وزير مختار روس واگذار نمود . ر.ك: آستانه رى، هدايتى، صص113 _ 114.
بعد از كشته شدن ناصرالدين شاه و سست شدن امور ، بر سر مقام توليت آستانه اختلاف پيش آمد . در نتيجه اولياى آستانه به 3 تن از علماى بزرگ وقت ، ميرزا حسن آشتيانى و سيد عبدالله بهبهانى و شيخ فضل الله نورى مراجعه كردند و آنها در نامه اى به تاريخ ربيع الثانى 1315ق ، سيد هدايت الله را به عنوان متولى ، صاحب حق شناختند . و بر همين اساس در ماه رجب همان سال مظفرالدين شاه حكم توليت سيد هدايت الله را صادر كرد كه در كتاب آستانه رى ، صص 125_126 درج شده است .
مورخ صفر 1234 ق و به احتمال از محمد تقى ميرزا حسام السلطنه است . ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص 322 _ 323.
ص: 272
به تاريخ 1269ق . اين كاروانسرا در حوالى روضه مطهر آن حضرت قرار داشته و وجوه آن بايد صرف روشنائى حرم مى شده است . ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص331 _ 333.
اين فرمان نادرشاه مورخ محرم 1157ق است و در كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 309_311 منتشر شده است .
ناصرالدين شاه (1264_1313ق) در اين فرمان دستور داده يك باب كاروانسرا واقع در حضرت عبدالعظيم كه از موقوفات آستانه بوده و در ايام گذشته به صورت املاك خالصه در آمده بود ، مجدداً به عنوان موقوفه به آستانه بازگشت داده شود . (در ربيع الثانى 1265ق) متن كامل اين فرمان در كتاب آستانه رى دكتر محمدعلى هدايتى، صص115 _ 116 منتشر شده است.
چون مير سيد على به سن كهولت رسيده بود تصميم گرفت مقام توليت آستانه را به پسرش ميرزا ابوالحسن واگذار نمايد . به همين جهت ناصرالدين شاه در صفر 1275 حكم توليت ميرزا ابوالحسن را صادر نمود . كه تمام آن در كتاب آستانه رى ، هدايتى ، صص 117_118 به چاپ رسيده است و خود فرمان نيز نزد مؤلف آن كتاب نگهدارى مى شده است .
ص: 273
حكم ديگرى براى تأييد توليت ميرزا ابوالحسن است مورخ ذيقعده 1281ق . براى اطلاعات بيشتر ر.ك: آستانه رى، صص119 _ 120؛ تاريخ آستانه رى، صص213 _ 215.
حكم كشيك آستانه است كه در غره ماه صفر 1230ق صادر شده است . و احتمال دارد از طرف محمد تقى ميرزا خسام السلطنه باشد . ر.ك: تاريخ آستانه رى، صص319 _ 321.
دفترچه جمع و خرج آستانه در سالهاى 1290 و 291ق در زمان توليت حاج سيد آقا بزرگ است كه در اين زمان كل درآمد نقدى املاك و مستغلات بالغ بر 6790 تومان و مخارج آستانه 5/7578 تومان بوده است . تصوير آن در تاريخ آستانه رى، صص346 _ 355 آورده شده است و اصل آن نزد مؤلف كتاب، عبداللّه عقيلى نگهدارى مى شود.
بشناسى : اين كتابچه مربوط به زمان توليت امين السلطان بوده و در 20 صفحه تنظيم شده است . امين السلطان ذيل كليه صفحات را مهر كرده و اصل آن نزد آقاى عبدالله عقيلى نگهدارى مى شود . ايشان متن كامل كتابچه را در صفحات 364_383 كتاب تاريخ آستانه رى به چاپ رسانده اند .
ص: 274
در سال 1131ق . با سجع مهر سيد جلال الدين محمد بن على حسينى . ر .ك : تاريخ آستانه رى ، صص 282_284 .
متن آن در كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 280_281 به چاپ رسيده است .
مهدى خان نايب ، به منظور عزادارى سيد الشهداء در حسينيه صحن عبدالعظيم باغ كربلايى صغرى را به همراه شش ساعت آب قنات اكبر آباد در زاويه شاهزاده عبدالعظيم وقف كرده است . (در شعبان 1346ق) توليت آن با آقا سيد نظام الدين _ متولى باشى آستانه _ و نظارت آقا گل بوده است . نسخه هاى خطى : ميكروفيلم اين وقف نامه به شماره 2846 در دانشگاه تهران موجود است . اصل آن نيز نزد دكتر محمد هدايتى نگهدارى مى شود . ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 11
حاج سيد هدايت الله متولى باشى آستانه حضرت عبدالعظيم پسر آقا ميرزا ابوالحسن متولى باشى ، پنج در دكان در راسته بازار حضرت عبدالعظيم براى تعزيه سيد الشهداء عليه السلام وقف كرده است . توليت موقوفات نيز با خود او و فرزندان او و آقا نظام الدين و ميرزا سيد احمد و آقا سيد محمود و نظارت فرزندان خود آن
ص: 275
و آقا ميرزا ابوالقاسم و آقا ميرزا ابوالفضل و آقا سيد عبدالخالق مورخ 12 ربيع الاول 1334ق بوده است .
نسخه هاى خطى : اصل سند نزد دكتر محمد على هدايتى نگهدارى مى شود . ميكروفيلم آن نيز در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران به شماره 2846 موجود است .
ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، صص 11_12
وقف سه دانگ قشلاقين و على آباد آقا اسماعيل با توليت متولى آستانه و زاويه حضرت عبدالعظيم و نظارت عباس قلى خان ناظم التوليه و آقا سيد عبدالحسين خادم آستانه در 8 ربيع الثانى 1323ق است . در انتها نيز چند سجل از فضل الله نورى و حسين رضوى قمى به چشم مى خورد .
نسخه هاى خطى : در دانشگاه تهران ميكروفيلم اين وقف نامه به شماره 2846 موجود است . اصل سند نزد دكتر محمد على هدايتى محفوظ مى باشد .
ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12 .
وقف نامه كشتزار خورازيل غار رى بر مشهد امامزاده عبدالعظيم با توليت امير مجدالدين بن امير ابراهيم حسنى در ذيقعده 997ق است . اين وقفنامه در مجلس سيد المحققين و سند المدققين خاتم المجتهدين در 998ق تنظيم شده و سجلهايى از سلطان ابراهيم بن حيدر شريف شريفى حسنى در 997ق ، اداره كل اوقاف در 1329ش ، واقف ، سعد الدين محمد بن افضل و لطف الله شريف موسوى را به عنوان تاييد داراست .
ص: 276
اين وقف نامه در مجله راهنماى كتاب، سال هفتم، شماره اول، پاييز 1343، صص140 _ 145 به چاپ رسيده است. نسخه هاى خطى : اصل اين سند نزد دكتر محمد على هدايتى _ متولى سابق آستانه حضرت عبدالعظيم _ نگهدارى مى شود و ميكروفيلمى از آن به شماره 2846 در دانشگاه تهران موجود است . ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 11
قريه خوارزيل در جنوب غربى تهران و پس از نعمت آباد قرار دارد و در سده اخير به نام «خلازير» نيز خوانده شده است . زينب بيگم دختر شاه طهماسب صفوى در سال 997ق عوايد اين مزرعه را بر آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام وقف نمود كه متن آن در كتاب آستانه رى ، دكتر محمد على هدايتى ، صص 93_96 به چاپ رسيده است . اصل وقف نامه نيز نزد مؤلف همان كتاب نگهدارى مى شود .
وقف چهار در دكان در زاويه حضرت عبدالعظيم با چهار بالاخانه روى آنها است كه خود واقف و فرزدانش توليت آن را بر عهده دارند و نظارت آن نيز توسط متولى باشى آستانه انجام مى پذيرد . در ا رجب 1342ق تنگوزئيل با سجل رجب 1342ق از حسين موسوى تسترى . نسخه هاى خطى : اصل وقف نامه نزد دكتر محمد على هدايتى است و ميكروفيلمى از آن در دانشگاه تهران نگهدارى مى شود . (به شماره 2846) ر .ك : فهرست ميكروفيلمهاى كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج 1 ، ص 12.
ص: 277
مير نظام الدين على دوم (متولى آستانه در دهه هفتم و هشتم سده 11ه ) در شمال شرقى حرم مسجدى بنا كرد . و پس از آن چند باب دكان نيز از مال شخصى خود بر آن وقف نمود . اين وقفنامه كه رونوشت سند اصلى است متعلق به همان دكانها است و در يكى از سالهاى 1068 يا 1069ق تنظيم شده است . متن كامل سند در كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 277_279 به چاپ رسيده است . ر .ك : تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 142_144 .
فاطمه سلطان خانم دختر ظل السلطان على شاه ، يك دانگ مشاع از قريه رامين شهريار و يك دانگ مشاع از آسياب واقع در قصبه حضرت عبدالعظيم را بر حضرت ابا عبدالله الحسين عليه السلام وقف ابدى كرده منافع اين دو رقبه را تعزيه دارى و ذكر مصيبت اختصاص داده است . توليت اين موقوفات در دوران حيات با خود أو ، و پس از مرگ به متولى حضرت عبدالعظيم ، ميرزا ابوالحسن و بعد از او به اولاد ذكورش واگذار گرديده است . (مورخ شوال 1284ق) دكتر هدايتى متن اين وقفنامه را در كتاب آستانه رى، صص121 _ 122 منتشر كرده است.
شاه عباس صفوى (996_1038ق) در صفر 1005ق شش دانگ قريه مردهاباد شهريار (كه اكنون به مردآباد معروف است) را وقف آستان حضرت عبدالعظيم
ص: 278
عليه السلام نمود . درآمدهاى اين قريه براساس وقفنامه بايد صرف طعام و روشنائى آستانه مى شده و توليت آن نيز به شيخ الاسلام (ظاهراً شيخ بهايى)
سپرده شده بود . متن كامل اين وقفنامه به همراه تصويرى از اصلش در كتاب تاريخ آستانه رى ، عبدالله عقيلى ، صص 273_276 به چاپ رسيده است .
گلندام خانم ، خانه ملكى خود در محله عودلاجان تهران را در 23 جمادى الاولى 1250ق وقف نمود تا درآمد آن صرف تعزيه دارى جناب سيد الشهداء عليه السلام در دو تكيه واقع در زاويه مقدسه حضرت عبدالعظيم عليه السلام بشود . توليت اين خانه مادام الحيوة به خود واقف و بعد از او با آقا ميرزا سيد على متولى باشى و سپس با ارشد اولاد ذكور ايشان است . آقاى عبداللّه عقيلى اصل اين وقفنامه را در اختيار داشته و متن آن را در صفحات 326 _ 328 كتاب خود، تاريخ آستانه رى، به چاپ رسانده اند.
ص: 279
ص: 280
ص: 281
ص: 282
گاهنامه معاونت پژوهشى دانشكده علوم حديث واقع در شهر رى است كه تاكنون دو شماره از آن به چاپ رسيده است .
نشريه داخلى دانشكده علوم حديث شهر رى است .
به كوشش : محمد اسماعيل رضوانى تاريخ (ضميمه مجله دانشكده ادبيات تهران) ، سال اول ، شماره 2 ، بهار و تابستان 1356 ، صص 159_209 . روزنامه شيخ فضل الله نورى در ايام تحصن وى در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام به چاپ رسيده و با عنوان «لوايح» شناخته مى شود . در اين مقاله متن تمامى شماره هاى آن تجديد چاپ شده است .
ص: 283
رى صاحب امتياز آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام مى باشد و از سال 1372 تاكنون در حال چاپ است .
از : اكبر طهماسبى (مدير مسؤل)زير نظر : شوراى نويسندگان كاشان ؛ شهر رى ، اتحاديه انجمنهاى اسلامى اردهال ، 1359ش . ر .ك : فهرست روزنامه هاى موجود در كتابخانه سازمان مدارك فرهنگى انقلاب اسلامى ، ص 93.
به كوشش : هما رضوانى اول ، تهران ، نشر تاريخ ايران ، 1362ش ، 69 ص ؛ سند . روزنامه شيخ فضل الله نورى و يارانش در ايام بست نشينى در شاه عبدالعظيم حسنى عليه السلام مى باشد كه دوباره در تاريخ مذكور تجديد چاپ شده است .
از : على جواهر الكلام (مدير و صاحب امتياز)تهران ، مطبعه روشنائى ، رقعى . نامه رى مجله ماهانه علمى ، ادبى و اخلاقى بوده كه 6 شماره از آن با مشخصات زير در رى به چاپ رسيده است :
ص: 284
سال 1 ، شماره 1 ، اسفند 1313ش
سال 1 ، شماره 2 ، فرودين 1314ش
سال 1 ، شماره 3 ، ارديبهشت 1314ش
سال 1 ، شماره 4 ، خرداد 1314ش
سال 1 ، شماره 5 و 6 ، تير و مرداد 1314ش
ازنشريات رى كه در سال 1374 و 1375 به چاپ رسيده در روزهاى دوشنبه . هفته نامه اجتماعى ، فرهنگى ، ورزشى و سياسى است كه در سالهاى 1375_1374 در رى به چاپ مى رسيد .
ص: 285
ص: 286
ص: 287
ص: 288
826 / 1 . بازار رى در گذر زمان (فارسى)
از : مريم احمدى گيوى
استاد راهنما : جلال الدين رفيع فر
فتوكپى ، سال تحصيلى : 1376_1377ش ، 206ص ، پايان نامه كارشناسى دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه تهران ، رحلى .
از : عباسعلى شيرازى خواه
فتوكپى ، بهمن 1367ش ، 30ص ، رحلى .
از : اكرم مرادى
استاد راهنما : ابراهيم ابراهيمى فتوكپى ، سال تحصيلى : 1378_1379ش ، 113ص ، پايان نامه دانشگاه آزاد اسلامى تهران ، رحلى .
ص: 289
از : ابراهيم فنايى
استاد راهنما : نورالله كسمائى
فتوكپى ، سال تحصيلى 1376_1377ش ، 274ص ، پايان نامه كارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى واحد شهررى ، رحلى .
از : آلكساندر ريكا
تهران ، سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، دفتر فنى تهران ، 1978م/1356ش ، 9 برگ . گزارش بازسازى و مرمت قسمتهاى حصار بيرونى، جبهه شمالى و جنوبى حياط مسجد، گنبد قاجار، حياط كوچك، گنبد آل بويه، مقبره و مسجد مزار بى بى شهربانو است.
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران ، 1356ش ، 13 برگ .
تهران ، سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، 1356ش ؛ تصوير ، نقشه .
گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى بقعه بى بى شهربانو و مطالعه دقيق درباره چگونگى انجام طرح زائرسرا است .
ص: 290
از : آذرميدخت اسفنديارى
1376ش ، پايان نامه كارشناسى ارشد دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران) ، رحلى ؛ تصوير . مؤلف در اين پايان نامه حدود 50 ظرف سفالى به دست آمده از حفريات تپه چشمه على رى را _ كه هم اينك در موزه ايران باستان نگهدارى مى شود _ مورد مطالعه قرار داده و معرفى كرده است .
از : جليل گلشن
تهران ، سازمان ميراث فرهنگى كشور ، استان تهران ، 1369ش ، 2 برگ ؛ تصوير . گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى چشمه على در سال 1367ش است . (در مورد حصاركشى پاسگاه چشمه على)
از : جليل گلشن
تهران ، سازمان ميراث فرهنگى كشور ، استان تهران ، 1369ش ، 4 برگ ؛ تصوير ، نقشه .
از : جليل گلشن .
ص: 291
تهران ، سازمان ميراث فرهنگى كشور ، استان تهران ، 1368ش ، 5 برگ ؛ تصوير . گزارش مرمت عمليات انجام شده و پيشرفت بناى تاريخى چشمه على در سال 1368 است و حاوى نكاتى چون تكميل حصارهاى جانبى پاسگاه در دو جبهه جنوب و شرق ، بندكشى نماى داخلى ديوارها ، زيرسازى با گچ و خاك و سفيدكارى داخل اطاقك ساخته شده در گوشه جنوب شرقى محوطه ، محوطه سازى و . . . مى باشد .
از : محبوبه صابرى
استاد راهنما : سيد مهدى مجابى فتوكپى ، تابستان 1375ش ، 60ص ، پايان نامه كارشناسى دانشكده ميراث فرهنگى ، رحلى .
ص: 292
ص: 293
ص: 294
طرح : على زيرك نژاد
[ رى ]، دفتر آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1354ش، مقياس: 50 : 1، اندازه: 55 × 74س، جنس: اوزاليد (4 نقشه در يك برگ)
طرح : على زيرك نژاد
[ رى ]، دفتر آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1354ش، مقياس: 50 : 1، اندازه: 55 × 74س، جنس: اوزاليد (4 نقشه در يك برگ)
طرح : على زيرك نژاد [ رى ]، دفتر آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1354ش، مقياس: 50 : 1، اندازه: 55 × 74س، جنس: اوزاليد (4 نقشه در يك برگ)
ص: 295
طرح : على زيرك نژاد
[ رى ]، دفتر آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، 1354ش، مقياس: 50 : 1، اندازه: 55 × 74س، جنس: اوزاليد (4 نقشه در يك برگ)
ترسيم كننده : عباس احمد شيروانى
تهران، هيئت باستانشناسى استان مركزى، مقياس: 5000 : 1، اندازه 128×165س، جنس: كالك.
تهيه شده در 1356ش ، مقياس : 50 :1 ، اندازه : 56×86س ، جنس : كالك .
اندازه : 50×74س ، جنس : كالك .
مقياس : 20 :1 ، اندازه : 72×85س ، جنس : كالك .
مقياس : 100 :1 ، اندازه : 37×70س ، جنس : پوستى .
ص: 296
ترسيم كننده : على صفرى ، يحيى كوثرى تهران، مركز باستانشناسى ايران، 1355ش، مقياس: 2000 : 1، اندازه: 90×120س، جنس: كالك.
اندازه : 48×56س ، جنس : كالك .
مقياس : 20 :1 ، اندازه : 38×40س ، جنس : كالك .
ترسيم كننده : ايرج ابراهيمى اندازه: 45 × 60س، جنس : كالك.
851 / 14 . نقشه شهر رىاز : اداره آمار عمومى كشورتهران ، اداره آمار عمومى كشور ، بى تا
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
ص: 297
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
ص: 298
تهران ، دانشكده هنرهاى زيباى دانشگاه تهران و سازمان ملى حفاظت آثار باستانى ايران ، مقياس : 200 :1 ، اندازه : 60×85س ، جنس : اوزاليد .
ترسيم كننده : محسن منصورى فرد
برداشت كننده : محسن منصورى فرد
تهران، سازمان ميراث فرهنگى كشور استان تهران، تهيه شده در 1369ش، مقياس: 50 : 1، اندازه 70 × 105س، جنس : كالك.
ترسيم كننده : محسن منصورى فرد
برداشت كننده : محسن منصورى فرد تهران، سازمان ميراث فرهنگى كشور استان تهران، تهيه شده در 1369ش، مقياس: 50 : 1، اندازه 70 × 105س، جنس : كالك.
از : سازمان نقشه بردارى كشورتهران ، سازمان نقشه بردارى كشور ، 1957 و 1962م
ص: 299
ص: 300
ص: 301
ص: 302
George C.Miles New York, The American numismatic society, 1938.
در اين كتاب مشخصات 279 سكه، كه در ميان سالهاى 21 تا 733 هجرى در رى ضرب شده و تاكنون به دست آمده است به تفصيل باز گفته شده و تصوير پاره اى از آنها نيز درج شده است.
منابع لاتين : كتاب هاى مشتمل
Adam Olearius
Leide, Pierre vander Aa, 1719 [XVIIII], V.I, 32 cm.
سفرهاى بسيار دقيق و مشهورى كه به مسكو، تاتارستان و ايران صورت گرفته است، آدام الئاريوس
Thomas Edward Gordon
ص: 303
London; New York, Edward Arnold, 1896, pp.174_189, 23 cm.
ديدار مجدد از ايران (1895): با مطالبى درباره مظفرالدين شاه و اوضاع كنونى ايران (1896)، توماس ادوارد گردون
Robert ker Porter
London, Longman Hurst Rees orme and Brown, V.1, 1821, 28cm. سفرنامه گرجستان، ايران، ارمنستان، بابل قديم و ... در طول سالهاى 1820_1817 ميلادى، رابرت كرپورتر
Michael Myers shoemaker
New york; london, G.P.Putname's sons, 1904, PP.159-174, 20 cm. قلب شرق: سيرى در گرجستان، ارمنستان، ايران، تركمنستان و تركستان تا دره بهشت، ميكائيل مايرز شوماكر
Edward Bakhouse Eastwick
London, Smith Elder and co., 1864, V.1, PP.246-275, 20 cm. روزنامه اقامت سه ساله يك ديپلمات در ايران، ادوارد بك هاوس ايست ويك
Augustus Henry Mounsey
ص: 304
London, Smith Elder and co, 1872, PP.148_169, 22cm. سفرى به قفقاز و قسمتهاى داخلى ايران، اگوستوس هنرى مون سى
A.le Messurier London, Richard Bentley and son, 1889, PP.234-245.
از لندن تا بخارا و سفر به ايران، ا. لو مسوريه
Pierre Stephen Robert Payne
Londo, William Heinemann Ltd, 1951, 22cm.
سفر به ايران، پى ير استفان رابرت
Guy le strang Combridge, the university presse, 1905, PP.214-231, 20 cm. سرزمينهاى خلافت شرقى: بين النهرين، ايران و آسياى ميانه از دوره فتح مسلمانان تا زمان تيمور، گى لسترنج
James Bassett
London, Blackie and son, 1887, PP.189-217, 20cm.
ايران سرزمين ائمه: شرح مسافرت و اقامت در فاصله سالهاى 1885_1871، جيمز باست
ص: 305
Gearge Keppel
2nd.ed, London, Henry colburn, 1827, V.II, PP.116-148, 22 cm.
شرح مسافرت از هند تا انگليس، جرج كپل
claude Anet Paris, Bernard Grasset, 1924, pp.42-64, 18 cm.
برگ هاى ايران: جاده مازندران، زن فقير، روحيه ايرانى، كلود آنت
T.M.Lycklama Anijeholt
Paris; Amsterdam, Arthus Bertrand, 1872, Vol.II, PP.288-362, 26 cm.
سفر به روسيه، قفقازيه و ايران از داخل بين النهرين، كردستان، سوريه، فلسطين و تركيه در فاصله سالهاى 1865_1868، ت.ام. ليكلا ماانجهول
Ernest Orsolle Paris, Librairie plon, 1885, PP.210-281, 18cm.
قفقاز و ايران، ارنست اورسل
Henry-Renéd Allemagne
ص: 306
Paris, Hachette er cie, 1910, PP. 215-268, 23cm.
از خراسان تا بختيارى: سفر سه ماهه در ايران، هانرى رنه دالمانى
Carla Serena
Paris, G.charpentier, 1883, PP.220-230, 17cm.
مردم و ديدنيهاى ايران، كارلا سرنا
Abraham Valentine Williams Jackson
New York, the Macmillan Company, 1906, PP.428-441, 23cm.
ايران در گذشته و حال: شرح سفر و تحقيق در ايران، آبراهام والنتين ويليامز جكسون
M.Tancoigne :از
Translated: General Gardane London, William Wright, 1820, PP.179-194, 22cm.
گزارش سفر به ايران و اقامت در ايران، ام تانكوان
J.P.ferer
Edited by: H.D.seymour; Traslated by: capt. William jesse
ص: 307
London, John Murray, 1856, PP.54-67, 23cm.
سفر با كاروان و آوارگى در ايران، افغانستان، تركستان و بلوچستان: همراه با يادداشتهايى تاريخى از كشورهاى محصور ميان روس و هند، ج. پى. فريه
Arthur Arnold London, Tinsley Brothers, 1877, V.I, PP.249-266, 22cm.
عبور از ايران با كاروان، آرتور آرنولد
A.Henry savage Landor London, Macmillam and co.limited, 1902, PP. 241-251, 23cm.
عبور از سرزمينهاى مطلوب، يا، سفرى از هلند به كلكته از راه خشكى، ا. هنرى ساواج لاندور
James Morier
London, Longman Hurst Rees orme and Brown, 1812, PP.224-248, 30cm.
سفر به قسطنطنيه از طريق ايران، ارمنستان و آسياى صغير در 1808_1809، جيمز موريه
Pascal Coste paris, 1867 [LXVII], pp.43-44.
ص: 308
ابنيه و آثار جديد ايران: اندازه ها طرح ها و توصيف، پاسكال كاست
Ahmad Ibn Wadih Yakubi
Traduit Per: Gaston Wiet
Le caire, lmprimerie de lnstitut Francais ءdrchéo logie oriental, 1937, PP.79-80, 24cm.
