سفيان بزوفرى كه مى گفت حضرت صادق عليه السلام مى خواند اين دعا را در اين روز و فرموده كه اين دعا از دعاهاى روز سوم شعبان است و آن روز ولادت حسين عليه السلام است

حق رحمت بى پايانت اى مهربانترين مهربانان عالم.

فِيهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ

وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ

بخواند دعاى چهل و سوم صحيفه كامله را در وقت رؤيت هلال سيد بن طاوس روايت كرده كه روزى حضرت امام زين العابدين عليه السلام در راهى مى گذشت كه نظر كرد به هلال ماه رمضان پس آن حضرت ايستاد و گفت

أَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِيعُ الدَّائِبُ السَّرِيعُ الْمُتَرَدِّدُ فِي مَنَازِلِ التَّقْدِيرِ الْمُتَصَرِّفُ فِي فَلَكِ التَّدْبِيرِ

آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِكَ الظُّلَمَ وَ أَوْضَحَ بِكَ الْبُهَمَ وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آيَاتِ مُلْكِهِ وَ عَلاَمَةً مِنْ عَلاَمَاتِ سُلْطَانِهِ

فَحَدَّ بِكَ الزَّمَانَ وَ امْتَهَنَكَ بِالْكَمَالِ وَ النُّقْصَانِ وَ الطُّلُوعِ وَ الْأُفُولِ وَ الْإِنَارَةِ وَ الْكُسُوفِ

فِي كُلِّ ذَلِكَ أَنْتَ لَهُ مُطِيعٌ وَ إِلَى إِرَادَتِهِ سَرِيعٌ

سُبْحَانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِكَ وَ أَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِي شَأْنِكَ جَعَلَكَ مِفْتَاحَ شَهْرٍ حَادِثٍ لِأَمْرٍ حَادِثٍ

فَأَسْأَلُ اللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكَ وَ خَالِقِي وَ خَالِقَكَ وَ مُقَدِّرِي وَ مُقَدِّرَكَ وَ مُصَوِّرِي وَ مُصَوِّرَكَ

أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ يَجْعَلَكَ هِلاَلَ بَرَكَةٍ لاَ تَمْحَقُهَا الْأَيَّامُ وَ طَهَارَةٍ لاَ تُدَنِّسُهَا الْآثَامُ

هِلاَلَ أَمْنٍ مِنَ الْآفَاتِ وَ سَلاَمَةٍ مِنَ السَّيِّئَاتِ هِلاَلَ سَعْدٍ لاَ نَحْسَ فِيهِ وَ يُمْنٍ لاَ نَكَدَ مَعَهُ

وَ يُسْرٍ لاَ يُمَازِجُهُ عُسْرٌ وَ خَيْرٍ لاَ يَشُوبُهُ شَرٌّ

هِلاَلَ أَمْنٍ وَ إِيمَانٍ وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسَانٍ وَ سَلاَمَةٍ وَ إِسْلاَمٍ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ طَلَعَ عَلَيْهِ وَ أَزْكَى مَنْ نَظَرَ إِلَيْهِ وَ أَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ

وَ وَفِّقْنَا اللَّهُمَّ فِيهِ لِلطَّاعَةِ وَ التَّوْبَةِ

وَ اعْصِمْنَا فِيهِ مِنَ الْآثَامِ وَ الْحَوْبَةِ وَ أَوْزِعْنَا فِيهِ شُكْرَ النِّعْمَةِ وَ أَلْبِسْنَا فِيهِ جُنَنَ الْعَافِيَةِ

وَ أَتْمِمْ عَلَيْنَا بِاسْتِكْمَالِ طَاعَتِكَ فِيهِ الْمِنَّةَ

إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ الْحَمِيدُ

وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ

وَ اجْعَلْ لَنَا فِيهِ عَوْناً مِنْكَ عَلَى مَا نَدَبْتَنَا إِلَيْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طَاعَتِكَ وَ تَقَبَّلْهَا

إِنَّكَ الْأَكْرَمُ مِنْ كُلِّ كَرِيمٍ وَ الْأَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ آمِينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِين

سالم دار

و درياب ما را از آن و سالم دار براى ما را راحتى و عافيت از جانب تو بدرستى كه تو بر هر چيز توانايى اى بخشاينده مهربان.

اى ماه آسمانى اى مخلوق و فرمانبر ايزد اى آنكه در منازل فلكى به تقدير الهى شتابان شبان و روزان مى گردى و در مدار آسمانى به طاعت حق دايم دور مى زنى

من به خدايى كه شبان تار را به تو روشن داشته و راههاى مبهم و ناپيدا را به تو پيدا ساخته ايمان آورده ام كه تو را يكى از آيات قدرت و ادله سلطنت خويش قرار داد

و حدود زمان را به سير تو بر بندگان معين فرمود و فقر و حاجتت را به زيادت و نقصان و طلوع و غروب و روشنى و خسوف بر خلق آشكارا كرد

و در تمام اين حالات تو فرمانبردار خدايى و به اراده او مى شتابى

منزه است خداى كه چگونه شگفت تدبيرى در كار آفرينش تو كرد و لطف و زيبايى صنع خويش را نمودار ساخت تو را كليد قفل بسته زمان و ظهورت را هر ماه نو براى تاريخ و تعيين حادثه نو قرار داد

پس اى ماه نو من از خداى مربى من و تو و آفريننده ما و نظم و تقدير فرماى امور ما و صورت آفرين ما درخواست مى كنم

كه درود بر محمد و آلش فرستد

و تو را ماه با بركتى بر ما قرار دهد كه آن بركت را روزگاران محو نگرداند و پاكى از آلايش عطا كند كه ديگر هرگز آن را گناهان به

پليدى نيالايد

ماه ايمنى از آفات و سلامتى از زشتى و سيئات گرداند ماه سعد و سعادت بى هيچ نحوست ماه ميمنت و مسرت بى هيچ رنج و زحمت مقرر فرمايد

و همه كار را در اين ماه بر ماه سهل و آسان و بى هيچگونه سختى و مشقت و با خير و بدون شر بگرداند

و در اين ماه امن و امان و نعمت و احسان و سلامتى و تسليم حكم يزدان نصيب ما گرداند

پروردگارا بر محمد و آلش درود فرست

و ما را از بهترين كسان كه ماه بر آنها طلوع مى كند و نيكوتر مردمان كه به ماه مى نگرند قرار ده و سعادتمندتر كسى كه تو را در اين ماه پرستش مى كند گردان

و اى خدا به ما توفيق طاعت و توبه از گناهان عطا كن

و از خطا و عصيان در آتيه محفوظ دار و در اين ماه به ما شكر نعمت خود بياموز و لباس عافيت بپوشان

و به استكمال نفس در طاعتت نعمت را بر ما به حد كمال رسان كه تو نعمت بخش و ستوده صفاتى

و درود خداى بر محمد (ص) و آل پاكش باد

و اى خدا تو بر آنچه از طاعتت ما را بر آن دعوت فرموده اى اعانت فرماى و طاعت ما را بپذير

كه تو كريمترين كريمانى و مهربانترين مهربانان عالمى فرمان تو را اجابت كرديم اى پروردگار عالميان.

وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ

و به روايت ديگر

يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ يَا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ

يَا مُحَوِّلَ ( الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ)

كذا في زاد المعاد چون چنين كنى گناهان پنجاه ساله تو آمرزيده شود

و بسيار بگو يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَام

نيست كه شريك ندارد يكتا و بى نياز است همسر و فرزند نگيرد

گواهى مى دهم كه معبود حقى جز پروردگار يگانه نيست كه شريك ندارد

يكتا و بى نياز است فرزند ندارد و فرزند نبوده و نباشد برايش همتا احدى

گواهم كه نيست معبود حقى جز خداى يگانه كه شريك ندارد از اوست ملك و پادشاهى و ستايش و حمد مرا او راست

زنده كند و بميراند و او زنده است نميرد به دست اوست خير و او بر هر چيز تواناست

بس است مر خدا را و كافى است شنود خدا از هر كه دعا كند نيست وراء خدا نهايتى

گواهى دهم براى خدا بدانچه دعوت كرده و به اينكه بيزار است از هر كه تبرى جويد و اينكه از خداست آخرت و دنيا.

هر دو را به ايشان عطا مى كند و هر كه را خواهد عقيم و بى فرزند گرداند پس حضرت فرمود كه اگر كسى درد سر داشته باشد و از اين آب بياشامد صداع او ساكن گردد به قدرت الهى و اگر درد چشم داشته باشد و در چشمهاى خود قطره اى از اين آب بچكاند و بياشامد و چشمهاى خود را از آن آب بشويد به اذن خداى تعالى شفا يابد و آشاميدن از آن آب بن دندانها را محكم گرداند و دهان را خوشبو كند و لعاب بن دندانها را كم كند و بلغم را كم كند و تخمه و امتلا به سبب خوردن طعام و آشاميدن آب بهم نرساند و از بادهاى قولنج و غير آن متاذى نگردد و درد پشت و درد شكم بهم نرساند و از زكام آزار نكشد و درد دندان بهم نرساند و درد معده و كرم معده را زائل گرداند و محتاج به حجامت نگردد و از مرض بواسير و خارش بدن و آبله و ديوانگى و خوره و پيسى و رعاف و قى نجات يابد و كور و لال و كر و زمين گير نشود و آب سياه در ديده اش نزول نكند و دردى كه موجب افطار روزه و نقصان نماز او باشد او را عارض نگردد و از وسوسه هاى جنيان و شياطين متاذى نگردد پس حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود كه جبرئيل گفت هر كه از اين آب بياشامد و به جميع دردهائى كه در مردم مى باشد مبتلا باشد موجب شفا از جميع آنها گردد پس جبرئيل گفت به حق خداوندى كه ترا به راستى فرستاده

هر كه اين آيات را بر اين آب بخواند و بياشامد حق تعالى دلش را مملو گرداند از نور و روشنى و الهام خود را در دل او وارد سازد و حكمت بر زبان او جارى گرداند و پر كند دل او را از فهم و بينائى و به او عطا كند از كرامتها آنچه به احدى از عالميان عطا نكرده باشد و هزار مغفرت و هزار رحمت بر او بفرستد و غش و خيانت و غيبت و حسد و بغى و كبر و بخل و حرص و غضب را از دل او بردارد و از عداوت و دشمنى مردم و بدگويى ايشان نجات يابد و موجب شفاء جميع امراض او گردد مؤلف گويد كه اين روايت مشهور به عبد الله بن عمر منتهى مى شود و به اين سبب سندش ضعيف است و فقير به خط شيخ شهيد ديدم كه اين روايت را از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده بود با همين خواص و سوره ها اما آيات و اذكار را به اين روش روايت كرده است كه مى خوانى بر آب نيسان فاتحة الكتاب و آية الكرسي و قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ و سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ هر يك را هفتاد مرتبه و مى گويى هفتاد مرتبه

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ

و هفتاد مرتبه

اللَّهُ أَكْبَرُ

و هفتاد مرتبه

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و هفتاد مرتبه

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ

و در خواص آن مذكور است كه اگر در زندان باشد و از آن بياشامد

از حبس نجات يابد و سردى بر طبع او غالب نگردد و اكثر آن خواص كه مذكور شد در اين روايت نيز مذكور است و آب باران مطلقا مبارك است و منفعت دارد خواه در نيسان ببارد و خواه در غير آن چنانچه در حديث معتبر از حضرت أمير المؤمنين عليه السلام منقول است كه بياشاميد آب آسمان را كه پاك كننده بدن شما است و دردها را دفع مى كند چنانچه حق تعالى مى فرمايد وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدَامَ يعنى مى فرستد حق تعالى بر شما از آسمان آبى براى آنكه پاك گرداند شما را به آن و ببرد از شما وسوسه شيطان را و دلهاى شما را محكم گرداند و ثابت گرداند به آن قدمهاى شما را و در عمل نيسان بهتر آن است كه اگر جمعى خوانند هر يك مجموع آن سوره ها و اذكار را هفتاد مرتبه بخوانند و از براى آنها كه مى خوانند فايده اش عظيمتر و ثوابش بيشتر است و در اين سالها بعد از بيست و سه روز كه از نوروز بگذرد تقريبا داخل نيسان ماه رومى مى شوند و ماه نيسان سى روز است

زوال داخل شود نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتى كه ركوع و سجودشان را نيكو كند و در موضع خلوتى باشد كه چيزى او را مشغول نسازد و انسانى با او تكلم ننمايد پس چون از نماز فارغ شود رو به قبله كند و بخواند حمد را صد مرتبه و سوره اخلاص را صد مرتبه و آية الكرسي را ده مرتبه و بعد از اينها بخواند سوره انعام و بني إسرائيل و كهف و لقمان و يس و صافات و حم سجدة و حمعسق و حم دخان و فتح و واقعه و ملك و ن و إذا السماء انشقت و ما بعدش را تا آخر قرآن و چون از اينها فارغ شود بگويد در حالتى كه رو به قبله باشد

صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِيمُ الَّذِي لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ

ذُو الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ الْحَلِيمُ الْكَرِيمُ

الَّذِي لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ الْبَصِيرُ الْخَبِيرُ

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلاَئِكَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قَائِماً بِالْقِسْطِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْكِرَامُ وَ أَنَا عَلَى ذَلِكَ مِنَ الشَّاهِدِينَ

اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ وَ لَكَ الْمَجْدُ وَ لَكَ الْعِزُّ وَ لَكَ الْفَخْرُ وَ لَكَ الْقَهْرُ وَ لَكَ النِّعْمَةُ

وَ لَكَ الْعَظَمَةُ وَ لَكَ الرَّحْمَةُ وَ لَكَ الْمَهَابَةُ وَ لَكَ السُّلْطَانُ

وَ لَكَ الْبَهَاءُ وَ لَكَ الاِمْتِنَانُ وَ لَكَ التَّسْبِيحُ وَ لَكَ التَّقْدِيسُ وَ لَكَ التَّهْلِيلُ وَ لَكَ التَّكْبِيرُ

وَ لَكَ مَا يُرَى وَ لَكَ مَا لاَ يُرَى وَ لَكَ مَا فَوْقَ السَّمَاوَاتِ الْعُلَى

وَ لَكَ مَا تَحْتَ الثَّرَى وَ لَكَ الْأَرَضُونَ السُّفْلَى وَ لَكَ الْآخِرَةُ وَ الْأُولَى

وَ لَكَ مَا تَرْضَى بِهِ مِنَ الثَّنَاءِ وَ

الْحَمْدِ وَ الشُّكْرِ وَ النَّعْمَاءِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى جَبْرَئِيلَ أَمِينِكَ عَلَى وَحْيِكَ وَ الْقَوِيِّ عَلَى أَمْرِكَ

وَ الْمُطَاعِ فِي سَمَاوَاتِكَ وَ مَحَالِّ كَرَامَاتِكَ الْمُتَحَمِّلِ لِكَلِمَاتِكَ النَّاصِرِ لِأَنْبِيَائِكَ الْمُدَمِّرِ لِأَعْدَائِكَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مِيكَائِيلَ مَلَكِ رَحْمَتِكَ وَ الْمَخْلُوقِ لِرَأْفَتِكَ وَ الْمُسْتَغْفِرِ الْمُعِينِ لِأَهْلِ طَاعَتِكَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى إِسْرَافِيلَ حَامِلِ عَرْشِكَ وَ صَاحِبِ الصُّورِ الْمُنْتَظِرِ لِأَمْرِكَ الْوَجِلِ الْمُشْفِقِ مِنْ خِيفَتِكَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى حَمَلَةِ الْعَرْشِ الطَّاهِرِينَ وَ عَلَى السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ الطَّيِّبِينَ وَ عَلَى مَلاَئِكَتِكَ الْكِرَامِ الْكَاتِبِينَ

وَ عَلَى مَلاَئِكَةِ الْجِنَانِ وَ خَزَنَةِ النِّيرَانِ وَ مَلَكِ الْمَوْتِ وَ الْأَعْوَانِ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى أَبِينَا آدَمَ بَدِيعِ فِطْرَتِكَ الَّذِي كَرَّمْتَهُ بِسُجُودِ مَلاَئِكَتِكَ وَ أَبَحْتَهُ جَنَّتَكَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى أُمِّنَا حَوَّاءَ الْمُطَهَّرَةِ مِنَ الرِّجْسِ الْمُصَفَّاةِ مِنَ الدَّنَسِ الْمُفَضَّلَةِ مِنَ الْإِنْسِ الْمُتَرَدِّدَةِ بَيْنَ مَحَالِّ الْقُدْسِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى هَابِيلَ وَ شَيْثٍ وَ إِدْرِيسَ وَ نُوحٍ وَ هُودٍ وَ صَالِحٍ

وَ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ يُوسُفَ وَ الْأَسْبَاطِ وَ لُوطٍ وَ شُعَيْبٍ

وَ أَيُّوبَ وَ مُوسَى وَ هَارُونَ وَ يُوشَعَ وَ مِيشَا وَ الْخِضْرِ وَ ذِي الْقَرْنَيْنِ

وَ يُونُسَ وَ إِلْيَاسَ وَ الْيَسَعِ وَ ذِي الْكِفْلِ وَ طَالُوتَ وَ دَاوُدَ وَ سُلَيْمَانَ وَ زَكَرِيَّا وَ شَعْيَا وَ يَحْيَى

وَ تُورَخَ وَ مَتَّى وَ إِرْمِيَا وَ حَيْقُوقَ وَ دَانِيَالَ وَ عُزَيْرٍ وَ عِيسَى

وَ شَمْعُونَ وَ جِرْجِيسَ وَ الْحَوَارِيِّينَ وَ الْأَتْبَاعِ وَ خَالِدٍ وَ حَنْظَلَةَ وَ لُقْمَانَ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

كَمَا صَلَّيْتَ وَ رَحِمْتَ (وَ تَرَحَّمْتَ) وَ بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الْأَوْصِيَاءِ وَ السُّعَدَاءِ وَ الشُّهَدَاءِ وَ أَئِمَّةِ الْهُدَى

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الْأَبْدَالِ وَ الْأَوْتَادِ وَ السُّيَّاحِ

وَ الْعُبَّادِ وَ الْمُخْلِصِينَ وَ الزُّهَّادِ وَ أَهْلِ الْجِدِّ وَ الاِجْتِهَادِ

وَ اخْصُصْ مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَيْتِهِ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِكَ وَ أَجْزَلِ كَرَامَاتِكَ وَ بَلِّغْ رُوحَهُ وَ جَسَدَهُ مِنِّي تَحِيَّةً وَ سَلاَماً

وَ زِدْهُ فَضْلاً وَ شَرَفاً وَ كَرَماً حَتَّى تُبَلِّغَهُ أَعْلَى دَرَجَاتِ أَهْلِ الشَّرَفِ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلِينَ وَ الْأَفَاضِلِ الْمُقَرَّبِينَ

اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى مَنْ سَمَّيْتُ وَ مَنْ لَمْ أُسَمِّ مِنْ مَلاَئِكَتِكَ وَ أَنْبِيَائِكَ وَ رُسُلِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ

وَ أَوْصِلْ صَلَوَاتِي إِلَيْهِمْ وَ إِلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ اجْعَلْهُمْ إِخْوَانِي فِيكَ وَ أَعْوَانِي عَلَى دُعَائِكَ

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَشْفِعُ بِكَ إِلَيْكَ وَ بِكَرَمِكَ إِلَى كَرَمِكَ

وَ بِجُودِكَ إِلَى جُودِكَ وَ بِرَحْمَتِكَ إِلَى رَحْمَتِكَ وَ بِأَهْلِ طَاعَتِكَ إِلَيْكَ

وَ أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ بِكُلِّ مَا سَأَلَكَ بِهِ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِنْ مَسْأَلَةٍ شَرِيفَةٍ غَيْرِ مَرْدُودَةٍ

وَ بِمَا دَعَوْكَ بِهِ مِنْ دَعْوَةٍ مُجَابَةٍ غَيْرِ مُخَيَّبَةٍ

يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا حَلِيمُ يَا كَرِيمُ يَا عَظِيمُ يَا جَلِيلُ يَا مُنِيلُ يَا جَمِيلُ

يَا كَفِيلُ يَا وَكِيلُ يَا مُقِيلُ يَا مُجِيرُ يَا خَبِيرُ يَا مُنِيرُ يَا مُبِيرُ يَا مَنِيعُ يَا مُدِيلُ يَا مُحِيلُ

يَا كَبِيرُ يَا قَدِيرُ يَا بَصِيرُ يَا شَكُورُ يَا بَرُّ يَا طُهْرُ يَا طَاهِرُ يَا قَاهِرُ يَا ظَاهِرُ يَا بَاطِنُ

يَا سَاتِرُ يَا مُحِيطُ يَا مُقْتَدِرُ يَا حَفِيظُ يَا مُتَجَبِّرُ يَا قَرِيبُ يَا وَدُودُ يَا حَمِيدُ يَا مَجِيدُ يَا مُبْدِئُ

يَا مُعِيدُ يَا شَهِيدُ يَا مُحْسِنُ يَا مُجْمِلُ يَا مُنْعِمُ يَا مُفْضِلُ يَا قَابِضُ يَا بَاسِطُ يَا هَادِي يَا مُرْسِلُ

يَا مُرْشِدُ يَا مُسَدِّدُ يَا مُعْطِي يَا مَانِعُ يَا دَافِعُ يَا رَافِعُ يَا بَاقِي يَا وَاقِي يَا خَلاَّقُ

يَا وَهَّابُ يَا تَوَّابُ يَا فَتَّاحُ يَا نَفَّاحُ يَا مُرْتَاحُ يَا مَنْ بِيَدِهِ كُلُّ مِفْتَاحٍ يَا نَفَّاعُ يَا رَءُوفُ يَا عَطُوفُ

يَا كَافِي يَا شَافِي يَا

مُعَافِي يَا مُكَافِي يَا وَفِيُّ يَا مُهَيْمِنُ يَا عَزِيزُ يَا جَبَّارُ يَا مُتَكَبِّرُ يَا سَلاَمُ

يَا مُؤْمِنُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا نُورُ يَا مُدَبِّرُ يَا فَرْدُ يَا وِتْرُ يَا قُدُّوسُ يَا نَاصِرُ يَا مُونِسُ

يَا بَاعِثُ يَا وَارِثُ يَا عَالِمُ يَا حَاكِمُ يَا بَادِي يَا مُتَعَالِي يَا مُصَوِّرُ يَا مُسَلِّمُ يَا مُتَحَبِّبُ

يَا قَائِمُ يَا دَائِمُ يَا عَلِيمُ يَا حَكِيمُ يَا جَوَادُ يَا بَارِئُ يَا بَارُّ يَا سَارُّ

يَا عَدْلُ يَا فَاصِلُ يَا دَيَّانُ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ يَا سَمِيعُ يَا بَدِيعُ يَا خَفِيرُ يَا مُعِينُ (مُغَيِّرُ)

يَا نَاشِرُ يَا غَافِرُ يَا قَدِيمُ يَا مُسَهِّلُ يَا مُيَسِّرُ يَا مُمِيتُ يَا مُحْيِي يَا نَافِعُ يَا رَازِقُ

يَا مُقْتَدِرُ (مُقَدِّرُ) يَا مُسَبِّبُ يَا مُغِيثُ يَا مُغْنِي يَا مُقْنِي يَا خَالِقُ يَا رَاصِدُ

يَا وَاحِدُ يَا حَاضِرُ يَا جَابِرُ يَا حَافِظُ يَا شَدِيدُ يَا غِيَاثُ يَا عَائِدُ يَا قَابِضُ

يَا مَنْ عَلاَ فَاسْتَعْلَى فَكَانَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى يَا مَنْ قَرُبَ فَدَنَا وَ بَعُدَ فَنَأَى وَ عَلِمَ السِّرَّ وَ أَخْفَى

يَا مَنْ إِلَيْهِ التَّدْبِيرُ وَ لَهُ الْمَقَادِيرُ وَ يَا مَنِ الْعَسِيرُ عَلَيْهِ سَهْلٌ يَسِيرٌ يَا مَنْ هُوَ عَلَى مَا يَشَاءُ قَدِيرٌ