البلدان، يعقوبى، ترجمه گاستون ويت
Paris, E.dentu, 1860, V.I, PP.107-136, 22cm.
سفر به ايران، افغانستان، بلوچستان و تركستان، ژى. پ فريه
Hommaire de Hell
paris, P.Bertrand, 1856, V.I, PP.115-213, 23 cm.
سفر به تركيه و ايران، به دستور دولت فرانسه در طول سالهاى 1846_1848، هومر دوهل.
Roger Stevens London, Methuen and co. ltd, 1962, PP.79-96, 22cm.
كشور صوفى بزرگ، راجر استونس
ص: 309
ص: 310
ص: 311
ص: 312
Erich F. Schmidt
Bulletin of the Museum of fine Art Boston, Vol.XXXIII(33), 1935, pp.55-59.
Erich F. Schmidt
University Museum Bulletin, Vol.6, No.3, March 1936, pp.79-87.
Erich F. Schmidt University Museum Bulletin, NO.4, Vol.6, May 1936, pp133-13 6.
Erich F. Schmidt
University Museum Bulletin, V.5, N.3, 1934, pp.86-87.
از سال 1934 تا 1936م (1312 تا 1315ش) هيئتى مركب از نمايندگان موزه هنرهاى زيباى شهر بوستون و بنياد خانم ويليام بويس از موزه دانشگاه فيلادلفيا، به كاوش در تپه هاى قديمى چشمه على نزديك رى پرداختند. پروفسور اريخ.
ص: 313
ف. اشميت سرپرست گروه، در اين كاوشهاى باستانشناسى سفالهايى منقوش مربوط به هزاره ششم تا چهارم پيش از ميلاد و سفالهايى خاكسترى متعلق به هزاره دوم تا اول پيش از ميلاد به دست آورد. وى در نظر داشت تا گزارش حفريات خود را به صورت مفصل ارائه و منتشر كند. اما مرگ زود هنگام اين اجازه را به او نداد. اشميت موفق شد تنها قبل از مرگ 6 اطلاعيه كوتاه درباره 2 فصل از سه فصل حفريات خود در تپه چشمه على را چاپ و منتشر كند. (فصل اول حفارى از 25 اردبيهشت 1312 ش تا 7 ماه بعد، فصل دوم از 25 ارديبهشت 1314 و فصل سوم در 1315ش) كه اين مقاله نخستين آنها است.
بقيه مقالات نيز در محل الفبايى خود معرفى مى شوند اما براى حفظ ترتيب تاريخى در اين جا به ذكر نام آنها بسنده مى كنيم:
Excavations At Rayy
The persion Expedition
The persion Expedition, 1934
Rayy Research 1935, part I
Rayy Research 1935, part II
گفتنى است از سومين فصل حفاريهاى او در چشمه على هيچ نوع اطلاعى در دست نيست.
Timothy Matney
Expedition, Vol.37, NO.2, 1995, pp.26-28.
در سال 1993 بنيادى به نام دكتر رابرت دايسون در دانشگاه پنسيلوانيا تاسيس شد. منظور از تاسيس اين بنياد فراهم كردن امكانات لازم براى مطالعه و انتشار گزارش حفريات تپه چشمه على(در رى) براساس يادداشتها و يافته هاى اشميت از كاوشهاى خود بود. (كه قسمتى از يادداشتها در همان جا و قسمت ديگر در مؤسسه شرق شناسى دانشگاه شيكاگو نگهدارى مى شود. اما يافته ها در تهران و
ص: 314
فيلادلفيا و شيكاگو و پاريس و بوستون است.) در چارچوب اهداف اين بنياد، دكتر تيموتى ماتنى، طرحى با عنوان حفارى مجدد در چشمه على ايجاد كرد. هدف اين طرح كاوش مجدد به منظور بازنگرى در تپه چشمه على نبود بلكه بررسى و مطالعه دقيق يادداشتهاى روزانه سه فصل حفارى اشميت در چشمه على و همچنين مطالعه و بررسى آثار و اشياء به دست آمده است تا گزارش نهايى حفريات چشمه على چاپ و منتشر شود. علاوه بر يادداشتها و اشياء باستانى، 8 مجلد آلبوم عكس سياه و سفيد و رنگى با 1200 قطعه نگاتيو به جاى مانده، منبع مهمى به شمار مى رود. دكتر تيموتى ماتنى در اين مقاله به ارائه گزارشى از طرح مزبور و نتايج آن پرداخته است.
sian Expedetion Erich F. Schmidt
University Museum Bulletin, Vol.5, No.5, 1935, pp.41-49.
Erich F. Schmidt
University Museum Bulletin, Vol.5, NO.4, 1935, pp.25-27.
ص: 315
ص: 316
1 _ فهرست عناوين (كتابها و مقاله ها و...)
2 _ فهرست پديدآورندگان همراه با آثارشان
3 _ فهرست كمك پديدآورندگان
ص: 317
ص: 318
آثار باستانى رى بسترى مناسب براى ايجاد مكانهاى فرهنگى و تفريحى؛ محسن تقوى پور637
آثار البلاد و اخبار العباد؛ زكريا بن محمد بن محمود قزوينى 420، 419
آثار تاريخى تهران؛ سيد محمد تقى مصطفوى 421، 53
آثار الحجة، يا، تاريخ و دائرة المعارف حوزه علميه قم؛ محمد رازى 422
آثارى از قرآنهاى خطى آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام 255
آخرين گزارش از پيشرفت اجراى طرحهاى جامع حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام 256
آرامگاههاى خاندان پاك پيامبر (ص) و بزرگان صحابه و تابعين؛ سيد عبدالرزاق كمونه حسينى423، 54
آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد محمد تقى مصطفوى 1
آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام شهر رى؛ سيد محمد تقى مصطفوى 257
آستانه رى: مجموعه اسناد و فرامين؛ محمد على هدايتى 2
آستانه شاه عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد على هدايتى 258
آستانه مقدسه رى در گذشته و حال؛ اصغر قائدان 3
آشنايى با آستانه مباركه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ نيلوفر كسرى259
آشنايى با حضرت عبدالعظيم عليه السلام و مصادر شرح حال او؛ رضا استادى260
آشنايى با موزه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 261
آفتاب رى؛ عباس عبيرى 262
ص: 319
آكام المرجان فى ذكر المدائن المشهورة فى كل مكان؛ اسحاق بن حسين منجم 425، 424
آينه يادها: مناسبتهاى شمسى و قمرى در حديث و قرآن؛ هادى ربانى و سيد محسن موسوى 55
آيين ويژه غبار روبى ضريح مطهر حضرت عبدالعظيم عليه السلام 263
ابن بابويه از هياهوى خيابان تا سكوت قبرستان638
اتقان المقال فى احوال الرجال؛ محمد طه نجف 56
اجاره نامه خورائين به ميرزا اسماعيل مستوفى فتحعليشاه761
اجاره نامه كاروانسراى وقفى به اعتضادالسلطنه762
الاحتجاج؛ ابى منصور احمد بن على بن ابى طالب طبرسى 57
احسن التقاسيم فى معرفة الاقاليم؛ شمس الدين ابى عبدالله محمد مقدسى427، 426
احياء معمارى سنتى اسلامى در شهر رى639
الاخبار العظيمية؛ جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى 4
أخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام ؛ عزيز الله عطاردى 58
اختران تابناك، يا، كشف الكواكب زندگانى مشاهير امام زادگان؛ ذبيح الله محلاتى59
اختران فروزان رى و طهران، يا، تذكرة المقابر فى احوال المفاخر؛ محمد شريف رازى379، 60
الاختصاص؛ ابى عبدالله محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى شيخ مفيد61
اختيارات و وقايع ايام؛ ناشناس62
اخلاق زندگى؛ احمد صادقى اردستانى63
ادعيه؛ ناشناس 64
ادعيه و زيارات؛ غلامحسين سيبيويه حائرى65
اربعين حديث؛ ناشناس 66
ارزش هاى معاملاتى املاك: تهران، شميران، شهر رى، حومه؛ اداره كل اطلاعات و خدمات مالياتى 380
از خراسان تا بختيارى؛ هانرى رنه دآلمانى428
از رگا تا رى؛ اكرم قدبيگى 640
از معنويت آقا سيدالكريم نورانى مى شويم:
ص: 320
گزارش نشستى صميمانه با زائران حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام 264
استاد دكتر حسين كريمان: بازگوى راز رى؛ حسين كريمان 641
استان تهران؛ حسن زنده دل429
استشهاد درباره فرار و مفقود شدن سيد احمد فرزند مير عقيل763
استشهاد ميرزا سيد مهدى معتمد التولية در باب توليت شرعى آستانه 764
اسناد بنه هاى شهر رى ( غار و فشاپويه)؛ جواد صفى نژاد 381
اشكال العالم؛ ابوالقاسم بن احمد جيهانى430
الأصول فى ذرية البضعة البتول؛ شريف أنس كتبى حسنى 67
اعتقادات و عرض دين حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد ابراهيم سيد علوى265
الاعلاق النفيسة؛ احمد بن عمر ابن رسته431
اعلام فوت آقا بزرگ (مير عقيل دوم) و سركشيكى سيد احمد عقيلى 765
إعلام الورى بأعلام الهدى؛ ابى على فضل بن حسن طبرسى 68
افتتاح دانشكده علوم حديث642
افتتاح مرحله دوم توسعه حرم حضرت عبدالعظيم توسط هاشمى رفسنجانى266
افتخار رى؛ على اصغر هدايتى267
اقبال الاعمال؛ سيد رضى الدين على بن موسى بن جعفر بن طاووس حلى 69
اقدامات مرمتى در بقعه بى بى شهربانو؛ آلكساندر ريكا 643
الاماكن المقدّسة فى العالم؛ هيئة محمد الامين (ص) 70
الامالى؛ ابى عبدالله محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى شيخ مفيد71
الامالى؛ ابى جعفر محمد بن حسن(246)
طوسى72
الامالى للشيخ للصدوق؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق73
الأمام الجواد عليه السلام من المهد الى اللحد؛ سيد محمد كاظم قزوينى 74
الأمام على بن محمد الهادى عليه السلام ؛ المجمع العالمى لاهل البيت عليهم السلام 75
الأمام محمد بن على الجواد: تاسع أئمّة أهل البيت عليهم السلام ؛ عبدالزهراء عثمان محمد76
ص: 321
امامت در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام؛ على اصغر رضوانى268
امامزادگان رى؛ محمد حسين تهرانى382
امامزادگان رى، بررسى تاريخ و زندگانى امامزادگان شهر رى؛ محمد مهدى فقيه محمدى جلالى بحرالعلوم گيلانى383
امامزادگان شهر رى؛ سيد محمد صادق حسينى طباطبايى 384
امامزادگان معتبر ايران و رجال مدفونين كاشان؛ سيد عزيزالله امامت كاشانى77
امامزادگان و زيارتگاههاى شهر رى؛ محمد قنبرى 385
انتخابات دوره شانزدهم در شهر رى و بلوك غار و فشافويه؛ محمد على هدايتى386
انجاز العدات فى احوال السادات؛ محمد رحمتى 432
انوار المشعشعين فى ذكر شرافة قم و القميين؛ محمد على بن حسين نائينى اردستانى كچوئى قمى 433
اهداء 700 جلد كتاب به كتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم269
ايران امروز 1907-1906؛ اوژن اوبن434
ايران بعد از اسلام؛ عباس خليلى435
ايران در 1839 - 1840م (1255 - 1256 ه_ . ق): سفارت فوق العاده كنت دوسرسى؛ كنت دوسرسى 436
ايران در پيش از تاريخ: باستان شناسى ايران از آغاز تا سپيده دم شهرنشينى؛ صادق ملك شهميرزادى437
ايران در دوره سلطنت قاجار؛ على اصغر شميم 78
ايران زمين؛ جليل زاهد و محمد رضا زهتابى438
ايران قديم و تهران قديم؛ ناصر نجمى439
ايران نامه؛ سيد ظل الرحمن 440، 79
ايران و ايرانيان: خاطرات و سفرنامه ساموئل گرين ويلز بنجامين؛ ساموئل گرين ويلز بنجامين 441
ايران و قضيه ايران؛ جرج. ن. كرزن442
ايران و مسئله ايران؛ لرد كرزن443
اين شهرك فراموش شده (گزارشى از شهرك قلعه نو)؛ آمنه شب كوكا 644
اين مار دو سر در كام كارخانه فرو ميرود: سرسره فتحعلى شاه و آثار تاريخى ديگر مجاور كارخانه سيمان شهر رى؛ سيد محمد تقى مصطفوى 645
ص: 322
اين ناكامى، آن اقبال؛ امير قادرى270
اينجا شهر رى است؛ آزاده سهرابى و داريوش على نژاد 646
اينجا كربلاست!!! حرم حرم حسين عليه السلام است!: تاريخ زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، امامزادگان مجاور و اشخاص مدفون اطراف بقعه؛ حسين موءذنى5
با اولى هاى ورزش رى 647
با خورشيد سامرا: تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام ؛ محمد جواد طبسى80
با كتابخانه مركزى آستان مقدس آشنا شويم؛ حسين موءذنى 271
با مهر به امروز بينديش؛ احمد طالبى نژاد272
بارگاه امامزاده عبدالله (در رى): رى و جغرافيا و تحولات آن؛ خليل كمره اى387
بازار رى در گذر زمان؛ مريم احمدى گيوى826
باستان شناسى ايران باستان؛ لوئى واندنبرگ444
باستانشناسى ايران (از 2407 تا 2535 شاهنشاهى)؛ غلامرضا معصومى445
ببينيد حضرت در كجاى دل شماست؛ حسن جوزدانى 273
بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار؛ محمد باقر بن محمد تقى مجلسى81
بحث درباره نقش يكى از پارچه هاى مكشوف در رى؛ عيسى بهنام 648
بحثى در ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد رضا بندرچى274
بحوث حول روايات الكافى؛ امين ترمس عاملى 446
بدايع الانساب فى مدفن الاطياب؛ مهدى بن مصطفى حسينى تفرشى لاهوتى بدايع نگار82
بدر فروزان؛ عباس فيض 447
بر آستان سيدالكريم، عبدالعظيم حسنى عليه السلام؛ محمد حسن ارجمندى275
برج طغرل؛ حسين كريمان 649
برج طغرل كجاست؟؛ سيد احمد موسوى650
برج طغرل يا مقبره ابراهيم خواص؛ احمد محيط طباطبايى 651
برج طغرل: سند سرافرازى معماران رازى؛ اكبر پيشگاهى 652
ص: 323
برج نقاره خانه؛ عزت الله ركوعى653
برخى از آثار بازمانده از رى قديم، بقاياى بناهاى رى كهن كه بر فراز كوهها و تپه هاى آن حدود از شاهان و امراء و بزرگان پيشين بجا مانده؛ حسين كريمان 388
بررسى اثرات طبيعى، انسانى و اقتصادى چشمه على در تاريخ شهر رى؛ عباسعلى شيرازى خواه 827
بررسى اقليمى ابنيه سنتى ايران؛ وحيد قباديان448
بررسى بست نشينى در حرم مطهر حضرت عبدالعظيم حسنى در دوره قاجار؛ نورالله عقيلى276
بررسى روايات اخلاقى و اجتماعى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ عبدالهادى مسعودى277
بررسى روايات ظهور امام زمان عليه السلام در مسند حضرت؛ على اصغر رضوانى278
بررسى روايات عقيدتى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ رضا برنجكار279
بررسى كتاب رى باستان؛ م. حسين بيگى654
بررسى كلى روايات حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد كاظم رحمان ستايش280
بررسى وضعيت عوامل اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى شهر رى؛ اكرم مرادى828
برگزارى دومين اردوى دانش آموزى رى شناسى توسط فرهنگستان طبرستان 655
برگزارى سلسله سخنرانى هاى «رى در فرايند تاريخ» 656
برگزيده مشترك ياقوت حموى؛ محمد پروين گنابادى 449
بستان السّياحه؛ زين العابدين شيروانى450
بسوى سينماى آرمانى؛ رضا خسروزاد281
بشارت از حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ نسيم شمال اشرف الدين حسنى گيلانى282
بشارة المصطفى لشيعة المرتضى؛ ابى جعفر محمد بن ابى القاسم محمد بن على طبرى83
البلدان؛ احمد بن ابى يعقوب ابن واضح يعقوبى 451
بلدان الخلافة الشرقيّة: يتناول صفة العراق و الجزيرة و ايران و اقاليم آسية الوسطى منذ الفتح الاسلامى حتى أيام تيمور؛ كى لسترنج452
بلغة المحدثين؛ سليمان بن عبدالله ماحوزى بحرانى 84
ص: 324
بناهاى آرامگاهى 453
بناهاى مذهبى، تاريخى و فرهنگى شهررى داراى شناسنامه شدند 657
بناى تاريخى بقعه بى بى شهربانو در رى؛ محمد تقى مصطفوى 658
بندار رازى، يكى از قديمترين شعراى پهلوى زبان؛ عباس اقبال 659
بندار شاعر؛ محمد محيط طباطبايى660
بهجة الآمال فى شرح زبدة المقال؛ ملا على عليارى تبريزى 85
بى بى شهربانو؛ حسين كريمان661
بى بى شهربانو و بانو پارس؛ مارى بويس662
بيست سال در ايران؛ جان ويشارد454
بيش از 76 هزار خانوار شهرى و روستايى شهررى سرشمارى شدند 663
بينش اسلامى و پديده هاى جغرافيايى: مقدمه اى بر جغرافياى؛ عباس سعيدى رضوانى 455
پايتخت هاى نامى ايران در تاريخ شاهنشاهى؛ احمد محمدى 456
پژوهش در نام شهرهاى ايران؛ ايرج افشار سيستانى 457
پژوهشى در اعلام تاريخ و جغرافيايى بيهقى: با ذكر حوادث زمان؛ سيد احمد حسينى كازرونى 458
پژوهشى در تاريخ حديث شيعه؛ مجيد معارف 459
پژوهشى در روايات قرآنى - تفسيرى حضرت عبدالعظيم حسنى؛ محمد مرادى283
پژوهشى در شاهنامه؛ در باب رى، پهنه تهران، البرز، مازندران طبرستان، مازندران مغرب و مازندران مشرق در شاهنامه؛ حسين كريمان389
پژوهشى در قلعه گبرى رى باستان؛ يحيى كوثرى 664
پژوهشى درباره حديث و فقه: مصاحبه و مجموعه مقالات؛ كاظم مديرشانه چى 86
پلوراليسم مذهبى؛ مهرزاد دانش284
پيرامون زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ ناصر باقرى بيدهندى 285
پيشينه حديث عرض دين و عرض حديث؛ سيد كاظم طباطبايى 286
تأثير آستان حضرت عبدالعظيم در تاريخ معاصر؛ محمد على تقوى راد 287
تاراج ميراث ملّى؛ داود كريم لو460
ص: 325
تاريخ آستانه رى؛ عبدالله عقيلى6
تاريخ اجتماعى ايران؛ مرتضى راوندى461
تاريخ اصفهان و رى و همه جهان؛ شيخ ميرزا حسن خان جابرى انصارى 390
تاريخ انقلاب مشروطيت ايران؛ مهدى ملك زاده 87
تاريخ بغداد، أو، مدينة السلام؛ أبى بكر احمد بن على خطيب بغدادى 88
تاريخ بيدارى ايرانيان؛ ناظم الاسلام كرمانى89
تاريخ بيمارستان هاى ايران: از آغاز تا عصر حاضر؛ حسن تاج بخش 462
تاريخ بيهقى؛ ابوالفضل محمد بن حسين بيهقى 463
تاريخ تشيع در ايران از آغاز تا قرن دهم هجرى؛ رسول جعفريان 464
تاريخ تهران؛ عبدالعزيز جواهر كلام465
تاريخ تهران و رى؛ علاء الدين 391
تاريخ خانقاه در ايران؛ محسن كيانى466
تاريخ دانشگاههاى بزرگ اسلامى؛ عبدالرحيم غنيمه 467
تاريخ رويان؛ مولانا اولياء الله آملى468
تاريخ رى؛ ابو سعد منصور بن حسن بن حسين آبى 392
تاريخ رى؛ منتجب الدين ابوالحسن على بن عبيدالله ابن بابويه رازى393
تاريخ رى و شخصيت حضرت عبدالعظيم الحسنى عليه السلام ؛ ابوالقاسم مشيرى665
تاريخ زمين لرزه هاى ايران؛ ن. ن. امبرسز و چ.
ب. ملويل 469
تاريخ زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام و امامزادگان مجاور؛ حسين موءذنى288
تاريخ طبرستان؛ بهاء الدين محمد بن حسن ابن اسفنديار كاتب 470، 90
تاريخ طبرستان و رويان و مازندران؛ سيد ظهيرالدين بن نصيرالدين مرعشى 471
تاريخ طبرى، يا، تاريخ الرسل و الملوك؛ محمد بن جرير طبرى 472
تاريخ عالم آراى عباسى؛ اسكندر بيگ تركمانى 473
تاريخ علوم اسلامى؛ تقريرات: جلال الدين همايى 474
تاريخ فقه شيعه؛ محمد مهدى آصفى475
تاريخ فقه و فقهاء؛ ابوالقاسم گرجى91
تاريخ كاشمر؛ محمد رضا خسروى476
تاريخ گسترش تشيع در رى؛ رسول جعفريان394
ص: 326
تاريخ مختصر كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام كه بمناسبت جشن افتتاحيه كتابخانه تقديم ميگردد؛ جواد موءذنى 7
تاريخ مشروطه ايران؛ احمد كسروى92
تاريخ مفصل ايران از استيلاى مغول تا اعلان مشروطيت؛ عباس اقبال 477
تاريخ هجده ساله آذربايجان؛ احمد كسروى93
تاريخ هنر معمارى در دوره اسلامى؛ محمد يوسف كيانى 478
تاريخچه اوقاف اصفهان؛ عبدالحسين سپنتا479
تازه ترين گزارش از طرح نگين شهر رى666
تازه هايى درباره برج طغرل؛ 667
تپه ميل؛ فيروزه شيبانى 668
تتمة يتيمة الدّهر فى محاسن أهل العصر؛ أبى منصور عبدالملك ثعالبى نيسابورى480
تجريد اسانيد الكافى و تنقيحها و تهذيبها؛ سيد حسين طباطبائى بروجردى94
تحصن و بست نشينى در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ على ابوالحسنى (منذر)289
التحصين لأسرار ما زاد من اخبار اليقين؛ سيد رضى الدين على بن موسى بن جعفر بن طاووس حلى 95
تحفة الاحباب فى نوادر آثار الاصحاب؛ عباس قمى 96
التحفه الجلالية فى انساب الطالبيّة؛ سيد جمال الدين احمد بن على ابن عنبه حسنى97
تحفة الزائر؛ علامه محمد باقر بن محمد تقى مجلسى 481
تحفه زبيديّه؛ قاسم بن سعيد گيلانى395
تحفة الطالب بمعرفة من ينتسب الى عبدالله و أبى طالب؛ سيد محمد بن حسين بن عبدالله حسينى سمرقندى مدنى98
التحفة العظيمية؛ جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى 8
تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام ؛ باقر شريف قرشى99
تحليلى از زندگانى امام هادى عليه السلام ؛ باقر شريف قرشى 100
تذكره جامع الانساب فى قبور الاولاد الاطهار؛ سيد ابراهيم احمدى صانيقلعه ابهرى101
تذكره جغرافياى تاريخى ايران؛ و. بارتولد482
تذكره رى؛ جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى 396
ص: 327
تذكرة العظيمية؛ محمد ابراهيم بن عبدالرحيم نجفى كلباسى 9
تذكره هفت اقليم؛ امين احمد رازى483
ترتيب اسانيد و رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب من لايحضره الفقيه؛ سيد حسين طباطبائى بروجردى 102
ترجمه آثار البلاد و اخبار العباد؛ زكريا بن محمد بن محمود قزوينى 484
ترجمه اعتقادات عبدالعظيم حسنى؛ ناشناس10
تشيع در رى: از قرن دوم الى نهم؛ مرتضى دوستى ثانى 669
تشيع و مشروطيت در ايران و نقش ايرانيان مقيم عراق؛ عبدالهادى حائرى103
تصويرهائى از ايران؛ گرترود بل485
تطبيق لُغات جُغرافيائى قديم و جديد ايران؛ مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه486
التعاليق الشريفة على عمدة الطالب فى نسب آل ابى طالب؛ آيت الله العظمى سيد شهاب الدين مرعشى نجفى 104
تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب؛ ناشناخته 487
تعليقات نقض؛ مير جلال الدين محدث ارموى 488
تقابل خيال و واقعيت در سينماى دينى؛ حامد اصفهانى 290
تقويم البلدان؛ عماد الدين اسمعيل بن محمد بن عمر ابى الفداء 490، 489
تمدن چشمه على؛ اكبر پيشگاهى670
تمدن و فرهنگ ايران از آغاز تا دوره پهلوى؛ ناصرالدين شاه حسينى 491
تنقيح المقال فى علم الرجال؛ عبدالله مامقانى 105
التوحيد؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق106
تهذيب الاحكام فى شرح المقنعة للشيخ المفيد رضوان الله عليه؛ ابى جعفر محمد بن حسن طوسى 107
تهذيب الانساب و نهاية الاعقاب؛ ابى الحسن محمد بن ابى جعفر عبيدلى نسابه108
تهران پايتخت دويست ساله؛ شهريار عدل و برنارد اوركاد 492
تهران در گذشته و حال؛ حسين كريمان493
تهران سه هزار و دويست ساله بر اساس كاوشهاى باستان شناسى؛ سيف الله كامبخش فرد 494
ثواب الاعمال و عقاب الاعمال؛ ابى جعفر
ص: 328
محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق 109
ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد رضا بندرچى291
جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد؛ محمد بن على اردبيلى غروى حائرى 110
الجامع لرواة و اصحاب الامام الرضا عليه السلام ؛ محمد مهدى نجف111
جغرافياى تاريخى ايران؛ ويلهلم بارتلد495
جغرافياى تاريخى ايران (در قرن نهم هجرى): برگرفته از كتاب قلقشندى صبح الاعشى فى صناعة الانشاء؛ احمد بن على قلقشندى 496
جغرافياى تاريخى ايران باستان؛ محمد جواد مشكور 497
جغرافياى تاريخى رى؛ على ملكى671
جغرافياى تاريخى رى؛ حسين قره چانلو672
جغرافياى تاريخى رى - تهران؛ مير حسين يكرنگيان 397
جغرافياى تاريخى سرزمين هاى خلافت شرق: بين النهرين، ايران، و آسياى مركزى از زمان فتوحات مسلمين تا ايام تيمور؛ كى لسترنج498
جغرافياى تاريخى شهرها؛ عبدالحسين نهچيرى 499
جغرافياى دره رودبار قصران؛ ميرزا محمد مهندس 398
جغرافياى مشاهد؛ سيد محمد باقر واعظ بن مرتضى بن باقر حسينى خلخالى500
جغرافياى مفصّل ايران؛ ربيع بديعى501
جنّات النعيم فى احوال سيدنا الشريف عبدالعظيم؛ ملا محمد اسماعيل فدائى كزازى اراكى 11
جنگ؛ محمد تقى بن محمد هادى مازندرانى502
جنگ تركمانى؛ ولى محمد بيك بن اسماعيل وردى، تركمانى عراقى سرگذشت امامزادگان رى و تهران؛ ولى محمد بيك بن اسماعيل وردى تركمانى عراقى410
جنة النعيم و العيش السليم فى احوال السيد الكريم و المحدث العليم؛ ملا محمد باقر بن محمد اسماعيل مازندرانى كجورى تهرانى12
ص: 329
جوان مبتلا به فلج در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام شفا يافت 292
جوانمرد قصاب؛ اكبر پيشگاهى673
جولة فى اماكن المقدسة؛ سيد ابراهيم موسوى زنجانى 112
جهان نامه: متن جغرافيائى تأليف شده در 605 هجرى؛ محمد بن نجيب بكران503
چاپخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام افتتاح شد 293
چهره سياسى، مذهبى بقعه حضرت عبدالعظيم در دوره قاجار؛ نيلوفر كسرى294
چهل سال تاريخ ايران در دوره پادشاهى ناصر الدين شاه؛ مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه113
حاشية خلاصة الاقوال؛ زين الدين بن على عاملى شهيد ثانى 114
حاشية رجال ابن داود؛ ملا عبدالله بن حسين تسترى 115
حدائق السياحة؛ زين العابدين شروانى504
حدود العالم من المشرق الى المغرب؛ ناشناس 505
حديث انديشه 818
حركت حضرت عبدالعظيم در امتداد حركت عاشورا بوده است؛ محمدى رى شهرى295
حريم باقر شهر 674
حضرت عبدالعظيم از منظر امامان معصوم عليهم السلام ؛ مهدى حسينيان296
حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام : آفتاب رى؛ محمد باقر پورامينى13
حضرت عبدالعظيم در يك نگاه؛ هادى پورآصفى 297
حضرت عبدالعظيم عليه السلام و رى در ادبيات فارسى؛ محمد رضا موحدى298
حفارى در تلال رى؛ اشميد 675
حفظ ميراث فرهنگى و پيوند ماندگار با گذشته ها؛ سهيلا بسكى 676
حكم آقا ابراهيم امين السلطان درباره وضع كشيك آستانه متبركه 766
حكم آيات عظام سيد حسن مدرس و ميرزا محمد تقى گرگانى و امام جمعه خويى767
حكم آيات عظام ميرزا حسن آشتيانى و سيد عبدالله بهبهانى و شيخ فضل اللّه نورى درباره توليت آستانه768
حكم حاجى ميرزا آقاسى در باب قنات قريه سنيك769
ص: 330
حكم نيابت توليت حاج سيد احمد هدايتى770
حكم نيابت توليت سيد هدايت الله771
حوزه هاى علميه شيعه در گستره جهان؛ سيد عليرضا سيد كبارى 506
حياة الامام الحسن العسكرىّ دراسة و تحليل؛ باقر شريف قرشى 116
حياة الامام العسكرى عليه السلام : دراسة تحليلية تاريخية علمية لحياة الامام الحسن العسكرى عليه السلام ؛ محمد جواد طبسى117
حياة الامام على الهادى عليه السلام دراسة و تحليل؛ باقر شريف قرشى 118
حياة أولى النهى: حياة الامام على الهادى عليه السلام ؛ محمد رضا حكيمى119
خاتمة تفصيل وسائل الشيعة الى تحصيل مسائل الشريعة؛ محمد بن حسن حر عاملى120
خاتمة مستدرك الوسائل؛ شيخ حسين نورى طبرسى 121
خاطرات آيت الله خلخالى؛ صادق خلخالى507
خرابه هاى رى؛ بهمن كريمى677
خرابه هاى رى؛ بهمن ميرزا كريمى399
خرابه هاى شهر رى؛ مهدى بهرامى678
خريدة القصر و جريدة العصر: فى ذكر فضلاء اهل فارس؛ عمادالدين اصفهانى508
خزائن؛ ملا احمد نراقى 509
الخصائص العظيمية؛ جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى 14
خطه رى در دوره ء آل بويه؛ ابراهيم فنايى829
خلاصة الاقوال فى معرفة الرجال؛ حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى 122
خلق عظيم: شرح احاديث اخلاقى - اجتماعى حضرت عبدالعظيم عليه؛ عبدالهادى مسعودى 299
خلق و خوى و فضائل اخلاقى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ على مختارى300
دارالضربهاى ايران در دوره اسلامى؛ عبدالله عقيلى 510
داستان برج طغرل؛ امير عبدالحسين نوائى679
داستان شهربانو: وقايع ايران در پايان عهد ساسانيان و زمان حمله عرب؛ رحيم زاده صفوى511
داستانى پر از مهر و كرامت؛ مصطفى محمدى 301
ص: 331
دانشمندان رازى؛ محمد خاتمى680
دائرة المعارف؛ بطرس بستانى512
دائرة المعارف الاسلامية 513
دائرة المعارف الاسلامية الشيعيّة؛ حسن امين514
دائرة المعارف بزرگ اسلامى؛ كاظم موسوى
بجنوردى 515، 123
دايرة المعارف تشيع؛ احمد صدر حاج سيد جوادى و كامران فانى و بهاء الدين خرمشاهى 516، 124
دائرة المعارف الشّيعيّة العامّة؛ محمد حسين اعلمى حائرى 517، 125
دايرة المعارف فارسى؛ غلامحسين مصاحب518، 126
در بيان شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ على پناه اشتهاردى 302
در پيرامون تاريخ بيهقى: شامل آثار گمشده ابوالفضل بيهقى وتاريخ غزنويان؛ سعيد نفيسى519
در جوار آقا سيدالكريم آسمانى مى شويم303
در مسير جهان بينى تعزيه اى؛ محمد رضا طهماسبى 304
در وصف حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و بى بى شهربانو عليهاالسلام ؛ حيدر تهرانى15
درر التيجان فى تاريخ بنى الاشكان: تاريخ اشكانيان؛ مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه520
درگاه و كتيبه آستانه حضرت عبدالعظيم؛ محمد كريم پيرنيا 305
دريچه اى از پنجره ضريح 306
دست حاجت و آسمان كرامت؛ مصطفى محمدى 307
دستور اعتضادالسلطنه در تعيين محدوده بست 772
دستور الملوك؛ محمد رفيع انصارى مستوفى الممالك (معروف به ميرزا رفيعا)127
دفتر ثبت كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم؛ محمد جواد بن رضا موءذنى16
دفينه رى؛ عبدالله عقيلى 681
دمية القصر و عصرة أهل العصر؛ ابى الحسن باخزرى 521
دو فرمان مربوط به شهر رى؛ محمد تقى دانش پژوه 682
دومين گزارش درباره كارهاى مرمتى در بى بى شهربانو؛ آلكساندر ريكا 830
ص: 332
ديوان شرف الشعراء بدرالدين قوامى رازى؛ بدرالدين قوامى رازى 522
راپورت حضرت عبدالعظيم؛ صادق رحيم اوف 308
راويان امام رضا عليه السلام در مسند الرضا؛ عزيز الله عطاردى 128
راهنماى حج و زيارتگاههاى جهان اسلام؛ ابراهيم وحيد دامغانى 523، 129
راهنماى شهرستانهاى ايران؛ ابراهيم اصلاح عربانى 524
راهنماى گنجينه قرآن؛ احمد گلچين معانى525
راهنماى گنجينه موزه ايران باستان؛ مهدى بيانى 130
رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب رجال الكشى، فهرست الشيخ النجاشى؛ سيد حسين طباطبائى بروجردى 131
رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب الكافى للشيخ الكلينى قدس سره؛ سيد حسين طباطبائى بروجردى 132
رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب التهذيب للشيخ للطوسى قدس سره؛ سيد حسين طباطبائى بروجردى 133
رجال رى در كتاب النقض؛ على صدرايى خويى 683
رجال الطوسى؛ شيخ الطائفة ابى جعفر محمد بن حسن طوسى 134
رجال العلامة الحلى؛ حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى 135
رجال النجاشى؛ ابوالعباس احمد بن على بن احمد بن عباس نجاشى اسدى كوفى136
الرحم الطيب: تذكره بى بى شهربانو؛ محمد مهدى فقيه محمدى جلالى بحرالعلوم گيلانى 526
رساله در تحقيق از آثار كوه سرسره؛ حسين كريمان 684
رساله در تحقيق از برج طغرل؛ حسين كريمان 685
رسالة فى فضل عبدالعظيم؛ ابوالقاسم صاحب اسماعيل بن عباد ديلمى17
رساله اسديّه؛ سيد سراج الدين محمد قاسم حسينى مختارى عبيدلى سبزوارى137
الرسائل الرجالية؛ ابى المعالى محمد بن محمد ابراهيم كلباسى 138
رسائل و مسائل: شامل هشتصد و پانزده سؤال و جواب و دوازده؛ ملا احمد نراقى139
ص: 333
رغه (رى) زادگاه مادر زرتشت؛ كيخسرو فيتر686
رگا: جغرافياى تاريخى رى؛ عباس قديانى400
رو به قبله گاه تهران 309
الرواشح السماوية فى شرح الاحاديث الامامية؛ مير محمد باقر حسينى مرعشى داماد 140
روايات ظهور امام عصر نقل شده از عبدالعظيم عليه السلام ؛ شاهرخ محمدبيگى310
روايات فقهى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد حسن نجفيان311
روايت 819
روح و ريحان ؛ محمد باقر بن محمد اسماعيل مازندرانى، كجورى تهرانى 12
روز باشكوه رى؛ حسن قراخانى بهار687
روزنامه شيخ فضل الله نورى820
روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات؛ ميرزا محمد باقر موسوى خوانسارى141
روضة المتقين فى شرح من لا يحضره الفقيه؛ محمد تقى بن مقصود على مجلسى142
روضة الواعظين للفتال النيسابورى؛ محمد بن فتال نيسابورى143
رى؛ حسين كريمان 688
رى؛ حسين كريمان 689
رى؛ على معصومى 401
رى 821
رى _ رغه؛ مراد اورنگ 690
رى از ديرباز تاكنون؛ محمد خاتمى691
رى از صدر اسلام تا يورش مغول؛ جمشيد كيانفر 692
رى از گذشته خود سخن مى گويد؛ يحيى كوثرى 693
رى باستان؛ حسين كريمان694، 403، 402
رى باستان؛ عبدالحسين سپنتا695
رى باستان؛ محمد على جمال زاده696
رى باستان، حسين كريمان؛ ايرج افشار697
رى خاستگاه اهل علم و بارگاه اهل باور؛ اكبر پيشگاهى 698
رى در تاريخ به انضمام شوش در آيينه تاريخ
ايران و اسلام؛ اردشير خداداديان404
رى در دست مسلمانان 699
رى در زمان طبرى؛ پروانه نيك طبع700
رى شهر بزرگ و نامور ايران؛ ابراهيم پورداود701
ص: 334
رى شهر مسمغان؛ احمد نورى702
رى شهر ميهمانان ناخوانده؛ حسن خليل آبادى 703
رى شهرى با فرهنگ غنى و تاريخى؛ صديقه سورى 704
رى شهرى به قدمت تاريخ بر آستان حضرت عبدالعظيم 18
رى عروس البلاد 405
رى و حضرت عبدالعظيم حسنى در سفرنامه ها؛ محسن صادقى 705
رى و صنعت توريسم؛ اكبر پيشگاهى706
رى و طهران؛ محمد على جمال زاده707
رى، كه خرابه هاى آن نزديك تهران است؛ الف- كياوش 708
رياض الرضوان؛ مير محمد حسين بن مير محمد صالح بن عبدالواسع حسينى خاتون آبادى 144
رياض السياحه؛ زين العابدين شيروانى527
زاد المجتهدين فى شرح بلغة المحدثين؛ احمد بن صالح بحرانى قطيفى قديحى 145
زبان طهرانى؛ محمد محيط طباطبايى709
زكرياى رازى؛ خسرو معتضد528
زمين هاى زراعى شهر رى 710
زندگانى امام جواد عليه السلام ؛ احمد صادقى اردستانى 146
زندگانى امام على الهادى عليه السلام ؛ باقر شريف قرشى 147
زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ احمد صادقى اردستانى 19
زندگانى حضرت عبدالعظيم بن عبدالله الحسنى عليه السلام و شخصيت دو امامزاده مجاور آن؛ محمد شريف رازى 20
زندگى و روايات عبدالعظيم حسنى عليه السلام ؛ مسيح الله جمالى312
زيارات المراقد المقدسة فى ايران؛ نبيل شعبان 148
زيارت آفتاب رى؛ الهام رضايى313
زيارت حضرت عبدالعظيم الحسنى و امامزادگان مجاور عليهم السلام 21
زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد عبدالجواد علم الهدى 314
زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ ناشناس149
زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ، زيارت امامزاده حمزه، زيارت طاهر22
زيارت حضرت عبدالعظيم، امامزاده حمزه، امامزاده طاهر، دعاى معراج با ترجمه فارسى 23
ص: 335
زيارت حضرت عبدالعظيم، زيارت امام زاده حمزه و امام زاده طاهر، دعاهائى از قرآن كريم، آية الكرسى و دعاى توسل24
زيارت حضرت معصومه (س) زيارت حضرت عبدالعظيم عليهاالسلام 25
زيارت نامه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام (امامزاده حمزه و امامزاده طاهر)26
زيارت نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ رضا استادى 315
زيارت نامه عبدالعظيم عليه السلام : به انضمام توصيه امام زمان در خصوص مسجد مقدس جمكران 27
زيارتنامه آستانه رى: همراه با زندگينامه امامزادگان آن؛ سيد احمد صدرالحفاظ (گردآورى تحقيق و تنظيم) 28
زيارتنامه حضرت عبدالعظيم، امامزاده حمزه و امامزاده طاهر 29
زيارتنامه كامل حضرت على بن موسى الرضا عليه السلام ، حضرت معصومه عليهاالسلام وحضرت عبدالعظيم الحسنى عليه السلام و امين اللّه 30
زيارتنامه ناحيه مقدسه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ،وارث با دعاء كميل و زيارت عاشورا؛ عباس، حائرى تهرانى49
زيست نامه و فضائل اخلاقى و معنوى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد رضا خيرالله316
سازمان و بودجه آستانه در سال 1145ق773
سالنامه حديثى نور 1380؛ مركز تحقيقات دارالحديث 150
سالنامه نور 1378؛ موءسسه فرهنگى دارالحديث 151
سبك شناسى معمارى ايران؛ محمد كريم پيرنيا 529، 152
سبل الرشاد الى اصحاب الامام الجواد عليه السلام ؛ عبدالحسين شبسترى153
ستارگان درخشان: زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام و حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام ؛ محمد جواد نجفى 31
سرّ السلسلة العلويّة؛ أبى نصر سهل بن عبدالله بن داود بن سليمان ابن أبان بن عبدالله بخارى 154
سراج الانساب؛ سيد احمد بن محمد بن عبدالرحمن كياء گيلانى 155
سرزمين كرامت: 20 سرگذشت از كرامات سيدالكريم حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام ؛
ص: 336
معاونت فرهنگى آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام 32
سرزمين و مردم ايران: مردم شناسى و آداب و رسوم اقوام ايرانى؛ عبدالحسين سعيديان530
سرشمارى عمومى صنعت و معدن مرحله اول - 1373: مشخصات پايه اى و چارچوبى كارگاههاى كشور، استان تهران، شهرستان رى 63 _ 7؛ مركز آمار ايران 406
سرشمارى عمومى نفوس و مسكن، 1375: شناسنامه آباديهاى كشور: استان تهران، مركز آمار ايران407
سرشمارى عمومى نفوس و مسكن، 1375: نتايج تفصيلى استان تهران، شهرستان رى؛ مركز آمار ايران408
سرگذشت امامزادگان رى؛ عليقلى ميرزا بن فتحعلى شاه قاجار اعتضادالسلطنه409
سرگذشت امامزادگان رى و تهران؛ ولى محمد بيك بن اسماعيل وردى تركمانى عراقى410
سرور الفوءاد، يا، زندگانى حضرت امام جواد محمد بن على التقى عليه السلام ؛ ابوالقاسم سحاب156
سفالهاى خاكسترى رازهاى پنهان را آشكار مى كند؛ هاله مجرد 711
سفالينه هاى رى؛ حسين قره چانلو712
سفر بى سرانجام 317
سفر سياحتى زيارتى شيخ ما به قصد قربت318
سفر عشق؛ راضيه تجار 319
سفرنامه ابن حوقل: ايران در «صورة الارض»؛ ابوالقاسم محمد بن حوقل 531
سفرنامه ابودلف در ايران (در سال 341 هجرى)؛ ابودلف 532
سفرنامه اصفهان و كاشان و قم و طهران؛ ميرزا صالح شيرازى 533
سفرنامه اوژن فلاندن به ايران؛ اوژن فلاندن534
سفرنامه اوليويه: تاريخ اجتماعى - اقتصادى ايران در دوران آغازين، عصر قاجار؛ اوليويه535
سفرنامه اى پربار اما بى روح؛ شهاب اسفنديارى 320
سفرنامه بارون فيودوركورف 1834-1835؛ بارون فيودروكورف536
سفرنامه بلوشر؛ ويپرت بلوشر537
ص: 337
سفرنامه بنجامين نخستين سفير ايالات متحده امريكا در ايران؛ س-ج. و. بنجامين538
سفرنامه پولاك: ايران و ايرانيان؛ ياكوب ادوارد پولاك 539
سفرنامه جكسن: ايران در گذشته و حال؛ ابراهم و. ويليامز جكسن 540
سفرنامه حاجى پيرزاده؛ حاجى محمد على پيرزاده 541
سفرنامه خوزستان؛ عبدالغفار نجم الملك542
سفرنامه ژنرال سر پرسى سايگس، يا، ده هزار ميل در ايران؛ سر پرسى سايگس543
سفرنامه سديدالسلطنه: التدقيق فى سير الطريق؛ محمد على سديدالسلطنه مينابى بندرعباسى 544
سفرنامه عتبات؛ امين الشرع ابوالقاسم بن اسد الله خوئى 157
سفرنامه عتبات ناصرالدّين شاه قاجار؛ ناصرالدين شاه قاجار 545
سفرنامه عتبات و مكه به سال 1317؛ ناشناس 158