يَا مُرْسِلَ الرِّيَاحِ يَا فَالِقَ الْإِصْبَاحِ يَا بَاعِثَ الْأَرْوَاحِ يَا ذَا الْجُودِ وَ السَّمَاحِ

يَا رَادَّ مَا قَدْ فَاتَ يَا نَاشِرَ الْأَمْوَاتِ يَا جَامِعَ الشَّتَاتِ يَا رَازِقَ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

وَ يَا فَاعِلَ مَا يَشَاءُ كَيْفَ يَشَاءُ وَ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ

يَا حَيّاً حِينَ لاَ حَيَّ يَا حَيُّ يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى يَا حَيُّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ

يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ

وَ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

كَمَا صَلَّيْتَ وَ

بَارَكْتَ وَ رَحِمْتَ (تَرَحَّمْتَ) عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ

وَ ارْحَمْ ذُلِّي وَ فَاقَتِي وَ فَقْرِي وَ انْفِرَادِي وَ وَحْدَتِي وَ خُضُوعِي بَيْنَ يَدَيْكَ وَ اعْتِمَادِي عَلَيْكَ وَ تَضَرُّعِي إِلَيْكَ

أَدْعُوكَ دُعَاءَ الْخَاضِعِ الذَّلِيلِ الْخَاشِعِ الْخَائِفِ الْمُشْفِقِ الْبَائِسِ الْمَهِينِ الْحَقِيرِ الْجَائِعِ الْفَقِيرِ الْعَائِذِ الْمُسْتَجِيرِ

الْمُقِرِّ بِذَنْبِهِ الْمُسْتَغْفِرِ مِنْهُ الْمُسْتَكِينِ لِرَبِّهِ دُعَاءَ مَنْ أَسْلَمَتْهُ ثِقَتُهُ (نَفْسُهُ)

وَ رَفَضَتْهُ أَحِبَّتُهُ وَ عَظُمَتْ فَجِيعَتُهُ دُعَاءَ حَرِقٍ حَزِينٍ ضَعِيفٍ مَهِينٍ بَائِسٍ مُسْتَكِينٍ بِكَ مُسْتَجِيرٍ

اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُكَ بِأَنَّكَ مَلِيكٌ وَ أَنَّكَ مَا تَشَاءُ مِنْ أَمْرٍ يَكُونُ وَ أَنَّكَ عَلَى مَا تَشَاءُ قَدِيرٌ

وَ أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ هَذَا الشَّهْرِ الْحَرَامِ وَ الْبَيْتِ الْحَرَامِ وَ الْبَلَدِ الْحَرَامِ وَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ

وَ الْمَشَاعِرِ الْعِظَامِ وَ بِحَقِّ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ وَ آلِهِ السَّلاَمُ

يَا مَنْ وَهَبَ لِآدَمَ شَيْثاً وَ لِإِبْرَاهِيمَ إِسْمَاعِيلَ وَ إِسْحَاقَ وَ يَا مَنْ رَدَّ يُوسُفَ عَلَى يَعْقُوبَ

وَ يَا مَنْ كَشَفَ بَعْدَ الْبَلاَءِ ضُرَّ أَيُّوبَ يَا رَادَّ مُوسَى عَلَى أُمِّهِ وَ زَائِدَ الْخِضْرِ فِي عِلْمِهِ

وَ يَا مَنْ وَهَبَ لِدَاوُدَ سُلَيْمَانَ وَ لِزَكَرِيَّا يَحْيَى وَ لِمَرْيَمَ عِيسَى

يَا حَافِظَ بِنْتِ شُعَيْبٍ وَ يَا كَافِلَ وَلَدِ أُمِّ مُوسَى (عَنْ وَالِدَتِهِ)

أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي كُلَّهَا وَ تُجِيرَنِي مِنْ عَذَابِكَ

وَ تُوجِبَ لِي رِضْوَانَكَ وَ أَمَانَكَ وَ إِحْسَانَكَ وَ غُفْرَانَكَ وَ جِنَانَكَ

وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَفُكَّ عَنِّي كُلَّ حَلْقَةٍ بَيْنِي وَ بَيْنَ مَنْ يُؤْذِينِي وَ تَفْتَحَ لِي كُلَّ بَابٍ

وَ تُلَيِّنَ لِي كُلَّ صَعْبٍ وَ تُسَهِّلَ لِي كُلَّ عَسِيرٍ وَ تُخْرِسَ عَنِّي كُلَّ نَاطِقٍ بِشَرٍّ وَ تَكُفَّ عَنِّي كُلَّ بَاغٍ

وَ تَكْبِتَ (عَنِّي) كُلَّ عَدُوٍّ لِي وَ حَاسِدٍ وَ تَمْنَعَ مِنِّي كُلَّ ظَالِمٍ وَ تَكْفِيَنِي كُلَّ عَائِقٍ يَحُولُ بَيْنِي وَ بَيْنَ حَاجَتِي

وَ يُحَاوِلُ أَنْ يُفَرِّقَ بَيْنِي

وَ بَيْنَ طَاعَتِكَ وَ يُثَبِّطَنِي عَنْ عِبَادَتِكَ

يَا مَنْ أَلْجَمَ الْجِنَّ الْمُتَمَرِّدِينَ وَ قَهَرَ عُتَاةَ الشَّيَاطِينِ وَ أَذَلَّ رِقَابَ الْمُتَجَبِّرِينَ

وَ رَدَّ كَيْدَ الْمُتَسَلِّطِينَ عَنِ الْمُسْتَضْعَفِينَ أَسْأَلُكَ بِقُدْرَتِكَ عَلَى مَا تَشَاءُ

وَ تَسْهِيلِكَ لِمَا تَشَاءُ كَيْفَ تَشَاءُ أَنْ تَجْعَلَ قَضَاءَ حَاجَتِي فِيمَا تَشَاءُ

پس سجده كن بر زمين و بر خاك بگذار دو طرف روى خود را و بگو

اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَ بِكَ آمَنْتُ فَارْحَمْ ذُلِّي وَ فَاقَتِي وَ اجْتِهَادِي وَ تَضَرُّعِي وَ مَسْكَنَتِي وَ فَقْرِي إِلَيْكَ يَا رَبِ

و كوشش كن كه اشك بريزد چشمهاى تو اگر چه بقدر سر مگسى (سوزنى) باشد بدرستى كه اين علامت استجابت است

شود و آنچه ديده نشود و آنچه فوق آسمانهاى بلند

و زمينهاى پست و هر چه زير زمين است و دنيا و آخرت همه از توست

و هر حمد و ثناء و شكر بر نعماء كه تو پسندى خاص توست

اى خدا درود فرست بر جبرئيل كه امين وحى است و در اطاعت امرت نيرومند

و در سماوات و مقامات عالى از جانبت فرمانده مطاع است و نگهبان سخنان وحى و يارى كننده پيغمبران و هلاك كننده دشمنان توست

اى خدا درود فرست بر ميكائيل كه فرشته رحمت است و براى ظهور رأفتت خلق شده و آمرزش طلب و يارى رسان بر اهل طاعتت

اى خدا درود فرست بر اسرافيل كه حامل عرش و صاحب صور و نداى توست و آماده فرمان و ترسان و هراسان از خوف توست

خدايا درود فرست بر حاملان عرشت كه از پاكانند و هم بر سفيران بزرگوار نيكوكار پاكيزه ات و هم بر فرشتگان با كرامت نويسنده اعمال

و هم بر فرشتگان خازن بهشت و دوزخت و بر ملك الموت و اعوانش اى خداى صاحب جلال و بزرگوارى

خدايا درود فرست بر پدر ما آدم ابو البشر خلق بديع بى نظيرت كه او را شرافت بخشيدى و مسجود فرشتگانش ساختى و بهشت را بر او مباح فرمودى

و هم درود فرست بر حوا مادر ما پاك و پاكيزه از پليدى و آلودگى كه از نوع آدميانش فضيلت دادى و در ميان (بهشت) مقامات قدس اجازه رفت و آمدش دادى

خدايا درود فرست بر هابيل و شيث و ادريس و نوح و

هود و صالح

و ابراهيم و اسمعيل و اسحق و يعقوب و يوسف - و اسباط يعقوب و لوط و شعيب

و ايوب و موسى و هرون و يوشع و ميشا و خضر و ذى القرنين

و يونس و الياس و يسع و ذى الكفل و طالوت و داود و سليمان و زكريا و شعيا و يحيى

و تورخ و متى و ارميا و حيقوق و دانيال و عزيز و عيسى

و شمعون و جرجيس و حواريين و تابعان آنها و خالد و حنظله و لقمان

خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و بركت ده بر محمد و آل محمد

چنانكه درود و رحمت و بركت بر ابراهيم و آلش فرستادى كه تويى سزاوار حمد و ثناء و مجد و بزرگوارى

خدايا درود فرست بر اوصياى پيغمبرانت و سعيدان و شهيدان و پيشوايان هدايت خلق

خدايا درود فرست بر ابدال و اوتاد و سياحان و اهل عبادت و بندگان با اخلاص و زهاد و اهل كوشش و جهد،

بر همه درود فرست و محمد و آلش را به بهترين درود و بزرگترين مقام كرامتت مخصوص گردان و به روح و جسد شريفش از من تحيت و سلام رسان

و بر فضيلت و شرافت و بزرگواريش بيفزا تا آنكه او را به عاليترين درجات اهل شرافت از انبياء و رسل و بهترين مقربان درگاهت برسانى

خدايا درود فرست بر آنان كه نام بردم و يا نام نبردم از فرشتگان و انبياء و رسل و

اهل طاعتت

و درود مرا به آنها و به ارواح پاك آنها برسان و آنها را برادران من در راهت و ياوران من در دعاى به درگاهت قرار ده

اى خدا من تو را بسوى تو شفيع مى گردانم و به كرمت بسوى كرمت

و به جودت بسوى جودت و به رحمتت بسوى رحمتت و به اهل طاعتت بسوى تو متوسل مى شوم

و از تو درخواست مى كنم آنچه از خواهشهاى بلند مرتبه مقبول تو كه اين بندگانى كه نام بردم از تو درخواست كنند

و هر دعاى مستجاب آنها كه نوميدى در آن نيست

اى خدا اى بخشنده اى مهربان اى بردبار اى كريم اى بزرگ اى بزرگوار اى عطا بخش اى نيكو

اى كفيل خلق اى وكيل اى گذشت كننده اى پناه دهنده اى آگاه اى روشن كننده اى هلاك كننده اى با مناعت اى دولت بخش اى با تدبير

اى بزرگ اى توانا اى بينا اى پاداش دهنده شاكران اى نيكو اى پاك اى پاكيزه اى قادر غالب اى پيدا اى پنهان

اى ساتر گناهان اى محيط به خلق اى با اقتدار اى نگهبان اى جبران كننده اى نزديك اى مهربان اى ستوده صفات اى با مجد و عزت اى آفريننده

اى برگرداننده اى گواه اى احسان كننده اى نيكويى كننده اى نعمت بخش اى افزونى بخش اى باز گيرنده اى گستراننده اى رهنما اى فرستنده

اى هدايت كننده اى قوت بخشنده اى عطا بخش اى منع كننده اى دفع كننده اى رفعت بخش اى باقى ابدى اى نگهدار اى آفريننده

اى

روزى دهنده اى بخشنده بى عوض اى توبه پذير اى گشاينده اى بخشنده اى سود دهنده اى كسى كه هر كليد به دست توست اى منفعت بخش اى مهربان اى با عطوفت

اى كفايت كننده اى شفا بخشنده اى صحت بخش اى پاداش دهنده اى وفادار اى نگهبان اى با عزت اى جبران كننده اى با تكبر و جلال اى سلام

اى ايمنى بخش اى يكتا اى بى نياز اى نور اى تدبير كننده اى متفرد اى يگانه اى منزه اى يارى كننده اى مونس

اى برانگيزنده مردگان اى وارث بندگان اى دانا اى حكم فرما اى پديد آور اى راهبر اى بلند مقام اى صورت نگار اى سلامت بخش اى دوست

اى قائم به ذات اى ابدى الذات اى باعلم اى باحكمت اى با جود و بخشش اى آفريننده اى نيكوكار اى ناپيدا

اى دادگر اى جدا كننده اى كيفر دهنده اى مشفق و مهربان اى اهل احسان اى شنوا اى پديد آور اى پناه بخش اى ياور

اى نشر دهنده اى آمرزنده اى قديم الذات اى سهل و آسان گير اى ميراننده اى زنده كننده اى سود بخشنده اى روزى دهنده

اى با اقتدار اى سبب ساز اى فريادرس اى بى نيازى بخش اى سرمايه بخش اى آفريدگار اى مراقب

اى يگانه اى حاضر اى جبران كننده اى حفظ كننده اى محكم كار اى فريادرس اى فايده رسان اى قبض كننده

اى كه بلند مقامى و از هر مقام بلند كه تصور شود برترى و به بالاترين منظرى اى كسى كه نزديك و بسيار نزديكى و دورى و

بسيار دورى و داناى اسرار و پنهانترين اسرارى

اى كسى كه تدبير و تقدير امور عالم با اوست و اى كسى كه هر مشكل نزدش آسان است اى كسى كه بر هر چيز تواناست

اى فرستنده بادها و پديد آرنده صبحها و برانگيزنده روحها اى صاحب جود و بخشش

اى برگرداننده گذشته ها اى زنده كن مرده ها اى گرد آرنده پراكنده ها اى روزى بخش به هر كه خواهى بى حساب

و اى كسى كه هر چه بخواهى و هر گونه بخواهى توانى كرد اى صاحب جلال و بزرگوارى اى زنده پاينده ابدى

اى زنده هنگامى كه هيچكس زنده نيست اى زنده اى كه مردگان را زنده مى كند اى زنده اى كه خدايى جز تو نيست اى پديد آرنده زمين و آسمانها

اى خدا و آقاى من درود فرست بر محمد و آل محمد و رحمت فرست بر محمد و آلش

و بركت ده بر محمد و آلش

چنانكه درود و بركت و رحمت فرستادى بر ابراهيم و آلش كه همانا تو ستوده صفات و بزرگوارى

اى خدا و به خوارى من و بر فقر و فاقه و تنهايى و بى كسيم ترحم كن و به فروتنيم در پيشگاه تو و اعتمادم به تو و تضرع و زاريم به درگاه تو كرم فرما

اى خدا تو را مى خوانم به دعايى با حال خضوع و خشوع و ذلت و ترس و هراس و پريشانى و خوارى و بى مقدارى و گرسنگى و فقر و در حالتى كه به تو پناه آورده

و معترف است به گناه خود و از تو

آمرزش مى طلبد و به درگاه خداى خود زارى مى كند تو را مى خواند به دعاى كسى كه ياران معتمدش او را تسليم بلا كرده

و دوستانش او را ترك گفته باشند و مصيبتش سخت باشد دعاى كسى كه در آتش حزن و اندوه مى سوزد ناتوان و خوار و پريشان حال و بينواست و به تو پناه آورده

اى خدا و از تو درخواست مى كنم كه تو پادشاه ملك وجودى و هر چه بخواهى به امرت موجود مى شود و بر هر چيز توانا هستى

و از تو درخواست مى كنم به حرمت اين ماه (رجب) و به شهر محرم (مكه) و بيت الحرام و ركن و مقام

و شعارها و عبادتهاى بزرگ و به حق پيغمبر اكرمت محمد (ص) كه بر او و آلش سلام باد

اى خدايى كه به آدم ابو البشر شيث را عطا كردى و به ابراهيم اسمعيل و اسحق را اى خدايى كه يوسف را به يعقوب برگردانيدى

و اى آنكه رنج و درد ايوب را پس از ابتلا برطرف ساختى اى آنكه موسى را به مادرش برگردانيدى و علم و دانش خضر را افزودى

اى آنكه به داود سليمان را عطا كردى و به زكريا يحيى را و به مريم عيسى را بخشيدى

اى نگهدار دختر شعيب (زن موسى) و اى كفالت كننده فرزند مادر موسى

از تو درخواست مى كنم كه درود بر محمد و آلش فرستى و گناهان مرا تمام بيامرزى و مرا از عذابت در پناه گيرى

و مقام رضاى خود را و امان و احسان و غفران و بهشت و رضوانت

را به من عطا فرمايى

و باز درخواست مى كنم از تو كه هر حلقه تنگ عداوتى ميان من و آزار كنندگان من است باز كنى و هر در خير به رويم بگشايى

و هر كار مشكل را بر من سهل كنى و هر سخت را آسان سازى و هر كه را بر من زبان بد گشايد زبانش ببندى و شر هر ستمگر را از من دفع كنى

و هر دشمن و حسودم را به رو در افكنى و هر ظالم را از من منع فرمايى و هر چه مانع ميان من و حاجتهاى من است

و خواهد كه ميان من و طاعتت جدايى افكند و مرا از عبادتت باز دارد او را از من كفايت كنى

اى آنكه ديو سركش را لجام كرده اى و گردنكشان شياطين را مقهور ساخته اى و متكبران و جباران عالم را ذليل نموده اى

و مكر و فريب مقتدران را از ضعيفان برگردانيده اى از تو درخواست مى كنم به حق قدرتت كه به هر چه خواهى شامل است

و به آسان بودن نزدت هر چه را بخواهى و هر گونه بخواهى كه حاجتهاى مرا هر چه را مى خواهى روا گردانى.

خدايا براى تو سجده مى كنم و به تو ايمان دارم تو به خوارى و پريشانيم ترحم كن كه جهد و كوششم و زارى و مسكنت و فقرم به درگاه توست اى پروردگار من. س

لَكَ وَ إِقْرَارِي بِرُبُوبِيَّتِكَ

وَ ذَخَرْتُ وِلاَيَةَ مَنْ أَنْعَمْتَ عَلَيَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ مِنْ بَرِيَّتِكَ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ لِيَوْمِ فَزَعِي إِلَيْكَ عَاجِلاً وَ آجِلاً

وَ قَدْ فَزِعْتُ إِلَيْكَ وَ إِلَيْهِمْ يَا مَوْلاَيَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ فِي مَوْقِفِي هَذَا

وَ سَأَلْتُكَ مَادَّتِي (مَا زَكَى) مِنْ نِعْمَتِكَ وَ إِزَاحَةَ مَا أَخْشَاهُ مِنْ نَقِمَتِكَ وَ الْبَرَكَةَ فِيمَا رَزَقْتَنِيهِ

وَ تَحْصِينَ صَدْرِي مِنْ كُلِّ هَمٍّ وَ جَائِحَةٍ وَ مَعْصِيَةٍ فِي دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

و نقل شده كه حضرت صادق عليه السلام در بيت الطشت دو ركعت نماز كردند

نزد امير المؤمنين عليه السلام آمدند حضرت امر فرمود در جانب مسجد پرده كشيدند و آن دختر را در پس آن پرده نشانيدند و قابله كوفه را امر فرمود كه او را تفتيش كند قابله پس از تفتيش عرض كرد يا امير المؤمنين اين دختر آبستن است و فرزند در شكم دارد پس حضرت امر فرمود طشتى مملو از لجن آوردند و دختر را بر روى آن نشانيدند آن زالو كه بوى لجن شنيد از شكم دختر بيرون آمد و در بعضى از روايات است كه حضرت دست دراز كرد و از كوههاى شام قطعه برفى آورد و نزديك آن طشت نهاد تا آن حيوان از شكم دختر بيرون آمد و نيز بدان كه مشهور در ترتيب اعمال مسجد آن است كه بعد از اعمال ستون چهارم مى روند به وسط مسجد و اعمال آنجا را بجا مى آورند و اعمال دكة القضاء و بيت الطشت را در آخر همه بعد از فراغ از دكه حضرت صادق عليه السلام بجا مى آوردند و لكن ما به همان ترتيبى كه سيد بن طاوس در مصباح الزائر و علامه مجلسى در بحار و شيخ خضر در مزار نقل كرده اند اعمال را ذكر مى نماييم و اگر كسى خواسته باشد به ترتيب مشهور عمل نمايد اعمال دكة القضاء و بيت الطشت را بعد از ستون چهارم بجا نياورد و بگذارد در آخر بعد از اعمال دكه حضرت صادق عليه السلام بجا آورد بالجمله مى گوييم پس برو بسوى دكة القضاء و در آنجا دو ركعت نماز كن به حمد

و هر سوره كه خواهى و چون فارغ شدى بگو تسبيح زهرا عليها السلام را

و بگو

يَا مَالِكِي وَ مُمَلِّكِي وَ مُتَغَمِّدِي (مُعْتَمَدِي) بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَيْرِ اسْتِحْقَاقٍ

وَجْهِي خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلاَلِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ

لاَ تَجْعَلْ هَذِهِ الشِّدَّةَ وَ لاَ هَذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِيصَالِ الشَّأْفَةِ

وَ امْنَحْنِي مِنْ فَضْلِكَ مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَيْرِ مَسْأَلَةٍ أَنْتَ الْقَدِيمُ الْأَوَّلُ الَّذِي لَمْ تَزَلْ وَ لاَ تَزَالُ

صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ زَكِّ عَمَلِي وَ بَارِكْ لِي فِي أَجَلِي

وَ اجْعَلْنِي مِنْ عُتَقَائِكَ وَ طُلَقَائِكَ مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين

پرده نشانيدند و قابله كوفه را امر فرمود كه او را تفتيش كند قابله پس از تفتيش عرض كرد يا امير المؤمنين اين دختر آبستن است و فرزند در شكم دارد پس حضرت امر فرمود طشتى مملو از لجن آوردند و دختر را بر روى آن نشانيدند آن زالو كه بوى لجن شنيد از شكم دختر بيرون آمد و در بعضى از روايات است كه حضرت دست دراز كرد و از كوههاى شام قطعه برفى آورد و نزديك آن طشت نهاد تا آن حيوان از شكم دختر بيرون آمد و نيز بدان كه مشهور در ترتيب اعمال مسجد آن است كه بعد از اعمال ستون چهارم مى روند به وسط مسجد و اعمال آنجا را بجا مى آورند و اعمال دكة القضاء و بيت الطشت را در آخر همه بعد از فراغ از دكه حضرت صادق عليه السلام بجا مى آوردند و لكن ما به همان ترتيبى كه سيد بن طاوس در مصباح الزائر و علامه مجلسى در بحار و شيخ خضر در مزار نقل كرده اند اعمال را ذكر مى نماييم و اگر كسى خواسته باشد به ترتيب مشهور عمل نمايد اعمال دكة القضاء و بيت الطشت را بعد از ستون چهارم بجا نياورد و بگذارد در آخر بعد از اعمال دكه حضرت صادق عليه السلام بجا آورد بالجمله مى گوييم پس برو بسوى دكة القضاء و در آنجا دو ركعت نماز كن به حمد

و هر سوره كه خواهى و چون فارغ شدى بگو تسبيح زهرا عليها السلام را و بگو

يَا مَالِكِي وَ مُمَلِّكِي وَ مُتَغَمِّدِي (مُعْتَمَدِي) بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَيْرِ اسْتِحْقَاقٍ

وَجْهِي خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلاَلِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ

لاَ تَجْعَلْ

هَذِهِ الشِّدَّةَ وَ لاَ هَذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِيصَالِ الشَّأْفَةِ

وَ امْنَحْنِي مِنْ فَضْلِكَ مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَداً مِنْ غَيْرِ مَسْأَلَةٍ أَنْتَ الْقَدِيمُ الْأَوَّلُ الَّذِي لَمْ تَزَلْ وَ لاَ تَزَالُ

صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ زَكِّ عَمَلِي وَ بَارِكْ لِي فِي أَجَلِي

وَ اجْعَلْنِي مِنْ عُتَقَائِكَ وَ طُلَقَائِكَ مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين

دو ركعت نماز كن به حمد و هر سوره كه خواهى و چون سلام گفتى و تسبيح نمودى پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِجَمِيعِ أَسْمَائِكَ كُلِّهَا مَا عَلِمْنَا مِنْهَا وَ مَا لاَ نَعْلَمُ