سفرنامه عضدالملك به عتبات؛ عليرضا عضدالملك 159
سفرنامه قم: از زنجان تا قم (1335ق)؛ سيد احمد شبيرى زنجانى160
سفرنامه كلاويخو؛ كلاويخو 546
سفرنامه مادام كارلا سرنا: آدمها و آيينها در ايران؛ كارلا سرنا 547
سفرنامه ناصرالدين شاه؛ ناصرالدين شاه قاجار 548
سفرنامه اورسل؛ ارنست اورسل549
سفرى به ايران: مجموعه اى از نقاشى هاى لوئى اميل دوهوسه از مناظر و مردم ايران؛ لوئى اميل دوهوسه550
سفرى به دربار سلطان صاحبقران؛ هنيريش بروگش 551
سفرى در تاريخ؛ محمد تقى فهيم321
سفينة البحار و مدينة الحكم و الاثار؛ عباس قمى 552، 161
سند بازار شهر رى 774
سندى درباره دو ده در شهر رى؛ ايرج افشار713
سنگ قبر ناصرالدين شاه پيدا شد 322
سوره مباركه انعام بانضمام دعاى توسل، زيارت عاشورا، زيارت حضرت عبدالعظيم33
ص: 338
سومين سخنرانى علمى، فرهنگى رى شناسى در شهرستان رى برگزار شد 714
سه سفرنامه (هرات، مرو، مشهد)؛ قدرت الله روشنى (زعفرانلو)553
سياحتنامه شاردن: دائرة المعارف تمدن ايران؛ شواليه ژان شاردن 554
سياهه موقوفات آستانه امامزاده عبدالعظيم775
سيرى در احوال و آثار و آراى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمود يزدى مطلق (فاضل)323
سيماى رى؛ سيد حميد ميرخندان411
سيماى عروس دنيا در يك نگاه؛ سعيد عبدالملكى 715
سيماى مدارس فقه در دوره دوم و سوم؛ محمد مهدى آصفى 716
شاعران همعصر رودكى؛ احمد اداره چى گيلانى 555
شاگردان حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ محمد عارفى 324
شاگردان مكتب ائمه عليهم السلام ؛ محمد على عالمى دامغانى 162
شامگاه اشكانيان و بامداد ساسانيان؛ شيرين بيانى 556
شاهكارهاى هنر ايران؛ آرثر آپهام پوپ557
شبيه نامه هاى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ جابر انصارى 34
الشجرة المباركة فى انساب الطالبية؛ فخر رازى 163
شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ على پناه اشتهاردى 325
شخصيت علمى - عملى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ ابوالقاسم غلامى مايانى326
شخصيت معنوى و علمى حضرت عبدالعظيم از ديدگاه معصومان؛ زهرا موسوى327
شرح احوال حضرت عبدالعظيم عليه السلام و حضرت امامزاده حمزه عليه السلام و خدمات انجام شده در آستانه مباركه35
شرح اخبار و ابيات و امثال عربى كليله و دمنه 558
شرح حال برخى از اصحاب حضرت هادى عليه السلام ؛ داود الهامى 328
شرح حال عمه حضرت عبدالعظيم نفيسه خاتون؛ مرتضى جباريان 329
شرح حال و اعتقادات حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ وثوق العلماء عبدالله بن محمد حسن خوراسكانى اصفهانى36
ص: 339
شرح حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام ؛ لطف الله صافى گلپايگانى 37
الشريف المعتمد شاه عبدالعظيم الحسني حياته و مسنده: من أجلاء تلامذة الامامين محمدالجواد عليه السلام و على الهادى عليه السلام ؛ عبدالزهراء عثمان محمد 38
شطرنج تاريخ؛ اميد نجوان 330
شعب المقال فى احوال الرجال؛ ميرزا ابوالقاسم بن محمد بن احمد نراقى 164
شكوه زيارت؛ كمال راوف 331
شناخت شهرهاى ايران؛ عبدالحسين سعيديان 559
شناسنامه كتابخانه هاى عمومى كشور؛ دبيرخانه هيات امناى كتابخانه هاى عمومى كشور 560
شهر رى؛ امير عبدالحسين نوائى717
شهر رى آغاز ايرانگردى؛ حميد قادرى718
شهر رى به قطب جهانگردى تهران تبديل مى شود719
شهر رى پشتيبان استان بزرگ تهران است720
شهر رى در حال تبديل به يك شهر جديد است 721
شهر رى در محاصره منابع آلوده كننده محيط زيست 722
شهر رى قبله تهران است: گزارش سفر مقام معظم رهبرى به شهر رى 723
شهر رى مى تواند به يك مركز بزرگ توريستى تبديل شود 724
شهيد اردهال؛ اكبر طهماسبى (مدير مسوءول)822
شيخ صدوق: پاسدار حريم ولايت؛ عبدالعلى محمدى شاهرودى561
شيخ فضل الله نورى در ظلمت مشروطه؛ مجيد حسن زاده 165
الشيخ الكلينى البغدادى و كتابه الكافى (الفروع)؛ ثامر هاشم حبيب عميدى562
الشيعة فى ايران: دراسة تاريخية من البداية حتى القرن التاسع؛ رسول جعفريان563
صدها سكه تاريخى طلا در شهر رى كشف شد 725
الصراط المستقيم الى مستحقى التقديم؛ زين الدين ابى محمد على بن يونس عاملى نباطى بياضى 166
ضريح مطهر حضرت عبدالعظيم غبارروبى شد 332
ص: 340
ضياء الصالحين؛ صالح جوهرچى167
طبرسى و مجمع البيان؛ حسين كريمان564
طرائف المقال فى معرفة طبقات الرجال؛ سيد على اصغر بن محمد شفيع جابلقى بروجردى 168
طرح توسعه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم 333
طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام 334
طرح جامع حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام از افتخارات جمهورى اسلامى است 335
طرح جامع حرم در جهت تعالى فرهنگ اسلامى است 336
طرح زائرسراى بقعه متبركه بى بى شهربانو831
طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو832
طرح نوسازى ايوان جلو حرم مطهر حضرت امامزاده حمزه عليه السلام 841، 840، 839، 838
طرحهاى عمرانى و مشكلات شهرى رى تشريح شد726
طهران قديم؛ جعفر شهرى 169
ظروف سفالين چشمه على (رى)؛ آذرميدخت اسفنديارى 833
عبدالعظيم حسنى از دريچه كلام معصومان و رجال شناسان؛ مرتضى جباريان337
عبدالعظيم الحسنى حياته و مسنده: زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ عزيز الله عطاردى39
عبدالعظيم حسنى عليه السلام بزرگ روايت، درايت و عبادت؛ رضا اكرمى338
عرض دين حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ احمد عابدى 339
عرضه داشت موقوفات كشت زار علازمين776
عزادارى سنتى شيعيان در بيوت علما و حوزه هاى علميه و كشورهاى جهان؛ سيد حسين معتمدى كاشانى 565
عظمت شخصيت حضرت عبدالعظيم در نظر امامان عليه السلام و عالمان بزرگ؛ سيد جعفر شهيدى 340
علل الشرايع؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق170
علوم اسلامى در قرن اول هجرى؛ ذبيح الله منصورى 566
علويان طبرستان؛ ابوالفتح حكيميان 567، 171
ص: 341
عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب؛ جمال الدين احمد بن على بن ابن عنبه172
عمليات ساماندهى گورستانهاى شهر رى727
عنصرى كه فراموش شده است؛ على رضا اخلاقى 341
عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار و الاقوال؛ عبدالله بحرانى اصفهانى173
عيون اخبار الرضا؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق174
فارس نامه؛ ابن بلخى 568
فاز دوم طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظيم با حضور رئيس جمهورى افتتاح شد342
فائق المقال فى الحديث و الرجال؛ احمد بن عبدالرضا بصرى 175
فتوح البلدان؛ احمد بن يحيى بلاذرى569
فتوح البلدان: بخش مربوط به ايران؛ احمد بن يحيى بلاذرى 570
الفخرى فى انساب الطالبيين؛ سيد عزيزالدين ابى طالب اسماعيل بن حسين بن محمد بن حسين بن احمد مروزىّ ازورقانى176
فرداى شهر رى 728
فرمان استرداد قريه زرگنده و چهارهرز و اسكله و بالغ آباد 777
فرمان اشرف افغان 778
فرمان اشرف افغان و موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد عبدالله عقيلى حضرت عبدالعظيمى 343
فرمان اول توليت حاج سيد آقا بزرگ779
فرمان تفويض توليت آستانه حضرت عبدالعظيم به ميرزا سيد على طهرانى 780
فرمان توليت زاويه شيخ ابراهيم خواص781
فرمان توليت ميرزا هدايت الله782
فرمان دوم توليت حاج سيد آقا بزرگ783
فرمان سوم توليت حاج سيد آقا بزرگ784
فرمان شاه سلطان حسين درباره قريه نرمين785
فرمان شاه سليمان اول (1077-1105) درباره توليت امير جلال الدين محمد حسينى پسر سيد على شاه786
فرمان شاه طهماسب دوم در باب توليت ميرزا محمد على حسينى 787
فرمان شاه طهماسب دوم در باب توليت ميرزا محمد على حسينى 788
فرمان شاه طهماسب صفوى
ص: 342
(930 - 984 ق)789
فرمان شاه طهماسب صفوى (930-984ق)790
فرمان شاه عباس دوم (1052-1077ق) درباره سيورغال آستانه791
فرمان كريم خان زند راجع به توليت ميرزا سيد حسن 792
فرمان محمد تقى ميرزا حسام السلطنه793
فرمان محمد شاه قاجار (غازى) پسر عباس ميرزا در باب توليت ميرزا سيد على طهرانى794
فرمان محمد شاه قاجار (غازى) درباب واگذارى قريه زرگنده به وزير مختار روس795
فرمان مظفرالدين شاه قاجار در باب توليت سيد هدايت الله 796
فرمان معافيت يكى از قراء آستانه از صادريات797
فرمان معين الدين ميرزا وليعهد درباب استرداد كاروانسراى وقفى 798
فرمان نادرشاه درباره سركشيكى مير عليرضا فرزند مير عقيل 799
فرمان ناصرالدين شاه در باب استرداد كاروانسراى موقوفه آستانه 800
فرمان ناصرالدين شاه در باب توليت ميرزا ابوالحسن 801
فرمان ناصرالدين شاه در باب توليت ميرزا ابوالحسن 802
فرمانى درباره كشيك و كشيكچيان آستانه803
فرهنگ القاب و عناوين شهرها؛ جعفر ثامنى571
فرهنگ تاريخى و جغرافيائى شهرستانهاى ايران؛ عبدالرّفيع حقيقت (رفيع)572
فرهنگ جغرافيائى آباديهاى كشور جمهورى اسلامى ايران: تهران؛ سازمان جغرافيائى نيروهاى مسلح 573
فرهنگ جغرافيائى ايران: استان مركزى (آباديها)؛ دايره جغرافيائى ستاد ارتش574
فرهنگ فارسى؛ محمد معين575، 177
الفصول الفخرية؛ جمال الدين احمد بن على بن ابن عنبه 178
فضائل الأشهر الثلاثة؛ محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى شيخ صدوق179
فعاليت هاى عمرانى، اجتماعى و فرهنگى
ص: 343
فرماندارى شهرستان رى در نيمه اول سال 73 729
فهارس اعيان الشيعة؛ حامد على حسينى576
فهارس بحارالانوار للعلامة المجلسى «قده»؛ سيد محسن خاتمى 577، 180
فهرس أعلام الذريعة الى تصانيف الشيعة؛ على نقى منزوى 181
الفهرست؛ شيخ الطائفة ابى جعفر محمد بن حسن طوسى 182
الفهرست؛ شيخ منتجب الدين على بن بابويه رازى 578
فهرست بناهاى تاريخى و اماكن باستانى ايران 579
فهرست كتابهاى چاپ سنگى كتابخانه آستانه حضرت عبد العظيم؛ ابوالفضل حافظيان بابلى و على صدرايى خويى 40
فهرست نسخ خطى قرآنهاى مترجم كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى؛ محمد آصف فكرت 580
فهرست نسخه هاى خطى حوزه علميه حضرت عبد العظيم؛ ابوالفضل حافظيان بابلى 41
فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه حضرت عبد العظيم حسنى؛ ابوالفضل حافظيان بابلى 42
فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه امام زاده عبدالعظيم حسنى؛ محمد تقى دانش پژوه344
فهرست نسخه هاى خطى موزه آستانه حضرت عبد العظيم حسنى؛ ابوالفضل حافظيان بابلى 43
قاعده سياقى درباره من آذربايجان و رى؛ فرج الله حسينى 412
قاموس الرجال؛ محمد تقى تسترى183
قدمى به سوى جاودانگى: آشنايى با اهداكنندگان كتاب به كتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام 345
قراء و قصبات رى؛ عبدالعزيز جواهر كلام730
قران رى؛ على صدرايى خويى731
قصران (كوهسران): مباحث تاريخى و جغرافيايى و اجتماعى و مذهبى و وصف آتشگاه منطقه كوهستانى رى باستان و طهران كنونى؛ حسين كريمان414، 413
قصران رى؛ منوچهر ستوده 732
ص: 344
قصران يا كوهساران؛ سيد جعفر حميدى733
قهرمانان اسلام؛ على اكبر تشيد184
كاشى هاى گنبد امامزاده طاهر نو شد734
الكافى؛ ابى جعفر محمد بن يعقوب بن اسحاق كلينى رازى 185
كامل الزّيارات؛ ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه قمى186
كاوشهاى چشمه على رى چه هدفى را دنبال مى كند؟ 735
كتاب الاربعين البلدانيّة عن اربعين من اربعين لاربعين فى أربعين؛ ابى القاسم على بن حسن
بن هبة الله ابن عساكر دمشقى 581
كتاب الإشارات إلى معرفة الزيارات؛ ابى الحسن على بن ابى بكر هروى582
كتاب البلدان؛ ابى عبد الله احمد بن محمد بن اسحاق همذانى ابن فقيه 583
كتاب تحديد نهايات الاماكن لتصحيح مسافات المساكن؛ ابوريحان محمد بن احمد بيرونى خوارزمى 584
كتاب جامع أخبار عبدالعظيم بن عبدالله حسنى؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق 44
كتاب خطب اميرالموءمنين عليه السلام ؛ عبدالعظيم بن عبداللّه حسنى عليه السلام 45
كتاب الرجال؛ تقى الدين حسن بن على بن داود حلى 187
كتاب الرّوض المعطار فى خبر الأقطار؛ محمد بن عبدالمنعم حميرى585
كتاب صورة الارض؛ ابى القسم ابن حوقل نصيبى 586
كتاب الغيبة؛ ابن ابى زينب محمد بن ابراهيم نعمانى 188
كتاب المعقّبين من ولد الامام اميرالموءمنين عليه السلام ؛ ابى الحسين يحيى بن حسن بن جعفر بن عبيدالله بن حسين بن زين العابدين مدنى علوى نسابه عقيقى189
كتاب من لايحضره الفقيه؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق190
كتاب و كتابخانه هاى شاهنشاهى ايران؛ ركن الدين همايونفرّخ 587
كتاب يوم و ليلة؛ عبدالعظيم بن عبداللّه
حسنى عليه السلام 46
كتابچه جمع و خرج آستانه در دو سال 1290 و 1291 ق 804
ص: 345
كتابچه جمع و خرج آستانه در سال 1299ق805
كتابچه وقايع اتفاقيه حضرت عبدالعظيم؛ ناشناس 415
كتابخانه صاحب بن عباد؛ شهلا بابازاده736
كتابشناسى تهران؛ ناصر تكميل همايون588
كتابشناسى سكّه؛ فرامرز طالبى و فرزانه قائينى 589
كتابشناسى موضوعى رى: كتب چاپى، خطى، مقالات، نشريه ها، اسناد و فرامين؛ اصغر قائدان و مهناز ميريان 416
كرامات صالحين؛ محمد شريف رازى191
كشف خمره عهد سلجوقى در سازمان آب شهر رى 737
كشف يك بناى دوره ساسانى [نزديك رى]؛ على حاكمى 738
كشكول؛ ابوالفضل نجم آبادى192
كعبه يك سنگ نشان است؛ مصطفى محمدى346
كفاية الأثر فى النّص على الأئمة الأثنى عشر؛ ابى القاسم على بن محمد بن على خراز قمى رازى 193
كفاية المُوحدّين؛ سيد اسمعيل طبرسى نورى194
كليات جغرافياى ايران: مشتمل بر اوضاع طبيعى و سياسى و اقتصادى؛ ميرزا رضا خان مهندس الملك 590
كليات جغرافياى طبيعى و تاريخى ايران؛ عزيز الله بيات 591
كليات مفاتيح الجنان؛ عباس قمى195
كمال الدين و تمام النعمة؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق196
الكواكب المشرفة فى انساب و تاريخ و تراجم الاسرة العلوية؛ سيد مهدى رجائى197
كودك مبتلا به سرطان در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام شفا يافت 347
كيمياى محبت: يادنامه مرحوم شيخ رجبعلى خياط (نكوگويان)؛ محمد محمدى رى شهرى198
گذرى به عباس آباد شهر رى739
گزارش از شهرك فيروز آباد 740
گزارش تشرّف به اسلام يك خانم مسيحى در حرم حضرت عبدالعظيم348
گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى تاريخى چشمه على در سال 1367؛ جليل گلشن834
ص: 346
گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى تاريخى برج طغرل _ شهر رى در سال 1367؛ جليل گلشن835
گزارش كوير: سفرنامه صفاءالسلطنه نائينى (تخقه الفقراء)؛ ميرزا على خان نائينى صفاءالسلطنه 592
گزارش مرمت بناى تاريخى پاسگاه چشمه على - شهررى در سال 1368؛ جليل گلشن836
گزارش وفات مير عقيل اول به شاه سلطان حسين 806
گزارشنامه، يا، فقه اللغة اسامى امكنه؛ ابراهيم دهگان 593
گشتى در محله هاى شهر رى؛ سيف الله ترابى741
گفتگو با وزير كشور (على محمد بشارتى) درباره عمران شهررى وطرح توسعه حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام 742
گنبد سلطان يا گور درويش؛ احمد محيط طباطبايى 743
گنج دانش: جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران؛ محمد تقى خان حكيم594
گنجينه دانشمندان؛ محمد شريف رازى595، 199
گنجينه: آشنايى با نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه 349
گيتاشناسى ايران؛ عباس جعفرى596
لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب؛ على بن ابوالقاسم بن زيد بيهقى ابن فندق 200
لرد كرزن در رى 744
لغت نامه دهخدا؛ على اكبر دهخدا
597، 201
لوايح آقا شيخ فضل الله نورى823
مائة منقبة؛ ابى الحسن محمد بن احمد بن على بن حسن قمى ابن شاذان 202
مجالس الموءمنين؛ قاضى سيد نورالله شوشترى 598
المجدى فى انساب الطالبيين؛ نجم الدين ابى الحسن على بن محمد بن على بن محمد علوى عمرى نسابه 203
مجمع الرجال؛ عنايت الله بن على قهپائى204
مجموعه آثار كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و شهر رى 47
مجموعه اى از آثار و اشياء نفيس بهمراه دو مهر قديمى به آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام اهداء شد350
مجموعه زندگانى چهارده معصوم عليهم السلام ؛ حسين عماد زاده205
ص: 347
مجموعه عبدالعظيم عليه السلام گنجينه اى از سنت و هنر؛ سيد احمد موسوى 351
المحاسن؛ ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد برقى 206
محدثان و علماى امامى رى (تا پايان قرن چهارم)؛ محمد حاجى تقى 745
المحقق الطباطبائى فى ذكراه السنوية الاولى؛ اللجنة التحضيرية 207
محمد الجواد عليه السلام الامام المعجزة: سيرة، و دراسة، و تحليل؛ كامل سليمان208
المختار من كلمات الامام الهادى عليه السلام ؛ محمد غروى 209
مختصر بصائر الدرجات؛ حسن بن سليمان حلى 210
مختصر البلدان؛ ابى بكر احمد بن محمد همذانى ابن فقيه 599
مرآة البلدان؛ مُحمّد حسن خان اعتمادالسلطنه600
مراسم غبار روبى ضريح مطهر حضرت عبدالعظيم عليه السلام برگزار شد 352
مراصد الاطلاع على أسماء الأمكنة و البقاع؛ صفى الدين عبدالموءمن بن عبدالحق بغدادى601
مراقد المعارف فى تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين؛ محمد حرزالدين 211
مراكز علمى رى و تأثير آن در فرهنگ و تمدن اسلامى؛ مهدى محقق 746
مردم و ديدنيهاى ايران: سفرنامه كارلا سرنا؛ كارلا سرنا 602
مرواريد رى: داستانى بر اساس زندگى
حضرت عبدالعظيم حسنى؛ ابراهيم حسن بيگى48
مرورى بر پنجاه سال باستان شناسى ايران؛ عزت الله نگهبان 603
مزار؛ آقا جمال خوانسارى 212
مزار بى بى شهربانو؛ امير عبدالحسين نوائى747
مزارات أهل البيت و تأريخها؛ محمد حسين حسينى جلالى 604، 213
مزارات اهلبيت عليهم السلام ؛ سيد محمد حسين جلالى 605، 214
مساجد؛ كاظم ملازاده و مريم محمدى606
مساجد ايران: دراسة تاريخية، حضارية، اثارية، فنية؛ سيد كمال سيد جوادى607
مسافر رى «تجربه اى ديگر براى ماندگار شدن» 353
مسافر رى : بلندترين فيلم ايرانى نوزدهمين جشنواره فيلم فجر 354
مسافر رى از سفر عشق مى آيد؛ داريوش ارجمند 355
ص: 348
مسافر رى نشانى از تساهل و تسامح دينى؛ على وحيد 356
مسافرى كه در غبار ماند؛ محمد رضا باباگلى357
مسالك و ممالك؛ ابو اسحاق ابراهيم اصطخرى 608
المسالك و الممالك؛ ابوالقاسم عبيدالله بن عبدالله ابن خردادبه 609
مسائل على بن جعفر و مستدركاتها؛ ابوالحسنى على بن جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب عريضى عليهم السلام 215
مستدرك عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار والاقوال؛ سيد محمد باقر بن مرتضى موسوى موحد ابطحى اصفهانى216
مستدركات علم رجال الحديث؛ على نمازى شاهرودى 217
مسند الامام الجواد أبى جعفر محمد بن على الرضا عليهماالسلام ؛ عزيز الله عطاردى218
مسند الامام الهادى ابى الحسن على بن محمد عليهماالسلام ؛ عزيز الله عطاردى219
مسند فقهى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ عبدالمجيد نجفيان358
مشاهد العترة الطاهرة و اعيان الصحابة و التابعين؛ سيد عبدالرزاق كمونه حسينى610، 220
مشايخ فقه و حديث در جماران، كلين و درشت؛ عزيز الله عطاردى 417
مصباح المتهجد؛ ابى جعفر محمد بن حسن بن على بن حسن طوسى 221
مع الشّيعة الإماميّة فى عقائدهم؛ جعفر سبحانى 222
معادن الحكمة فى مكاتيب الائمة؛ علم الهدى محمد بن محسن بن مرتضى كاشانى223
معارف والاى فكرى و اعتقادى در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد ابراهيم سيد علوى 359
معالم انساب الطالبيين: فى شرح كتاب (سر الانساب العلوية)؛ سيد عبدالجواد كليدار آل طعمة 224
معالم العلماء؛ ابى جعفر محمد بن على بن شهر آشوب سروى مازندرانى 225
معانى الاخبار؛ ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى شيخ صدوق226
معجم الامكنة التى لها ذكر فى نزهة الخواطر؛ معين الدين ندوى 611
معجم البلدان؛ ياقوت حموى612
ص: 349
معجم الثقات من جامع الرّواة؛ سيد على محمد دستغيب حسينى شيرازى227
معجم رجال الحديث؛ سيد ابوالقاسم موسوى خوئى 228
معجم السّفر؛ ابى طاهر احمد بن محمد سلفى 613
معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع؛ عبدالله بن عبدالعزيز بكرى اندلسى614
المعجم المفهرس لأعلام أحاديث بحارالانوار؛ قسم معجم احاديث الشيعة مركز الابحاث و الدراسات الاسلامية 229
المعجم الموحد لاعلام الاصول الرجالية و الخلاصة للعلامة؛ محمود درياب نجفى230
معجم الموءلفين: تراجم مصنفّى الكتب العربيّة؛ عمر رضا كحاله 615
مقالات تاريخى؛ رسول جعفريان616
مقام علمى و فضيلت زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد عبدالجواد علم الهدى360
مقدمه اى بر جغرافياى تاريخى ايران؛ حسن بيك محمدى 617
مكتوب از زاويه مقدسه حضرت عبدالعظيم361
ملخّص المقال فى اسماء الموثقين و المعتمدين من الرجال؛ عباس محمودى دشتى231
ممالك و مسالك؛ ابو اسحاق ابراهيم اصطخرى 618
منابع آب شرب شهر رى پيش از لوله كشى آب؛ محبوبه صابرى 837
مناظرات امام جواد عليه السلام با حضرت عبدالعظيم حسنى؛ سيد كاظم ارفع362
مناقب آل أبى طالب؛ ابى جعفر محمد بن على بن شهر آشوب سروى مازندرانى232
مناهل الضرب فى انساب العرب؛ سيد جعفر اعرجى نجفى حسينى233
منتخب التواريخ در وقايع مهمه متعلقه بحضرت خاتم النبيين وسيدة نساء العالمين والائمة الاثنى عشر صلوات اللّه عليهم اجمعين؛ محمد هاشم خراسانى 234
منتقلة الطالبية؛ ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر ابن طباطبا 619، 235
منتهى الآمال؛ عباس قمى 236
منتهى المقال فى احوال الرجال؛ ابو على محمد بن اسماعيل حايرى مازندرانى (1216ق) 237
منشور جاويد ؛ جعفر سبحانى238
المنهج الرجالى و العمل الرائد فى الموسوعة
ص: 350
الرجالية لسيد الطائفة آية اللّه العظمى بروجردى؛ سيد محمد رضا حسينى جلالى239
منهج المقال؛ ميرزا محمد بن على بن ابراهيم استرآبادى 240
موائد الكريم لزوّار عبدالعظيم؛ عباس حائرى تهرانى 49
موزه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام افتتاح شد 363
موزه آستانه حضرت عبدالعظيم 22 بهمن افتتاح مى شود 364
موسوعة الامام الجواد عليه السلام ؛ اللجنة العلمية فى موءسسة ولى العصر(عج) للدراسات الاسلامية 241
الموسوعة الرجالية الميسرة، أو، معجم رجال الوسائل؛ على اكبر ترابى و يحيى رهائى242
موسوعة طبقات الفقهاء؛ اللجنة العلمية فى موءسسة الامام الصادق عليه السلام 243
الموسوعة العربية العالمية 620
موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام ؛ قسم الحديث فى معهد باقرالعلوم عليه السلام للأبحاث التابعة لمنظمة الاعلام الاسلامى244
موقعيت سياسى رى از ورود اسلام تا حكومت مختار بن ابى عبيده ثقفى بر كوفه؛ صادق آيينه وند748
موقوفات آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ حسين موءذنى365
مهاجران آل ابوطالب: به انضمام (كشف الارتياب در مقدمه لباب الانساب بيهقى)؛ ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر ابن طباطبا621
مهدويت در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام؛ مهدى رضوانى366
ميراث اسلامى ايران؛ رسول جعفريان622
ناسخ التواريخ: حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام ؛ ميرزا محمد تقى سپهر لسان الملك 245
نام مكانهاى جغرافيايى در بستر زمان؛ مهرالزمان نوبان 623
نامه رى؛ على جواهر الكلام (مدير و صاحب امتياز) 824
نامه شهيدى: جشن نامه استاد دكتر سيد جعفر شهيدى؛ على اصغر محمدخانى624
نامه كريمان: يادمان شادروان دكتر حسين كريمان؛ سيد على محمد سجادى625
نامه مير عقيل اول به صدر خاصه يا صدر موقوفات 807
نتايج طرح آمارى «بررسى مسائل كلى نيروى انسانى و اشتغال»: پرسشنامه خانوار 1361 مناطق شهرى شهرستان رى418
ص: 351
نخبة الدهر فى عجائب البرّ و البحر؛ شمس الدّين محمد بن ابى طالب انصارى دمشقى626
نخستين سمينار رى شناسى برگزار شد749
نخستين نشست علمى - فرهنگى رى شناسى برگزار شد 750
نذر سبز 367
نزهة القلوب؛ حمد الله مستوفى627
نزهة القلوب: بخش نخست از مقاله سوم؛ حمد الله بن ابى بكر بن محمد بن نصر مستوفى قزوينى 628
نزهة المشتاق فى اختراق الآفاق؛ ابى عبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادريس حمودى حسينى شريف ادريسى629
نسب حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ سيد رسول آقاجانى 368
نسب نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ ناشناس50
نظرى بر مقاله رى مندرج در دايرة المعارف اسلامى؛ حسين كريمان 751
نظرى به بازمانده ء يك اثر معمارى ايلخانى در رى؛ اسماعيل يغمائى 752
نغمه هاى ولايت؛ محمد على شهاب246
النفحة العنبرية فى انساب خير البرية؛ محمد كاظم بن ابى الفتوح بن سليمان يمانى موسوى 630
نفيسه خاتون: عمه حضرت عبدالعظيم عليه
السلام؛ غلامرضا گلى زواره اى 369
نقد الرجال؛ سيد مصطفى بن حسين حسينى تفرشى 247
نقدى بر فيلم مسافر رى 370
نقش آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام در تاريخ معاصر ايران؛ محمد على تقوى راد371
نقش بقعه حضرت عبدالعظيم در معارضات سياسى عصر قاجار؛ نيلوفر كسرى372
نقش كتابخانه هاى مساجد در فرهنگ و تمدن اسلامى؛ محمد مكى سباعى 631
نقشه توپوگرافى شهر رى و اطراف 842
نقشه بقعه بى بى شهربانو 844، 843
نقشه بقعه بى بى شهربانو [نما]845
نقشه بقعه بى بى شهربانو [نماى شرقى]846
نقشه توپوگرافى و موقعيت كهنه آرامگاه بى بى شهربانو 847
نقشه جزئيات بقعه بى بى شهربانو 848
نقشه جزئيات در بقعه بى بى شهربانو849
نقشه شاهان آل بويه در شهر رى850
نقشه شهر رى 851
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [برش آآ] 852
ص: 352
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نماى شمالى] 853
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نماى غربى] 854
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نما برش ج ج] 855
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نقشه موقعيت و مجموعه] 856
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نقشه نيم طبقه مسجد] 857
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نماى جنوبى] 858
نقشه طرح زائرسراى مجموعه بى بى شهربانو [نماى شرقى] 859
نقشه گارماشين، اولين ايستگاه قطار در تهران قديم در مسير تهران به شهر رى [نماى غربى: 1369] 860
نقشه گارماشين، اولين ايستگاه قطار در تهران قديم در مسير تهران به شهر رى [نقشه همكف: 1369] 861
نقشه هوايى شهر رى؛ سازمان نقشه بردارى كشور 862
نقشى كهن بر بافته ها و سفالينه هاى رى؛ زهره روح فر 753
النقض؛ ابوالرشيد عبدالجليل قزوينى رازى632
نگاهى به پايگاههاى كشتى در شهر رى754
نگاهى به تاريخچه تيم هاى فوتبال باشگاههاى شهر رى؛ سيف الله ترابى755
نگاهى به زندگانى حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام ؛ محمد باقر پورامينى373
نگاهى به زندگانى حضرت عبدالعظيم حسنى؛ مجتبى علوى 374
نگاهى گذرا به رى باستان؛ ابوالفضل عرب زاده 756
نگرشى تازه به مسائل اقتصادى و اجتماعى شهر رى؛ ى. شريفى 757
نگين رى: آشنايى با شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ؛ جواد محدثى51
نور الآفاق و شهاب لأهل النفاق؛ جواد بن مهدى شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى 52
النور الهادى الى اصحاب الامام الهادى عليه السلام؛ عبدالحسين شبسترى248
وجه تسميه شهرها و روستاهاى ايران؛ مهرالزمان (غزاله) نوبان 633
الوجيزة فى الرجال؛ علامه محمد باقر بن محمد تقى مجلسى 249
ص: 353
وصف بنائى از ميان رفته؛ امير عبدالحسين نوائى 758
وفادارى به حقيقت به اميد باورپذيرى واقعيت؛ عزيز الله حاجى مشهدى 375
وقتى باران سنگ قبر را مى بوسد: درباره قبر شيخ محمدخيابانى؛ مصطفى محمدى376
وقف نامه باغ كربلايى صغرى808
وقف نامه حاج سيد هدايت الله متولى باشى809
وقف نامه حاجى ميرزا محمد على تاجر اصفهانى تهرانى 810
وقف نامه زينب بيگم دختر شاه طهماسب صفوى 811
وقف نامه قريه خورازيل 812
وقف نامه ميرزا حاجى آقاى علاف بارفروش طهرانى 813
وقفنامه دكاكين ميرزا نظام الدين على متولى814
وقفنامه قريه رامين شهريار 815
وقفنامه قريه مردهاباد از شاه عباس صفوى816
وقفنامه يك باب خانه در محله بازار تهران817
هدية الزائرين؛ عباس قمى 250
هدية الزائرين؛ محمد هادى زائر تهرانى251
همسايگى آفتاب شيرين است؛ مرتضى زمانى 377
هنر و معمارى اسلامى؛ ريچارد اتينگهاوزن و الگ گرابر 634
هنگام 825
يادداشتهاى قزوينى؛ محمد قزوينى 635، 252
يادداشتى درباره زبان رازى و تهرانى؛ محمد صادق كيا 759
يادگار امام مجتبى عليه السلام در شهر رى؛ سيد مهدى شمس الدين 378
يادنامه علامه امينى؛ سيد جعفر شهيدى و محمد رضا حكيمى636
اليقين باختصاص مولانا على عليه السلام بأميرالموءمنين؛ سيد رضى الدين على بن موسى بن جعفر بن طاووس حلى 253
يكى از نقوش رى؛ عباس اقبال760
ص: 354
آبى، ابو سعد منصور بن حسن بن حسين (پس از 432ق)
تاريخ رى 392
آصف فكرت، محمد فهرست نسخ خطى قرآنهاى مترجم كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى580
آصفى، محمد مهدى تاريخ فقه شيعه 475
سيماى مدارس فقه در دوره دوم و سوم716
آقاجانى، سيد رسول نسب حضرت عبدالعظيم عليه السلام 368
آملى، مولانا اولياء الله تاريخ رويان 468
آيينه وند، صادق موقعيت سياسى رى از ورود اسلام تا حكومت مختار بن ابى عبيده ثقفى بر كوفه748
ابن اسفنديار كاتب، بهاء الدين محمد بن حسن (قرن 7ق)
تاريخ طبرستان 470، 90
ابن بابويه رازى، منتجب الدين ابوالحسن على بن عبيدالله (قرن 6ق)
تاريخ رى 393
ابن بلخى
فارس نامه 568
ابن خردادبه، ابوالقاسم عبيدالله بن عبدالله
المسالك و الممالك 609
ابن رسته، احمد بن عمر
الاعلاق النفيسة431
ص: 355
ابن شاذان، ابى الحسن محمدبن احمدبن على بن حسن قمى (قرن 4 و 5ق)
مائة منقبة 202
ابن شهر آشوب
î : ابى جعفر محمد بن على بن شهر آشوب سروى مازندرانى
ابن طاووس (م 664ق)
î : حلى، سيد رضى الدين على بن موسى بن جعفر بن طاووس
ابن طباطبا، ابو اسماعيل ابراهيم بن ناصر (قرن 5 ق)
مهاجران آل ابوطالب: به انضمام (كشف الارتياب در مقدمه لباب الانساب بيهقى)621
منتقلة الطالبية 619، 235
ابن عساكر دمشقى، ابى القاسم على بن حسن ابن هبة الله (م 571ق)
كتاب الاربعين البلدانيّة عن اربعين من
اربعين لاربعين فى أربعين 581
ابن عنبه، جمال الدين احمد بن على (م 828 ق)
عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب172
الفصول الفخرية 178
التحفه الجلالية فى انساب الطالبيّة97
ابن فقيه، ابى بكر احمد بن محمد همذانى
مختصر البلدان 599
ابن فقيه، ابى عبد الله احمد بن محمد بن اسحاق همذانى
كتاب البلدان 583
ابن فندق، على بن ابوالقاسم بن زيد بيهقى (م 565ق)
لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب200
ابن قولويه (م 368ق)
î : قمى، ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه
ابن واضح يعقوبى، احمد بن ابى يعقوب
البلدان 451
ابوالحسنى (منذر)، على
تحصن و بست نشينى در حرم حضرت عبدالعظيم عليه السلام 289
ابودلف
سفرنامه ابودلف در ايران (در سال 341 هجرى) 532
ابى الفداء، عماد الدين اسمعيل بن محمد بن عمر (م 732ق)
تقويم البلدان 490، 489
ص: 356
اتينگهاوزن، ريچارد
هنر و معمارى اسلامى 634
أبى بكر احمد بن على خطيب بغدادى (م
463ق)
تاريخ بغداد، أو، مدينة السلام 88
احمدى صانيقلعه ابهرى، سيد ابراهيم
تذكره جامع الانساب فى قبور الاولاد الاطهار101
احمدى گيوى، مريم
بازار رى در گذر زمان 826
اخلاقى، على رضا
عنصرى كه فراموش شده است 341
اداره آمار عمومى كشور
نقشه شهر رى 851
اداره چى گيلانى، احمد
شاعران همعصر رودكى 555
اداره كل اطلاعات و خدمات مالياتى
ارزش هاى معاملاتى املاك: تهران، شميران، شهر رى، حومه 380
ارجمند، داريوش
مسافر رى از سفر عشق مى آيد 355
ارجمندى، محمد حسن
بر آستان سيدالكريم، عبدالعظيم حسنى عليه السلام 275
اردبيلى غروى حائرى، محمد بن على
جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد 110
ارفع، سيد كاظم
مناظرات امام جواد عليه السلام با حضرت عبدالعظيم حسنى 362
استادى، رضا
آشنايى با حضرت عبدالعظيم عليه السلام و مصادر شرح حال او 260
زيارت نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 315
استرآبادى، ميرزا محمد بن على بن ابراهيم (م
1028ق)
منهج المقال 240
اسفنديارى، آذرميدخت
ظروف سفالين چشمه على (رى)833
اسفنديارى، شهاب
سفرنامه اى پربار اما بى روح 320
اشتهاردى، على پناه
در بيان شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 302
شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 325
اشميد
حفارى در تلال رى 675
ص: 357
اصطخرى، ابو اسحاق ابراهيم
مسالك و ممالك 608
ممالك و مسالك 618
اصفهانى، عمادالدين (م 597ق)
خريدة القصر و جريدة العصر: فى ذكر فضلاء اهل فارس 508
اصفهانى، حامد
تقابل خيال و واقعيت در سينماى دينى290
اصلاح عربانى، ابراهيم
راهنماى شهرستانهاى ايران 524
اعتضادالسلطنه، عليقلى ميرزا بن فتحعلى شاه قاجار (م 1298ق)
سرگذشت امامزادگان رى 409
اعتمادالسلطنه، مُحمّد حسن خان
درر التيجان فى تاريخ بنى الاشكان: تاريخ اشكانيان 520
مرآة البلدان 600
تطبيق لُغات جُغرافيائى قديم و جديد
ايران486
چهل سال تاريخ ايران در دوره پادشاهى ناصرالدين شاه 113
اعرجى نجفى حسينى، سيد جعفر (م 1332ق)
مناهل الضرب فى انساب العرب 233
اعلمى حائرى، محمد حسين
دائرة المعارف الشّيعيّة العامّة 517، 125
افشار، ايرج
رى باستان، حسين كريمان 697
سندى درباره دو ده در شهر رى 713
افشار سيستانى، ايرج
پژوهش در نام شهرهاى ايران 457
اقبال، عباس
بندار رازى، يكى از قديمترين شعراى پهلوى زبان 659
يكى از نقوش رى 760
تاريخ مفصل ايران از استيلاى مغول تا اعلان مشروطيت 477
اكرمى، رضا
عبدالعظيم حسنى عليه السلام بزرگ روايت، درايت و عبادت 338
الهامى، داود
شرح حال برخى از اصحاب حضرت هادى عليه السلام 328
امامت كاشانى، سيد عزيزالله
امامزادگان معتبر ايران و رجال مدفونين كاشان77
ص: 358
امبرسز، ن. ن.
تاريخ زمين لرزه هاى ايران 469
امير [عبدالحسين نوائى]
داستان برج طغرل 679
شهر رى 717
مزار بى بى شهربانو 747
وصف بنائى از ميان رفته 758
امين، حسن
دائرة المعارف الاسلامية الشيعيّة 514
انصارى، جابر
شبيه نامه هاى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 34
انصارى دمشقى، شمس الدّين محمد بن ابى طالب
نخبة الدهر فى عجائب البرّ و البحر626
اوبن، اوژن
ايران امروز 1907-1906 434
اورسل، ارنست
سفرنامه اورسل 549
اوركاد، برنارد
تهران پايتخت دويست ساله 492
اورنگ، مراد
رى - رغه 690
اوليويه
سفرنامه اوليويه: تاريخ اجتماعى _ اقتصادى ايران در دوران آغازين عصر قاجاريه535
بابازاده، شهلا
كتابخانه صاحب بن عباد 736
باباگلى، محمد رضا
مسافرى كه در غبار ماند 357
باخزرى، ابى الحسن (م 467ق)
دمية القصر و عصرة أهل العصر 521
بارتلد، ويلهلم
جغرافياى تاريخى ايران 495
بارتولد، و.
تذكره جغرافياى تاريخى ايران 482
باقرى بيدهندى، ناصر
پيرامون زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 285
بحرانى اصفهانى، عبدالله
عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار و الاقوال 173
بحرانى قطيفى قديحى، احمد بن صالح (م 1315ق)
زاد المجتهدين فى شرح بلغة المحدثين145
بخارى، أبى نصر سهل بن عبدالله بن داود بن
ص: 359
سليمان ابن أبان بن عبدالله (زنده در 341ق)
سرّ السلسلة العلويّة 154
بدايع نگار، مهدى بن مصطفى حسينى تفرشى لاهوتى
بدايع الانساب فى مدفن الاطياب82
بديعى، ربيع
جغرافياى مفصّل ايران 501
برقى، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد (274 يا 280ق)
المحاسن 206
برنجكار، رضا
بررسى روايات عقيدتى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 279
بروگش، هنيريش
سفرى به دربار سلطان صاحبقران551
بستانى، بطرس
دائرة المعارف 512
بسكى، سهيلا
حفظ ميراث فرهنگى و پيوند ماندگار با گذشته ها 676
بصرى، احمد بن عبدالرضا
فائق المقال فى الحديث و الرجال175
بغدادى، صفى الدين عبدالموءمن بن عبدالحق (م 739ق)
مراصد الاطلاع على أسماء الأمكنة و البقاع601
بكران، محمد بن نجيب
جهان نامه: متن جغرافيائى تأليف شده در 605 هجرى 503
بكرى اندلسى، عبدالله بن عبدالعزيز
معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع614
بلاذرى، احمد بن يحيى (حدود 279ق)
فتوح البلدان: بخش مربوط به ايران570
فتوح البلدان 569
بل، گرترود
تصويرهائى از ايران 485
بلوشر، ويپرت
سفرنامه بلوشر 537
بنجامين، ساموئل گرين ويلز
ايران و ايرانيان: خاطرات و سفرنامه ساموئل گرين ويلز بنجامين 441
سفرنامه بنجامين نخستين سفير ايالات متحده امريكا در ايران 538
بندرچى، محمد رضا
ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 291
ص: 360
بحثى در ثواب زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 274
بويس، حارى
بى بى شهربانو و بانو پارس 662
بهرامى، مهدى
خرابه هاى شهر رى 678
بهنام، عيسى
بحث درباره نقش يكى از پارچه هاى مكشوف در رى 648
بيات، عزيز الله
كليات جغرافياى طبيعى و تاريخى ايران591
بيانى، شيرين
شامگاه اشكانيان و بامداد ساسانيان556
بيانى، مهدى
راهنماى گنجينه موزه ايران باستان130
بيرونى خوارزمى، ابوريحان محمد بن احمد
كتاب تحديد نهايات الاماكن لتصحيح مسافات المساكن 584
بيك محمدى، حسن
مقدمه اى بر جغرافياى تاريخى ايران617
بيگى، م. حسين
بررسى كتاب رى باستان 654
بيهقى، ابوالفضل محمد بن حسين
تاريخ بيهقى 463
پروين گنابادى، محمد
برگزيده مشترك ياقوت حموى 449
پوپ، آرثر آپهام
شاهكارهاى هنر ايران 557
پورآصفى، هادى
حضرت عبدالعظيم در يك نگاه 297
پورامينى، محمد باقر
حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام : آفتاب رى13
نگاهى به زندگانى حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام 373
پورداود، ابراهيم
رى شهر بزرگ و نامور ايران 701
پولاك، ياكوب ادوارد
سفرنامه پولاك: ايران و ايرانيان 539
پيرزاده، حاجى محمد على
سفرنامه حاجى پيرزاده 541
پيرنيا، محمد كريم
درگاه و كتيبه آستانه حضرت عبدالعظيم305
سبك شناسى معمارى ايران 529، 152
ص: 361
پيشگاهى، اكبر
برج طغرل: سند سرافرازى معماران رازى652
تمدن چشمه على 670
رى و صنعت توريسم 706
رى خاستگاه اهل علم و بارگاه اهل باور698
جوانمرد قصاب 673
تاج بخش، حسن
تاريخ بيمارستان هاى ايران: از آغاز تا عصر حاضر 462
تجار، راضيه
سفر عشق 319
ترابى، على اكبر
الموسوعة الرجالية الميسرة، أو، معجم رجال الوسائل 242
ترابى، سيف الله
نگاهى به تاريخچه تيم هاى فوتبال باشگاههاى شهر رى 755
گشتى در محله هاى شهر رى 741
تركمانى، اسكندر بيگ (م 1043ق)
تاريخ عالم آراى عباسى 473
تركمانى عراقى، ولى محمد بيك بن اسماعيل وردى (قرن 14ق)
سرگذشت امامزادگان رى و تهران410
ترمس عاملى، امين
بحوث حول روايات الكافى 446
تسترى، محمد تقى
قاموس الرجال 183
تسترى، ملا عبدالله بن حسين (م 1021ق)
حاشية رجال ابن داود 115
تشيد، على اكبر
قهرمانان اسلام 184
تفرشى، سيد مصطفى بن حسين حسينى (بعد از 1044ق)
نقد الرجال 247
تقوى پور، محسن
آثار باستانى رى بسترى مناسب براى ايجاد مكانهاى فرهنگى و تفريحى 637
تقوى راد، محمد على
نقش آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام در تاريخ معاصر ايران 371
تأثير آستان حضرت عبدالعظيم در تاريخ معاصر 287
تكميل همايون، ناصر
كتابشناسى تهران 588
تهرانى، حيدر
در وصف حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام
ص: 362
و بى بى شهربانو عليهاالسلام 15
تهرانى، محمد حسين
امامزادگان رى 382
ثامنى، جعفر
فرهنگ القاب و عناوين شهرها 571
ثعالبى نيسابورى، أبى منصور عبدالملك (م 429ق)
تتمة يتيمة الدّهر فى محاسن أهل
العصر480
جابرى انصارى، شيخ ميرزا حسن خان
تاريخ اصفهان و رى و همه جهان390
جابلقى بروجردى، سيد على اصغر بن محمد شفيع (م 1313ق)
طرائف المقال فى معرفة طبقات الرجال168
جباريان، مرتضى
عبدالعظيم حسنى از دريچه كلام معصومان و رجال شناسان 337
شرح حال عمه حضرت عبدالعظيم نفيسه خاتون 329
جعفرى، عباس
گيتاشناسى ايران 596
جعفريان، رسول
مقالات تاريخى 616
ميراث اسلامى ايران 622
تاريخ گسترش تشيع در رى 394
الشيعة فى ايران: دراسة تاريخية من البداية حتى القرن التاسع 563
تاريخ تشيع در ايران از آغاز تا قرن دهم هجرى464
جكسن، ابراهم و. ويليامز
سفرنامه جكسن: ايران در گذشته و حال540
جلالى، سيد محمد حسين
مزارات اهلبيت عليهم السلام 605، 214
جمال زاده، محمد على
رى و طهران 707
رى باستان 696
جمالى، مسيح الله
زندگى و روايات عبدالعظيم
حسنى عليه السلام 312
جواهر الكلام، على
نامه رى 824
جواهر كلام، عبدالعزيز
تاريخ تهران 465