وَ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْكَبِيرِ الْأَكْبَرِ الَّذِي مَنْ دَعَاكَ بِهِ أَجَبْتَهُ وَ مَنْ سَأَلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَنْصَرَكَ بِهِ نَصَرْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغْفَرَكَ بِهِ غَفَرْتَ لَهُ وَ مَنِ اسْتَعَانَكَ بِهِ أَعَنْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَرْزَقَكَ بِهِ رَزَقْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغَاثَكَ بِهِ أَغَثْتَهُ وَ مَنِ اسْتَرْحَمَكَ بِهِ رَحِمْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَجَارَكَ بِهِ أَجَرْتَهُ وَ مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ بِهِ كَفَيْتَهُ

وَ مَنِ اسْتَعْصَمَكَ بِهِ عَصَمْتَهُ وَ مَنِ اسْتَنْقَذَكَ بِهِ مِنَ النَّارِ أَنْقَذْتَهُ وَ مَنِ اسْتَعْطَفَكَ بِهِ تَعَطَّفْتَ لَهُ

وَ مَنْ أَمَّلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ الَّذِي اتَّخَذْتَ بِهِ آدَمَ صَفِيّاً وَ نُوحاً نَجِيّاً وَ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلاً

وَ مُوسَى كَلِيماً وَ عِيسَى رُوحاً وَ مُحَمَّداً حَبِيباً وَ عَلِيّاً وَصِيّاً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ

أَنْ تَقْضِيَ لِي حَوَائِجِي وَ تَعْفُوَ عَمَّا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِي

وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ لِلدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ

يَا مُفَرِّجَ هَمِّ الْمَهْمُومِينَ وَ يَا غِيَاثَ الْمَلْهُوفِينَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ

مؤلف گويد كه روايت شده از حضرت صادق عليه السلام كه به بعضى از اصحاب خويش فرمودند كه در نزد ستون پنجم دو ركعت نماز گزار كه آن مصلاى ابراهيم عليه السلام است و بگو السَّلاَمُ عَلَى أَبِينَا آدَمَ وَ أُمِّنَا حَوَّاءَ إلخ قريب به همان كه در نزد ستون هفتم رو به قبله خوانده مى شد

اعظم با عظمتت و بزرگترين نام بزرگت آن نامى كه هر كس تو را بآن نام خواند دعايش مستجاب كردى و هر كه سؤال كرد بآن نام او را عطا كردى

و هر كس بآن نام از تو يارى طلبيد او را يارى كردى و هر كس طلب آمرزش بدان نام كرد او را آمرزيدى و هر كس بدان نام از تو استعانت جست نصرتش دادى

و كسيكه بدان نام از تو طلب روزى كرد روزى دادى و هر كه استغاثه كند بدان از تو به فريادش رسى و كسى كه از تو بدان نام رحمت طلبيد به او ترحم كردى

و هر كه پناه طلبيد به او پناه دادى و هر كه توكل به تو به آن نام كرد او را كفايت كردى

و هر كه عصمت و حفظ از گناه طلب كرد او را محفوظ داشتى و هر كه نجات و رهايى طلبيد او را نجات دادى و هر كه به آن نام درخواست عطوفت و مهربانى كرد به او ملاطفت فرمودى

و هر كه به آن نام از تو اميد و آرزويى داشت به او عطا فرمودى همان نامى كه بواسطه آن نام آدم را برگزيده خود و نوح را نجات يافته خود و ابراهيم را خليل خود

و موسى را كليم خود و عيسى را روح قدس خود و محمد را حبيب خويشتن و على را وصى و ولى خود كه درود خدا بر آنان باد مقرر فرمودى

من هم تو را به آن نام مى خوانم كه حاجتهايم برآورى و گناهان گذشته ام همه را عفو

كنى

و بر من و تمام اهل ايمان از مرد و زن در دنيا و آخرت كرم و تفضل فرمايى

اى شاد كن خاطر ناشاد اندوهناكان و اى پناه شكسته دلان خدايى جز تو نيست منزهى اى پروردگار عالميان.

عَلَيْكَ

وَ بِحَقِّكَ عَلَى فَاطِمَةَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحَسَنِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَيْكَ

وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ بِحَقِّ الْحُسَيْنِ عَلَيْكَ فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعَامِكَ عَلَيْهِمْ

وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَهُمْ عِنْدَكَ

صَلِّ يَا رَبِّ عَلَيْهِمْ صَلاَةً دَائِمَةً مُنْتَهَى رِضَاكَ وَ اغْفِرْ لِي بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَ بَيْنَكَ

وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ كَمَا أَتْمَمْتَهَا عَلَى آبَائِي مِنْ قَبْلُ يَا كهيعص

اللَّهُمَّ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَجِبْ لِي دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ

پس برو به سجده و جانب راست رو را بر زمين گذار و بگو

يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ اغْفِرْ لِي

و بسيار بگو اين كلمه را با خشوع و گريه پس جانب چپ رو را به زمين گذار و اين كلمات را بگو ( يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ اغْفِرْ لِي) پس دعا كن به آنچه مى خواهى

منم تو هميشه بر عادت و اعاده آمرزش و مغفرتى

تو به حلم و بردبارى تفضل مى كنى و من به جهالت به گناه باز مى گردم

پروردگارا من از تو درخواست مى كنم اى گنج ناتوانان مستمند و اى اميد بزرگ همه عالم اى رهايى بخش غرق شدگان

اى نجات بخش هلاك شوندگان و ميراننده زندگان و زنده كننده مردگان

تويى خداى يكتايى كه جز تو خدايى نيست

تويى كه نور خورشيد و ماه تو را سجده مى كند و ظلمت شب و روشنى روز و پرواز مرغان به طاعت توست

پس از تو درخواست مى كنم اى خداى بزرگ اى كريم به حق تو بر محمد و آل محمد كه صادقانند

و به حقى كه محمد و آلش كه راستگويانند بر تو دارند و به حق تو بر على (ع) و به حق على (ع) بر تو

و به حق تو بر فاطمه و به حق فاطمه بر تو و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو

و به حق تو بر حسين و به حق حسين بر تو كه حقوق محمد و آلش بر تو هم از بزرگترين انعام و احسان تو بر آن خاندان است

و به حق شأنى كه تو را بر آنهاست و به شأنى كه آنها را نزد توست

ايزدا درود فرست بر آنان درود و رحمتى دايم كه منتهاى رضاى تو در آن است و طفيل آنها گناهان مرا كه بين من و توست ببخش و بيامرز

و نعمتت را بر من چنانكه بر پدران پيشين من

تمام كردى تمام و كامل گردان اى كهيعص

خدايا چنانكه درود و رحمت بر محمد و آلش فرستادى دعاى مرا هم در آنچه از تو مسئلت دارم اجابت بفرما

اى سيد و آقاى من اى سيد من اى سيد من درود و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و بيامرز مرا و بيامرز مرا

پس بگو

اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتُ قَدْ عَصَيْتُكَ فَإِنِّي قَدْ أَطَعْتُكَ فِي الْإِيمَانِ مِنِّي بِكَ مَنّاً مِنْكَ عَلَيَّ لاَ مَنّاً مِنِّي (بِهِ) عَلَيْكَ

وَ أَطَعْتُكَ فِي أَحَبِّ الْأَشْيَاءِ لَكَ (إِلَيْكَ) لَمْ أَتَّخِذْ لَكَ وَلَداً وَ لَمْ أَدْعُ لَكَ شَرِيكاً

وَ قَدْ عَصَيْتُكَ فِي أَشْيَاءَ كَثِيرَةٍ عَلَى غَيْرِ وَجْهِ الْمُكَابَرَةِ لَكَ وَ لاَ الْخُرُوجِ عَنْ (مِنْ) عُبُودِيَّتِكَ

وَ لاَ الْجُحُودِ لِرُبُوبِيَّتِكَ وَ لَكِنِ اتَّبَعْتُ هَوَايَ وَ أَزَلَّنِي الشَّيْطَانُ بَعْدَ الْحُجَّةِ عَلَيَّ وَ الْبَيَانِ

فَإِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي غَيْرَ ظَالِمٍ لِي وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّي وَ تَرْحَمْنِي فَبِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ يَا كَرِيمُ

اللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي لَمْ يَبْقَ لَهَا إِلاَّ رَجَاءُ عَفْوِكَ وَ قَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمَانِ

فَأَنَا أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ مَا لاَ أَسْتَوْجِبُهُ وَ أَطْلُبُ مِنْكَ مَا لاَ أَسْتَحِقُّهُ

اللَّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي وَ لَمْ تَظْلِمْنِي شَيْئًا وَ إِنْ تَغْفِرْ لِي فَخَيْرُ رَاحِمٍ أَنْتَ يَا سَيِّدِي

اللَّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَ أَنَا أَنَا أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ

وَ أَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ

اللَّهُمَّ فَإِنِّي أَسْأَلُكَ يَا كَنْزَ الضُّعَفَاءِ يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ يَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى يَا مُنْجِيَ الْهَلْكَى

يَا مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ

أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِيُّ الْمَاءِ وَ حَفِيفُ الشَّجَرِ

وَ نُورُ الْقَمَرِ وَ ظُلْمَةُ اللَّيْلِ وَ ضَوْءُ النَّهَارِ وَ خَفَقَانُ الطَّيْرِ

فَأَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ يَا عَظِيمُ بِحَقِّكَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِينَ

وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِينَ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى عَلِيٍّ وَ بِحَقِّ عَلِيٍّ عَلَيْكَ

وَ بِحَقِّكَ عَلَى فَاطِمَةَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحَسَنِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَيْكَ

وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ بِحَقِّ الْحُسَيْنِ عَلَيْكَ فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ عَلَيْكَ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعَامِكَ عَلَيْهِمْ

وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَهُمْ عِنْدَكَ صَلِّ عَلَيْهِمْ يَا رَبِّ صَلاَةً

دَائِمَةً مُنْتَهَى رِضَاكَ

وَ اغْفِرْ لِي بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَ بَيْنَكَ

وَ أَرْضِ عَنِّي خَلْقَكَ وَ أَتْمِمْ عَلَيَّ نِعْمَتَكَ كَمَا أَتْمَمْتَهَا عَلَى آبَائِي مِنْ قَبْلُ

وَ لاَ تَجْعَلْ لِأَحَدٍ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ عَلَيَّ فِيهَا امْتِنَاناً وَ امْنُنْ عَلَيَّ كَمَا مَنَنْتَ عَلَى آبَائِي مِنْ قَبْلُ

يَا كهيعص اللَّهُمَّ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَاسْتَجِبْ لِي دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُ يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ

پس برو به سجده و در سجده بگو

يَا مَنْ يَقْدِرُ عَلَى حَوَائِجِ السَّائِلِينَ وَ يَعْلَمُ مَا فِي ضَمِيرِ الصَّامِتِينَ

يَا مَنْ لاَ يَحْتَاجُ إِلَى التَّفْسِيرِ يَا مَنْ يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ مَا تُخْفِي الصُّدُورُ

يَا مَنْ أَنْزَلَ الْعَذَابَ عَلَى قَوْمِ يُونُسَ وَ هُوَ يُرِيدُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ

فَدَعَوْهُ وَ تَضَرَّعُوا إِلَيْهِ فَكَشَفَ عَنْهُمُ الْعَذَابَ وَ مَتَّعَهُمْ إِلَى حِينٍ

قَدْ تَرَى مَكَانِي وَ تَسْمَعُ دُعَائِي وَ تَعْلَمُ سِرِّي وَ عَلاَنِيَتِي وَ حَالِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي

پس هفتاد مرتبه بگو

يَا سَيِّدِي

پس سر از سجده بردار و بگو

يَا رَبِّ أَسْأَلُكَ بَرَكَةَ هَذَا الْمَوْضِعِ وَ بَرَكَةَ أَهْلِهِ

وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَرْزُقَنِي مِنْ رِزْقِكَ رِزْقاً حَلاَلاً طَيِّباً

تَسُوقُهُ إِلَيَّ بِحَوْلِكَ وَ قُوَّتِكَ وَ أَنَا خَائِضٌ فِي عَافِيَةٍ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

مؤلف گويد كه در مزار قديم در دعاى اين مقام بعد از يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ يَا كَرِيمُ و پيش از سجده ذكر كرده دعاى اللَّهُمَّ يَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَكَارِهِ كه از ادعيه صحيفه سجاديه است و در باب اول گذشت پس از آن فرمود آنگاه بگو

اَللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ وَ لاَ أَعْلَمُ وَ تَقْدِرُ وَ لاَ أَقْدِرُ وَ أَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ

صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ تَجَاوَزْ عَنِّي

وَ

تَصَدَّقْ عَلَيَّ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

آنگاه به سجده برو و بگو يَا مَنْ يَقْدِرُ عَلَى حَوَائِجِ السَّائِلِينَ إلخ و بدان نيز كه احاديث در فضيلت اين ستون هفتم بسيار وارد شده و شيخ كلينى به سند معتبر روايت كرده كه أمير المؤمنين عليه السلام رو به اين ستون نماز مى كرد و نزديك مى ايستاد كه ميان آن حضرت و ستون آنقدر فاصله بود كه بزى بگذرد و در روايت معتبر ديگر وارد شده است كه در هر شب شصت هزار ملك از آسمان نازل مى شوند و نزد ستون هفتم نماز مى كنند و در شب ديگر ملائكه ديگر به اين عدد مى آيند و ديگر هيچيك عود نمى كنند تا روز قيامت و در حديث معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه ستون هفتم مقام حضرت ابراهيم است و نيز شيخ كلينى در كافى به سند صحيح از أبو إسماعيل سراج روايت كرده كه معاوية بن وهب دست مرا گرفت و گفت كه ابو حمزه ثمالى دست مرا گرفت و گفت كه اصبغ بن نباته دست مرا گرفت و ستون هفتم را به من نشان داد و گفت كه اين ستون مقام حضرت امير المؤمنين عليه السلام است كه نزد آن نماز مى كرد و امام حسن عليه السلام در نزد ستون پنجم نماز مى كرد و چون امير المؤمنين عليه السلام حاضر نبود امام حسن عليه السلام در جاى او نماز مى خواند و هي من باب كندة و بالجملة اخبار در فضيلت اين ستون بسيار و بناى ما بر اختصار است

صلى الله عليه و آله

و هيچ خدايى جز خداى يكتاى عالم نيست محمد (ص) رسول خداست

سلام بر پدر اول ما حضرت آدم ابو البشر و بر مادر ما حواء

سلام بر هابيل كه به ظلم و ستم كشته شد بر مواهب الهى و رضوان او

سلام بر حضرت شيث بنده خالص خدا و برگزيده امين حق و بر اهل صفاى راستگو از ذريه پاكان و خوبان عالم از اول تا آخر

سلام بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و بر ذريه برگزيده آنان

سلام بر موساى متكلم با خدا سلام بر عيسى روح قدس الهى

سلام بر حضرت محمد بن عبد الله خاتم پيغمبران حق

سلام بر امير المؤمنين و بر ذريه طيبين و طاهرينش سلام و رحمت و بركات خدا بر اينان باد

سلام بر شما در خلق اولين سلام بر شما در خلق آخرين

سلام بر فاطمه زهراء سلام بر امامان و پيشوايان هادى خلق كه گواهان خدا بر خلايقند

سلام بر نگهبان و گواه خلق براى خداى آفريننده عالم.

پروردگارا اگر من تو را بسى معصيت كردم اما در ايمانم به تو گرچه آن هم نعمت و منتى است از تو بر من نه آنكه من منت بر تو دارم

و نيز تو را در (توحيد كه) از همه نزد تومحبوبتر است تو را اطاعت كردم و بر تو فرزندى نگرفتم و در ملك وجود كس را با تو شريك نخواندم

و در بسيارى امور كه نافرمانى تو كردم باز از روى مكابره و

لجاج با تو نبود و در مقام سركشى از قيد بندگيت

و انكار ربوبيتت نبودم و ليكن پيروى هواى نفس و لغزش وسوسه شيطان مرا به عصيان افكند بعد از اتمام حجت و بيان از جانب تو

حالى اگر مرا عذاب كنى موجبش گناهانم بوده و تو بر من ابدا ظلم نكرده اى و اگر مرا عفو كنى و بر من ترحم كنى اى خداى كريم بموجب لطف وجود و كرم توست

پروردگارا گناهان من دست آويزى بر آن باقى نمانده جز اميد عفو تو و همانا من وسيله محروميت خود را پيش فرستادم

پس حالى از تو درخواست مى كنم چيزى را كه مستوجب آن ابدا نيستم و طلب مى كنم آن را كه مستحق آن ابدا نخواهم بود

پروردگارا اگر تو مرا عذاب كنى پس سبب گناهان من است و تو بر من هيچ ظلم و ستم نكرده اى و اگر مرا ببخشى و بيامرزى بهترين ترحم كنندگان تويى اى آقاى من

پروردگارا تو تويى و من منم تو را عادت هميشه آمرزش و مغفرت است و مرا گناه

و تو به حلم و بردبارى تفضل مى كنى و من به جهالت باز مى گردم

پروردگارا پس من از تو درخواست مى كنم اى گنج ناتوانان و اى اميد بزرگ عالم اى رهايى بخش غرق شدگان و نجات بخش هلاك شوندگان

و ميراننده زندگان و زنده كننده مردگان تويى خداى يكتايى كه جز تو خدايى نيست

تويى كه نور خورشيد به تو سجده كند و زمزمه آب و نواى درختان

و نور ماه و ظلمت شب و روشنى روز

و پرواز مرغان

پس از تو درخواست مى كنم اى خداى بزرگ به حق توبر محمد و آل محمد كه همه صادقانند

و به حقى كه محمد و آل او راستگويانند بر تو دارند و به حق على بر تو و به حق تو بر على

و به حق تو بر فاطمه زهراء و به حق فاطمه بر تو و به حق تو بر حسن و به حق حسن بر تو

و به حق تو بر حسين و به حق حسين بر تو كه حقوق محمد و آلش بر تو آن هم از بزرگترين احسان و انعام توست بر آن خاندان

و به حق شأنى كه تو را نزد آنهاست و به شأنى كه آنها را نزد توست ايزدا درود فرست بر آنها درود و رحمتى دائم كه منتهاى رضاى تو در آن است

و طفيل آنها گناهان مرا كه بين من و توست ببخش و بيامرز

و خلقت را هم از من خشنود بدار و نعمتت را چنانكه بر پدران پيشين من تمام و كامل كردى بر من هم كامل گردان

و براى هيچ يك از مخلوق به گردنم در آن نعمتها بار منت مگذار و تو خود بر من منت گذار چنانكه بر پدرانم از پيش من منت گذاردى

اى كهيعص پرودگارا چنانكه درود فرستادى بر محمد و آلش دعاى مرا هم در آنچه از تو درخواست كردم مستجاب فرما اى خداى كريم اى كريم اى كريم

اى خدايى كه تو قادرى بر روا كردن حاجت سائلان و آگاهى از درون خاموشان

اى

خدايى كه نيازمند به تفسير و توضيح خلق نيستى چشم بر هم زدن و راز پنهانى دلها همه را مى دانى

اى خدايى كه عذاب بر قوم يونس نازل كردى و يونس مى خواست قوم معذب شوند

و آنها دعا و تضرع به درگاهت كرده و آن عذاب رابرطرف كردى و تا هنگام مقدرى باز آن قوم را متمتع در زندگانى ساختى

همانا مكان مرا هم مى بينى و دعايم را مى شنوى و از حالم و سر درونم و ظاهر امورم آگاهى درود فرست بر محمد و آل محمد (ع)

و تمام امور مهم دين و دنيا و آخرت مرا هم كفايت فرما

اى سيد و آقاى من

پروردگارا از تو درخواست مى كنم بركت اين موضع و بركت اهل آن را

و درخواست مى كنم كه مرا روزى دهى از رزق حلال و نيكو و پاكيزه خود

كه آن به حول و قوه تو به من رسيد و من در عافيت و آسايش باشم اى مهربانترين مهربانان عالم.

پروردگارا همانا تو به همه امور عالم دانايى و من نادانم و تقدير امور عالم با توست با من نيست و تويى داناى كل اسرار غيب

درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا بيامرز و به من ترحم فرما و از گناهانم درگذر

و عطايى كه تو را سزد به من تصدق فرما اى مهربانترين مهربانان عالم

آفتاب و آن شب بيست و هفتم رجب است كه در صبح آن پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله به رسالت مبعوث گرديد و بدرستى كه از براى عامل در آن شب از شيعه ما اجر عمل شصت سال است به خدمت آن حضرت عرض شد كه عمل در آن شب چيست فرمود چون بجا آوردى نماز عشا را و به رختخواب رفتى پس بيدار مى شوى هر ساعتى كه خواستى از شب تا پيش از نيمه آن و بجا مى آورى دوازده ركعت نماز مى خوانى در هر ركعتى حمد و سوره اى از سوره هاى كوچك مفصل و مفصل از سوره محمد است تا آخر قرآن پس چون سلام دادى در هر دو ركعتى و فارغ شدى از نمازها مى نشينى بعد از سلام و مى خوانى حمد را هفت مرتبه و معوذتين را هفت مرتبه و قل هو الله أحد و قل يأيها الكافرون هر كدام را هفت مرتبه و إنا أنزلناه و آية الكرسي هر كدام را هفت مرتبه و بخوان در عقب همه اين دعا را

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ

وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيراً

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِمَعَاقِدِ عِزِّكَ عَلَى أَرْكَانِ عَرْشِكَ وَ مُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كِتَابِكَ

وَ بِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ ذِكْرِكَ الْأَعْلَى الْأَعْلَى الْأَعْلَى

وَ بِكَلِمَاتِكَ التَّامَّاتِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ

پس بخوان هر دعايى كه خواستى

داشت و او را به بزرگى و بزرگوارى ياد كن

خدايا از تو درخواست مى كنم به حقيقت عزت تو كه بر پايه هاى عرش توست و به منتهاى رحمت از كتاب تو (و لوح محفوظت)

و به اسم اعظم اعظم اعظمت و ذكر بلند بلند بلندت

و به كلمات تام و تمامت كه درود فرستى بر محمد و آلش و با من آن كنى كه سزاوار بزرگى توست.

كَمْ أَعُودُ أَ مَا آنَ لِي أَنْ أَسْتَحْيِيَ مِنْ رَبِّي

اللَّهُمَّ فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ وَ خَيْرَ الْغَافِرِينَ

پس گريه كن و صورت به خاك گذار و بگو

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ

پس بگذار طرف راست رو را و بگو

إِنْ كُنْتُ بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُ

پس بگذار طرف چپ را و بگو

عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يَا كَرِيمُ

پس برگرد به حال سجود و بگو

الْعَفْوَ الْعَفْوَ

صد مرتبه

مؤلف گويد كه اين مسجد از مساجد شريفه كوفه است و منسوب است به زيد بن صوحان كه از بزرگان اصحاب امير المؤمنين عليه السلام و از ابدال بشمار مى رفته و در جنگ جمل در يارى آن حضرت شهيد شده و اين دعا كه ذكر شد دعاى او بوده كه در نماز شب مى خوانده

از تو آمرزش مى طلبد

و به عزت و جلال تو كه عصيانم به قصد مخالفت با تو نبود در حالى كه عصيان تو كردم جاهل به معرفتت نبودم

و غرض تعرض بر عقاب و استخفاف به عظمتت نبود

و ليكن نفس مرا به خيال انداخت و شقاوت بر گناهم مدد كرد و ستاريت و پرده پوشى تو مرا به گناه مغرور ساخت

پس اكنون از قهر و عذابت مرا كه نجات تواند داد؟ و اگر تو رشته اميدم را قطع كنى به كدام رشته ديگر چنگ زنم؟

پس اى واى از رسوايى فرداى من هنگامى كه حضور حضرتت بايستم و به سبكباران عالم فرشتگان گويند از اينجا زود بگذريد و بسنگين باران عصيان گويند از اينجا بدوزخ در افتيد

و من نميدانم حال خود را كه آيا با سبكباران ميگذرم يا با گرانباران بدوزخ درمى افتم اى واى بر من كه هر چه بر سالم افزوده شد بر گناهانم اضافه گرديد

و اى بر من كه هر چه عمر من طولانى گرديد بر اعمال بدم افزود چه بسيار توبه كردم و باز توبه را شكسته و بعصيان پرداختم آيا نرسيد هنگامى كه از خداى خود شرم كنم

اى خدا پس تو را قسم ميدهم بحق محمد و آل محمد كه از گناهان من درگذر و بر حالم ترحم كن اى مهربانترين مهربانان عالم و بهترين آمرزندگان

اى خدا ترحم كن در حق كسى كه بد كرد و فرو در گناه شد و باز تضرع كرد و اعتراف نمود

اى خدا اگر بد بنده اى هستم تو نيكو

خدايى هستى و نيكو پروردگارى

خدايا اگر گناه ازبنده ات بزرگ است عفو و بخشش از تو بسيار نيكو است اى خداى كريم

از

سُبْحَانَ اللَّهِ و الْحَمْدُ لِلَّهِ و لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ و اللَّهُ أَكْبَرُ

را هفت مرتبه بگو پس بگو

اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا هَدَيْتَنِي وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِي

وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا شَرَّفْتَنِي وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى كُلِّ بَلاَءٍ حَسَنٍ ابْتَلَيْتَنِي

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ صَلاَتِي وَ دُعَائِي وَ طَهِّرْ قَلْبِي وَ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَ تُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

و سيد بن طاوس فرموده كه چون اراده كردى كه به مسجد سهله روى پس ما بين مغرب و عشا در شب چهارشنبه وارد آن مسجد شو كه افضل اوقات ديگر است پس همان كه وارد شدى نماز مغرب و نافله اش را بجا آور پس برخيز دو ركعت نماز تحيت مسجد كن قربة إلى الله و چون فارغ شدى دستها را به سمت آسمان بلند كن و بگو

أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مُبْدِئُ الْخَلْقِ وَ مُعِيدُهُمْ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ خَالِقُ الْخَلْقِ وَ رَازِقُهُمْ وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْقَابِضُ الْبَاسِطُ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مُدَبِّرُ الْأُمُورِ وَ بَاعِثُ مَنْ فِي الْقُبُورِ أَنْتَ وَارِثُ الْأَرْضِ وَ مَنْ عَلَيْهَا

أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْمَخْزُونِ الْمَكْنُونِ الْحَيِّ الْقَيُّومِ

وَ أَنْتَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ عَالِمُ السِّرِّ وَ أَخْفَى

أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي إِذَا دُعِيتَ بِهِ أَجَبْتَ وَ إِذَا سُئِلْتَ بِهِ أَعْطَيْتَ

وَ أَسْأَلُكَ بِحَقِّكَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ بِحَقِّهِمُ الَّذِي أَوْجَبْتَهُ عَلَى نَفْسِكَ

أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي حَاجَتِي

السَّاعَةَ السَّاعَةَ يَا سَامِعَ الدُّعَاءِ يَا سَيِّدَاهْ يَا مَوْلاَهْ يَا غِيَاثَاهْ

أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ

أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُعَجِّلَ

فَرَجَنَا

السَّاعَةَ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ يَا سَمِيعَ الدُّعَاءِ

پس به سجده برو و خشوع كن و بخوان خدا را به جهت هر چه كه مى خواهى پس نماز مى گزارى در گوشه اى كه طرف مغرب و شمال است دو ركعت و آن موضع خانه حضرت ابراهيم خليل عليه السلام است كه از آنجا به جنگ عمالقه رفت و چون از نماز فارغ شدى تسبيح بكن و پس از آن بگو

اَللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذِهِ الْبُقْعَةِ الشَّرِيفَةِ وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهَا قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ اقْضِهَا وَ قَدْ أَحْصَيْتَ ذُنُوبِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهَا

اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا (إِذَا) كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْراً لِي

وَ أَمِتْنِي (تَوَفَّنِي) إِذَا كَانَتِ الْوَفَاةُ خَيْراً لِي عَلَى مُوَالاَةِ أَوْلِيَائِكَ وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِكَ

وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

پس نماز مى گزارى در گوشه اى ديگر كه در سمت مغرب و قبله است دو ركعت و دستها را بلند مى كنى و مى گويى

اَللَّهُمَّ إِنِّي صَلَّيْتُ هَذِهِ الصَّلاَةَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِكَ وَ طَلَبَ نَائِلِكَ وَ رَجَاءَ رِفْدِكَ وَ جَوَائِزِكَ

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَقَبَّلْهَا مِنِّي بِأَحْسَنِ قَبُولٍ

وَ بَلِّغْنِي بِرَحْمَتِكَ الْمَأْمُولَ وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

پس به سجده برو و بگذار دو طرف صورت را بر خاك پس برو به گوشه اى كه در طرف مشرق است و دو ركعت نماز گزار و دستها را بگشا و بگو

اللَّهُمَّ إِنْ كَانَتِ الذُّنُوبُ وَ الْخَطَايَا قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهِي عِنْدَكَ فَلَمْ تَرْفَعْ لِي إِلَيْكَ صَوْتاً وَ لَمْ تَسْتَجِبْ لِي دَعْوَةً

فَإِنِّي أَسْأَلُكَ بِكَ يَا اللَّهُ فَإِنَّهُ لَيْسَ مِثْلَكَ أَحَدٌ وَ أَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ

وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ

آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُقْبِلَ إِلَيَّ (عَلَيَّ) بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ

وَ تُقْبِلَ بِوَجْهِي (إِلَيْكَ) وَ لاَ تُخَيِّبَنِي حِينَ أَدْعُوكَ وَ لاَ تَحْرِمَنِي حِينَ أَرْجُوكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

مؤلف گويد كه از بعض كتب مزاريه غير معروفه نقل شده كه بعد از آن مى روى به گوشه اى ديگر كه در طرف مشرق واقع شده و دو ركعت نماز گزار در آنجا و بگو

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا اللَّهُ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَجْعَلَ خَيْرَ عُمُرِي آخِرَهُ وَ خَيْرَ أَعْمَالِي خَوَاتِيمَهَا وَ خَيْرَ أَيَّامِي يَوْمَ أَلْقَاكَ فِيهِ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ دُعَائِي وَ اسْمَعْ نَجْوَايَ يَا عَلِيُّ يَا عَظِيمُ يَا قَادِرُ يَا قَاهِرُ يَا حَيّاً لاَ يَمُوتُ

صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَ بَيْنَكَ

وَ لاَ تَفْضَحْنِي عَلَى رُءُوسِ الْأَشْهَادِ وَ احْرُسْنِي بِعَيْنِكَ الَّتِي لاَ تَنَامُ وَ ارْحَمْنِي بِقُدْرَتِكَ عَلَيَّ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ

پس نماز مى گزارى در خانه اى كه در وسط مسجد است دو ركعت و مى گويى

يَا (مَنْ هُوَ) أَقْرَبُ إِلَيَّ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ يَا فَعَّالاً لِمَا يُرِيدُ يَا مَنْ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ

صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ حُلْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ مَنْ يُؤْذِينَا بِحَوْلِكَ وَ قُوَّتِكَ

يَا كَافِي (يَا كَافِياً) مِنْ كُلِّ شَيْ ءٍ وَ لاَ يَكْفِي مِنْهُ شَيْ ءٌ

اكْفِنَا الْمُهِمَّ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

پس بگذار دو طرف روى خود را بر خاك مؤلف گويد كه اين مكان شريف در اين زمان معروف است به مقام امام زين العابدين عليه السلام و در مزار قديم نقل كرده كه بعد از دو ركعت نماز در اين مقام

بخواند دعاى اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مَنْ لاَ تَرَاهُ الْعُيُونُ الخ و اين دعا در اعمال دكه باب امير المؤمنين عليه السلام در مسجد كوفه ذكر شد به آنجا رجوع شود

آوردم در طلب ثواب و رضا و خشنودى تو و به تو ايمان آوردم و بر تو توكل كردم

پس تو هم روى به من كن و پيوسته روى قلب مرا بسوى خود گردان

منزه است خدا و ستايش مخصوص پروردگار است و خدايى جز ذات مقدس پروردگار نيست و خدا بزرگتر است

خدايا تو را سپاس مى كنم كه مرا هدايت كردى و تو را ستايش مى كنم كه مرا افزونى و برترى دادى

و تو را ستايش مى كنم كه مرا شرافت دادى و تو را ستايش مى كنم كه بر هر حادثه و ابتلاى نيكو كه مرا بدان مبتلا كردى

پروردگارا نماز و دعاى مرا بپذير و دلم را پاك ساز و مرا شرح صدر و فكر و همت بلند عنايت فرما و توبه من بپذير كه تو بسيار پذيرنده توبه خلق و به بندگان مهربان هستى.

توئى خداى يگانه و يكتايى كه شروع ايجاد خلق از تو و بازگشت خلق بسوى توست

و تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست تو خالق تمام خلق و رازق جميع بندگانى تويى خدايى كه جز تو خدايى نيست تويى كه قبض و بسط عالم به دست توست

تويى خداى يكتايى كه جز تو خدايى نيست تو تدبير كننده امور عالمى و برانگيزنده هر كه در قبرهاست تويى وارث زمين و هر كه روى زمين است

از تو درخواست مى كنم به اسم پنهان و مستور زنده پاينده ات

و تويى خداى يكتا كه جز تو خدايى نيست دانائى به سر عالم و پنهانتر از سر

از تو درخواست مى كنم

به آن نامت كه هرگاه به آن نام تو را بخوانند اجابت كنى و هرگاه بدان نام از تو درخواست كنند عطا كنى

و از تو درخواست مى كنم بحق تو بر محمد و اهل بيتش و بحق آنها بر تو كه آن حق را تو خود بر ذات خويش فرض و لازم گردانيدى

درخواست مى كنم كه درود فرستى بر محمد و آلش و حاجت مرا هم برآور

در همين ساعت در همين ساعت اى شنونده دعا اى سيد من اى مولاى من اى پناه من

از تو درخواست مى كنم به هر اسمى كه تو خود را بدان نام خواندى و يا آن اسمى كه در علم غيب خود به خويش اختصاص دادى

كه درود و رحمت بر محمد و آلش فرستى و در فرج و گشايش ما تعجيل فرمايى

اى برگرداننده دلها و ديده ها اى اجابت كننده دعاى خلق.

اى خدا بحق اين مسجد شريف و بحق هر كه در اينجا تو را پرستش كرده كه تو حوايج مرا كاملا مى دانى پس رحمت و درود فرست بر محمد و آلش

و حاجتهايم برآور و تو كاملا بر گناهانم به شماره آگاهى درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را ببخش و بيامرز

اى خدا مادامى كه زندگى من مرا خير و سعادت است مرا زنده بدار

و هنگامى كه مرگ بر من بهتر است بر دوستى دوستانت و دشمنى دشمنانت مرا بميران

و با من آن كن كه سزاوار توست اى مهربانترين مهربانان عالم

بار پروردگارا من اين نماز را به جاى

آوردم براى طلب رضا و خشنودى تو و طلب عطاياى تو و اميدوارى پذيرش و جوايز تو

پس درود و رحمت فرست بر محمد و آل محمد و از من آن را به بهترين وجهى قبول فرما

و مرا به رحمت و لطفت كه اميد دارم برسان و با من آن كن كه سزاوار لطف و مقام توست اى مهربانترين مهربانان عالم

خدايا اگر گناهان و خطاهايم مرا در نزد تو بى آبرو ساخته كه ديگر صداى من بسوى تو بلند نگشت و دعايم را مستجاب نفرمودى

در اين حال از تو درخواست مى كنم اى خدا به حق ذات پاكت كه بى مثل و مانند است و متوسل مى شوم به محمد و آلش

و درخواست مى كنم كه درود فرستى بر محمد و آل محمد و به ذات با كرم و رحمتت به من توجه و عنايت فرما

و روى دلم را بسوى خود به كلى متوجه گردان و هنگامى كه تو را به دعا مى خوانم از كرمت محرومم مگردان و هنگامى كه به درگاهت دست اميد دراز مى كنم نااميدم مساز اى مهربانترين مهربانان عالم.

پروردگارا از تو درخواست مى كنم به نام مباركت اى خدا كه درود فرستى بر محمد و آل محمد

و پايان عمر مرا بهتر و خاتمه كارهايم را نيكو فرمايى و بهترين ايام مرا روز ملاقات خود قرار دهى كه تو البته بر هر چيز توانايى

اى خدا دعاى مرا بپذير و راز و نيازم را بشنو اى خداى بلند مرتبه بزرگ اى تواناى قاهر غالب اى زنده اى كه هرگز نميرد

درود فرست بر

محمد و آلش و گناهان مرا كه ميان من و توست ببخش و بيامرز

و مرا بدان گناهان رسوا در حضور جمعيت مگردان و به چشم عنايتت كه هرگز به خواب نرود مرا مراقبت و حفظ فرما و به قدرتى كه بر من دارى بر من ترحم فرما اى مهربانترين مهربانان عالم

و درود خدا بر آقاى ما محمد و آل طاهرينش باد اى پروردگار عالم

اى آنكه به من از رگ گردن نزديكترين اى آنكه هر چه بخواهى مى كنى اى آنكه ميان شخص و قلب او حايل مى شوى

درود فرست بر محمد و آلش و بين من و گناهانم به قدرت و قوت خود حايل و مانع شو

اى آنكه او كافى از هر چيز است و هيچ چيز از او كافى نتواند بود

ما را در امر دنيا و آخرت كفايت فرما اى مهربانترين مهربانان عالم

آثَارِ آبَائِهِ آدَمَ وَ نُوحٍ وَ إِبْرَاهِيمَ وَ إِسْمَاعِيلَ وَ تِبْيَانِ (بُنْيَانِ) بَيِّنَاتِهِ

السَّلاَمُ عَلَى الْإِمَامِ الْحَكِيمِ الْعَدْلِ الصِّدِّيقِ الْأَكْبَرِ الْفَارُوقِ بِالْقِسْطِ

الَّذِي فَرَّقَ اللَّهُ بِهِ بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ وَ الْكُفْرِ وَ الْإِيمَانِ وَ الشِّرْكِ وَ التَّوْحِيدِ

لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَ يَحْيَا مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ

أَشْهَدُ أَنَّكَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ خَاصَّةُ نَفْسِ الْمُنْتَجَبِينَ وَ زَيْنُ الصِّدِّيقِينَ وَ صَابِرُ الْمُمْتَحَنِينَ

وَ أَنَّكَ حَكَمُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ قَاضِي أَمْرِهِ وَ بَابُ حِكْمَتِهِ

وَ عَاقِدُ عَهْدِهِ وَ النَّاطِقُ بِوَعْدِهِ وَ الْحَبْلُ الْمَوْصُولُ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ عِبَادِهِ

وَ كَهْفُ النَّجَاةِ وَ مِنْهَاجُ التُّقَى وَ الدَّرَجَةُ الْعُلْيَا وَ مُهَيْمِنُ الْقَاضِي الْأَعْلَى

يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ بِكَ أَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ زُلْفَى أَنْتَ وَلِيِّي وَ سَيِّدِي وَ وَسِيلَتِي فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ

پس داخل مسجد مى شوى مؤلف گويد كه بهتر آن است كه از درى كه در عقب مسجد است كه مشهور است به باب الفيل داخل شوى پس مى گويى

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ هَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِاللَّهِ وَ بِمُحَمَّدٍ حَبِيبِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

وَ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيِّينَ الصَّادِقِينَ النَّاطِقِينَ الرَّاشِدِينَ

الَّذِينَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً رَضِيتُ بِهِمْ أَئِمَّةً وَ هُدَاةً وَ مَوَالِيَ

سَلَّمْتُ لِأَمْرِ اللَّهِ لاَ أُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا وَ لاَ أَتَّخِذُ مَعَ اللَّهِ وَلِيّاً

كَذَبَ الْعَادِلُونَ بِاللَّهِ وَ ضَلُّوا ضَلاَلاً بَعِيداً حَسْبِيَ اللَّهُ وَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ

أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

وَ أَنَّ عَلِيّاً وَ الْأَئِمَّةَ الْمَهْدِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ أَوْلِيَائِي وَ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ

آنگاه برو بجانب ستون چهارم كه در جنب باب انماط و برابر ستون پنجم است و آن ستون

حضرت ابراهيم عليه السلام است پس چهار ركعت نماز كن دو ركعت آن را با حمد و قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و دو ركعت ديگر را با حمد و إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ پس چون فارغ شدى از نماز تسبيح حضرت زهرا عليها السلام را بگو و بعد از آن بگو

السَّلاَمُ عَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ الرَّاشِدِينَ الَّذِينَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً

وَ جَعَلَهُمْ أَنْبِيَاءَ مُرْسَلِينَ وَ حُجَّةً عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ

وَ سَلاَمٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ

و هفت مرتبه بگو

سَلاَمٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ

پس بگو

نَحْنُ عَلَى وَصِيَّتِكَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ الَّتِي أَوْصَيْتَ بِهَا ذُرِّيَّتَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ وَ الصِّدِّيقِينَ (وَ الصَّادِقِينَ)

وَ نَحْنُ مِنْ شِيعَتِكَ وَ شِيعَةِ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ

صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَيْكَ وَ عَلَى جَمِيعِ الْمُرْسَلِينَ وَ الْأَنْبِيَاءِ وَ الصَّادِقِينَ (الصِّدِّيقِينَ)

وَ نَحْنُ عَلَى مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ دِينِ مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ وَ الْأَئِمَّةِ الْمَهْدِيِّينَ وَ وِلاَيَةِ مَوْلاَنَا عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ

السَّلاَمُ عَلَى الْبَشِيرِ النَّذِيرِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ بَرَكَاتُهُ

وَ عَلَى وَصِيِّهِ وَ خَلِيفَتِهِ الشَّاهِدِ لِلَّهِ مِنْ بَعْدِهِ عَلَى خَلْقِهِ عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ

الصِّدِّيقِ الْأَكْبَرِ وَ الْفَارُوقِ الْمُبِينِ الَّذِي أَخَذْتَ بَيْعَتَهُ (أُخِذَتْ بَيْعَتُهُ) عَلَى الْعَالَمِينَ

رَضِيتُ بِهِمْ أَوْلِيَاءَ وَ مَوَالِيَّ وَ حُكَّاماً فِي نَفْسِي وَ وُلْدِي (وَلَدِي) وَ أَهْلِي وَ مَالِي

وَ قِسْمِي وَ حِلِّي وَ إِحْرَامِي وَ إِسْلاَمِي وَ دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي وَ مَحْيَايَ وَ مَمَاتِي

أَنْتُمُ الْأَئِمَّةُ فِي الْكِتَابِ وَ فَصْلُ الْمَقَامِ وَ فَصْلُ الْخِطَابِ وَ أَعْيُنُ الْحَيِّ الَّذِي لاَ يَنَامُ

وَ أَنْتُمْ حُكَمَاءُ اللَّهِ وَ بِكُمْ حَكَمَ اللَّهُ وَ بِكُمْ عُرِفَ حَقُّ اللَّهِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَنْتُمْ نُورُ اللَّهِ مِنْ بَيْنِ أَيْدِينَا

وَ مِنْ خَلْفِنَا

أَنْتُمْ سُنَّةُ اللَّهِ الَّتِي بِهَا سَبَقَ الْقَضَاءُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ

أَنَا لَكُمْ مُسَلِّمٌ تَسْلِيماً لاَ أُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا وَ لاَ أَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ وَلِيّاً

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانِي بِكُمْ وَ مَا كُنْتُ لِأَهْتَدِيَ لَوْ لاَ أَنْ هَدَانِيَ اللَّهُ

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا هَدَانَا

و محبوب منى و سيد و وسيله من در دنيا و آخرت

خدا بزرگتر است خدا بزرگتر است خدا بزرگتر است اينجا مقامى است كه پناهنده به خدا و حبيب او محمد صلى الله عليه و آله

و ولايت امير المؤمنين مى شوم و ولايت ائمه هدى كه صادقان و ناطقان به حق و ارشاد كننده خلقند

آنان كه خدا ذواتشان را از لوث و ناپاكى شرك و عصيان پاك و منزه گردانيد من به امامت و پيشوايى آنان و هدايت و محبت آنها خشنود و راضيم

و به امر خدا تسليم و هرگز چيزى را شريك او نخوانم و با وجود خدا ولى و سلطانى در عالم اتخاذ نكنم

آنان كه از خدا رو گردانيدند دروغ گفتند و سخت در گمراهى دور از حقيقت افتادند مرا خدا كافى است و اولياء خدا

گواهى مى دهم كه خدايى جز خداى يكتا نيست و او را شريكى نيست و گواهى مى دهم كه حضرت محمد صلى الله عليه و آله بنده خاص و رسول اوست

و نيز گواهى دهم كه على عليه السلام و ائمه هداة از فرزندانش عليهم السلام همه اولياء من و حجتهاى الهيند بر خلق عالم

سلام بر آن بندگان شايسته حق كه هاديان راه خدايند و خدا نفوسشان را از لوث شرك و عصيان پاك و مبرا ساخته

و آنان را پيغمبران مرسل و حجتهاى خود بر خلق عالم قرار داده

و سلام بر رسولان حق و ستايش خاص خدا پروردگار عالم است تقدير و حكم خداى مقتدر دانا اين است

سلام بر نوح

پيغمبر در ميان خلق

ما ثابت قدم در عمل و اداء وصيت و سفارش توايم اى ولى اهل ايمان همان وصيتى كه بر ذريه خود از رسولان حق و صادقان در ايمان كردى

و ما شيعيان تو هستيم و شيعيان پيغمبرمان حضرت محمد

كه درود و رحمت خدا بر او و بر آل او و بر تو (يا على) و بر تمام رسولان حق و پيمبران و صادقان در ايمان باد

و نيز ما بر طريقه و ملت توحيد ابراهيم و دين حضرت محمد پيغمبر امى و امامان هدايت يافته و ولايت مولاى ما على امير اهل ايمان ثابتيم

سلام بر بشار دهنده نيكويان و بيم دهنده بدكاران و تحيت و رحمت و خشنودى و بركات خدا بر او باد

و بر وصى او و جانشين او كه شاهد و گواه خدا بر خلق است بعد از پيغمبر كه على امير المؤمنين است

و صديق اكبر و فاروق حق و باطل در حد كمال است آن كسى كه در امر خلافتش بر عالميان از امت بيعت گرفتى

من به آن امامان بر ولايت و دوستى آنها خشنود و راضى هستم و آنان حاكم بر نفس من و فرزند و اهل و مال من

و نصيب من و در حل باشم يا در حال احرام و بر اسلام من و دين و دنيا و آخرتم و زنده و مرده من بر همه حاكم و فرمانروا هستند

شما بزرگواران و پيشوايان خلق و در حكم كتاب خدا هستيد و فيصل مقام و خطاب حق از باطل و

شماييد ديدگان زنده اى كه خواب ندارد

و شما حكماء الهى هستيد و بواسطه شما خدا ميان خلق حكم كردو به شما حق خدا بر خلق شناخته شد

خدايى جز خداى يكتا نيست و محمد رسول اوست و شما نور خدا در پيش نظر ما مردم فعلى و آنكه پس از ما به عالم دنيا آيد

شما آن سنت و طريقه خداييد كه قضاى حق بدان حكم كرده اى امير المؤمنين

من در مقابل امر شما تسليم صرف هستم و چيزى را به خدا شريك نگردانم و جز خدا را ولى سلطان خود و عالم ندانم

ستايش خاص خداست كه مرا بواسطه شما هدايت كرد مرا اگر خدا هدايت نمى فرمود هرگز راه حق را نمى يافتم

خدا بزرگتر خدا بزرگتر خدا بزرگتر است ستايش خداى را بر آنچه ما را هدايت فرمود.