قراء و قصبات رى 730
جوزدانى، حسن
ببينيد حضرت در كجاى دل شماست273
ص: 363
جوهرچى، صالح
ضياء الصالحين 167
جيهانى، ابوالقاسم بن احمد
اشكال العالم 430
حاجى تقى، محمد
محدثان و علماى امامى رى (تا پايان قرن چهارم) 745
حاجى مشهدى، عزيز الله
وفادارى به حقيقت به اميد باورپذيرى واقعيت375
حافظيان بابلى، ابوالفضل
فهرست نسخه هاى خطى موزه ء آستانه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام 43
فهرست كتابهاى چاپ سنگى كتابخانه آستانه حضرت عبد العظيم عليه السلام 40
فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام 42
فهرست نسخه هاى خطى حوزه علميه حضرت عبد العظيم عليه السلام 41
مجموعه گفتارهاى پراكنده پيرامون حضرت عبدالعظيم و شهر رى 47
حاكمى، على
كشف يك بناى دوره ساسانى [نزديك
رى]738
حائرى، عبدالهادى
تشيع و مشروطيت در ايران و نقش ايرانيان مقيم عراق 103
حائرى تهرانى، عباس
موائد الكريم لزوّار عبدالعظيم 49
حايرى مازندرانى (1216ق)، ابو على محمد بن اسماعيل
منتهى المقال فى احوال الرجال 237
حر عاملى، محمد بن حسن (م 1104ق)
خاتمة تفصيل وسائل الشيعة الى تحصيل مسائل الشريعة 120
حرزالدين، محمد
مراقد المعارف فى تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين 211
حسن بيگى، ابراهيم
مرواريد رى: داستانى بر اساس زندگى حضرت عبدالعظيم حسنى 48
حسن زاده، مجيد
شيخ فضل الله نورى در ظلمت مشروطه165
حسنى گيلانى، اشرف الدين
← : نسيم شمال [اشرف الدين حسنى گيلانى]
ص: 364
حسينى، فرج الله
قاعده سياقى درباره من آذربايجان و رى412
حسينى، حامد على
فهارس اعيان الشيعة 576
حسينى، ناصرالدين شاه
تمدن و فرهنگ ايران از آغاز تا دوره
پهلوى491
حسينى جلالى، محمد حسين
مزارات أهل البيت و تأريخها 604، 213
حسينى جلالى، سيد محمد رضا
المنهج الرجالى و العمل الرائد فى الموسوعة الرجالية لسيد الطائفة آية اللّه العظمى بروجردى239
حسينى طباطبايى، سيد محمد صادق
امامزادگان شهر رى 384
حسينى كازرونى، سيد احمد
پژوهشى در اعلام تاريخ و جغرافيايى بيهقى: با ذكر حوادث زمان 458
حسينيان، مهدى
حضرت عبدالعظيم از منظر امامان معصوم عليهم السلام 296
حقيقت (رفيع)، عبدالرّفيع
فرهنگ تاريخى و جغرافيائى شهرستانهاى ايران 572
حكيم، محمد تقى خان
گنج دانش: جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران594
حكيمى، محمد رضا
حياة أولى النهى: حياة الامام على الهادى عليه السلام 119
يادنامه علامه امينى 636
حكيميان، ابوالفتح
علويان طبرستان 567، 171
حلى، حسن بن يوسف بن على بن مطهر (م 726 ق)
خلاصة الاقوال فى معرفة الرجال122
رجال العلامة الحلى 135
حلى، سيد رضى الدين على بن موسى بن جعفر بن طاووس (م 664ق)
اقبال الاعمال 69
التحصين لأسرار ما زاد من اخبار اليقين95
اليقين باختصاص مولانا على عليه السلام بأميرالموءمنين 253
حلى، حسن بن سليمان (قرن 9ق)
مختصر بصائر الدرجات 210
ص: 365
حلى، تقى الدين حسن بن على بن داود كتاب الرجال 187
حمودى حسينى شريف ادريسى، ابى عبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادريس (قرن 6 ق)
نزهة المشتاق فى اختراق الآفاق 629
حموى، ياقوت (م 626ق)
معجم البلدان 612
حميدى، سيد جعفر قصران يا كوهساران 733
حميرى، محمد بن عبدالمنعم
كتاب الرّوض المعطار فى خبر الأقطار585
خاتمى، سيد محسن فهارس بحارالانوار للعلامة المجلسى «قده»577، 180
خاتمى، محمد رى از ديرباز تاكنون 691
دانشمندان رازى 680
خاتون آبادى، مير محمد حسين بن مير محمد صالح بن عبدالواسع حسينى رياض الرضوان 144
خداداديان، اردشير رى در تاريخ به انضمام شوش در آيينه تاريخ ايران و اسلام 404
خراز قمى رازى، ابى القاسم على بن محمد بن على (قرن 4ق)
كفاية الأثر فى النّص على الأئمة الأثنى عشر193
خراسانى، محمد هاشم
منتخب التواريخ در وقايع مهمه متعلقه بحضرت خاتم النبيين وسيدة نساء العالمين والائمة الاثنى عشر234
خرمشاهى، بهاء الدين
دايرة المعارف تشيع 516، 124
خسروزاد، رضا
بسوى سينماى آرمانى 281
خسروى، محمد رضا
تاريخ كاشمر 476
خلخالى، صادق
خاطرات آيت الله خلخالى 507
خلخالى، سيد محمد باقر واعظ بن مرتضى بن باقر حسينى
جغرافياى مشاهد 500
خليل آبادى، حسن
رى شهر ميهمانان ناخوانده 703
خليلى، عباس
ايران بعد از اسلام 435
ص: 366
خوانسارى، آقا جمال
مزار 212
خوراسكانى اصفهانى، وثوق العلماء عبدالله بن محمد حسن
شرح حال و اعتقادات حضرت عبدالعظيم عليه السلام 36
خوئى، سيد ابوالقاسم موسوى (م 1412ق)
معجم رجال الحديث 228
خوئى، امين الشرع ابوالقاسم بن اسد الله
سفرنامه عتبات 157
خيرالله، محمد رضا
زيست نامه و فضائل اخلاقى و معنوى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 316
دآلمانى، هانرى رنه
از خراسان تا بختيارى 428
دانش، مهرزاد
پلوراليسم مذهبى 284
دانش پژوه، محمد تقى
فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه آستانه امام زاده عبدالعظيم حسنى 344
دو فرمان مربوط به شهر رى 682
داود كريم لو
تاراج ميراث ملّى 460
دايره جغرافيائى ستاد ارتش
فرهنگ جغرافيائى ايران: استان مركزى (آباديها) 574
دبيرخانه هيات امناى كتابخانه هاى عمومى كشور
شناسنامه كتابخانه هاى عمومى كشور560
درياب نجفى، محمود
المعجم الموحد لاعلام الاصول الرجالية و الخلاصة للعلامة 230
دستغيب حسينى شيرازى، سيد على محمد
معجم الثقات من جامع الرّواة 227
دوستى ثانى، مرتضى
تشيع در رى: از قرن دوم الى نهم 669
كنت دوسرسى
ايران در 1839 - 1840م (1255 - 1256ه.ق): سفارت فوق العاده كنت436
دوهوسه، لوئى اميل
سفرى به ايران: مجموعه اى از نقاشى هاى لوئى اميل دوهوسه از مناظر و مردم ايران550
دهخدا، على اكبر
لغت نامه دهخدا 201، 597
ص: 367
دهگان، ابراهيم
گزارشنامه، يا، فقه اللغة اسامى امكنه593
ديلمى، ابوالقاسم صاحب اسماعيل بن عباد (م 385ق)
رسالة فى فضل عبدالعظيم 17
رازى، امين احمد (م 1002ق)
تذكره هفت اقليم 483
رازى، شيخ منتجب الدين على بن بابويه
الفهرست 578
رازى، محمد
آثار الحجة، يا، تاريخ و دائرة المعارف حوزه علميه قم 422
راوف، كمال
شكوه زيارت 331
راوندى، مرتضى
تاريخ اجتماعى ايران 461
ربانى، هادى
آينه يادها: مناسبتهاى شمسى و قمرى در حديث و قرآن 55
مجموعه مقالات چاپ شده 47
رجائى، سيد مهدى
الكواكب المشرقة فى انساب و تاريخ و تراجم الاسرة العلوية 197
رحمان ستايش، محمد كاظم
بررسى كلى روايات حضرت
عبدالعظيم عليه السلام 280
رحمتى، محمد
انجاز العدات فى احوال السادات 432
رحيم اوف، صادق
راپورت حضرت عبدالعظيم 308
رحيم زاده صفوى
داستان شهربانو: وقايع ايران در پايان عهد ساسانيان و زمان حمله عرب 511
رضايى، الهام
زيارت آفتاب رى 313
رضوانى، مهدى
مهدويت در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام 278، 366
امامت در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام 268
ميرزا رفيعا
← : مستوفى الممالك (معروف به ميرزا رفيعا)، محمد رفيع انصارى
ركوعى، عزت الله
برج نقاره خانه 653
ص: 368
روح فر، زهره
نقشى كهن بر بافته ها و سفالينه هاى رى753
روشنى (زعفرانلو)، قدرت الله
سه سفرنامه (هرات، مرو، مشهد)553
رهائى، يحيى
الموسوعة الرجالية الميسرة، أو، معجم رجال الوسائل 242
ريكا، آلكساندر
اقدامات مرمتى در بقعه بى بى شهربانو643
دومين گزارش درباره كارهاى مرمتى در بى بى شهربانو 830
زاهد، جليل
ايران زمين 438
زائر تهرانى، محمد هادى (قرن 14ق)
هدية الزائرين 251
زمانى، مرتضى
همسايگى آفتاب شيرين است 377
زمانى نژاد، على اكبر
مجموعه رساله هاى خطى و سنگى پيرامون حضرت عبدالعظيم عليه السلام 47
مجموعه رساله هاى خطى پيرامون امامزادگان و زيارتگاههاى شهر رى47
مجموعه مقالات چاپ شده 47
مجموعه كتابهاى چاپى و رساله ها 47
مجموعه گفتارهاى پراكنده پيرامون حضرت عبدالعظيم و شهر رى 47
زنده دل، حسن
استان تهران 429
زهتابى، محمد رضا
ايران زمين 438
سازمان جغرافيائى نيروهاى مسلح
فرهنگ جغرافيائى آباديهاى كشور جمهورى اسلامى ايران: تهران 573
سازمان نقشه بردارى كشور
نقشه هوايى شهر رى 862
سايگس، سر پرسى
سفرنامه ژنرال سر پرسى سايگس، يا، ده هزار ميل در ايران 543
سبحانى، جعفر
مع الشّيعة الإماميّة فى عقائدهم 222
منشور جاويد 238
سپنتا، عبدالحسين
تاريخچه اوقاف اصفهان 479
رى باستان 695
ص: 369
سپهر لسان الملك، ميرزا محمد تقى
ناسخ التواريخ: حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام 245
ستوده، منوچهر
قصران رى 732
سجادى، سيد على محمد
نامه كريمان: يادمان شادروان دكتر حسين كريمان 625
سحاب، ابوالقاسم
سرور الفوءاد، يا، زندگانى حضرت امام جواد محمد بن على التقى 156
سديدالسلطنه مينابى بندرعباسى، محمد على
سفرنامه سديدالسلطنه: التدقيق فى سير الطريق544
سرنا، كارلا
سفرنامه مادام كارلا سرنا: آدمها و آيينها در ايران 547
مردم و ديدنيهاى ايران: سفرنامه كارلا سرنا602
سعيدى رضوانى، عباس
بينش اسلامى و پديده هاى جغرافيايى: مقدمه اى بر جغرافياى 455
سعيديان، عبدالحسين
شناخت شهرهاى ايران 559
سرزمين و مردم ايران: مردم شناسى و آداب و رسوم اقوام ايرانى 530
سلفى، ابى طاهر احمد بن محمد (م 576ق)
معجم السّفر 613
سليمان، كامل
محمد الجواد عليه السلام الامام المعجزة: سيرة، و دراسة، و تحليل 208
سمرقندى مدنى، سيد محمد بن حسين بن عبدالله حسينى (م 996ق)
تحفة الطالب بمعرفة من ينتسب الى عبدالله و أبى طالب 98
سورى، صديقه
رى شهرى با فرهنگ غنى و تاريخى704
سهرابى، آزاده
اينجا شهر رى است 646
سيبيويه حائرى، غلامحسين (قرن 14ق)
ادعيه و زيارات 65
سيد جوادى، سيد كمال
مساجد ايران: دراسة تاريخية، حضارية، اثارية، فنية 607
ص: 370
سيد علوى، سيد ابراهيم
معارف والاى فكرى و اعتقادى در احاديث حضرت عبدالعظيم عليه السلام 359
اعتقادات و عرض دين حضرت عبدالعظيم عليه السلام 265
سيد كبارى، سيد عليرضا
حوزه هاى علميه شيعه در گستره جهان506
شاردن، شواليه ژان
سياحتنامه شاردن: دائرة المعارف تمدن ايران554
شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى، جواد بن مهدى (م 1355ق)
الاخبار العظيمية 4
الخصائص العظيمية 14
نور الآفاق و شهاب لأهل النفاق 52
تذكره رى 396
شب كوكا، آمنه
اين شهرك فراموش شده (گزارشى از شهرك قلعه نو) 644
شبسترى، عبدالحسين
سبل الرشاد الى اصحاب الامام الجواد عليه السلام 153
النور الهادى الى اصحاب الامام الهادى عليه السلام 248
شبيرى زنجانى، سيد احمد
سفرنامه قم: از زنجان تا قم (1335ق)160
شروانى، زين العابدين (م 1253ق)
حدائق السياحة 504
شريف رازى، محمد
گنجينه دانشمندان 595، 199
اختران فروزان رى و طهران، يا، تذكرة المقابر فى احوال المفاخر 379، 60
كرامات صالحين 191
زندگانى حضرت عبدالعظيم بن عبدالله الحسنى عليه السلام و شخصيت دو امامزاده مجاور آن20
شريف رازى لاريجانى (م 1355ق)
î : شاه عبدالعظيمى شريف رازى لاريجانى، جواد بن مهدى
شريف قرشى، باقر
زندگانى امام على الهادى عليه السلام 147
تحليلى از زندگانى امام هادى عليه السلام 100
تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام 99
ص: 371
حياة الامام الحسن العسكرىّ دراسة و تحليل116
حياة الامام على الهادى عليه السلام دراسة و تحليل 118
شريفى، ى.
نگرشى تازه به مسائل اقتصادى و اجتماعى شهر رى 757
شعبان، نبيل
زيارات المراقد المقدسة فى ايران148
شمس الدين، سيد مهدى
يادگار امام مجتبى عليه السلام در شهر رى378
شميم، على اصغر
ايران در دوره سلطنت قاجار 78
شوشترى، قاضى سيد نورالله (م 1019ق)
مجالس الموءمنين 598
شهاب، محمد على
نغمه هاى ولايت 246
شهرى، جعفر
طهران قديم 169
شهيد ثانى، زين الدين بن على عاملى (م 966)
حاشية خلاصة الاقوال 114
شهيدى، سيد جعفر
عظمت شخصيت حضرت عبدالعظيم در نظر امامان عليهم السلام و عالمان بزرگ340
يادنامه علامه امينى 636
شيبانى، فيروزه
تپه ميل 668
شيخ صدوق، ابى جعفر محمد بن على بن حسين بن بابويه قمى (م 381ق)
كتاب من لايحضره الفقيه 190
الامالى للشيخ للصدوق 73
التوحيد 106
علل الشرايع 170
كمال الدين و تمام النعمة 196
معانى الاخبار 226
كتاب جامع أخبار عبدالعظيم بن عبدالله حسنى44
عيون اخبار الرضا 174
ثواب الاعمال و عقاب الاعمال 109
فضائل الأشهر الثلاثة 179
شيخ مفيد، ابى عبدالله محمد بن محمد بن نعمان عكبرى بغدادى (م 413ق)
الاختصاص 61
الامالى 71
شيرازى، ميرزا صالح
سفرنامه اصفهان و كاشان و قم و طهران533
ص: 372
شيرازى خواه، عباسعلى
بررسى اثرات طبيعى، انسانى و اقتصادى چشمه على در تاريخ شهر رى 827
شيروانى، زين العابدين
بستان السّياحه 450
رياض السياحه 527
صابرى، محبوبه
منابع آب شرب شهر رى پيش از لوله كشى آب837
صاحب بن عباد (م 385ق)
î : ديلمى، ابوالقاسم صاحب اسماعيل بن عباد
صادقى، محسن
رى و حضرت عبدالعظيم حسنى در سفرنامه ها 705
صادقى اردستانى، احمد
زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 19
زندگانى امام جواد عليه السلام 146
اخلاق زندگى 63
صافى گلپايگانى، لطف الله
شرح حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام 37
صحفى، سيد مجتبى
مجموعه رساله هاى خطى و سنگى پيرامون حضرت عبدالعظيم عليه السلام 47
صدر حاج سيد جوادى، احمد
دايرة المعارف تشيع 516، 124
صدرايى خويى، على
فهرست كتابهاى چاپ سنگى كتابخانه آستانه حضرت عبد العظيم 40
قران رى 731
رجال رى در كتاب النقض 683
صدالحفاظ، سيد احمد
زيارتنامه آستانه رى همراه با زندگينامه امامزادگان آن28
صفاء السلطنة
î : نائينى صفاءالسلطنه، ميرزا على خان
صفى نژاد، جواد
اسناد بنه هاى شهر رى ( غار و فشاپويه)381
طالبى، فرامرز
كتابشناسى سكّه 589
طالبى نژاد، احمد
با مهر به امروز بينديش 272
طباطبايى، سيد كاظم
پيشينه حديث عرض دين و عرض حديث286
ص: 373
طباطبائى بروجردى، سيد حسين
تجريد اسانيد الكافى و تنقيحها و تهذيبها 94
رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب رجال الكشى، فهرست الشيخ النجاشى131
ترتيب اسانيد و رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب من لايحضره الفقيه 102
رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب الكافى للشيخ الكلينى قدس سره 132
رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب التهذيب للشيخ للطوسى قدس سره 133
طبرسى، ابى منصور احمد بن على بن ابى طالب
الاحتجاج 57
طبرسى، ابى على فضل بن حسن (قرن 6ق)
إعلام الورى بأعلام الهدى 68
طبرسى نورى، سيد اسمعيل
كفاية المُوحدّين 194
طبرى، محمد بن جرير
تاريخ طبرى، يا، تاريخ الرسل و الملوك472
طبرى، ابى جعفر محمد بن ابى القاسم محمد بن على (قرن 6ق)
بشارة المصطفى لشيعة المرتضى83
طبسى، محمد جواد
با خورشيد سامرا: تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام 80
حياة الامام العسكرى عليه السلام : دراسة تحليلية تاريخية علمية لحياة الامام الحسن العسكرى عليه السلام 117
طوسى، شيخ الطائفة ابى جعفر محمد بن حسن (م 460ق)
رجال الطوسى 134
الفهرست 182
الامالى 72
تهذيب الاحكام فى شرح المقنعة للشيخ المفيد رضوان الله عليه 107
مصباح المتهجد 221
طه نجف، محمد
اتقان المقال فى احوال الرجال 56
طهماسبى، محمد رضا
در مسير جهان بينى تعزيه اى 304
طهماسبى، اكبر
شهيد اردهال 822
سيد ظل الرحمن، سيد
ايران نامه 440، 79
ص: 374
عابدى، احمد
عرض دين حضرت عبدالعظيم عليه السلام 339
عارفى، محمد
شاگردان حضرت عبدالعظيم عليه السلام 324
عالمى دامغانى، محمد على
شاگردان مكتب ائمه عليهم السلام 162
عاملى نباطى بياضى، زين الدين ابى محمد على بن يونس (م 877ق)
الصراط المستقيم الى مستحقى التقديم166
عبدالعظيم بن عبدالله حسنى عليه السلام
كتاب خطب اميرالموءمنين عليه السلام 45
كتاب يوم و ليلة 46
عبدالملكى، سعيد
سيماى عروس دنيا در يك نگاه 715
عبيدلى سبزوارى (قرن 10ق)
î : مختارى عبيدلى سبزوارى، سيد سراج الدين محمد قاسم حسينى
عبيدلى نسابه، ابى الحسن محمد بن ابى جعفر (م 435ق)
تهذيب الانساب و نهاية الاعقاب108
عبيرى، عباس آفتاب رى 262
عثمان محمد، عبدالزهراء الشريف المعتمد شاه عبدالعظيم الحسني حياته و مسنده: من أجلاء تلامذة الامامين محمدالجواد عليه السلام و على الهادى 38
الأمام محمد بن على الجواد: تاسع أئمّة أهل البيت عليهم السلام 76
عدل، شهريار
تهران پايتخت دويست ساله 492
عرب زاده، ابوالفضل
نگاهى گذرا به رى باستان 756
عريضى، ابوالحسن على بن جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب
مسائل على بن جعفر و مستدركاتها215
عضدالملك، عليرضا
سفرنامه عضدالملك به عتبات 159
عطاردى، عزيز الله
عبدالعظيم الحسنى حياته و مسنده: زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 39
أخبار و آثار حضرت امام رضا عليه السلام 58
مسند الامام الجواد أبى جعفر محمد بن على الرضا عليهماالسلام 218
مسند حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و ترجمه آن 47
ص: 375
مسند الامام الهادى ابى الحسن على بن محمد عليهماالسلام 219
راويان امام رضا عليه السلام در مسند الرضا128
مشايخ فقه و حديث در جماران، كلين و درشت 417
عقيقى، ابى الحسين يحيى بن حسن بن جعفر
بن عبيدالله بن حسين بن زين العابدين مدنى علوى نسابه (م 277ق)
كتاب المعقّبين من ولد الامام اميرالموءمنين عليه السلام 189
عقيلى، عبدالله تاريخ آستانه رى 6
دارالضربهاى ايران در دوره اسلامى510
دفينه رى 681
فرمان اشرف افغان و موقوفات آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 343
عقيلى، نورالله
بررسى بست نشينى در حرم مطهر حضرت عبدالعظيم حسنى در دوره قاجار 276
علاء الدين
تاريخ تهران و رى 391
علم الهدى، سيد عبدالجواد
زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 314
مقام علمى و فضيلت زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 360
علوى، مجتبى
نگاهى به زندگانى حضرت عبدالعظيم حسنى374
علوى عمرى نسابه، نجم الدين ابى الحسن على بن محمد بن على بن محمد (قرن 5 ق)
المجدى فى انساب الطالبيين 203
على نژاد، داريوش
اينجا شهر رى است 646
عليارى تبريزى، ملا على (م 1317ق)
بهجة الآمال فى شرح زبدة المقال85
عماد زاده، حسين
مجموعه زندگانى چهارده
معصوم عليهم السلام 205
عميدى، ثامر هاشم حبيب
الشيخ الكلينى البغدادى و كتابه الكافى (الفروع) 562
غروى، محمد
المختار من كلمات الامام الهادى عليه السلام 209
غلامى مايانى، ابوالقاسم
شخصيت علمى - عملى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 326
ص: 376
غنيمه، عبدالرحيم
تاريخ دانشگاههاى بزرگ اسلامى467
فانى، كامران
دايرة المعارف تشيع 516، 124
فخر رازى (م 606ق)
الشجرة المباركة فى انساب الطالبية163
فدائى كزازى اراكى، ملا محمد اسماعيل (م 1263ق)
جنّات النعيم فى احوال سيدنا الشريف عبدالعظيم 11
فقيه محمدى جلالى بحرالعلوم گيلانى، محمد مهدى
امامزادگان رى، بررسى تاريخ و زندگانى امامزادگان شهر رى 383
الرحم الطيب: تذكره بى بى شهربانو526
فلاندن، اوژن
سفرنامه اوژن فلاندن به ايران 534
فنايى، ابراهيم
خطه رى در دوره آل بويه 829
فهيم، محمد تقى
سفرى در تاريخ 321
فيتر، كيخسرو
رغه (رى) زادگاه مادر زرتشت 686
فيض، عباس
بدر فروزان 447
فيودروكورف
سفرنامه بارون فيودوركورف 1834-1835536
قادرى، امير
اين ناكامى، آن اقبال 270
قادرى، حميد
شهر رى آغاز ايرانگردى 718
قائدان، اصغر
كتابشناسى موضوعى رى: كتب چاپى، خطى، مقالات، نشريه ها، اسناد و فرامين416
آستانه مقدسه رى در گذشته و حال3
قائينى، فرزانه
كتابشناسى سكّه 589
قباديان، وحيد
بررسى اقليمى ابنيه سنتى ايران 448
قدبيگى، اكرم
از رگا تا رى 640
قديانى، عباس
رگا: جغرافياى تاريخى رى 400
قراخانى بهار، حسن
روز باشكوه رى 687
ص: 377
قره چانلو، حسين
جغرافياى تاريخى رى 672
سفالينه هاى رى 712
قزوينى، زكريا بن محمد بن محمود
آثار البلاد و اخبار العباد 420، 419
ترجمه آثار البلاد و اخبار العباد 484
قزوينى، حمد الله بن ابى بكر بن محمد بن نصر مستوفى (م 740ق)
نزهة القلوب: بخش نخست از مقاله سوم628
قزوينى، سيد محمد كاظم
الأمام الجواد عليه السلام من المهد الى اللحد74
قزوينى، محمد
يادداشتهاى قزوينى 635، 252
قزوينى رازى، ابوالرشيد عبدالجليل (بعد از 560ق)
النقض 632
قسم الحديث فى معهد باقرالعلوم عليه السلام للأبحاث التابعة لمنظمة الاعلام الاسلامى
موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام 244