وَ طَلَبْتُ مِنْكَ بِحَقِّ نَبِيِّكَ وَ وَصِيِّكَ وَ أَوْلِيَائِكَ الصَّالِحِينَ

صفت نماز ديگر در اين مقام و آن دو ركعت است همين كه فارغ شدى و تسبيح كردى پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّي حَلَلْتُ بِسَاحَتِكَ لِعِلْمِي بِوَحْدَانِيَّتِكَ وَ صَمَدَانِيَّتِكَ وَ أَنَّهُ لاَ قَادِرَ (قَادِراً) عَلَى قَضَاءِ حَاجَتِي غَيْرُكَ

وَ قَدْ عَلِمْتُ يَا رَبِّ أَنَّهُ كُلَّمَا شَاهَدْتُ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ اشْتَدَّتْ فَاقَتِي إِلَيْكَ

وَ قَدْ طَرَقَنِي يَا رَبِّ مِنْ مُهِمِّ أَمْرِي مَا قَدْ عَرَفْتَهُ لِأَنَّكَ عَالِمٌ غَيْرُ مُعَلَّمٍ

وَ أَسْأَلُكَ بِالاِسْمِ الَّذِي وَضَعْتَهُ عَلَى السَّمَاوَاتِ فَانْشَقَّتْ وَ عَلَى الْأَرَضِينَ فَانْبَسَطَتْ

وَ عَلَى النُّجُومِ فَانْتَشَرَتْ وَ عَلَى الْجِبَالِ فَاسْتَقَرَّتْ

وَ أَسْأَلُكَ بِالاِسْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ عِنْدَ مُحَمَّدٍ وَ عِنْدَ عَلِيٍّ وَ عِنْدَ الْحَسَنِ وَ عِنْدَ الْحُسَيْنِ

وَ عِنْدَ الْأَئِمَّةِ كُلِّهِمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي يَا رَبِّ حَاجَتِي وَ تُيَسِّرَ عَسِيرَهَا وَ تَكْفِيَنِي مُهِمَّهَا وَ تَفْتَحَ لِي قُفْلَهَا

فَإِنْ فَعَلْتَ ذَلِكَ فَلَكَ الْحَمْدُ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَلَكَ الْحَمْدُ غَيْرَ جَائِرٍ فِي حُكْمِكَ وَ لاَ حَائِفٍ فِي عَدْلِكَ

پس مى گذارى طرف راست رو را بر زمين و مى گويى

اللَّهُمَّ إِنَّ يُونُسَ بْنَ مَتَّى عَبْدَكَ وَ نَبِيَّكَ دَعَاكَ فِي بَطْنِ الْحُوتِ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ

وَ أَنَا أَدْعُوكَ فَاسْتَجِبْ لِي بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و دعا كن به آنچه مى خواهى پس طرف چپ را بگذار و بگو

اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَمَرْتَ بِالدُّعَاءِ وَ تَكَفَّلْتَ بِالْإِجَابَةِ وَ أَنَا أَدْعُوكَ كَمَا أَمَرْتَنِي

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتَجِبْ لِي كَمَا وَعَدْتَنِي يَا كَرِيمُ

پس پيشانى را بر زمين گذار و بگو

يَا مُعِزَّ كُلِّ ذَلِيلٍ وَ يَا مُذِلَّ كُلِّ عَزِيزٍ

تَعْلَمُ كُرْبَتِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ ) وَ فَرِّجْ عَنِّي يَا كَرِيمُ

ذكر نمازى براى حاجت در محل مذكور

و آن چنان است كه چهار ركعت نماز مى گزارى و چون فارغ شدى و تسبيح گفتى پس بگو

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ يَا مَنْ لاَ تَرَاهُ الْعُيُونُ وَ لاَ تُحِيطُ بِهِ الظُّنُونُ

وَ لاَ يَصِفُهُ الْوَاصِفُونَ وَ لاَ تُغَيِّرُهُ الْحَوَادِثُ وَ لاَ تُفْنِيهِ الدُّهُورُ

تَعْلَمُ مَثَاقِيلَ الْجِبَالِ وَ مَكَايِيلَ الْبِحَارِ وَ وَرَقَ الْأَشْجَارِ وَ رَمْلَ الْقِفَارِ

وَ مَا أَضَاءَتْ بِهِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ أَظْلَمَ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَ وَضَحَ عَلَيْهِ النَّهَارُ

وَ لاَ تُوَارِي مِنْكَ (مِنْهُ) سَمَاءٌ سَمَاءً وَ لاَ أَرْضٌ أَرْضاً وَ لاَ جَبَلٌ مَا فِي أَصْلِهِ وَ لاَ بَحْرٌ مَا فِي قَعْرِهِ

أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

وَ أَنْ تَجْعَلَ خَيْرَ أَمْرِي آخِرَهُ وَ خَيْرَ أَعْمَالِي خَوَاتِيمَهَا وَ خَيْرَ أَيَّامِي يَوْمَ أَلْقَاكَ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ

اللَّهُمَّ مَنْ أَرَادَنِي بِسُوءٍ فَأَرِدْهُ وَ مَنْ كَادَنِي فَكِدْهُ وَ مَنْ بَغَانِي بِهَلَكَةٍ فَأَهْلِكْهُ

وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِمَّنْ دَخَلَ هَمُّهُ عَلَيَ

اللَّهُمَّ أَدْخِلْنِي فِي دِرْعِكَ الْحَصِينَةِ وَ اسْتُرْنِي بِسِتْرِكَ الْوَاقِي

يَا مَنْ يَكْفِي مِنْ كُلِّ شَيْ ءٍ وَ لاَ يَكْفِي مِنْهُ شَيْ ءٌ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ

وَ صَدِّقْ قَوْلِي وَ فِعْلِي يَا شَفِيقُ يَا رَفِيقُ فَرِّجْ عَنِّي الْمَضِيقَ وَ لاَ تُحَمِّلْنِي مَا لاَ أُطِيقُ

اللَّهُمَّ احْرُسْنِي بِعَيْنِكَ الَّتِي لاَ تَنَامُ وَ ارْحَمْنِي بِقُدْرَتِكَ عَلَيَّ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

يَا عَلِيُّ يَا عَظِيمُ أَنْتَ عَالِمٌ بِحَاجَتِي وَ عَلَى قَضَائِهَا قَدِيرٌ وَ هِيَ لَدَيْكَ يَسِيرٌ وَ أَنَا إِلَيْكَ فَقِيرٌ

فَمُنَّ بِهَا عَلَيَّ يَا كَرِيمُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ

پس به سجده مى روى و مى گويى

إِلَهِي قَدْ عَلِمْتَ حَوَائِجِي فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِهَا وَ قَدْ أَحْصَيْتَ ذُنُوبِي

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْهَا يَا كَرِيمُ

پس بر زمين مى گذارى طرف راست روى خود را و مى گويى

إِنْ كُنْتُ

بِئْسَ الْعَبْدُ فَأَنْتَ نِعْمَ الرَّبُ

افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

پس بر زمين مى گذارى طرف چپ روى خود را و مى گويى

اللَّهُمَّ إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ يَا كَرِيمُ

پس پيشانى را بر زمين مى گذارى و مى گويى

ارْحَمْ مَنْ أَسَاءَ وَ اقْتَرَفَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ

مؤلف گويد كه اين دعا تا وَ اغْفِرْهَا يَا كَرِيمُ همان دعايى است كه در مزار قديم در اعمال صحن مسجد سهله در مقام امام زين العابدين عليه السلام نقل شده

و مرا امر مهمى كه تو مى دانى بى پا و سست گردانيده كه تو بدون تعليم به همه امور عالم دانايى

پس از تو درخواست مى كنم به حق آن اسمى كه بر آسمانها كه نهادى شكافته شد و بر زمينها نهادى منبسط گرديد

و بر ستارگان نهادى در فضاى بى انتها منتشر گشت و بر كوهها نهادى استقرار يافت

و باز درخواست مى كنم از تو به اسمى كه نزد حضرت محمد مصطفى و نزد على مرتضى و نزد حضرت حسن و حسين

و ائمه هدى كه درود خدا بر همه آنان باد نهادى تو را به آن اسم قسم كه درود فرست بر محمد و آل محمد

و حاجت مرا برآور و مشكل و مهم آن را كفايت فرما و مشكل آن حاجتم را آسان ساز و قفل آن حاجت را به رويم بگشا

پس اگر از كرم حاجتم برآوردى يا كه برنياوردى حمد و ستايش تو را سزد كه هرگز جورى در حكم تو و جفائى در عدل تو نخواهد بود

خدايا يونس بن متى بنده تو و پيغمبرت در شكم ماهى به درگاه تو دعا كرد و دعايش مستجاب فرمودى

به حق محمد (ص) و آل محمد (ع) دعاى مرا هم مستجاب فرما

پروردگارا تو بندگان را امر به دعا كردى و به اجابتش متعهد شدى و من به درگاه تو تو را به دعا مى خوانم چنانكه امر فرمودى

پس درود فرست بر محمد و آلش و دعاى مرا چنانكه وعده دادى مستجاب گردان اى كريم

اى عزت بخش هر ذليل و خوار و ذليل

كننده هر عزيز

تو از رنج و غمم آگاهى پس درود فرست برمحمد و آلش و رنج و غمم را برطرف گردان اى خداى كريم.

خدايا از تو درخواست مى كنم اى آنكه تو را چشمها نبيند و بر ذاتت انديشه ها احاطه نكند

و توصيف كنندگان هرگز به حد كامل وصفت نرسند اى ذاتى كه حوادث عالم او را تغيير ندهد و روزگاران و دهرها تو را افنا نتواند كرد

دانايى به وزن كوه ها و پيمانه آب درياها و عدد برگ درختان و ريگ بيابانها

و آنچه نور خورشيد و ماه بر آن افتد و ظلمت شب تار بر آن احاطه كند و روز روشن گرداند همه را مى دانى

نه آسمانى آسمان ديگرى را از ديده علمت بپوشاند و نه زمينى زمينى را حاجب به ديدار گردد و نه كوهى آنچه در بن اوست و نه دريايى آنچه در قعر اوست از تو پنهان دارد

از تو درخواست مى كنم درود و رحمت فرستى بر محمد و آل محمد

و خير و نيكويى كار مرا آخر كار قرار دهى و خاتمه اعمالم را نيكو گردانى و بهترين روز مرا روز ملاقاتم با تو مقرر سازى كه اى خدا تو بر هر كار قادرى

پروردگارا هر كه با من سوء قصدى كند تو او را مجازات كن و هر كه با من مكر و خدعه كند تو با او مكر كن و هر كه براى هلاكم به ظلم برخيزد تواش به هلاكت رسان

و مهمات امور مرا مهماتى كه از كسان بر دلم فرود آمده كفايت فرما

اى خدا مرا در زره محكم خود درآور و زشتيهايم را در پرده حفظت بپوشان

اى خدايى كه تنها از همه كفايت باشى و هيچ چيز از تو كافى نيست تو مهمات امور دنيا و آخرت مرا كفايت فرما

و قول و فعلم را تو به مقام صدق و حقيقت رسان اى خداى با شفقت و رفيق مرا از تنگناى غم و اندوه گشايش و آسايش عطا فرما و بارى فوق طاقتم بر دوش منه

پروردگارا مرا به چشم خود كه هرگز به خواب نيفتد محافظت فرما و به قدرت خويش بر من ترحم كن اى مهربانترين مهربانان عالم

اى خداى بلند مرتبه بزرگ تو به حاجت من دانا و به برآوردن حاجتم توانايى و آن حاجت پيش تو چيز ناقابلى است و من بسوى تو فقير و محتاجم

پس بر من منت گذار و حاجتم برآور اى خداى كريم كه تو بر هر چيز توانايى

اى خداى من تو البته حاجتم را مى دانى پس درود فرست بر محمد و آلش و حاجتم را برآور و تو البته گناهانم را به شمار آورده اى

پس درود فرست بر محمد و آلش و گناهانم را بيامرز اى خداى كريم

اى خدا اگر بد بنده اى هستم تو نيكو خدايى هستى

پس با من آن كن كه سزاوار مقام توست نه آنچه لايق من است اى مهربانترين مهربانان عالم

خدايا اگر گناه از من بزرگ است عفو و بخشش از تو بسيار نيكو است اى خداى كريم

اى خدا ترحم كن در حق كسى كه بد كرد و فرو

در گناه شد و باز تضرع كرد و اعتراف نمود

پيامبران و فرستادگانت به بهترين رحمتهايت

و بركت ده بر ايشان به بهترين بركاتت و بر جسم و جانشان رحمت فرست

بار خدايا بر محمد و آل محمد بركت ده

و به ما در اين روزى كه برتريش دادى و گراميش نمودى و شرافت و بزرگيش بخشيدى بركت ده

بار خدايا مرا در آنچه در آن بر من انعام كردى بركت ببخش تا به غير از تو ديگرى را سپاس نكنم

و در روزيم گشايش و وسعت ده اى صاحب جلال و بزرگوارى

بار خدايا هر چه از من نهان باشد پس كمك و نگهدارى تو از من نهان مباد

و هر چيز را گم كنم پس مبادا گمم كنى ياريت را تا به رنج و زحمت نيفتم براى آنچه محتاج آن نيستم اى صاحب جلالت و بزرگوارى.

الْمُكَرَّمِينَ

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي اسْتَنْقَذَنَا بِكَ مِنَ الشِّرْكِ وَ الضَّلاَلَةِ

اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَوَاتِكَ وَ صَلَوَاتِ مَلاَئِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ وَ عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ

وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ وَ مَنْ سَبَّحَ لَكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ

عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ وَ نَبِيِّكَ وَ أَمِينِكَ وَ نَجِيِّكَ وَ حَبِيبِكَ وَ صَفِيِّكَ وَ خَاصَّتِكَ وَ صَفْوَتِكَ وَ خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ

اللَّهُمَّ أَعْطِهِ الدَّرَجَةَ الرَّفِيعَةَ وَ آتِهِ الْوَسِيلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ وَ ابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوداً يَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ

اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً

وَ إِنِّي أَتَيْتُكَ مُسْتَغْفِراً تَائِباً مِنْ ذُنُوبِي وَ إِنِّي أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَى اللَّهِ رَبِّي وَ رَبِّكَ لِيَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي

و اگر ترا حاجتى باشد بگردان قبر مطهر را در پشت كتف خود و رو به قبله كن و دستها را بردار و حاجت خود را بطلب بدرستيكه سزاوار است كه برآورده شود إن شاء الله تعالى

شهادت مى دهم كه محمد (ص) بنده او و رسول اوست

و اى رسول خدا من به يقين گواهى مى دهم كه تو رسول و فرستاده خدايى و محمد (ص) فرزند عبد الله

و هم گواهى مى دهم كه تو رسالتهاى پروردگارت را كه مأمور به ابلاغ آن بودى همه را به خلق رسانيدى و امتت را نصيحت و هدايت كامل فرمودى و در راه دين خدا جهاد كردى

و خدا راعبادت كردى تا به مقام يقين و شهود رسيدى و بحكمت و موعظه نيكو به خدا دعوت فرمودى

و وظيفه رسالتت را از حق ادا كردى و البته به رأفت و عطوفت كامل با اهل ايمان

و شدت و سختى با كافران رفتار كردى تا آنكه خدا تو را به عاليترين مرتبه شرافت نيكويان عالم رسانيد

سپاس خداى را كه ما امت را بواسطه رسالتت از ورطه شرك و ضلالت نجات داد

بار الها درود و تحيت تو و فرشتگان مقربت و پيمبران مرسل و بندگان صالحت

و جميع اهل آسمانها و زمينها و هر كه تو را تسبيح گفت از خلق اولين و آخرين

اى پروردگار جهانيان باد بر محمد كه بنده خاص توست و رسول و پيغمبر و امين سر و راز دان و حبيب تو و بنده خالص و برگزيده مخصوص و پاكيزه روحترين و مختار از تمام خلق توست

اى خدا او را درجه رفيع و وسيله بهشت برين بر خلق عطا فرما و او را مقام محمود كه بر آن مقام خلق اولين و آخرين همه غبطه مى خوردند مبعوث فرما

اى

خدا تو خود فرمودى و اگر مردم هنگامى كه بر نفس خود ستم كردند بسوى تو مى آمدند و از درگاه خدا آمرزش مى طلبيدند و رسول خدا بر آنها طلب مغفرت مى كرد خدا را بسيار توبه پذير و مهربان مى يافتند

اى رسول خدا من به توجه و توسل به شما به درگاه خدا كه پروردگار من و توست رو آورده ام با توبه از گناهانم درگذرد.

أَدْخُلُ يَا حُجَّةَ اللَّهِ

أَ أَدْخُلُ يَا مَلاَئِكَةَ اللَّهِ الْمُقَرَّبِينَ الْمُقِيمِينَ فِي هَذَا الْمَشْهَدِ

فَأْذَنْ لِي يَا مَوْلاَيَ فِي الدُّخُولِ أَفْضَلَ مَا أَذِنْتَ لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ فَإِنْ لَمْ أَكُنْ أَهْلاً لِذَلِكَ فَأَنْتَ أَهْلٌ لِذَلِكَ (لَهُ)

پس ببوس عتبه مباركه را و داخل شو و بگو

بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي وَ تُبْ عَلَيَّ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

دوم اذن دخولى است كه علامه مجلسى رحمة الله عليه از نسخه اى قديمه از مؤلفات اصحاب براى دخول در سرداب مقدس و بقاع منوره ائمه عليهم السلام نقل فرموده و آن چنان است كه مى گويى

اللَّهُمَّ إِنَّ هَذِهِ بُقْعَةٌ طَهَّرْتَهَا وَ عَقْوَةٌ شَرَّفْتَهَا وَ مَعَالِمُ زَكَّيْتَهَا

حَيْثُ أَظْهَرْتَ فِيهَا أَدِلَّةَ التَّوْحِيدِ وَ أَشْبَاحَ الْعَرْشِ الْمَجِيدِ الَّذِينَ اصْطَفَيْتَهُمْ مُلُوكاً لِحِفْظِ النِّظَامِ

وَ اخْتَرْتَهُمْ رُؤَسَاءَ لِجَمِيعِ الْأَنَامِ وَ بَعَثْتَهُمْ لِقِيَامِ الْقِسْطِ فِي ابْتِدَاءِ الْوُجُودِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ

ثُمَّ مَنَنْتَ عَلَيْهِمْ بِاسْتِنَابَةِ أَنْبِيَائِكَ لِحِفْظِ شَرَائِعِكَ وَ أَحْكَامِكَ

فَأَكْمَلْتَ بِاسْتِخْلاَفِهِمْ رِسَالَةَ الْمُنْذِرِينَ كَمَا أَوْجَبْتَ رِئَاسَتَهُمْ فِي فِطَرِ الْمُكَلَّفِينَ

فَسُبْحَانَكَ مِنْ إِلَهٍ مَا أَرْأَفَكَ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ مِنْ مَلِكٍ مَا أَعْدَلَكَ

حَيْثُ طَابَقَ صُنْعُكَ مَا فَطَرْتَ عَلَيْهِ الْعُقُولَ وَ وَافَقَ حُكْمُكَ مَا قَرَّرْتَهُ فِي الْمَعْقُولِ وَ الْمَنْقُولِ

فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى تَقْدِيرِكَ الْحَسَنِ الْجَمِيلِ وَ لَكَ الشُّكْرُ عَلَى قَضَائِكَ الْمُعَلَّلِ بِأَكْمَلِ التَّعْلِيلِ

فَسُبْحَانَ مَنْ لاَ يُسْأَلُ عَنْ فَعْلِهِ وَ لاَ يُنَازَعُ فِي أَمْرِهِ

وَ سُبْحَانَ مَنْ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ قَبْلَ ابْتِدَاءِ خَلْقِهِ

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيْنَا بِحُكَّامٍ يَقُومُونَ مَقَامَهُ لَوْ كَانَ حَاضِراً فِي الْمَكَانِ

لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ الَّذِي شَرَّفَنَا بِأَوْصِيَاءَ يَحْفَظُونَ الشَّرَائِعَ فِي كُلِّ الْأَزْمَانِ

وَ اللَّهُ أَكْبَرُ الَّذِي أَظْهَرَهُمْ لَنَا بِمُعْجِزَاتٍ يَعْجِزُ عَنْهَا الثَّقَلاَنِ

لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ

إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ الَّذِي أَجْرَانَا عَلَى عَوَائِدِهِ الْجَمِيلَةِ فِي الْأُمَمِ السَّالِفِينَ

اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ وَ الثَّنَاءُ الْعَلِيُّ كَمَا وَجَبَ لِوَجْهِكَ الْبَقَاءُ السَّرْمَدِيُ

وَ كَمَا جَعَلْتَ نَبِيَّنَا خَيْرَ النَّبِيِّينَ وَ مُلُوكَنَا أَفْضَلَ الْمَخْلُوقِينَ وَ اخْتَرْتَهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

وَفِّقْنَا لِلسَّعْيِ إِلَى أَبْوَابِهِمُ الْعَامِرَةِ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ وَ اجْعَلْ أَرْوَاحَنَا تَحِنُّ إِلَى مَوْطِئِ أَقْدَامِهِمْ

وَ نُفُوسَنَا تَهْوِي النَّظَرَ إِلَى مَجَالِسِهِمْ وَ عَرَصَاتِهِمْ حَتَّى كَأَنَّنَا نُخَاطِبُهُمْ فِي حُضُورِ أَشْخَاصِهِمْ

فَصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ سَادَةٍ غَائِبِينَ وَ مِنْ سُلاَلَةٍ طَاهِرِينِ وَ مِنْ أَئِمَّةٍ مَعْصُومِينَ

اللَّهُمَّ فَأْذَنْ لَنَا بِدُخُولِ هَذِهِ الْعَرَصَاتِ الَّتِي اسْتَعْبَدْتَ بِزِيَارَتِهَا أَهْلَ الْأَرَضِينَ وَ السَّمَاوَاتِ

وَ أَرْسِلْ دُمُوعَنَا بِخُشُوعِ الْمَهَابَةِ

وَ ذَلِّلْ جَوَارِحَنَا بِذُلِّ الْعُبُودِيَّةِ وَ فَرْضِ الطَّاعَةِ حَتَّى نُقِرَّ بِمَا يَجِبُ لَهُمْ مِنَ الْأَوْصَافِ

وَ نَعْتَرِفَ بِأَنَّهُمْ شُفَعَاءُ الْخَلاَئِقِ إِذَا نُصِبَتِ الْمَوَازِينُ فِي يَوْمِ الْأَعْرَافِ

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلاَمٌ عَلَى عِبَادِهِ الَّذِينَ اصْطَفَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِينَ

پس ببوس عتبه را و داخل شو در حالتى كه خاشع و گريان باشى پس بدرستيكه آن اذن دخول است از ايشان صلوات الله عليهم أجمعين

مطهر خود مى بينند و سلام مرا شنيده و پاسخ مى دهند

و اكنون تو بر گوش من پرده افكنده اى كه سخن آنها را نشنوم اما به لذت راز و نياز با آنها در لطف به رويم گشودى

و من خدايا نخست از تو اذن مى طلبم و دوم اجازه از رسول تو كه درود خدا بر او و بر آلش باد

و نيز اجازه از جانشين پيغمبرت امام واجب الاطاعه بر من حضرت (هر يك از ائمه كه حرم اوست، مثلا على بن موسى الرضا عليه السلام)

و سوم از فرشتگان كه مقيم اين حرم شريفند و موكلند بر اين بقعه مبارك اذن مى خواهم پس اى رسول خدا اذن مى دهيد تا داخل گردم آيا وارد شوم اى حجت خدا

آيا وارد شوم اى فرشتگان مقرب خدا كه مقيمان اين مشهد مباركيد

رخصت ده اى مولاى من به درآمدن من در حرم بهترين رخصتى كه به هر يك از اولياء و دوستانت داده اى كه اگر من لايق نيستم تو لايق خواهى بود

به نام خدا و به ذات خدا و در راه خدا و بر طريقت و آيين رسول خداصلى الله عليه و آله

اى خدا بر من ببخش و به من ترحم كن و به توبه ام بپذير كه تو بسيار توبه پذير خلق و مهربان به بندگانى.

اى خدا همانا اين جايگاه بقعه اى است كه تو پاك و محترم داشته اى و محلى است كه تو شرافت بدان بخشيده اى و مقاماتى است كه تو پاكيزه فرموده اى

تا ادله و براهين توحيد از اين مقامات بظهور آيد و تمثالهاى

عرش مجيد باشد كه صاحبانش را به مقام سلطنت براى حفظ نظام خلق برگزيدى

و بجهت رياست بر تمام خاص و عام اختيار كردى و براى اقامه عدل و داد در ميان خلق از بدو آفرينش تا روز قيامت مبعوث گردانيدى

پس بر آنان نعمت خلافت و جانشينى پيغمبرانت را عطا كردى تا شرايع و احكام تو را حفظ كنند

تا بواسطه خلافت آنها رسالت پيغمبران را به حد نتيجه و كمال رسانى چنانكه بر امت پذيرفتن رياست و امامت آنها را فرض و واجب گردانيدى بر فطرت مكلفان

بارى تو چه منزه خدايى و چقدر با بندگان رءوف و مهربانى هيچ خدايى جز تو ذات يكتا نيست تو چه با عدل و انتظام سلطانى

كه صنع آفرينشت طبق فطرت عقول خردمندانست و حكم تكوين را وفق فهم عقل و نقل مقرر داشتى

پس تو را ستايش سزاست بر تقدير حسن نظام زيبايت و تو را سپاس بايد بر حكم قضا كه معلل و مربوط به نيكوترين وجه است

پس منزه است خدايى كه احدى را حق سؤال از كار او نخواهد بود و منازعه در امرش نتوان كرد

و منزه خدايى كه بر ذات خود لطف و رحمت به خلق را فرض و لازم فرموده پيش از بدو آفرينش خلق

و ستايش خدايى را كه بر ما به نعمت وجود حكم فرمايانى كه قائم مقام حقند منت نهاد اگر خدا در مكانى بود جانشين مكانش بودند

و نيست خدايى جز خداى يگانه كه بواسطه اوصياء پيغمبران كه حافظان شرايع الهى در هر عصرند ما را

شرافت بخشيد

و خدا بزرگتر است آن خدايى كه رسولان را با معجزاتى كه جن و انس از آن عاجزند ميان خلق آشكار ساخت

كه هيچ قدرت و نيرويى نيست جز به خواست خدا و قدرت كامله او كه بلند مرتبه و بزرگ است آنكه ما را بر عوايد و صفات جميله بداشت در ميان امتهاى گذشته

پروردگارا پس حمد و ثنا و ستايش بلند مرتبه خاص توست چنانكه نور جمالت را بقاى سرمدى ضرورى است

و چنانكه پيغمبر ما را بهترين پيغمبران مقرر داشتى و پادشاهان ما را بهترين و فاضلترين خلق قرار دادى و آنان را به علم و دانش بر عالميان برگزيدى

اى خدا ما را توفيق سعى و كوشش در وصول به درگاه رحمت پايدار ابدى آنها عطا كن و روح ما (شيعيان) را مشتاق محل اقدام (و شهود و مقام) و مشاهد شريفه آنان بگردان

تا آنكه هنگام زيارتشان گويا ما با شخص بزرگوار آنها حضورا مخاطبه و صحبت مى كنيم

پس درود و رحمت الهى بر آنان باد كه سيد غائبان عوالم ارواح قدس و نسل پاكان عالم وجود و پيشوايان معصوم خلقند

پروردگارا پس ما را اذن ده كه داخل شويم در اين عرصه ها (ى محترم و بقعه هاى شريف با بركت) كه اهل زمين و آسمانها را متعبد و ملتزم به زيارتش فرمودى

و اشك ديدگان ما را با تذلل و خشوع از مهابت جلالشان جارى گردان

و با ذل بندگى خود و فرض طاعت آن امامان بر حق تا ما به اوصاف كمال لازم ذات آنها اقرار كنيم

و به مقام شفاعت خلق بر آنها در قيامت كه روز اعراف و نصب موازين اعمال است اعتراف كنيم

و ستايش خداى را و سلام بر بندگان برگزيده خدا حضرت محمد (ص) و آل اطهارش باد.

الْوَارِثِينَ

يَا مَوْلاَيَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ حَاجَتِي كَذَا وَ كَذَا

و بجاى كذا و كذا حاجات خود را ذكر كند

فَاشْفَعْ لِي فِي نَجَاحِهَا فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِحَاجَتِي لِعِلْمِي أَنَّ لَكَ عِنْدَ اللَّهِ شَفَاعَةً مَقْبُولَةً وَ مَقَاماً مَحْمُوداً

فَبِحَقِّ مَنِ اخْتَصَّكُمْ بِأَمْرِهِ وَ ارْتَضَاكُمْ لِسِرِّهِ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ

سَلِ اللَّهَ تَعَالَى فِي نُجْحِ طَلِبَتِي وَ إِجَابَةِ دَعْوَتِي وَ كَشْفِ كُرْبَتِي

و بخواه هر چه خواهى كه برآورده ميشود إن شاء الله تعالى مؤلف گويد كه بهتر آن است كه در ركعت اول نماز اين استغاثه بعد از حمد سوره إنا فتحنا بخواند و در ركعت دوم إذا جاء نصر الله

سلام بر تو اى مولاى من اى صاحب زمان

سلام بر تو اى فرزندرسول خدا

سلام بر تو اى فرزند امير المؤمنين سلام بر تو اى فرزند فاطمه زهرا بزرگ زنان عالم

سلام بر تو اى فرزند امامان و حجتهاى خدا كه معصومانند و پيشوايان بر همه خلق عالم

سلام بر تو اى مولاى من سلام و تحيت خالصانه با ايمان به ولايت و امامت تو

گواهى مى دهم كه تو پيشواى رهنماى عالمى به گفتار و كردار

و تويى آنكه جهان را پر از عدل و داد خواهد كرد پس از آنكه پر از جور و بيداد گرديده است

پس خدا ظهورت را زود گرداند و خروجت را آسان و زمان سلطنتت را نزديك سازد و بسيار نمايد ياران و ياورانت را

و وعده ظفرى كه به تو فرموده بزودى روا گرداند او راستگوترين سخن گويان است

كه خود فرموده ما مى خواهيم بر اهل ايمان كه بدان آنان را ضعيف و ناتوان كردند منت گذاشته و آنها را پيشوايان خلق قرار دهيم و وارث (اهل زمين) گردانيم

اى مولاى من اى صاحب الزمان اى فرزند رسول خدا حاجتهاى من آنكه (خدا بدارد مرا بر آنچه رضاى اوست و خير و سعادت دنيا و عقبى عطا فرمايد)

پس تو در برآمدن حاجاتم به درگاه خدا شفاعت كن كه من به شما در بر آمدن حاجتم رو آورده ام زيرا مى دانم كه شما را نزد خدا شفاعت مقبول و مقام پسنديده بلند است

پس به حق آنكس كه شما را به فرمان خلافتش مخصوص كرد و

براى حفظ اسرار علم خود برگزيد و به حق آن شأن و مقامى كه شما را نزد خداست

كه از خدا درخواست كنيد كه همه مطالب و حوايجم را برآورد و دعاهايم مستجاب كند و غم و اندوهم برطرف گرداند.

الْوُثْقى لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (256)

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فيها خالِدُونَ (257)

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ

نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ

مِنْ قَبْلُ هُدًى لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقَانَ

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لاَ رَيْبَ فِيهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثاً

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى

اَللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُون

گسست و خداوند به هر چه خلق گويند و كنند شنوا و دانا است

خدا يار اهل ايمان است آنان را از تاريكيهاى جهان بيرون آرد و به عالم نور برد و آنان كه راه كفر گزيدند يار ايشان شيطان و ديو رهزن است آنها را از عالم نور به تاريكيهاى گمراهى در افكند اين گروهند اهل دوزخ و در آن مخلد خواهند بود

خدا آن ذات يكتاست و خدايى جز او كه زنده و پاينده ابدى است نخواهد بود براى تو فرستاد اين كتاب آسمانى را به حق و حقيقت در حالى كه تصديق كتب آسمانى ديگر را مى كند

و كتاب تورات و انجيل را هم از آن پيش فرستاد براى هدايت خلق

و فرقان را نازل فرمود

خدا آن ذات يكتاست كه جز او خدايى نيست هر آينه جمع كند شما را در روز قيامت كه نيست شكى در آن، و سخن كه راست تر از سخن خدا خواهد بود

خدا آن ذات يكتاست كه جز او خدايى نيست نامهاى نيكو مختص اوست

خدا آن ذات يكتاست كه جز او خدايى نيست و بر او بايد اهل ايمان توكل كنند.

بجاى سبحان الله الله أكبر مى گويى

حاجت خود را كه بر آورده خواهد شد إن شاء الله تعالى

به من نزديكتر است

اى خدايى كه ميان مرد و دلش حايل شوى اى خدايى كه در منظر اعلى و افق مبينى

اى خدايى كه بخشاينده و بر عرش با عظمتت استوارى اى كه به مانندش چيزى نيست و او شنوا و بيناست

از تو درخواست مى كنم كه بر محمد و آل محمد درود فرستى

لاَ تُغْشِي (تُغَشِّي) بَصَرَهُ الظُّلْمَةُ وَ لاَ يُسْتَتَرُ مِنْهُ بِسِتْرٍ

وَ لاَ يُوَارِي مِنْهُ جِدَارٌ وَ لاَ يَغِيبُ عَنْهُ بَرٌّ وَ لاَ بَحْرٌ

وَ لاَ يُكِنُّ (يَكِنُّ) مِنْهُ جَبَلٌ مَا فِي أَصْلِهِ وَ لاَ قَلْبٌ مَا فِيهِ

وَ لاَ جَنْبٌ مَا فِي قَلْبِهِ وَ لاَ يَسْتَتِرُ مِنْهُ صَغِيرٌ وَ لاَ كَبِيرٌ

وَ لاَ يَسْتَخْفِي مِنْهُ صَغِيرٌ لِصِغَرِهِ وَ لاَ يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْ ءٌ فِي الْأَرْضِ وَ لاَ فِي السَّمَاءِ

هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي يُنْشِئُ السَّحَابَ الثِّقَالَ

وَ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ

وَ يُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَنْ يَشَاءُ وَ يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ

وَ يُنَزِّلُ الْمَاءَ مِنَ السَّمَاءِ بِكَلِمَتِهِ وَ يُنْبِتُ النَّبَاتَ بِقُدْرَتِهِ وَ يَسْقُطُ الْوَرَقُ (يُسْقِطُ الْوَرَقَ) بِعِلْمِهِ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي لاَ يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لاَ فِي السَّمَاءِ

وَ لاَ أَصْغَرُ مِنْ ذَلِكَ وَ لاَ أَكْبَرُ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا

سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي يَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثَى وَ مَا تَغِيضُ الْأَرْحَامُ وَ مَا تَزْدَادُ وَ كُلُّ شَيْ ءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدَارٍ

عَالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ الْكَبِيرُ الْمُتَعَالِ سَوَاءٌ مِنْكُمْ مَنْ أَسَرَّ

الْقَوْلَ وَ مَنْ جَهَرَ بِهِ

وَ مَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّيْلِ وَ سَارِبٌ بِالنَّهَارِ لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي يُمِيتُ الْأَحْيَاءَ وَ يُحْيِي الْمَوْتَى

وَ يَعْلَمُ مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَ يُقِرُّ فِي الْأَرْحَامِ مَا يَشَاءُ إِلَى أَجْلٍ مُسَمًّى

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ مَالِكِ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ

وَ تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِيَدِكَ (بِيَدِهِ) الْخَيْرُ

إِنَّكَ (وَ هُوَ) عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ تُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَ تُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ

تُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا

سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ

وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَ لاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ وَ لاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي لاَ يُحْصِي مِدْحَتَهُ الْقَائِلُونَ وَ لاَ يَجْزِي بِآلاَئِهِ الشَّاكِرُونَ الْعَابِدُونَ

وَ هُوَ كَمَا قَالَ وَ فَوْقَ مَا نَقُولُ (يَقُولُ الْقَائِلُونَ) وَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ كَمَا أَثْنَى عَلَى نَفْسِهِ

وَ لاَ يُحِيطُونَ بِشَيْ ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاءَ

وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ لاَ يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَ مَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا يَعْرُجُ فِيهَا

وَ لاَ يَشْغَلُهُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا عَمَّا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا يَعْرُجُ فِيهَا

وَ لاَ يَشْغَلُهُ مَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا يَعْرُجُ فِيهَا عَمَّا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا

وَ لاَ يَشْغَلُهُ عِلْمُ شَيْ ءٍ عَنْ عِلْمِ شَيْ ءٍ وَ لاَ يَشْغَلُهُ خَلْقُ شَيْ ءٍ عَنْ خَلْقِ شَيْ ءٍ

وَ لاَ حِفْظُ شَيْ ءٍ عَنْ حِفْظِ شَيْ ءٍ وَ لاَ يُسَاوِيهِ شَيْ ءٌ وَ لاَ يَعْدِلُهُ شَيْ ءٌ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى

سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ سُبْحَانَ اللَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ

جَاعِلِ الْمَلاَئِكَةِ رُسُلاً أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَ ثُلاَثَ وَ رُبَاعَ يَزِيدَ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ إِنَّ

اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ

مَا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلاَ مُمْسِكَ لَهَا وَ مَا يُمْسِكْ فَلاَ مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ

سُبْحَانَ اللَّهِ بَارِئِ النَّسَمِ سُبْحَانَ اللَّهِ الْمُصَوِّرِ سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ الْأَزْوَاجِ كُلِّهَا سُبْحَانَ اللَّهِ جَاعِلِ الظُّلُمَاتِ وَ النُّورِ

سُبْحَانَ اللَّهِ فَالِقِ الْحَبِّ وَ النَّوَى سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ كُلِّ شَيْ ءٍ

سُبْحَانَ اللَّهِ خَالِقِ مَا يُرَى وَ مَا لاَ يُرَى سُبْحَانَ اللَّهِ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ سُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سُبْحَانَ اللَّهِ الَّذِي يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِي الْأَرْضِ

مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلاَثَةٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لاَ خَمْسَةٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لاَ أَدْنَى مِنْ ذَلِكَ وَ لاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ

أَيْنَمَا كَانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَلِيم

منزه است خداى آفريننده بندگان منزه است خداى صورت آفرين منزه است خدايى كه همه موجودات را جفت آفريد

منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم عالم مقرر فرمود منزه است خدايى كه شكافنده بذر و دانه هاست در زمين منزه است خداى كه آفريننده تمام موجودات است

منزه است خداى كه آنچه به چشم ديده شود و آنچه ديده نشود همه را او آفريده است منزه است خداى به مقدار كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار عالميان

منزه است خداى بينايى كه هيچ بيناتر از او نيست

و هر چيز را از بالاى عرش گرفته تا زير هفتم زمين مى بيند و هر چه در تاريكى بيابان و درياست مى بيند

و ديده ها او را نخواهد ديد و او همه را مى بيند و او بسى لطيف و نا پيداست و به همه امور عالم و آگاه است

نه تاريكى مانع بينايى او شود و نه پرده

و نه ديوارى حجاب بصيرتش گردد و نه هيچ چيز از بيابان و دريا

و آنچه در اين كوهها (از جواهر و معادن) و نه اسرار دلها

و انديشه درونها بر او پنهان است و نه هيچ بزرگ و كوچك

و نه خردى چيزى بر او موجب خفا است و نه چيزى در آسمان و زمين بر او پنهان است

اوست خدايى كه شما را در رحم مادران هر گونه بخواهد مى نگارد و هيچ خدايى جز آن ذات با اقتدار و عزت و حكمت نخواهد بود

منزه است خداى آفريننده بندگان منزه است خداى صورت

آفرين منزه است خدايى كه همه موجودات را جفت آفريد منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدايى كه شكافنده بذر و دانه ها است در زمين منزه است خداى كه آفريننده تمام موجودات است منزه است خداى كه هر چه بچشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است

منزه است خداى بمقدار كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار عالميان منزه خدايى كه ابرهاى سنگين بار را ايجاد كرد

و غرش رعد تسبيح و ستايش اوست و فرشتگان از او ترسان و هراسانند

و برق و صاعقه را همى فرستد يا به هر كه خواهد اصابت كند و بادها را براى بشارت پيشاپيش رحمت باز فرستد

و باران را از آسمان به امر نافذ خود فرو بارد و به قدرت كامله گياه و درختان را از زمين بروياند و باز به علم و قدرت او برگ درختان را فرو ريزد

منزه است خدايى كه در زمين و آسمان هيچ ذره از ذرات موجودات از حيطه تصرفش بيرون نيست

و هر چه از ذره كوچكتر يا بزرگتر همه در دفتر علم و حكمتش ضبط است

منزه است خداى آفريننده بندگان منزه است خداى صورت آفرين منزه است خدايى كه همه موجودات را جفت آفريد

منزه است خدايى كه نور و ظلمت برقرار فرمود منزه است خدايى كه بذر و دانه ها را در زمين بر شكافت منزه است خداى كه آفريننده تمام موجودات است

منزه است خداى كه هر چه بچشم ديده شود و ديده نشود

همه را او آفريده است منزه است خداى بمقدار كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار عالميان منزه است

خدايى كه مى داند بار حمل آبستنان عالم جنسيت در رحمها چه نقصان و چه زيادت خواهد يافت و مقدار هر چيز در علم ازلى او معين است

و او به غيب و شهود عالم دانا است و بزرگتر از حد ادراك و برتر از هر وصف و انديشه است در پيشگاه ازلى او اينكه شما سخن به راز گوييد يا آشكار

در ظلمت شب يا روشنى روز همه يكسان است براى هر چيز پاسبانها از پيش رو و پشت سر برگماشته كه به امر خدا او را نگهبانى كنند

منزه است خدايى كه زندگانى را مى ميراند و مردگان را باز زنده مى گرداند

و آنچه زمين از آنها مى كاهد يا در رحمها به خواست او قرار مى يابد با وقت معين همه را مى داند

منزه است خدايى كه آفريننده بندگان است و منزه است خدايى كه صورت آفرين است منزه است خدايى كه همه چيز را جفت آفريد منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدايى كه بذر و دانه ها را در زمين بر شكافت منزه است خداى كه آفريننده تمام موجودات است

منزه است خداى كه هر چه به چشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است منزه است خداى بمقدار كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار عالميان

پاك و منزهى اى خدا كه مالك الملك وجودى و به هر كه خواهى ملك و سلطنت مى بخشى و

از هر كه خواهى باز مى گيرى

و هر كه را خواهى عزت و اقتدار مى دهى و هر كه را خواهى ذليل و خوار مى گردانى و هر خير و سعادت به دست توست

و تو را بر همه چيز كمال قدرت و توانايى است تويى كه شب تار را در روز روشن و روز روشن را در شب تار بقدرت كامله داخل ميگردانى

و انسان زنده را از نطفه مرده و جسد مرده را باز از انسان زنده بيرون ميآورى و هر كه بخواهى بى حساب روزى عطا مى كنى

منزه است خداى آفريننده بندگان منزه است خداى صورت آفرين منزه است خدايى كه همه موجودات را جفت آفريد

منزه است خداى كه نور و ظلمت را بر نظم عالم مقرر فرمود منزه است خداى كه بذر و دانه ها را در زمين بر شكافت منزه است خدايى كه آفريننده همه موجودات است

منزه است خدايى كه هر چه بچشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است منزه است خدا به قدر كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار عالم و عالميان

منزه است خدايى كه كليد عالم غيب نزد اوست و غير او كسى بر آن آگاه نيست و هر چه در بر و بحر عالم است همه را مى داند

و برگى از درخت آفرينش نيفتد مگر به علم و مشيت او و به يك دانه در اعماق زمين آگاه است و هيچ تر و خشكى نيست جز اندر دفتر علم او ضبط است

منزه است خداى آفريننده بندگان منزه است خداى صورت آفرين منزه است

خدايى كه همه موجودات عالم را جفت آفريدمنزه است خدايى كه نور و ظلمت را بر نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدايى كه بذر و دانه ها را در زمين بر شكافت منزه است خدايى كه آفريننده همه موجودات است

منزه است خداى كه هر چه بچشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است منزه است خدا به قدر كلمات نامنتهاى او منزه است خدا پروردگار عالميان

منزه است خداى كه سخن گويان فصيح به كمترين پايه توصيف او نرسند و عابدان و سپاسگزاران عالم هرگز اداى شكر و سپاس نعمتهايش نتوانند كرد

و او چنان است كه خود وصف كند و برتر از آنچه ما توصيف كنيم ذات پاك خداى سبحانه چنان است كه خود ثنا و ستايش خود تواند كرد

و هيچكس احاطه به چيزى از علمش نتواند كرد جز آنچه او خواهد

كرسى عزت و تخت سلطنتش آسمانها و زمين را فرا گرفته و نگهبانى آسمانها و زمين او را خسته نسازد و او خداى بلند مرتبه بزرگ است

منزه است خدايى كه آفريننده بندگان است منزه است خداى صورت آفرين منزه است خدايى كه همه چيز را جفت آفريد منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم جهان مقرر فرموده

منزه است خدايى كه بذر و دانه را در جوف زمين برشكافت منزه است خدايى كه آفريننده همه موجودات است

منزه است خدايى كه هر چه به چشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است منزه است خدا به قدر كلمات نامنتهاى او منزه

است خداى پروردگار عالم و عالميان

منزه است خدايى كه هر چه درون زمين فرو شود و هر چه از زمين بيرون آيد و آنچه از آسمان فرود آيد و آنچه بر آسمان بالا رود همه را مى داند

و او را حساب آنچه به زمين فرو شود و آنچه از زمين برآيد غافل نسازد از حساب آنچه از آسمان فرود آيد و به آسمان بالا رود

و نيز آنچه از آسمان نازل و به آسمان عروج كند او را غافل نسازد از آنچه به زمين فرو شود و از آن برآيد

و ابدا علم به چيزى از علم به چيز ديگر بر او مشتبه نشود و نه هرگز آفريدن چيزى از آفريدن چيز ديگر او را باز دارد

و نه نگهبانى چيزى از نگهبانى ديگر چيز وى را مانع گردد و نه چيزى با او مساوى و مشابه و عديل و نظير تواند بود و نه چيزى مثل و مانند اوست و او شنوا و بيناست

منزه است خدايى كه آفريننده بندگان است منزه است خدايى كه صورت آفرين است منزه است خدايى كه همه چيز را جفت آفريد منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم جهان مقرر فرمود

منزه است خدايى كه بذر و دانه را در جوف زمين بر شكافت منزه است خدايى كه آفريننده همه موجودات است منزه است خدايى كه هر چه به چشم ديده شود و ديده نشود همه را او آفريده است

منزه است خداى بقدر كلمات نامنتهاى او منزه است خداى پروردگار جهان و جهانيان منزه است خدايى

كه پديد آرنده آسمانها و زمين است

و ملايك را فرستادگان خود و داراى دو بال و سه بال و چهار بال قرار داد و هر چه در آفرينش بخواهد به قدرت كامل مى افزايد و او بر هر چيز توانا است

درى كه او از رحمت به روى خلق بگشايد كس نتواند بست و درى كه او ببندد جز او كسش نتواند گشود و او خداى با اقتدار و عزت و حكمت است

منزه است خدايى كه آفريننده بندگان است منزه است خداى صورت آفرين منزه است خدايى كه همه چيز را جفت آفريد منزه است خدايى كه نور و ظلمت را براى نظم عالم مقرر فرمود

منزه است خدايى كه بذر و دانه را در جوف زمين بر شكافت منزه است خدايى كه آفريننده همه موجودات است

منزه است خدايى كه هر چه به چشم ديده شود و نشود همه را او آفريده است منزه است خدا به قدر كلمات نامنتهاى او منزه است خدا پروردگار جهان و جهانيان