قسم معجم احاديث الشيعة مركز الابحاث و الدراسات الاسلامية
المعجم المفهرس لأعلام أحاديث بحارالانوار229
قلقشندى، احمد بن على (م 821ق)
جغرافياى تاريخى ايران (در قرن نهم هجرى): برگرفته از كتاب قلقشندى صبح الاعشى فى صناعة الانشاء 496
قمى، عباس (م 1359ق)
تحفة الاحباب فى نوادر آثار الاصحاب96
كليات مفاتيح الجنان 195
منتهى الآمال 236
سفينة البحار و مدينة الحكم و الاثار552، 161
هدية الزائرين 250
قمى، ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه (م 368ق)
كامل الزّيارات 186
قنبرى، محمد امامزادگان و زيارتگاههاى شهر رى385
قوامى رازى، بدرالدين ديوان شرف الشعراء بدرالدين قوامى رازى522
قهپائى، عنايت الله بن على (قرن 11ق)
مجمع الرجال 204
كاشانى، علم الهدى محمد بن محسن بن مرتضى (م 1115ق)
ص: 378
معادن الحكمة فى مكاتيب الائمة223
كامبخش فرد، سيف الله
تهران سه هزار و دويست ساله بر اساس كاوشهاى باستان شناسى 494
كتبى حسنى، شريف أنس
الأصول فى ذرية البضعة البتول 67
كجورى تهرانى، ملا محمد باقر بن محمد اسماعيل مازندرانى (م 1313ق)
جنة النعيم و العيش السليم فى احوال السيد الكريم و المحدث العليم عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى والتكريم12
كحاله، عمر رضا
معجم الموءلفين: تراجم مصنفّى الكتب العربيّة615
كرزن، جرج. ن.ايران و قضيه ايران 442
ايران و مسئله ايران 443
كرمانى، ناظم الاسلام
تاريخ بيدارى ايرانيان 89
كريمان، حسين
برج طغرل 649
بى بى شهربانو 661
رساله در تحقيق از آثار كوه سرسره684
رساله در تحقيق از برج طغرل 685
استاد دكتر حسين كريمان: بازگوى راز رى641
رى 688
رى 689
رى باستان 694
نظرى بر مقاله رى مندرج در دايرة المعارف اسلامى 751
تهران در گذشته و حال 493
طبرسى و مجمع البيان 564
برخى از آثار بازمانده از رى قديم، بقاياى بناهاى رى كهن كه بر فراز كوهها و تپه هاى آن حدود از شاهان و امراء و بزرگان پيشين بجا مانده 388
پژوهشى در شاهنامه؛ در باب رى، پهنه تهران، البرز، مازندران طبرستان، مازندران مغرب، و مازندران مشرق در شاهنامه389
رى باستان 403، 402
قصران (كوهسران): مباحث تاريخى و جغرافيايى و اجتماعى و مذهبى و وصف آتشگاه منطقه كوهستانى رى باستان و طهران كنونى 414، 413
ص: 379
كريمى، بهمن
خرابه هاى رى 677
كسروى، احمد
تاريخ هجده ساله آذربايجان 93
تاريخ مشروطه ايران 92
كسرى، نيلوفر
چهره سياسى، مذهبى بقعه حضرت عبدالعظيم در دوره قاجار 294
آشنايى با آستانه مباركه حضرت
عبدالعظيم عليه السلام 259
نقش بقعه حضرت عبدالعظيم در معارضات سياسى عصر قاجار 372
كلاويخو
سفرنامه كلاويخو 546
كلباسى، ابى المعالى محمد بن محمد ابراهيم (م 1315ق)
الرسائل الرجالية 138
كليدار آل طعمة، سيد عبدالجواد
معالم انساب الطالبيين: فى شرح كتاب (سر الانساب العلوية) 224
كلينى رازى، ابى جعفر محمد بن يعقوب بن اسحاق
الكافى 185
كمره اى، خليل
بارگاه امامزاده عبدالله (در رى): رى و جغرافيا و تحولات آن 387
كمونه حسينى، سيد عبدالرزاق
آرامگاههاى خاندان پاك پيامبر (ص) و بزرگان صحابه و تابعين 423، 54
مشاهد العترة الطاهرة و اعيان الصحابة و التابعين 610، 220
كوثرى، يحيى
پژوهشى در قلعه گبرى رى باستان664
رى از گذشته خود سخن مى گويد693
كيا، محمد صادق
يادداشتى درباره زبان رازى و تهرانى759
كياء گيلانى، سيد احمد بن محمد بن عبدالرحمن (قرن 10ق)سراج الانساب 155
كيانفر، جمشيد رى از صدر اسلام تا يورش مغول692
كيانى، محمد يوسف
تاريخ هنر معمارى در دوره اسلامى478
كيانى، محسن
تاريخ خانقاه در ايران 466
ص: 380
كياوش، الف
رى، كه خرابه هاى آن نزديك تهران است708
گرابر، الگ
هنر و معمارى اسلامى 634
گرجى، ابوالقاسم
تاريخ فقه و فقهاء 91
گلچين معانى، احمد
راهنماى گنجينه قرآن 525
گلشن، جليل
گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى تاريخى چشمه على در سال 1367834
گزارش مرمت بناى تاريخى پاسگاه چشمه على - شهررى در سال 1368836
گزارش عمليات انجام شده و پيشرفت مرمت بناى تاريخى برج طغرل _ شهر رى در سال 1367 835
گلى زواره اى، غلامرضا
نفيسه خاتون: عمه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 369
گيلانى، قاسم بن سعيد (قرن 13ق)
تحفه زبيديّه 395
اللجنة التحضيرية
المحقق الطباطبائى فى ذكراه السنوية الاولى207
اللجنة العلمية فى موءسسة الامام الصادق عليه السلام
موسوعة طبقات الفقهاء 243
اللجنة العلمية فى موءسسة ولى العصر(عج) للدراسات الاسلامية
موسوعة الامام الجواد عليه السلام 241
لسان الملك
î : سپهر لسان الملك، ميرزا محمد تقى
لسترنج، كى
بلدان الخلافة الشرقيّة: يتناول صفة العراق و الجزيرة و ايران و أقاليم آسية الوسطى منذ الفتح الاسلامى حتى أيام تيمور 452
جغرافياى تاريخى سرزمين هاى خلافت شرق: بين النهرين، ايران، وآسياى مركزى از زمان فتوحات مسلمين تا ايام تيمور498
لطفى پى، زهره
ابن بابويه از هياهوى خيابان تا سكوت قبرستان 638
ماحوزى بحرانى، سليمان بن عبدالله
بلغة المحدثين 84
ص: 381
مازندرانى، محمد تقى بن محمد هادى (قرن 1 ق)
جنگ 502
مامقانى، عبدالله (م 1355ق)
تنقيح المقال فى علم الرجال 105
مجرد، هاله سفالهاى خاكسترى رازهاى پنهان را آشكار مى كند 711
مجلسى، محمد تقى بن مقصود على (م 1070ق)
روضة المتقين فى شرح من لا يحضره الفقيه142
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (م 1110 ق)
بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار81
تحفة الزائر 481
الوجيزة فى الرجال 249
المجمع العالمى لاهل البيت عليهم السلام
الأمام على بن محمد الهادى عليه السلام 75
محدث ارموى، مير جلال الدين
تعليقات نقض 488
محدثى، جواد
نگين رى: آشنايى با شخصيت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 51
محقق، مهدى
مراكز علمى رى و تأثير آن در فرهنگ و تمدن اسلامى 746
محلاتى، ذبيح الله
اختران تابناك، يا، كشف الكواكب زندگانى مشاهير امام زادگان 59
ابوالقاسم محمد بن حوقل (م 367ق)
سفرنامه ابن حوقل: ايران در «صورة الارض»531
كتاب صورة الارض586
ابى جعفر محمد بن على بن شهر آشوب سروى مازندرانى
معالم العلماء 225
مناقب آل أبى طالب 232
محمدبيگى، شاهرخ
روايات ظهور امام عصر نقل شده از عبدالعظيم عليه السلام 310
محمدخانى، على اصغر
نامه شهيدى: جشن نامه استاد دكتر سيد
جعفر شهيدى 624
محمدى، احمد
پايتخت هاى نامى ايران در تاريخ شاهنشاهى456
ص: 382
محمدى، مريم
مساجد 606
محمدى، مصطفى
داستانى پر از مهر و كرامت 301
وقتى باران سنگ قبر را مى بوسد: درباره قبر شيخ محمد خيابانى 376
دست حاجت و آسمان كرامت 307
كعبه يك سنگ نشان است 346
محمدى رى شهرى، محمد
كيمياى محبت: يادنامه مرحوم شيخ رجبعلى خياط (نكوگويان) 198
حركت حضرت عبدالعظيم در امتداد حركت عاشورا بوده است 295
محمدى شاهرودى، عبدالعلى
شيخ صدوق؛ پاسدار حريم ولايت561
محمودى دشتى، عباس
ملخّص المقال فى اسماء الموثقين و المعتمدين من الرجال 231
محيط طباطبايى، احمد
برج طغرل يا مقبره ابراهيم خواص651
گنبد سلطان يا گور درويش 743
محيط طباطبايى، محمد
بندار شاعر 660
زبان طهرانى 709
مختارى، على
خلق و خوى و فضائل اخلاقى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 300
مختارى عبيدلى سبزوارى، سيد سراج الدين
محمد قاسم حسينى (قرن 10ق)
رساله اسديّه 137
مديرشانه چى، كاظم
پژوهشى درباره حديث و فقه: مصاحبه و مجموعه مقالات 86
مرادى، اكرم
بررسى وضعيت عوامل اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى شهر رى 828
مرادى، محمد
پژوهشى در روايات قرآنى - تفسيرى حضرت عبدالعظيم حسنى 283
مرعشى، سيد ظهيرالدين بن نصيرالدين (م 892 ق)
تاريخ طبرستان و رويان و مازندران471
مرعشى داماد، مير محمد باقر حسينى (م 1040 ق)
الرواشح السماوية فى شرح الاحاديث الامامية140
مرعشى نجفى، آيت الله العظمى سيد شهاب الدين
ص: 383
التعاليق الشريفة على عمدة الطالب فى نسب آل ابى طالب 104
مركز آمار ايران
سرشمارى عمومى نفوس و مسكن، 1375: شناسنامه آباديهاى كشور: استان تهران 407
سرشمارى عمومى نفوس و مسكن، 1375: نتايج تفصيلى استان تهران: شهرستان رى408
سرشمارى عمومى صنعت و معدن مرحله اول - 1373: مشخصات پايه اى و چارچوبى كارگاههاى كشور، استان
تهران، شهرستان رى 63 _ 7406
مركز تحقيقات دارالحديث
سالنامه حديثى نور 1380 150
مروزىّ ازورقانى، سيد عزيزالدين ابى طالب اسماعيل بن حسين بن محمد بن حسين بن احمد (بعد از 614ق)
الفخرى فى انساب الطالبيين 176
مستوفى، حمد الله
نزهة القلوب 627
مستوفى الممالك (معروف به ميرزا رفيعا)، محمد رفيع انصارى
دستور الملوك 127
مسعودى، عبدالهادى
خلق عظيم: شرح احاديث اخلاقى-اجتماعى حضرت عبدالعظيم عليه299
بررسى روايات اخلاقى و اجتماعى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 277
مشكور، محمد جواد
جغرافياى تاريخى ايران باستان 497
مشيرى، ابوالقاسم
تاريخ رى و شخصيت حضرت عبدالعظيم الحسنى عليه السلام 665
مصاحب، غلامحسين
دايرة المعارف فارسى 518، 126
مصطفوى، سيد محمد تقى
آثار تاريخى تهران 53
آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 1
آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام شهر رى257
اين مار دو سر در كام كارخانه فرو ميرود: سرسره فتحعلى شاه و آثار تاريخى ديگر
مجاور كارخانه سيمان شهر رى 645
آثار تاريخى تهران 421
بناى تاريخى بقعه بى بى شهربانو در رى658
ص: 384
معارف، مجيد
پژوهشى در تاريخ حديث شيعه 459
معاونت طرح و برنامه اداره كل آمار نيروى انسانى وزارت كار وامور اجتماعى
نتايج طرح آمارى «بررسى مسائل كلى نيروى انسانى و اشتغال» : پرسشنامه خانوار 1361 مناطق شهرى شهرستان رى 418
معاونت فرهنگى آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام
سرزمين كرامت: 20 سرگذشت از كرامات سيدالكريم حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام 32
معتضد، خسرو
زكرياى رازى 528
معتمدى كاشانى، سيد حسين
عزادارى سنتى شيعيان در بيوت علما و حوزه هاى علميه و كشورهاى جهان565
معصومى، غلامرضا
باستانشناسى ايران (از 2407 تا 2535 شاهنشاهى) 445
معصومى، على
رى 401
معين، محمد
فرهنگ فارسى 575، 177
مقدسى، ابو عبدالله محمد بن احمد (قرن 4ق)
احسن التقاسيم فى معرفة الاقاليم
427، 426
مكى سباعى، محمد
نقش كتابخانه هاى مساجد در فرهنگ و تمدن اسلامى 631
ملازاده، كاظم
مساجد 606
ملك زاده، مهدى
تاريخ انقلاب مشروطيت ايران 87
ملك شهميرزادى، صادق
ايران در پيش از تاريخ: باستان شناسى ايران از آغاز تا سپيده دم شهر نشينى437
ملكى، على
جغرافياى تاريخى رى 671
ملويل، چ. ب.
تاريخ زمين لرزه هاى ايران 469
منجم، اسحاق بن حسين (قرن 5ق)
آكام المرجان فى ذكر المدائن المشهورة فى كل مكان 425، 424
ص: 385
منزوى، على نقى
فهرس أعلام الذريعة الى تصانيف الشيعة181
منصورى، ذبيح الله
علوم اسلامى در قرن اول هجرى566
موحد ابطحى اصفهانى، سيد محمد باقر بن مرتضى موسوى
مستدرك عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار والاقوال216
موحدى، محمد رضا
حضرت عبدالعظيم عليه السلام و رى در ادبيات
فارسى298
موسوى، سيد احمد
مجموعه عبدالعظيم عليه السلام گنجينه اى از سنت و هنر 351
برج طغرل كجاست؟ 650
موسوى، سيد محسن
آينه يادها: مناسبتهاى شمسى و قمرى در حديث و قرآن 55
موسوى، زهرا
شخصيت معنوى و علمى حضرت عبدالعظيم از ديدگاه معصومان 327
موسوى بجنوردى، كاظم
دائرة المعارف بزرگ اسلامى 515، 123
موسوى خوانسارى، ميرزا محمد باقر (م 1313ق)
روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات141
موسوى زنجانى، سيد ابراهيم
جولة فى اماكن المقدسة 112
موءذنى، جواد
تاريخ مختصر كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام كه بمناسبت جشن افتتاحيه كتابخانه تقديم ميگردد 7
دفتر ثبت كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم16
موءذنى، حسين
با كتابخانه مركزى آستان مقدس آشنا شويم271
موقوفات آستان مقدس حضرت عبدالعظيم عليه السلام 365
تاريخ زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام و امامزادگان مجاور 288
اينجا كربلاست!!! حرم حرم حسين عليه السلام است!: تاريخ زندگانى حضرت
ص: 386
عبدالعظيم عليه السلام ، امامزادگان مجاور و اشخاص مدفون اطراف بقعه 5
موءسسه فرهنگى دارالحديث
سالنامه نور 1378 151
مهريزى، مهدى
مجموعه كتابهاى چاپى و رساله ها47
مهندس، ميرزا محمد
جغرافياى دره رودبار قصران 398
مهندس الملك، ميرزا رضا خان
كليات جغرافياى ايران: مشتمل بر اوضاع طبيعى و سياسى و اقتصادى 590
مير داماد (م 1040ق)
î : مرعشى داماد، مير محمد باقر حسينى
ميرخندان، سيد حميد
سيماى رى 411
ميرزا كريمى، بهمن
خرابه هاى رى 399
ميريان، مهناز
كتابشناسى موضوعى رى: كتب چاپى، خطى، مقالات، نشريه ها، اسناد و فرامين416
ناشناس
تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب 487
حدود العالم من المشرق الى المغرب505
اربعين حديث 66
زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام 149
نسب نامه حضرت عبدالعظيم عليه السلام 50
اختيارات و وقايع ايام 62
كتابچه وقايع اتفاقيه حضرت عبدالعظيم415
سفرنامه عتبات و مكه به سال 1317158
ادعيه 64
ناصرالدين شاه قاجار
سفرنامه عتبات ناصرالدّين شاه قاجار545
سفرنامه ناصرالدين شاه 548
نائينى اردستانى كچوئى قمى، محمدعلى بن حسين
انوار المشعشعين فى ذكر شرافة قم و القميين433
نائينى صفاءالسلطنه، ميرزا على خان
گزارش كوير: سفرنامه صفاءالسلطنه نائينى (تخقه الفقراء) 592
نجاشى اسدى كوفى، ابوالعباس احمد بن على بن احمد بن عباس (م 450ق)
رجال النجاشى 136
نجف، محمد مهدى
الجامع لرواة و اصحاب الامام الرضا عليه السلام 111
نجفى، محمد جواد
ستارگان درخشان: زندگانى حضرت امام
ص: 387
حسن مجتبى عليه السلام و حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام 31
نجفى كلباسى، محمد ابراهيم بن عبدالرحيم (م 1362ق)
تذكرة العظيمية 9
نجفيان، عبدالمجيد
مسند فقهى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 358
روايات فقهى حضرت عبدالعظيم عليه السلام 311
نجم آبادى، ابوالفضل
كشكول 192
نجم الملك، عبدالغفار
سفرنامه خوزستان 542
نجمى، ناصر
ايران قديم و تهران قديم 439
نجوان، اميد
شطرنج تاريخ 330
ندوى، معين الدين
معجم الامكنة التى لها ذكر فى نزهة الخواطر611
نراقى ، ميرزا ابوالقاسم بن محمّد بن احمد
شعب المقال فى احوال الرجال164
نراقى ، ملا احمد
خزائن509
رسائل و مسائل: شامل هشتصد و پانزده سؤال و جواب و دوازده139
نسيم شمال، اشرف الدين حسنى گيلانى
بشارت از حضرت عبدالعظيم عليه السلام 282
نعمانى، ابن ابى زينب محمد بن ابراهيم (قرن 4 ق)
كتاب الغيبة188
نفيسى ، سعيد
در پيرامون تاريخ بيهقى: شامل آثار گمشده ابوالفضل بيهقى و تاريخ غزنويان519
نگهبان ، عزت اللّه
مرورى بر پنجاه سال باستان شناسى ايران 603
نمازى، شاهرودى على
مستدركات علم رجال الحديث217
نوبان ، مهرالزمان (غزاله)
وجه تسميه شهرها و روستاهاى
ايران633
نام مكانهاى جغرافيايى در بستر زمان623
نورى ، احمد
رى شهر مسمغان702
نورى طبرسى، حسين (م1320ق)
خاتمة مستدرك الوسائل121
نهچيرى ، عبدالحسين
جغرافياى تاريخى شهرها499
ص: 388
نيسابورى ، محمد بن فتال (م508ق)
روضة الواعظين 143
نيك طبع ، پروانه
رى در زمان طبرى700
واندنبرگ ، لوئى
باستان شناسى ايران باستان444
وحيد ، على
مسافر رى نشانى از تساهل و تسامح دينى 356
وحيد دامغانى ، ابراهيم
راهنماى حج و زيارتگاههاى جهان اسلام 523 ،129
ويشارد ، جان
بيست سال در ايران454
هدايتى ، محمد على
آستانه رى: مجموعه اسناد و فرامين2
آستانه شاه عبدالعظيم (ع)258
انتخابات دوره شانزدهم در شهر رى و بلوك غار و فشافويه386
هدايتى ، على اصغر
افتخار رى267
هروى، ابى الحسن على بن ابى بكر (م 611ق)
كتاب الإشارات إلى معرفة الزيارات582
همايونفرّخ ، ركن الدين
كتاب و كتابخانه هاى شاهنشاهى ايران587
همايى ، جلال الدين
تاريخ علوم اسلامى474
هيئة محمد الامين(ص)
الاماكن المقدّسة فى العالم70
يزدى مطلق (فاضل) ، محمود
سيرى در احوال و آثار و آراى حضرت عبدالعظيم عليه السلام323
يغمائى ، اسماعيل
نظرى به بازمانده يك اثر معمارى ايلخانى در رى752
يكرنگيان ، مير حسين
جغرافياى تاريخى رى - تهران397
يمانى موسوى، محمد كاظم بن ابى الفتوح بن سليمان(قرن 9ق)
النفحة العنبرية فى انساب خير البرية630
ص: 389
آخوندى، محمد
مقدمه: تحفة الاحباب فى نوادر آثار الاصحاب96
آذرنوش، آذرتاش
ترجمه: فتوح البلدان: بخش مربوط به ايران570
آرام، احمد
ترجمه: كتاب تحديد نهايات الاماكن لتصحيح مسافات المساكن584
آژند، يعقوب
مقدمه : تاريخ طبرستان و رويان و مازندران471
ترجمه: هنر و معمارى اسلامى634
آصف فكرت، محمد
ترجمه: آكام المرجان فى ذكر المدائن المشهورة فى كل مكان 424
آل سنبل، ضياء بدر
تحقيق و نشر: زاد المجتهدين فى شرح بلغة المحدثين 145
آل طالقانى، محمد حسن
تصحيح: عمدة الطالب فى انساب آل ابى طالب172
آل طعمة، سلمان هادى
تصحيح: معالم انساب الطالبيين: فى شرح كتاب (سر الانساب العلوية) 224
آيتى، محمد ابراهيم
ترجمه: البلدان 451
آيتى، عبدالمحمد
ترجمه: تقويم البلدان 490
ابراهيمى، محسن
ترجمه مقدمه: جهان نامه: متن جغرافيائى تأليف شده در 605 هجرى503
ص: 390
ابراهيمى، ابراهيم
استاد راهنما: بررسى وضعيت عوامل اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى شهر رى828
ابن طباطبا حسنى (449ق)، عبدالله شريف حسين بن محمد
استدراك و تعليق: تهذيب الانساب و نهاية الاعقاب 108
احمدى، نعمت
به كوشش و اهتمام: درر التيجان فى تاريخ بنى الاشكان: تاريخ اشكانيان 520
احمديان، مرتضى
ترجمه: كليات مفاتيح الجنان195
استادولى، حسين
تصحيح: الامالى 71
استادى، رضا
به كوشش: مزار 212
به كوشش: رسائل و مسائل: شامل هشتصد و پانزده سوءال و جواب و
دوازده139
اسدى، على هاشم
تعريب: الشيعة فى ايران: دراسة تاريخية من البداية حتى القرن التاسع 563
اسلامى، سيد حسن
ترجمه: زندگانى امام على الهادى عليه السلام 147
اسماعيليان، اسد الله
تحقيق: روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات 141
اشتهاردى، على پناه
تحقيق و تعليقه و اشراف : روضة المتقين فى شرح من لا يحضره الفقيه142
اشراقى، احسان
ترجمه: ايران در 1839 - 1840م (1255-1256ه.ق): سفارت فوق العاده كنت436
اشكورى، سيد صادق حسينى
تصحيح : جنة النعيم والعيش السليم فى احوال السيد الكريم والمحدث العليم عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى عليه السلام والتكريم12
اعلمى، حسين
مقدمه: ثواب الاعمال و عقاب الاعمال109
افشار، ايرج
به كوشش: ممالك و مسالك618
ص: 391
به اهتمام: مسالك و ممالك608
بازخوانى و بازبينى: دستور الملوك127
به كوشش: سفرنامه عتبات ناصرالدّين شاه قاجار 545
تصحيح: سفرنامه اصفهان و كاشان و قم و طهران 533
به كوشش: چهل سال تاريخ ايران در دوره پادشاهى ناصر الدين شاه 113
مقدمه: تاريخ عالم آراى عباسى 473
به كوشش: يادداشتهاى قزوينى 635، 252
اقبال، عباس
به اهتمام: معالم العلماء 225
تصحيح: تاريخ طبرستان 470، 90
اقتدارى، احمد
تصحيح و تحشيه: سفرنامه سديدالسلطنه: التدقيق فى سير الطريق544
ال طعمة، عدنان محمد
تقديم و تحقيق: خريدة القصر و جريدة العصر: فى ذكر فضلاء اهل فارس 508
الهى خراسانى، على اكبر
تقديم و اشراف: سفينة البحار و مدينة الحكم و الاثار 552، 161
الهى قمشه اى، مهدى
ترجمه: سوره مباركه انعام بانضمام دعاى توسل، زيارت عاشورا و زيارت حضرت عبدالعظيم33
ترجمه: زيارت حضرت عبدالعظيم، زيارت امام زاده حمزه و امام زاده طاهر، دعاهائى از قرآن كريم، آية الكرسى و دعاى توسل 24
ترجمه: زيارت حضرت عبدالعظيم، امامزاده حمزه، امامزاده طاهر، دعاى معراج با ترجمه فارسى 23
اميرى، منوچهر
ترجمه: سفرنامه جكسن: ايران در گذشته
و حال 540
امين، مرتضى
تصويرگر: رى 401
انصارى
تصحيح: التحصين لأسرار ما زاد من اخبار اليقين 95
تصحيح: اليقين باختصاص مولانا على عليه السلام بأميرالموءمنين 253
انصارى قمى، محمد رضا
ص: 392
تحقيق: انوار المشعشعين فى ذكر شرافة قم و القميين 433
انوشه، حسن
ويراستار: نامه شهيدى: جشن نامه استاد دكتر سيد جعفر شهيدى 624
اوردآبادى غروى، محمد على
مقدمه: مختصر بصائر الدرجات210
ايمانى، بهروز
مقدمه،تصحيح،تعليق: شرح اخبار و ابيات و امثال عربى كليله و دمنه558
بارتولد، و.
مقدمه: تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب 487
بارودى، عبدالله عمر
تحقيق: معجم السّفر 613
بجاوى، على محمد
تحقيق و تعليق: مراصد الاطلاع على أسماء الأمكنة و البقاع 601
بحرالعلوم، سيد محمد صادق
مقدمه و تعليق : سرّ السلسلة العلويّة154
مقدمه: علل الشرايع 170
تصحيح: خلاصة الاقوال فى معرفة الرجال122
تحقيق و تعليق ومقدمه: رجال الطوسى134
تصحيح: رجال العلامة الحلى135
بدره اى، فريدون
ترجمه: سفرنامه جكسن: ايران در گذشته و حال 540
برزگر، صادق
به كوشش: سفرنامه عتبات و مكه به سال 1317158
برشچفسكى
مقدمه روسى: جهان نامه: متن جغرافيائى تأليف شده در 605 هجرى503
بغدادى، سيد محمود
تحقيق: الموسوعة الرجالية الميسرة، أو، معجم رجال الوسائل 242
بقاعى، يوسف
تحقيق و فهرست: مناقب آل أبى طالب232
بوزورث، كلمنت ادموند
ويراستارى و مقدمه: جغرافياى تاريخى ايران495
بهبودى، محمد باقر
تصحيح: بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار
ص: 393
الائمة الاطهار 81
تصحيح و حواشى: ناسخ التواريخ: حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام 245
تحقيق: الصراط المستقيم الى مستحقى التقديم 166
بهنام، عيسى
ترجمه: باستان شناسى ايران باستان444
بيات، عزيز الله
مصاحبه كننده: استاد دكتر حسين
كريمان: بازگوى راز رى 641
پاينده، ابوالقاسم
ترجمه: تاريخ طبرى، يا، تاريخ الرسل و الملوك 472
پزشكيان نژاد، اسماعيل
گردآورنده: زيارتنامه حضرت عبدالعظيم، امامزاده حمزه و امامزاده طاهر29
پژوهشكده باقرالعلوم عليه السلام
تهيه: حوزه هاى علميه شيعه در گستره جهان506
پويان، انوشيروان
مقدمه: برخى از آثار بازمانده از رى قديم، بقاياى بناهاى رى كهن كه بر فراز كوهها و تپه هاى آن حدود از شاهان و امراء و بزرگان پيشين بجا مانده388
پيرنيا، على
ترجمه: بيست سال در ايران454
تابنده گنابادى رضا عليشاه، سلطان حسين
مقدمه: حدائق السياحة 504
تبريزى، ميرزا مهدى
استنساخ وتعيين مواضع: تجريد اسانيد الكافى و تنقيحها و تهذيبها 94
تسترى، محمد بن اسعد بن عبدالله
ترجمه: ممالك و مسالك 618
جانين سورديل - طومين
تحقيق: كتاب الإشارات إلى معرفة الزيارات582
جعفرى، بهراد
تصحيح: كامل الزّيارات 186
جعفريان، رسول
به كوشش: سفرنامه عتبات و مكه به سال1317158
جلالى، عباس
ترجمه: با خورشيد سامرا: تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام 80
جليلى، نعمة الله
ص: 394
تحقيق: الرواشح السماوية فى شرح الاحاديث الامامية 140
جندى، فريد عبدالعزيز
تحقيق: معجم البلدان 612
جوادى، حسن
ترجمه: بى بى شهربانو و بانو پارس662
جواهر كلام، على
ترجمه و اقتباس: ايران و مسئله ايران443
جواهرى، محمد حسن
مقدمه: بشارة المصطفى لشيعة المرتضى83
جهاندارى، كيكاووس
ترجمه: سفرنامه بلوشر 537
ترجمه: سفرنامه پولاك: ايران و ايرانيان539
جهانگير ميرزا قاجار
ترجمه با اضافات: آثار البلاد و اخبار العباد420
حافظ، محمد مطيع
تحقيق: كتاب الاربعين البلدانيّة عن اربعين من اربعين لاربعين فى أربعين581
حافظ فرمانفرمائيان
به كوشش: سفرنامه حاجى پيرزاده541
حافظيان بابلى، ابوالفضل
تحشيه: فهرست نسخه هاى خطى
كتابخانه آستانه امام زاده عبدالعظيم حسنى 344
حامد (ربانى)، اصغر
تصحيح ومقابله ومقدمه: رياض السياحه527
حرزالدين، محمد حسين
تحقيق و تعليق : مراقد المعارف فى تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين211
حسن زاده آملى
تحقيق، تصحيح و تعليق: خزائن509
حسينى، سيد جعفر
پاورقى ها: تحفة الاحباب فى نوادر آثار الاصحاب 96
حسينى جلالى، سيد محمد رضا
تحقيق: خاتمة تفصيل وسائل الشيعة الى تحصيل مسائل الشريعة 120
حسينى طهرانى، سيد هاشم
تصحيح: التوحيد 106
ص: 395
حسينى لاجوردى، سيد مهدى
تصحيح: عيون اخبار الرضا174
حق دوست، زهرا
دستيار تهيه: مساجد 606
خازن التولية، آقا شيخ على
به سعى و اهتمام: الخصائص العظيمية14
خدابخش، خداداد
ترجمه: رغه (رى) زادگاه مادر زرتشت686
خرسان، سيد محمد باقر
تصحيح: الاحتجاج 57
خرسان، سيد محمد مهدى سيد حسن
تحقيق و مقدمه: منتقلة الطالبية619، 235
مقدمه: روضة الواعظين للفتال النيسابورى143
خرسان، حسن موسوى
تصحيح: تهذيب الاحكام فى شرح المقنعة للشيخ المفيد رضوان الله عليه107
خزعلى، ابوالقاسم
اشراف: موسوعة الامام الجواد عليه السلام 241
دارن، برنهارد
به اهتمام: تاريخ طبرستان و رويان و مازندران471
دانش پژوه، محمد تقى
به كوشش نخستين: دستور الملوك127
دبيرسياقى، محمد
به كوشش: نزهة القلوب: بخش نخست از مقاله سوم 628
به كوشش: سفرنامه خوزستان542
درايتى، محمد حسين
تصحيح: الرسائل الرجالية 138
دربانى، مهدى
مقدمه: بارگاه امامزاده عبدالله (در رى): رى و جغرافيا و تحولات آن 387
ذبيحان، اسكندر
ترجمه: سفرنامه بارون فيودوركورف 1834-1835 536
رادپور، فاطمه
تصاوير: مرواريد رى: داستانى بر اساس زندگى حضرت عبدالعظيم حسنى48
راستانى، ژاله
ويراستار: جغرافياى تاريخى
شهرها499
ص: 396
رجائى، سيد مهدى
تصحيح: سراج الانساب 155
تحقيق: لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب200
تصحيح: مناهل الضرب فى انساب العرب 233
تصحيح: التعاليق الشريفة على عمدة الطالب فى نسب آل ابى طالب 104
تحقيق: الشجرة المباركة فى انساب الطالبية163
تصحيح: النفحة العنبرية فى انساب خير البرية630
تحقيق: طرائف المقال فى معرفة طبقات الرجال 168
تحقيق: المحاسن 206
تصحيح: الفخرى فى انساب الطالبيين176
رجب نيا، مسعود
ترجمه: سفرنامه كلاويخو 546
رحمان ستايش، محمد كاظم
تحقيق وتصحيح: الوجيزة فى الرجال249
رده، ابوالحسن
ترجمه: تاريخ زمين لرزه هاى ايران469
رستمى، مرتضى
عكسها از: بناى تاريخى بقعه بى بى شهربانو در رى 658
رضازاده ملك، رحيم
به اهتمام: ايران و ايرانيان: خاطرات و سفرنامه ساموئل گرين ويلز
بنجامين441
رضوانى، محمد اسماعيل
به كوشش: روزنامه شيخ فضل الله نورى820
رضوانى، هما
به كوشش: لوايح آقا شيخ فضل الله نورى 823
رفيع فر، جلال الدين
استاد راهنما: بازار رى در گذر زمان826
رمضانى، محمد
به اهتمام: تاريخ طبرستان 470، 90
رياحى، محمد امين
تصحيح: جهان نامه: متن جغرافيائى تأليف شده در 605 هجرى 503
رياحى، بزرگمهر
ترجمه: تصويرهائى از ايران485
ص: 397
زرندى، سيد محمود
تصحيح: الاختصاص 61
زرين كوب، عبدالحسين
تقريظ: علويان طبرستان 567، 171
زكى خورشيد، ابراهيم
ترجمه: دائرة المعارف الاسلامية513
زمانى نژاد، على اكبر
تصحيح: جنات النعيم فى احوال سيدنا الشريف عبدالعظيم11
زويرى، محجوب
ترجمه: جغرافياى تاريخى ايران (در قرن نهم هجرى): برگرفته از كتاب قلقشندى صبح الاعشى فى صناعة الانشاء 496
سبحانى، جعفر
اشراف: موسوعة طبقات الفقهاء243
تحت اشراف: الموسوعة الرجالية الميسرة، أو، معجم رجال الوسائل242
ستوده، منوچهر
به كوشش: حدود العالم من المشرق الى المغرب 505
تصحيح و تحشيه: تاريخ رويان468
سجادى، صادق
موءلف مدخل: دائرة المعارف بزرگ اسلامى123
سجادى، سيد حسين
كمك پديدآورنده: موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام 244
سردادور (طالب زاده)، حمزه
ترجمه: تذكره جغرافياى تاريخى ايران482
سروقد مقدم، ابوالحسن
ترجمه: تهران پايتخت دويست ساله492
سعادت نورى، حسين
ترجمه: سفرنامه ژنرال سر پرسى سايگس، يا، ده هزار ميل در ايران543
سعد، فهمى
تحقيق: آكام المرجان فى ذكر المدائن المشهورة فى كل مكان 424
سعيدى، على اصغر
ترجمه و حواشى و توضيحات: ايران امروز 1907-1906 434
ترجمه: سفرنامه اورسل 549
ترجمه: سفرنامه مادام كارلا سرنا: آدمها و آيينها در ايران 547
سقا، مصطفى
ص: 398
تحقيق: معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع 614
سمامى حائرى، محمد
به كوشش: الفهرست 578
سميعى، غلام رضا
ترجمه: مردم و ديدنيهاى ايران: سفرنامه كارلا سرنا 602
ترجمه: از خراسان تا بختيارى428
سوچك، سوات
ترجمه روسى - انگليسى: جغرافياى تاريخى ايران 495
سيدى، سيد احمد
ترجمه: تهران پايتخت دويست ساله492
شادمان، سيد ضياء الدين
مقدمه: شرح احوال حضرت عبدالعظيم عليه السلام و حضرت امامزاده حمزه عليه السلام و خدمات انجام شده در آستانه مباركه 35
شاهمرادى، سيد محمد
تصحيح: ترجمه آثار البلاد و اخبار العباد484
شائق، بهاء الدين
كمك پديدآورنده: موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام 244
شبيرى، سيد جواد
تصحيح: سفرنامه قم: از زنجان تا قم (1335ق)160
شبيرى زنجانى، سيد موسى
تحقيق: رجال النجاشى 136
شريعتمدار، ميرزا ابراهيم
تصحيح: هدية الزائرين 250
شريفى، محمود
كمك پديدآورنده: موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام 244
شعار، جعفر
ترجمه و توضيح: سفرنامه ابن حوقل: ايران در «صورة الارض» 531
شكويى، على
ترجمه: نقش كتابخانه هاى مساجد در فرهنگ و تمدن اسلامى 631
شنتاوى، احمد
ترجمه: دائرة المعارف الاسلامية513
شوراى نويسندگان
زير نظر: شهيد اردهال 822
شهيدى، سيد جعفر
ص: 399
اشراف: لغت نامه دهخدا 597
شيرازى، رضا
ويراستار: رى 401
صاحبى، عبدالعلى
ترجمه: آرامگاههاى خاندان پاك پيامبر(ص) و بزرگان صحابه و تابعين423، 54
صدرالحفاظ، سيد احمد
زير نظر: زيارتنامه آستانه رى: همراه با زندگينامه امامزادگان آن 28
صدرايى خوئى، على
به كوشش: سفرنامه عتبات157
صفائى نراقى، حسين
به سعى و اهتمام: شعب المقال فى احوال الرجال164
صنعتى زاده، همايون
ترجمه: جغرافياى تاريخى ايران495
صوتى، محمد على
به اهتمام: گنج دانش: جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران 594
طاهرى (حسرت)، سيد محمد رضا
تصحيح،تعليقات،حواشى: تذكره هفت اقليم483
طباطبائى، سيد ابوالفضل
ترجمه: سفرنامه ابودلف در ايران (در سال 341 هجرى) 532
طباطبائى، سيد محمدحسن
خط و تحرير: ترتيب اسانيد و رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب من لايحضره الفقيه102
طباطبايى بروجردى، محمد حسن
مقدمه: جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد 110
طبيبيان، سيد حميد
ترجمه: نخبة الدهر فى عجائب البرّ و البحر626
عانى، سامى مكى
تحقيق: دمية القصر و عصرة أهل العصر521
عباس، احسان
تصحيح: كتاب الرّوض المعطار فى خبر الأقطار 585
عباسى، محمد
ترجمه: سياحتنامه شاردن: دائرة المعارف تمدن ايران 554
ص: 400
عبدمنافى، سيد احمد
تصحيح: مجالس الموءمنين 598
عرفان، محمود
ترجمه: جغرافياى تاريخى سرزمين هاى خلافت شرق: بين النهرين، ايران، و آسياى مركزى از زمان فتوحات مسلمين تا ايام تيمور498
عرفانيان، غلام رضا
تصحيح: فضائل الأشهر الثلاثة 179
عطائى، محمد رضا
ترجمه: مهاجران آل ابوطالب: به انضمام (كشف الارتياب در مقدمه لباب الانساب بيهقى)621
ترجمه: تحليلى از زندگانى امام هادى عليه السلام 100
ترجمه: تحليلى از زندگانى امام حسن عسكرى عليه السلام 99
عقابى، محمد مهدى
ويرايش ادبى: مساجد 606
علامه اصفهانى، سيد ضياء الدين
تصحيح و تعليقه: مجمع الرجال204
على عسكرى، سعيد رضا
ويراستار: كيمياى محبت: يادنامه مرحوم شيخ رجبعلى خياط (نكوگويان)198
عواد، كوركيس
ترجمه: بلدان الخلافة الشرقيّة: يتناول صفة العراق و الجزيرة و ايران و أقاليم آسية الوسطى منذ الفتح الاسلامى حتى أيام تيمور452
عويناتى بلادى، عبدالزهراء
تصحيح: بلغة المحدثين 84
غفارى، على اكبر
اشراف: كامل الزّيارات 186
تصحيح: الاختصاص 61
تصحيح: كتاب الغيبة 188
تصحيح: كمال الدين و تمام النعمة196
مقدمه: التوحيد 106
تصحيح: معانى الاخبار 226
تحقيق وتصحيح: كتاب من لايحضره الفقيه190
تصحيح: الكافى 185
تصحيح: الامالى 71
غلامى، على
كمك پديدآورنده: موسوعة كلمات الامام الجواد عليه السلام 244
فانى، كامران
مصاحبه كننده: استاد دكتر حسين كريمان:
ص: 401
بازگوى راز رى 641
فتوحى، سيد على اكبر
تصحيح: تاريخ مختصر كتابخانه آستانه حضرت عبدالعظيم عليه السلام كه بمناسبت جشن افتتاحيه كتابخانه تقديم مى گردد7
فرزان، محمد
تصحيح: فتوح البلدان: بخش مربوط به ايران570
فرنسيس، بشير
ترجمه: بلدان الخلافة الشرقيّة: يتناول صفة العراق و الجزيرة و ايران وأقاليم آسية الوسطى منذ الفتح الاسلامى حتى أيام تيمور452
فياض، على اكبر
تصحيح: تاريخ بيهقى 463
قره چانلو، حسين
ترجمه: المسالك و الممالك609
ترجمه و تعليق: الاعلاق النفيسة 431
قزوينى، محمد
تقريظ: تاريخ تهران 465
قسم الدراسات الاسلامية موءسسة البعثة
تصحيح: الامالى للشيخ للصدوق73
تصحيح: الامالى 72
قميحة، مفيد محمد
شرح وتصحيح: تتمة يتيمة الدّهر فى
محاسن أهل العصر 480
قيصريه ها، غلامحسين
تحقيق: الرواشح السماوية فى شرح الاحاديث الامامية 140
تصحيح: فائق المقال فى الحديث و الرجال175
قيومى، جواد
تحقيق: الفهرست 182
تصحيح: اقبال الاعمال 69
كاتب، على بن عبدالسّلام
ترجمه: اشكال العالم 430
كتبى حسنى، شريف انس
تصحيح: تحفة الطالب بمعرفة من ينتسب الى عبدالله و أبى طالب 98
كردبچه، محمد حسين
ترجمه: سفرنامه بنجامين نخستين سفير ايالات متحده امريكا در ايران 538
ترجمه: سفرى به دربار سلطان صاحبقران 551
كريمان، حسين
به كوشش: جغرافياى دره رودبار
ص: 402
قصران398
كسمائى، نورالله
استاد راهنما: خطه رى در دوره ء آل بويه829
ترجمه: تاريخ دانشگاههاى بزرگ اسلامى467
كلهر، ميرزا رضا
به قلم: سفرنامه ناصرالدين شاه 548
كمايى فرد، سعيده
ويراسته: هنر و معمارى اسلامى634
كوه كمرى خوئى، سيد عبداللطيف حسينى
تصحيح: كفاية الأثر فى النّص على الأئمة الأثنى عشر 193
كيانفر، جمشيد
به اهتمام: گنج دانش: جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران 594
گلبن، محمد
به اهتمام: گزارش كوير: سفرنامه صفاءالسلطنه نائينى (تخقه الفقراء) 592
گيرشمن، رمن
با مقدمه: باستان شناسى ايران باستان444
لسترنج، گاى
به سعى و اهتمام: نزهة القلوب627
به اهتمام: فارس نامه 568
مجابى، سيد مهدى
استاد راهنما: منابع آب شرب شهر رى پيش از لوله كشى آب 837
مجتبوى، بتول
ويراستار: شناخت شهرهاى ايران559
مجتبوى، زهره
ويراستار: شناخت شهرهاى ايران559
مجد، غلامرضا
خط: زيارتنامه حضرت عبدالعظيم، امامزاده حمزه و امامزاده طاهر29
مجمع البحوث الاسلامية
تصحيح: سفينة البحار و مدينة الحكم و الاثار552، 161
مُحدّث، مير هاشم
به تصحيح و تكميل: آثار البلاد و اخبار العباد420
به كوشش: مرآة البلدان 600
تنظيم وتصحيح: آثار تاريخى تهران
421، 53
به تصحيح: تطبيق لُغات جُغرافيائى قديم و جديد ايران 486
ص: 403
محدث ارموى، مير جلال الدين
به اهتمام: الفصول الفخرية178
به تصحيح و اهتمام: ديوان شرف الشعراء بدرالدين قوامى رازى 522
تحقيق و مقدمه: الفهرست 578
تصحيح: كتاب الرجال 187
به سعى و اهتمام: النقض 632
محدث زاده، على
پاورقى ها: تحفة الاحباب فى نوادر آثار الاصحاب 96
محمد حسين زاده، عبدالرضا
ترجمه: تاريخ فقه شيعه 475
محمد طاهر ميرزا
ترجمه: سفرنامه اوليويه: تاريخ اجتماعى-اقتصادى ايران در دوران آغازين عصر قاجار535
محمد مراد بن عبدالرحمان
ترجمه: ترجمه آثار البلاد و اخبار العباد484
محمودى، محمد كاظم
تصحيح: كتاب المعقّبين من ولد الامام اميرالموءمنين عليه السلام 189
تصحيح: تهذيب الانساب و نهاية الاعقاب108
مختارى، رضا
تصحيح: حاشية خلاصة الاقوال 114
مدرسة الامام المهدى عليه السلام
تصحيح: مائة منقبة 202
مرسلوند، حسن
به كوشش: سفرنامه عضدالملك به عتبات 159
مرعشى نجفى، سيد محمود
اشراف: لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب200
اشراف: تهذيب الانساب و نهاية الاعقاب108
به كوشش: التحفه الجلالية فى انساب الطالبيّة97
اشراف: الشجرة المباركة فى انساب الطالبية163
اشراف: طرائف المقال فى معرفة طبقات الرجال 168
اشراف: المجدى فى انساب الطالبيين203
اشراف: انوار المشعشعين فى ذكر شرافة قم و القميين 433
ص: 404
مرعشى نجفى، آيت الله شهاب الدين
مقدمه: لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب200
مقدمه: رساله اسديّه137
تقريظ: زندگانى حضرت عبدالعظيم بن عبدالله الحسنى عليه السلام و شخصيت دو امامزاده مجاور آن20
مقدمه: طرائف المقال فى معرفة طبقات الرجال168
مقدمه: الصراط المستقيم الى مستحقى التقديم166
مقدمه: المجدى فى انساب الطالبيين203
مقدمة: الفخرى فى انساب الطالبيين176
مركز الابحاث و الدراسات الاسلامية قسم
إحياء التراث الاسلامى
اعداد و تحقيق: حاشية خلاصة الاقوال114
مساعد السلطنه، آوانس خان
ترجمه: ايران و ايرانيان: خاطرات و سفرنامه ساموئل گرين ويلز بنجامي 441
مسترحمى جرقوئى اصبهانى، سيد هداية الله
تصحيح: بهجة الآمال فى شرح زبدة المقال85
معماريان، غلامحسين
تدوين: سبك شناسى معمارى ايران
529، 152
معين، محمد
زير نظر: لغت نامه دهخدا 597
معين العلماء، آقا شيخ بهاء الدين
تصحيح: الخصائص العظيمية 14
منجد، صلاح الدين
تصحيح: فتوح البلدان 569
منزوى، على نقى
ترجمه: احسن التقاسيم فى معرفة الاقاليم 427
منصورى، فيروز
مقدّمه و تعليقات: اشكال العالم430
موحد ابطحى، سيد محمد باقر بن مرتضى
اشراف: مائة منقبة 202
استدراك: عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار و الاقوال173
موسوى جلال، فاطمه
ويراستار: شناخت شهرهاى ايران559
موسوى كرمانى، سيد حسين
ص: 405
تحقيق وتعليقه و اشراف: روضة المتقين
فى شرح من لا يحضره الفقيه 142
مهدوى دامغانى، احمد
تحقيق: المجدى فى انساب الطالبيين203
موءذنى، على
ويراستار: مرواريد رى: داستانى بر اساس زندگى حضرت عبدالعظيم حسنى48
موءسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث
تصحيح: مسائل على بن جعفر و مستدركاتها215
تصحيح: خاتمة مستدرك الوسائل121
تحقيق: نقد الرجال 247
تحقيق: منتهى المقال فى احوال الرجال237
تصحيح: إعلام الورى بأعلام الهدى68
موءسسه آية الله العظمى بروجردى
تحقيق،تصحيح،تنظيم: كشكول192
موءسسة الامام المهدى عليه السلام
تحقيق: مستدرك عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار والاقوال216
تحقيق: عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الايات و الاخبار و الاقوال173
ميانجى، سيد ابراهيم
تصحيح: بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار 81
ميانجى، على احمد
تعليقات: معادن الحكمة فى مكاتيب الائمة223
مير حسين شاه
ترجمه: تعليقات بر حدود العالم من
المشرق الى المغرب 487
ميراحمدى، مريم
تصحيح و حواشى: تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب 487
ميرانصارى، على
به كوشش: پژوهشى در شاهنامه؛ در باب رى، پهنه تهران، البرز، مازندران طبرستان، مازندران مغرب و مازندران مشرق در شاهنامه389
مينورسكى، ولاديمير
تعليقات: تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب 487
تعليقات و تحقيقات: سفرنامه ابودلف در
ص: 406
ايران (در سال 341 هجرى) 532
ناتل خانلرى، پرويز
اقتباس و نگارش: شاهكارهاى هنر ايران557
نجفى، محمد جواد
تحرير وتصحيح: اختران تابناك، يا، كشف الكواكب زندگانى مشاهير امام زادگان59
نحوى، محمد على
تصحيح: شعب المقال فى احوال الرجال164
ندوى، سيد سليمان
مقدمه: معجم الامكنة التى لها ذكر فى نزهة الخواطر 611
نقوى، سيد طيب رضا
ترجمه: مزارات اهلبيت عليهم السلام
605، 214
نوائى، عبدالحسين
به كوشش: مرآة البلدان 600
مقدمه: گنج دانش: جغرافياى تاريخى شهرهاى ايران 594
نورصادقى، حسين
ترجمه: سفرنامه اوژن فلاندن به ايران534
نورى همدانى، حسن
بخط وتحرير: رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب التهذيب للشيخ للطوسى قدس سره133
خط و تحرير: رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب رجال الكشى، فهرست الشيخ النجاشى131
خط و تحرير: رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب الكافى للشيخ الكلينى قدس سره 132
خط و تحرير: ترتيب اسانيد و رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب من لايحضره الفقيه102
نهچيرى، اصغر
ويراستار: مقدمه اى بر جغرافياى تاريخى ايران617
نيكلسون، آلن
به اهتمام: فارس نامه 568
واعظ زاده خراسانى، محمد
تقديم: رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب رجال الكشى، فهرست الشيخ النجاشى131
ص: 407
تقديم: رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب الكافى للشيخ الكلينى قدس سره132
تقديم: رجال اسانيد او طبقات رجال كتاب التهذيب للشيخ للطوسى قدس سره 133
تقديم: ترتيب اسانيد و رجال اسانيد (او طبقات رجال) كتاب من لايحضره الفقيه102
وثوقى خزائى، فاطمه
ترجمه: تهران پايتخت دويست ساله492
وحيد مازندرانى، غلامعلى
ترجمه: ايران و قضيه ايران442
ورهام، غلام رضا
تصحيح و حواشى: تعليقات بر حدود العالم من المشرق الى المغرب 487
تصحيح و حواشى: سفرنامه اوليويه:
تاريخ اجتماعى-اقتصادى ايران در دوران آغازين عصر قاجار535
هادى، يوسف
تحقيق: كتاب البلدان 583
هادى پور، عظيم
به خط: زيارت نامه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام (امامزاده حمزه و امامزاده طاهر)26
هزار، عليرضا
تصحيح: تذكرة العظيمية9
ياسرى، محمود
تحت نظر و مراقبت: موائد الكريم لزوّار عبدالعظيم 49
يونسى، عبدالحميد
ترجمه: دائرة المعارف الاسلامية513
ص: 408