منزه است خدايى كه هر چه در زمين و آسمانها است همه را مى داند

هيچ رازى سه كس با هم نگويند جز آنكه خدا چهارم آنها و پنج كس جز آنكه خدا ششم آنها و نه كمتر از آن و نه بيشتر جز آنكه خدا هر جا باشند با آنهاست

آنگاه همه را روز قيامت به نتيجه نيك و بد اعمالشان آگاه خواهد ساخت كه خدا بر كليه امور دانا است

عيد است و آخرش نماز صبح روز سيزدهم و كسانى كه در ساير شهرها هستند بخوانند عقيب ده نماز از ظهر روز عيد تا صبح دوازدهم

و تكبيرات موافق روايت صحيح در كافى اين است

اَللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ وَ لِلَّهِ الْحَمْدُ اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا هَدَانَا

اللَّهُ أَكْبَرُ عَلَى مَا رَزَقَنَا مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَبْلاَنَا

و مستحب است تكرار اين تكبيرات عقيب نمازها به قدر امكان و خواندن بعد از نوافل

محققا آن روز پروردگار بر (نيك و بد) كردارشان كاملا آگاهست (و نكوكاران و بدكاران را به ثواب و عقابشان مى رساند)

ستايش (اوصاف) جمال و جلالش مشغولند و اوست يكتا خداى مقتدر حكيم

امور عالم به سوى اوست

شب را در (پرده زرين) روز نهان كند و روز را در (خيمه سياه) شب پنهان سازد و به اسرار دلهاى خلق هم او آگاهست

برگردد و به راه ايمان و پرستش خدا گرايد به رشته محكم و استوارى چنگ زده كه هرگز نخواهد گسست و خداوند به هر چه خلق گويند و كنند شنوا و دانا است

خدا يار اهل ايمان است آنان را از تاريكيهاى جهان بيرون آرد و به عالم نور برد و آنان كه راه كفر گزيدند يار ايشان شيطان و ديو رهزن است آنها را از عالم نور به تاريكيهاى گمراهى در افكند اين گروهند اهل دوزخ و در آن مخلد خواهند بود

كرد

الَّذينَ أُورِثُوا الْكِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفي شَكٍّ مِنْهُ مُريبٍ (14)

فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصيرُ (15)

وَ الَّذينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِنْ بَعْدِ ما اسْتُجيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ داحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ عَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ (16)

اللَّهُ الَّذي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْميزانَ وَ ما يُدْريكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَريبٌ (17)

يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِها وَ الَّذينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْها وَ يَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلا إِنَّ الَّذينَ يُمارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفي ضَلالٍ بَعيدٍ (18)

اللَّهُ لَطيفٌ بِعِبادِهِ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْقَوِيُّ الْعَزيزُ (19)

مَنْ كانَ يُريدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ في حَرْثِهِ وَ مَنْ كانَ يُريدُ حَرْثَ الدُّنْيا نُؤْتِهِ مِنْها وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصيبٍ (20)

أَمْ لَهُمْ شُرَكاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّينِ ما لَمْ يَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وَ لَوْ لا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الظَّالِمينَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ (21)

تَرَى الظَّالِمينَ مُشْفِقينَ مِمَّا كَسَبُوا وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ في رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ ما يَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبيرُ (22)

ذلِكَ الَّذي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فيها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ (23)

أَمْ يَقُولُونَ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلى قَلْبِكَ وَ يَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ إِنَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (24)

وَ هُوَ الَّذي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ

عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ وَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ (25)

وَ يَسْتَجيبُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ يَزيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ الْكافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ (26)

وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَ لكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما يَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبيرٌ بَصيرٌ (27)

وَ هُوَ الَّذي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ يَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِيُّ الْحَميدُ (28)

وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلى جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَديرٌ (29)

وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْديكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثيرٍ (30)

وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزينَ فِي الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصيرٍ (31)

وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ (32)

إِنْ يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَواكِدَ عَلى ظَهْرِهِ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (33)

أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِما كَسَبُوا وَ يَعْفُ عَنْ كَثيرٍ (34)

وَ يَعْلَمَ الَّذينَ يُجادِلُونَ في آياتِنا ما لَهُمْ مِنْ مَحيصٍ (35)

فَما أُوتيتُمْ مِنْ شَيْ ءٍ فَمَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى لِلَّذينَ آمَنُوا وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (36)

وَ الَّذينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ (37)

وَ الَّذينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (38)

وَ الَّذينَ إِذا أَصابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ (39)

وَ جَزاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُها فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمينَ (40)

وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبيلٍ (41)

إِنَّمَا السَّبيلُ عَلَى الَّذينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ (42)

وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ

عَزْمِ الْأُمُورِ (43)

وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَى الظَّالِمينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلى مَرَدٍّ مِنْ سَبيلٍ (44)

وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرينَ الَّذينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْليهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمينَ في عَذابٍ مُقيمٍ (45)

وَ ما كانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِياءَ يَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ سَبيلٍ (46)

اسْتَجيبُوا لِرَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ ما لَكُمْ مِنْ مَلْجَإٍ يَوْمَئِذٍ وَ ما لَكُمْ مِنْ نَكيرٍ (47)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفيظاً إِنْ عَلَيْكَ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ إِنَّا إِذا أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْديهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ كَفُورٌ (48)

لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَخْلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ (49)

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْراناً وَ إِناثاً وَ يَجْعَلُ مَنْ يَشاءُ عَقيماً إِنَّهُ عَليمٌ قَديرٌ (50)

وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكيمٌ (51)

وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْري مَا الْكِتابُ وَ لاَ الْإيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا وَ إِنَّكَ لَتَهْدي إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ (52)

صِراطِ اللَّهِ الَّذي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ أَلا إِلَى اللَّهِ تَصيرُ الْأُمُورُ (53)

و آنچه در زمين است همه ملك اوست و او خداى بزرگ بلند مرتبه است

نزديكست كه آسمانها از فراز شكافته (و درهاى آن به وحى رسولان باز) شود و فرشتگان (رحمت) به ستايش خداى خود تسبيح گويند و براى اهل زمين (از خدا) مغفرت و آمرزش طلبند (و ندا كنند كه) الا اى بندگان بدانيد كه خداست آن ذاتى كه بسيار در حق بندگان آمرزنده و مهربان است

و آنان كه غير خدا را معبود و محبوب خويش برگرفتند خدا رقيب و نگهبان اعمال آنهاست (و آنها را به كيفر كفرشان مى رساند) و تو وكيل كار و مسئول كردار آنان نخواهى بود

و چنين قرآن فصيح عربى را ما به تو وحى كرديم تا مردم شهر مكه ام القرى و هر كه در اطراف اوست (از خدا) بترسانى و هم از سختى روز بزرگ قيامت كه بى هيچ شك همه جمع آيند و گروهى در بهشت جاودان و فرقه اى در آتش سوزان روند آگاه گردانى

و اگر خدا مى خواست (و در ازل صلاح نظام عالم مى دانست) تمام خلايق (مؤمن و كافر) را به قهر يك فرقه (مؤمن) قرار مى داد و ليكن (براى امتحان چنين نخواسته تا) هر كه را بخواهد به رحمت خود داخل كند و ستمكاران را هيچ يار و ناصرى نباشد

آيا مشركان غير خدا را يار و دوستدار خود برگرفتند؟ و حال آنكه خدا منحصرا دوست و ياور (بندگان) است و اوست كه مردگان را زنده مى كند و اوست كه بر هر چيز تواناست

و آنچه را كه در او اختلاف و نزاع كرديد حكم آن به

خدا (و احكام خدا) راجع است همان خدا (ى آفريننده عالم و آدم) پروردگار من است كه بر او (در كارها) توكل كرده و به درگاه او به تضرع بازمى گردم

خدا آفريننده زمين و آسمانها براى شما آدميان از جنس خودتان زنان را همجفت شما قرار داد و نيز چهارپايان را جفت (نر و ماده) آفريد تا (به اين تدبير ازدواج) شما را خلق بى شمار كند. آن خداى يكتا را هيچ مثل و مانندى نيست و او (به كردار بندگان) شنوا و بيناست

كليد (گنج نعمتهاى) آسمانها و زمين اوراست هر كه را خواهد رزق وسيع دهد و هر كه را خواهد تنگ روزى كند كه او به هر چيز آگاهست

خدا شرع و آئينى كه براى شما مسلمين قرار داد حقايق و احكامى است كه نوح را هم به آن سفارش كرد و بر تو نيز همان را وحى كرديم و به ابراهيم و موسى و عيسى هم آن را سفارش نموديم كه دين خدا را برپا داريد (و در حفظ آن پايدارى كنيد) و هرگز تفرقه و اختلاف در دين مكنيد (و بدانكه) مشركان را كه به خداى يگانه و ترك بتان دعوت مى كنى (قبولش) بسيار در نظرشان بزرگ ميايد (بارى از انكار آنها مينديش) خدا هر كه را بخواهد به سوى خود (و مقام رسالت خويش) برمى گزيند و هر كه را به درگاه خدا به تضرع و دعا باز آيد هدايت مى فرمايد

و مردم در دين راه تفرقه و اختلاف نپيمودند مگر پس از آنكه علم و برهان (از جانب حق) بر آنها آمد (ليكن دانسته) براى تعدى

و ظلم به يكديگر اختلاف كردند و اگر كلمه رحمت از (لطف) خدا سبقت نگرفته بود كه تا وقت معين (تعجيل در عذاب نكند) البته ميان مردم (ستمكار) حكم (به هلاك) مى شد و آنان كه پس از گذشتگان وارث كتاب آسمانى شدند (مانند يهود و نصارى) در آن كتاب آسمانى سخت در شك و ريب بماندند (و به آن ايمان واقعى نياوردند)

بدين سبب اى رسول، تو همه را به دين اسلام و كلمه توحيد دعوت كن و چنانكه مامورى پايدارى كن و پيرو هواى نفس مردم مباش و به امت بگو كه من به كتابى كه خدا فرستاد (قرآن) ايمان آورده ام و مامورم كه ميان شما به عدالت حكم كنم خداى يگانه پروردگار همه ما و شماست و پاداش عمل ما بر ما و عمل شما بر شماست (و پس از تبليغ رسالت) ديگر هيچ حجت و گفت و گوئى بين ما و شما باقى نيست. خدا (روز جزا براى حكم حق) ميان ما جمع مى كند و به سوى او همه بازمى گرديم

و آنان كه در دين خدا (از حسد و عناد با رسولش) جدل و احتجاج برانگيزند پس از آن كه خلق دعوت او را پذيرفتند حجت آنها نزد خدا لغو و باطل است و بر آنها قهر و غضب و عذاب سخت خواهد بود

خداست آن كه كتاب (آسمانى) را به حق براى اجراى عدالت فرستاد و تو اى رسول چه دانى ممكنست ساعت قيامت بسيار نزديك باشد

آنان كه به ساعت قيامت ايمان نمى آورند (به تمسخر) تقاضاى تعجيل در ظهور قيامت مى كنند اما اهل ايمان از

آن روز سخت ترسانند و مى دانند كه آن روز (و همه وعده هاى آخرت) بر حق است الا اى مردم بدانيد آنان كه در قيامت جدل و انكار مى كنند سخت در گمراهى دور از سعادتند

خدا را به بندگان لطف و محبت بسيار است هر كه را بخواهد روزى مى دهد و او (بر هر چيز) تواناى مطلق و (بر همه عالم) مقتدر و غالب است

هر كس حاصل مزرعه آخرت را بخواهد ما بر تخمى كه كاشته مى افزائيم و هر كه تنها حاصل كشت دنيا را بخواهد او را هم از آن نصيب مى كنيم ولى در آخرت (از نعمت ابدى آن چون نخواسته) نصيبى نخواهد يافت

آيا خدايان باطل مشركان بر آنها شرع و احكامى كه خدا اجازه نفرموده جعل كرده اند و اگر كلمه فصل (يعنى حكم تاخير عذاب) نبود ميان آنها به هلاكت حكم مى شد و ستمكاران را البته (روزى) عذاب دردناك خواهد بود

و آن روز ظالمان را بينى كه از كيفر كردار خود (و از هول و سختى عذاب قيامت) سخت ترسان و هراسانند و البته به كيفر خواهند رسيد و آنان كه به خدا ايمان آوردند و نيكوكار شدند در باغهاى بهشت منزل يافته و نزد خدا هر چه خواهند بر آنان مهياست اين همان فضل و رحمت نامنتهاى خداست (كه نصيب اهل ايمان است)

اين (بهشت ابد) همانست كه خدا به بندگانى كه ايمان آورده و نيكوكار شدند بشارت آنرا داده است. (اى رسول ما، به امت) بگو من از شما اجر رسالت جز اين نخواهم كه مودت و محبت مرا در حق خويشاوندان منظور داريد

(و دوستدار آل محمد باشيد كه اين اجر هم بر نفع امت و براى هدايت يافتن آنهاست) و هر كه كار نيكو انجام دهد ما بر نيكوئيش بيفزائيم كه خدا بسيار آمرزنده (گناهان) و پذيرنده شكر بندگانست

بلكه (مردم نادان) خواهند گفت محمد ص بر خدا دروغ بست (كه محبت اهل بيت را بر امت واجب كرد چنين نيست و هرگز رسولى بر خدا دروغ نتواند بست كه) اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مى نهد و به كلمات وحى خود سخن باطل را محو و نابود و حق را ثابت و برقرار مى گرداند كه خدا به اسرار دلهاى خلق كاملا آگاهست.

و اوست خدائى كه توبه بندگانش را مى پذيرد و گناهانشان را مى بخشد و هر چه كنيد مى داند

و دعاى آنان كه به خدا ايمان آورده و نيكوكار شوند مستجاب مى گرداند و از فضل و كرم خود بر ثواب آنها ميافزايد اما براى كافران عذابى سخت خواهد بود

و اگر خدا روزى بندگان را وسيع و فراوان كند در روى زمين ظلم و طغيان بسيار كنند ليكن روزى خلق را به اندازه اى كه بخواهد (و صلاح داند) نازل مى گرداند كه خدا به احوال بندگانش بصير و آگاهست

و اوست خدائى كه باران را پس از نوميدى خلق مى فرستد و رحمت (و نعمت) خود را فراوان مى گرداند و اوست خداوند محبوب الذات ستوده صفات

و از جمله آيات قدرت او خلقت زمين و آسمانهاست و هم آنچه در آنها از انواع جنبندگان پراكنده است و او بر جمع آورى (موجوداتى كه در آسمانها و كرات بى شمار عالم) آنچه پراكنده

است هر وقت بخواهد قادر است (زيرا همه موجودات بى نهايت همه در قبضه علم و قدرت اوست)

و آنچه از رنج و مصائب به شما مى رسد (چون درد و فقر و پريشانى و جنگ و قحط و گرفتاريها) همه از دست (اعمال زشت) خود شماست در صورتى كه خدا بسيارى از اعمال بد را عفو مى كند (و هيچ بر آن عقوبت دنيوى و اخروى نمى افزايد)

و شما در زمين هيچ قدرتى نداريد و از كوچكترين قواى جهان زبون و عاجزيد و غير خدا در عالم هيچ يار و ياورى نخواهيد داشت

و يكى از آيات قدرت الهى سير و گردش كشتيهاست كه در آب دريا مانند قصرها به حركت مى آورد

و اگر خدا بخواهد باد را سكون و آرامش دهد تا كشتيها بر پشت آب از جنبش بايستد و در اين كار براى مردم با صبر شكرگزار ادله قدرت خدا نمودار است

يا اگر بخواهد خدا كشتيهايتان را به جرم بدكارى به دريا غرق مى كند در حالى كه بسيارى از جرم شما را باز مى بخشد

و آنان كه در آيات ما راه جدال و انكار مى پيمايند مى دانند كه بر آنها از قهر و عذاب ما هيچ مفر و نجاتى نيست

(باز اى مردم دنياطلب بدانيد كه) چيزى كه از نعمتهاى دنيا نصيب شما گرديده متاع (فانى) زندگى دنياست و آنچه نزد خداست بسيار بهتر و باقى تر است اما آن مخصوص است به آنان كه به خدا ايمان آورده اند و در امورشان بر (لطف) پروردگار توكل مى كنند

و آنان كه از زشتكارى و گناهان بزرگ

مى پرهيزند و چون بر كسى خشم و غضب كنند بر او مى بخشند

و آنان كه امر خدا را اجابت و اطاعت كردند و نماز بپا داشتند (و در حفظ دين و دنياى خود از شر فتنه كفار) كارشان را به مشورت يكديگر انجام مى دهند و از آنچه روزى آنها كرديم به فقيران انفاق مى كنند

و آنان كه چون ظلمى بر آنها هجوم كند از مؤمنان يارى مى طلبند

و انتقام بدى مردم بمانند آن بد رواست (نه بيشتر) و باز اگر كسى عفو كرده و بين خود و خصم خود را به عفو اصلاح نمود اجر (صبر و عفو) او بر خداست و خدا هيچ ستمكاران را دوست نمى دارد

و هر كس پس از ظلمى كه بر او رفته براى انتقام يارى طلبد (هرگونه دادخواهى كند) بر او هيچ گناه و مؤاخذه اى نيست

تنها راه مؤاخذه بر آنهائى است كه به مردم ظلم كنند و در زمين به ناحق شرارت انگيزند بر آنها (در دنيا انتقام و در آخرت) عذاب دردناك است

و هر كه بر ظلم كسى صبر كند (و با قدرت انتقام ببخشد اين مقام حلم و بردبارى است كه) عزم در امور الهى (و تسلط بر نفس و قوت عقل و اراده) است

و هر كه را خدا گمراه گرداند (يعنى به گمراهى خود واگذارد) ديگر هيچ كس جز خدا بر او ياورى نيست و ستمكاران را بنگرى كه چون عذاب (قيامت) را به چشم ببينيد در آن حال (با حسرت و پشيمانى) گويند اى خدا آيا راهى به بازگشت به دنيا براى ما هست؟

و آن ظالمان را بنگرى كه به دوزخشان متوجه گردانند و آنها با ترس و ذلت از گوشه چشم بر آتش دوزخ مى نگرند و در آن حال مؤمنان (ايمن و شادان) گويند آرى زيانكاران آنان هستند كه نفوس خود و اهل بيت خود را در امروز قيامت به زيان عذاب انداخته اند. الا اى مردم بدانيد كه ستمكاران عالم به عذاب ابدى گرفتارند

و آنها را هيچ غير خدا يار و ياورى نباشد و هر كه را خدا گمراه كند (و پس از اتمام حجت به گمراهى گذارد) ديگر هيچ راه نجاتى بر او نخواهد بود

(به ازاى بندگان غافل) دعوت خداى خود را اجابت كنيد پيش از آنكه بيايد روزى كه نه از قهر خدا راه نجاتى يابيد و نه ملجا و پناهى داريد و نه بر عذابى كه به كرده خود مستحق آن شديد كسى از شما دفاع و انكارى تواند كرد

(اى رسول تو اين آيات قيامت را بر خلق برسان) اگر باز اعراض كردند ديگر تو را نگهبان آنها نفرستاديم بر تو جز ابلاغ رسالت تكليفى نيست و ما چون به انسان بى صبر كم ظرف از لطف و رحمت خود بهره اى بخشيم شاد شود و اگر به كيفر كردار خود رنج و عذابى بر او رسد سخت راه كفران پويد (و به جاى توبه بكلى خدا را از ياد ببرد)

خداست تنها مالك زمين و آسمانها هر چه بخواهد مى آفريند و به هر كه خواهد فرزند اناث (دختر) و بهر كه خواهد فرزند ذكور (پسر) عطا مى كند

يا در يك رحم دو فرزند پسر و

دختر قرار مى دهد و هر كه را خواهد عقيم (نازاينده) مى گرداند كه او (به صلاح خلق) دانا و (بهر چه خواهد) تواناست

و از رسولان هيچ بشرى را ياراى آن نباشد كه با خدا سخن گويد مگر به وحى (و الهام) خدا يا از پس پرده غيب عالم (و حجاب ملكوت جهان) يا رسولى (از فرشتگان عالم بالا) فرستد تا به امر خدا هر چه او خواهد وحى كند. كه او خداى داناى بلند مرتبه است

و همين گونه ما روح (و فرشته بزرگ) خود را به فرمان خويش براى وحى به تو فرستاديم و از آن پيش كه وحى بر تو رسد نه، دانستى كتاب خدا چيست و نه، فهم كردى كه راه ايمان و شرع كدام است و ليكن ما آن كتاب و شرع را نور (وحى و معرفت) گردانيديم كه هر كس از بندگان خود را بخواهيم به آن نور هدايت مى كنيم و اينك تو (كه به نور وحى ما هدايت يافتى) خلق را هدايت خواهى كرد به راه راست

يعنى به راه خدا همان خدائى كه هر چه در آسمانها و زمين است همه ملك اوست و بدانيد كه رجوع تمام امور (عالم آفرينش) به سوى خداست

قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ (4)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (5)

وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنْجاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذابِ وَ يُذَبِّحُونَ أَبْناءَكُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُمْ وَ في ذلِكُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظيمٌ (6)

وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزيدَنَّكُمْ وَ لَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابي لَشَديدٌ (7)

وَ قالَ مُوسى إِنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ جَميعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ حَميدٌ (8)

أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَبَؤُا الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَ عادٍ وَ ثَمُودَ وَ الَّذينَ مِنْ بَعْدِهِمْ لا يَعْلَمُهُمْ إِلاَّ اللَّهُ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ في أَفْواهِهِمْ وَ قالُوا إِنَّا كَفَرْنا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَ إِنَّا لَفي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونَنا إِلَيْهِ مُريبٍ (9)

قالَتْ رُسُلُهُمْ أَ فِي اللَّهِ شَكٌّ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُؤَخِّرَكُمْ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى قالُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا تُريدُونَ أَنْ تَصُدُّونا عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُنا فَأْتُونا بِسُلْطانٍ مُبينٍ (10)

قالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِنْ نَحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَمُنُّ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ ما كانَ لَنا أَنْ نَأْتِيَكُمْ بِسُلْطانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (11)

وَ ما لَنا أَلاَّ نَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ وَ قَدْ هَدانا سُبُلَنا وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلى ما آذَيْتُمُونا وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ (12)

وَ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنا أَوْ لَتَعُودُنَّ في مِلَّتِنا فَأَوْحى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمينَ (13)

وَ لَنُسْكِنَنَّكُمُ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِهِمْ ذلِكَ لِمَنْ خافَ مَقامي وَ

خافَ وَعيدِ (14)

وَ اسْتَفْتَحُوا وَ خابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنيدٍ (15)

مِنْ وَرائِهِ جَهَنَّمُ وَ يُسْقى مِنْ ماءٍ صَديدٍ (16)

يَتَجَرَّعُهُ وَ لا يَكادُ يُسيغُهُ وَ يَأْتيهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ما هُوَ بِمَيِّتٍ وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَليظٌ (17)

مَثَلُ الَّذينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ أَعْمالُهُمْ كَرَمادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ في يَوْمٍ عاصِفٍ لا يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُوا عَلى شَيْ ءٍ ذلِكَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعيدُ (18)

أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَأْتِ بِخَلْقٍ جَديدٍ (19)

وَ ما ذلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزيزٍ (20)

وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَميعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَيْ ءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَيْناكُمْ سَواءٌ عَلَيْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحيصٍ (21)

وَ قالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَ ما كانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لي فَلا تَلُومُوني وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ ما أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِما أَشْرَكْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمينَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ (22)

وَ أُدْخِلَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فيها سَلامٌ (23)

أَ لَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِي السَّماءِ (24)

تُؤْتي أُكُلَها كُلَّ حينٍ بِإِذْنِ رَبِّها وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (25)

وَ مَثَلُ كَلِمَةٍ خَبيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الْأَرْضِ ما لَها مِنْ قَرارٍ (26)

يُثَبِّتُ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ يُضِلُّ اللَّهُ الظَّالِمينَ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ ما يَشاءُ (27)

أَ لَمْ تَرَ إِلَى

الَّذينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ (28)

جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَها وَ بِئْسَ الْقَرارُ (29)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً لِيُضِلُّوا عَنْ سَبيلِهِ قُلْ تَمَتَّعُوا فَإِنَّ مَصيرَكُمْ إِلَى النَّارِ (30)

قُلْ لِعِبادِيَ الَّذينَ آمَنُوا يُقيمُوا الصَّلاةَ وَ يُنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا بَيْعٌ فيهِ وَ لا خِلالٌ (31)

اللَّهُ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُمْ وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ الْأَنْهارَ (32)

وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ دائِبَيْنِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ (33)

وَ آتاكُمْ مِنْ كُلِّ ما سَأَلْتُمُوهُ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ (34)

وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِناً وَ اجْنُبْني وَ بَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ (35)

رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثيراً مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَني فَإِنَّهُ مِنِّي وَ مَنْ عَصاني فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَحيمٌ (36)

رَبَّنا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتي بِوادٍ غَيْرِ ذي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلاةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوي إِلَيْهِمْ وَ ارْزُقْهُمْ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ (37)

رَبَّنا إِنَّكَ تَعْلَمُ ما نُخْفي وَ ما نُعْلِنُ وَ ما يَخْفى عَلَى اللَّهِ مِنْ شَيْ ءٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ (38)

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي وَهَبَ لي عَلَى الْكِبَرِ إِسْماعيلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَميعُ الدُّعاءِ (39)

رَبِّ اجْعَلْني مُقيمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي رَبَّنا وَ تَقَبَّلْ دُعاءِ (40)

رَبَّنَا اغْفِرْ لي وَ لِوالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسابُ (41)

وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّما يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فيهِ الْأَبْصارُ (42)

مُهْطِعينَ مُقْنِعي رُؤُسِهِمْ لا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ وَ أَفْئِدَتُهُمْ هَواءٌ (43)

وَ أَنْذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتيهِمُ

الْعَذابُ فَيَقُولُ الَّذينَ ظَلَمُوا رَبَّنا أَخِّرْنا إِلى أَجَلٍ قَريبٍ نُجِبْ دَعْوَتَكَ وَ نَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَ وَ لَمْ تَكُونُوا أَقْسَمْتُمْ مِنْ قَبْلُ ما لَكُمْ مِنْ زَوالٍ (44)

وَ سَكَنْتُمْ في مَساكِنِ الَّذينَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ وَ تَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنا بِهِمْ وَ ضَرَبْنا لَكُمُ الْأَمْثالَ (45)

وَ قَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَ عِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ (46)

فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزيزٌ ذُو انتِقامٍ (47)

يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَيْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ (48)

وَ تَرَى الْمُجْرِمينَ يَوْمَئِذٍ مُقَرَّنينَ فِي الْأَصْفادِ (49)

سَرابيلُهُمْ مِنْ قَطِرانٍ وَ تَغْشى وُجُوهَهُمُ النَّارُ (50)

لِيَجْزِيَ اللَّهُ كُلَّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الْحِسابِ (51)

هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِيُنْذَرُوا بِهِ وَ لِيَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ (52)

بر آنها (معارف و احكام الهى را) بيان كند و بر امت اتمام حجت شود آنگاه خدا هر كه را خواهد به ضلالت وامى گذارد و هر كه را خواهد به مقام هدايت مى رساند و او خداى مقتدر داناست و همه كارش از روى حكمت و مصلحت است

و ما موسى عمران را با آيات خود (با تورات و معجزات بر فرعونيان) فرستاديم و به او دستور داديم كه قومت را از ظلمات جهل و گمراهى بيرون آور و به عالم نور رسان و روزهاى خدا را بياد آور كه اين يادآورى (ايام الله) بر هر شخصى كه در بلا و نعمت صبور و شكرگزار است دلائل روشنى خواهد بود (مراد به ايام الله برخى ايام عهد الست و روزگار عالم ذر و برخى ايام ظهور پيغمبران و برخى حوادث عظيم لطف بر مؤمنان و قهر بر كافران تفسير كرده اند)

اى رسول ما ياد كن وقتى را كه موسى به قوم خود گفت بخاطر آوريد اين نعمت بزرگ خدا را كه شما را از بيداد فرعون نجات داد كه آنها شما را به ظلم و شكنجه سخت مى افكندند پسرانتان را كشته دخترانتان را به ذلت و بيچارگى ابقاء مى كردند و اين ابتلاء و امتحان بزرگى از جانب خدا بر شما بود

و باز بخاطر آريد وقتيكه خدا اعلام فرمود كه شما بندگان اگر شكر نعمت بجاى آريد بر نعمت شما مى افزائيم و اگر كفران كنيد بعذاب شديد گرفتار مى كنيم

و باز به ياد آريد كه موسى (براى اتمام حجت به قوم خود) گفت اگر شما و همه اهل زمين يكمرتبه كافر شويد

خدا از همه بى نياز است او محتاج عبادت و شكر خلق نيست بلكه بندگان به طاعت و شكر خدا محتاجند تا بدين وسيله به كمال سعادت و نعمت برسند

آيا اخبار بسيارى از پيشينيان شما مانند قوم عاد و ثمود و قوم بعد از اينها كه همه درگذشتند و جز خدا كسى بر احوالشان آگاه نيست به شما نرسيده كه پيغمبرانشان آيات و معجزات روشن بر آنها آوردند و آنها (از تعجب و خشم) دست به دهان فروبرده مى گفتند كه ما بهر چه شما پيغمبران مأمور آن هستيد بهمه كافريم و هم به آنچه شما دعوت مى كنيد از خدا و قيامت و بهشت و دوزخ و ساير گفتارتان در همه شك و ترديد داريم

رسولان در جواب آنها گفتند آيا در هر چه شك كنيد در خدا هم كه آفريننده آسمانها و زمين است شك توانيد كرد اى بيچارگان گمراه خدا (بواسطه رسولانش) شما را به مغفرت و آمرزش از گناهان مى خواند و مى خواهد از تعجيل به عقوبت عصيان برهاند (و لايق لطف و رحمت خود كند) و به اجل معين و عمر طبيعى برساند باز كافران گفتند ما شما پيغمبران را مثل خود بشرى بيشتر نمى دانيم كه به دعوى نبوت مى خواهيد ما را از آنچه پدران ما مى پرستيدند منع كنيد (و اگر براستى پيغمبر هستيد) براى ما حجت و معجزى كه ما را مجبور به ايمان كند بياوريد

رسولان باز به كافران پاسخ دادند كه آرى ما هم مانند شما بشرى بيش نيستيم ليكن خدا هر كس از بندگان را بخواهد به نعمت بزرگ نبوت منت مى گذارد (و به وحى خود

برمى گزيند) و ما را نرسد كه آيت و معجزى الا به اذن و دستور خدا بياوريم مؤمنان بايد به خدا در هر حال توكل كنند

و چرا ما بر خدا توكل نكنيم؟ در صورتى كه خدا ما را به راه راست هدايت فرموده و البته (در راه اطاعت و رضاى خدا) به آزار و ستمهاى شما صبر خواهيم كرد كه ارباب توكل بايد هميشه در همه حال خوش و ناخوش بر خدا توكل كنند

باز كافران برسولان پاسخ دادند كه (دست از اين دعويها بداريد و) به آئين ما برگرديد و الا ما البته شما را از شهر و ديار خود بيرون مى كنيم (در اين حال كه رسولان مأيوس از ايمان كافران شدند) خدا به آنها وحى فرمود كه غم مخوريد البته ما ستمكاران را هلاك خواهيم كرد

محققا ما شما رسولان و پيروانتان را در سرزمين كافران پس از هلاك آنها با آسايش و ايمنى ساكن مى گردانيم و اين آسايش نصيب كسى است كه خوف خدا در دل اوست و از وعده قهر و عقاب خدا مى ترسد

و البته فتح و فيروزى بر حسب وعده ما نصيب رسولان خداست و نصيب هر ستمگر جبار هلاكت و حرمانست

از پى گردنكش عنود آتش دوزخ خواهد بود و آبى كه مى آشامد در دوزخ آب پليد چركين است

كه آن آب پليد را پيوسته مى آشامد و هيچ گواراى او نشود و از هر جانب مرگ به وى روى آور شود ولى نميرد تا دائم در عذاب سخت معذب باشد

مثل اعمال كسانى كه به خدا كافر شدند به خاكسترى ميماند

كه در روز تندباد شديد همه به باد فنا رود و از همه كوشش خود هيچ نتيجه نبرند اين همان ضلالت (و حسرت) دور از طريق نجات است

اى بشر ندانستى كه خدا آسمانها و زمين را بحق آفريده (و براى مقصود بزرگى خلق كرده است) و اگر بخواهد شما جنس بشر همه را در زمين نابود مى سازد و خلقى ديگر از نو مى آفريند

و اينكار اصلا بر خدا دشوار نيست

و روزى كه مردم از قبرها برانگيخته و به پيشگاه خدا حاضر شوند در آن روز ضعيفان به گردنكشان گويند ما در دنيا تابع رأى شما بوديم آيا امروز شما هم از عذاب خدا ما را كفايت خواهيد كرد؟ جواب دهند كه اگر ما را از خدا سعادت هدايت بود ما هم شما را هدايت مى كرديم اكنون هر چه جزع و التماس كنيم يا صبر و تحمل يكسانست و هيچ از عذاب گريزگاهى نداريم

و چون حكم قيامت بپايان رسيد و اهل بهشت از اهل دوزخ جدا شدند در آن حال شيطان براى نكوهش و تمسخر كافران گويد خدا به شما بحق و راستى وعده داد و من به خلاف حقيقت و بر شما (براى وعده دروغ خود) هيچ حجت و دليل قاطعى نياوردم (و تنها شما را به وعده هاى دروغى فريفتم) پس امروز شما ابلهان كه سخن بى دليل مرا پذيرفتيد مرا ملامت مكنيد بلكه نفس پر طمع خود را ملامت كنيد كه امروز نه شما فريادرس من توانيد بود و نه من فريادرس شما من به شركى كه شما به اغواى من آورديد معتقد نيستم، آرى در اين روز

ستمكاران عالم را عذاب دردناك خواهد بود

و آنان را كه به خدا ايمان آورده و عمل صالح كردند در بهشت هائى برند كه زير درختانش نهرها جاريست و هميشه به فرمان خدا با تحيت و سلام و احترام در آن بهشت مخلدند

اى رسول نديدى كه چگونه خدا كلمه پاكيزه را به درخت زيبائى مثل زده كه اصل ساقه آن برقرار باشد و شاخه آن به آسمان رفعت و سعادت برشود

و آن درخت (زيبا) به اذن خدا همه اوقات ميوه هاى مأكول و خوش دهد (مثل جان پاك با دانش و معرفت و افكار و كردار نيكو در منفعت دائم براى خود و ديگران بدان درخت زيباى پر ثمر ماند) خدا اينگونه مثلهاى واضح براى تذكر مردم مى آورد

و مثل كلمه كفر (و روح پليد) مانند درخت پليديست كه ريشه اش به قلب زمين نرود بلكه بالاى زمين افتد و زود خشك شود و هيچ ثبات و بقائى نخواهد يافت

خدا اهل ايمان را با عقيده ثابت در دنيا و آخرت پايدار ميدارد و ستمكاران را گمراه مى گرداند (يعنى بحال گمراهى پس از اتمام حجت وامى گذارد) و خدا هر چه بخواهد به اختيار مطلق مى كند

هيچ نديدى حال مردمى را كه نعمت خدا را بكفر مبدل ساختند و (خود و) قوم خود را به ديار هلاك رهسپار كردند

و بدوزخ كه بدترين جايگاهست درافتادند

و در مقابل خدا امثال و اضدادى (مانند فرعونان و بتان) جعل كردند كه خود و خلق را از راه خدا گمراه كنند اى رسول ما، به اين مردم (بت تراش و بت پرست)

بگو كه (اين دو روزه دنيا) بلذات دنيوى مشغول باشيد كه بازگشت شما باتش دوزخ خواهد بود

(و اى رسول ما) به آن بندگان من كه ايمان آوردند بگو نماز بپادارند و از آنچه روزى آنها كرديم در نهان و آشكار انفاق كنند پيش از آنكه بيايد روزى كه نه چيزى توان خريد و نه دوستى كسى جز خدا بكار آيد

خداست آن كه آسمانها و زمين را آفريد و باران را از آسمان فروباريد تا انواع ثمرات و حبوبات را براى روزى شما برآورد و كشتى ها را به امر خود به روى آب دريا و نهرها را به روى زمين باختيار شما جارى گردانيد

و خورشيد و ماه گردنده و شب و روز را براى شما مسخر كرد

و از انواع نعمتهائى كه از او درخواست كرديد بشما عطا فرمود كه اگر نعمتهاى بى انتهاى خدا را بخواهيد بشماره آوريد هرگز حساب آن نتوانيد كرد (با اين همه لطف و رحمت خدا باز) انسان سخت كفركيش و ستمگر است

ياد آر وقتى كه ابراهيم عرض كرد پروردگارا اين شهر (مكه) را مكان امن و امان قرار ده و من و فرزندانم را (كرم كن و) از پرستش بتان دور دار

پروردگارا، اين بتان و بت تراشان بسيارى از مردم را گمراه كردند پس هر كس در راه توحيد و خداپرستى پيرو من است او از من است و هر كه مخالفت من كند (و راه شرك و عصيان پويد اختيارش با تست كه) تو خداى بخشنده و مهربانى

پروردگارا من ذريه و فرزندان خود را به وادى بى كشت

و زرعى نزد بيت الحرام تو براى بپاداشتن نماز مسكن دادم بار خدايا تو دلهاى مردمان را بسوى آنها مايل گردان و به انواع ثمرات آنها را روزى ده باشد كه شكر تو بجاى آرند (اثر اين دعا بود كه در ذيحجه هزار و سيصد و شصت و هشت ازدحام هزار هزار و چهارصد و پنجاه هزار مسلمين در حج بيت الله ديديم و با اين كثرت حاج باز نعمت شهر مكه وادى كم آب و گياه بسيار فراوان بود و تا قيامت خواهد بود)

پروردگارا تو بهر چه ما پنهان و آشكار كنيم بر همه آگاهى (كه تو خدائى) و بر خدا البته هيچ چيز در آسمان و زمين پنهان نيست

ستايش خداى را كه بمن در زمان پيرى دو فرزندم اسماعيل و اسحاق را عطا فرمود (و درخواست مرا اجابت كرد) كه پروردگار من البته دعاى بندگان را خواهد شنيد

پروردگارا من و ذريه مرا نمازگزار گردان و بارالها دعاى ما را اجابت فرما

بارالها روزى كه (ميزان عدل و) حساب بپا مى شود تو در آن روز سخت بر من و والدين من و همه مؤمنان از كرم ببخشا

و هرگز مپندار كه خدا از كردار ستمكاران غافل است بلكه كيفر ظالمان را به تأخير مى افكند تا آن روزى كه چشمهايشان در آن روز خيره و حيرانست

در آنروز سخت آن ستمكاران همه شتابان (و هراسان) سر به بالا كرده و چشمها واله مانده و دلهاشان از شدت عذاب به دهشت و اضطرابست

اى رسول ما مردم را از روزى كه هنگام عذاب و كيفر اعمالشان فرا مى رسد

بترسان و آگاهشان ساز كه ستمكاران خلق (چون سختى عذاب را بنگرند از حسرت و پشيمانى) خواهند گفت پروردگارا عذاب را به تأخير افكن (و ما را باز بدنيا برگردان) تا دعوت ترا اجابت كنيم و پيرو رسولان تو شويم (و از هر كار بد بازگرديم) به آنها پاسخ آيد كه آيا شما بارها پيش از اين در دنيا سوگند ياد نمى كرديد كه ما را ابدا زوال و هلاكى نخواهد بود؟

شما ستمكاران بوديد كه در منازل ستمگران پيش از خود مسكن گزيديد (و از هلاكت و مرگ آنان باز عبرت نگرفتيد) و حال آنكه مشاهده كرديد كه عاقبت ما به سرپنجه قهر مرگ چه بر سر آنها آورديم؟ و بر شما سرگذشت آنها را مثل آورديم (تا مگر عبرت گيريد و از كار زشت و ستمگرى دست كشيد ولى هرگز پند نگرفته و بيدار نشديد)

و آن ستمكاران بزرگترين مكر و مهمترين سياست خويش را بكار بردند ولى چه سود كه پيش قدرت و تقدير خدا مكر (و فكر) آنها هيچ است هر چند به مكر (و سياست) خود كوه ها را از جاى بركنند

پس هرگز مپندار كه خدا وعده رسولانش را خلاف كند كه البته خدا بر هر كار مقتدر است و از ستمكاران انتقام خواهد كشيد

روزى كه زمين را (به امر خدا) به غير اين زمين مبدل كنند و هم آسمانها را (دگرگون سازند) و تمام خلق در پيشگاه حكم خداى يكتاى قادر قاهر حاضر شوند

و در آن روز بدكاران و گردنكشان را زير زنجير قهر خدا مشاهده خواهى كرد

و بينى كه پيراهنهاى

از مس گداخته آتشين بر تن دارند و در شعله آتش چهره آنها پنهانست

(اينگونه عذاب) براى آنست تا خدا هر شخص را به كيفر كردارش برساند كه خدا يك لحظه بحساب خلق خواهد رسيد

اين (قرآن عظيم) حجت بالغ براى جميع مردم است تا خلايق از آن پند گرفته و خداشناس و خداترس شوند و تا (به تعليمات آيات توحيد آن) عموم بشر خدا را به يگانگى بشناسند و صاحبان عقل، متذكر و هوشيار گردند

لِساناً عَرَبِيًّا لِيُنْذِرَ الَّذينَ ظَلَمُوا وَ بُشْرى لِلْمُحْسِنينَ (12)

إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ (13)

أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ خالِدينَ فيها جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (14)

وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعينَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْني أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلى والِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لي في ذُرِّيَّتي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمينَ (15)

أُولئِكَ الَّذينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ نَتَجاوَزُ عَنْ سَيِّئاتِهِمْ في أَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذي كانُوا يُوعَدُونَ (16)

وَ الَّذي قالَ لِوالِدَيْهِ أُفٍّ لَكُما أَ تَعِدانِني أَنْ أُخْرَجَ وَ قَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِنْ قَبْلي وَ هُما يَسْتَغيثانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ ما هذا إِلاَّ أَساطيرُ الْأَوَّلينَ (17)

أُولئِكَ الَّذينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ في أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرينَ (18)

وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ لِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمالَهُمْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (19)

وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ في حَياتِكُمُ الدُّنْيا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ (20)

وَ اذْكُرْ أَخا عادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقافِ وَ قَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ عَظيمٍ (21)

قالُوا أَ جِئْتَنا لِتَأْفِكَنا عَنْ آلِهَتِنا فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقينَ (22)

قالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أُبَلِّغُكُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ وَ لكِنِّي أَراكُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ (23)

فَلَمَّا رَأَوْهُ عارِضاً

مُسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهِ ريحٌ فيها عَذابٌ أَليمٌ (24)

تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْ ءٍ بِأَمْرِ رَبِّها فَأَصْبَحُوا لا يُرى إِلاَّ مَساكِنُهُمْ كَذلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمينَ (25)

وَ لَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فيما إِنْ مَكَّنَّاكُمْ فيهِ وَ جَعَلْنا لَهُمْ سَمْعاً وَ أَبْصاراً وَ أَفْئِدَةً فَما أَغْنى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَ لا أَبْصارُهُمْ وَ لا أَفْئِدَتُهُمْ مِنْ شَيْ ءٍ إِذْ كانُوا يَجْحَدُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ (26)

وَ لَقَدْ أَهْلَكْنا ما حَوْلَكُمْ مِنَ الْقُرى وَ صَرَّفْنَا الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (27)

فَلَوْ لا نَصَرَهُمُ الَّذينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ قُرْباناً آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَ ذلِكَ إِفْكُهُمْ وَ ما كانُوا يَفْتَرُونَ (28)

وَ إِذْ صَرَفْنا إِلَيْكَ نَفَراً مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلى قَوْمِهِمْ مُنْذِرينَ (29)

قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا كِتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسى مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدي إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى طَريقٍ مُسْتَقيمٍ (30)

يا قَوْمَنا أَجيبُوا داعِيَ اللَّهِ وَ آمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُجِرْكُمْ مِنْ عَذابٍ أَليمٍ (31)

وَ مَنْ لا يُجِبْ داعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَ لَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءُ أُولئِكَ في ضَلالٍ مُبينٍ (32)

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقادِرٍ عَلى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتى بَلى إِنَّهُ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ (33)

وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَ لَيْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلى وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ (34)

فَاصْبِرْ كَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ ما يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلاَّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ (35)

خداوند بخشنده مهربان

حم (قسم به خداى حميد و مجيد)

تنزيل اين قرآن (عظيم) از جانب خداى مقتدر حكيم است

ما آسمانها و زمين و آنچه بين آنها است جز به حق (و براى حكمت و مصلحت خلق) و جز در وقت معين نيافريده ايم و آنان كه كافرند از هر چه پند و اندرزشان كنند روى مى گردانند

(اى رسول ما، مشركان را) بگو جز خدا همه آن بتهائى كه به خدائى مى خوانيد به من نشان دهيد كه آيا در زمين چيزى آفريده اند؟ يا شركتى با خدا در خلقت آسمانها دارند يا از كتب آسمانى پيشين دليلى بر خدائى بتان داريد يا كمتر اثر و نشان بر درستى عقيده شرك يافته ايد اگر راست مى گوئيد بر من بياوريد

و كيست گمراه تر از آنكه جز خدا كسى را بپرستد كه هيچ در حوائج تا قيامت او را اجابت نكند (و نتواند كرد) و از هر چه بخوانندش خود بى خبر باشد؟

و چون در قيامت خلق محشور شوند آنجا معبودان باطل با مشركان، دشمن و از پرستش آنها بيزارند

و هرگاه (رسولان حق) آيات روشن ما را بر مردم تلاوت كنند آنان كه چون آيات الهى آمد به خدا كافر شدند گويند كه اين كتاب سحر آشكارائيست

يا كافران مى گويند كه محمد ص خود اين آيات قرآن را فرا بافته است. اى رسول ، جواب آنها بگو اگر اين قرآن را من از خود بافته باشم (خدا مرا عذاب مى كند) و شما از قهر خدا هيچ قدرت بر نجات من نداريد و او به افكارى كه در آن فرو مى رويد

(و رد و ايراد سخنانى كه بر عليه من مى گوئيد) داناتر است و گواه ميان من و شما هم او كافى است و اوست خداى آمرزنده مهربان

اى رسول ما، امت را بگو من از بين رسولان اولين پيغمبر نيستم كه تازه در جهان آوازه رسالت بلند كرده باشم (تا تعجب و انكار كنيد) و نمى دانم كه با من و شما عاقبت چه مى كنند؟ (و خدا در دنيا و عقبى بر ما چه مقدر فرموده است؟ ) من جز آنچه وحى مى شود پيروى نمى كنم و جز آنكه با بيان روشن خلق را آگاه كنم و از خدا بترسانم وظيفه اى ندارم

(اى رسول، باز) با منكران قرآن بگو چه تصور مى كنيد؟ اگر از جانب خدا باشد و شما به آن كافر شويد در صورتى كه از بنى اسرائيل شاهدى (چون عبدالله سلام عالمى) بر حق بودن قرآن گواهى دهد و ايمان آرد و شما تكبر ورزيد؟ (جز آنكه به عذاب خدا گرفتار مى شويد؟ ) آرى البته خدا مردم ستمكار را هدايت نخواهد كرد

و كافران با اهل ايمان گفتند اگر دين اسلام بهتر (از بت پرستى) بود مردم (فقير زبونى) از ما در ايمان به آن سبقت نمى گرفتند آنها از لجاج و عناد چون به قرآن هدايت نمى شوند خواهند گفت كه اين كتاب (وحى خدا نيست بلكه) دروغى از گفتار پيشينيان است

و پيش از قرآن كتاب تورات بر موسى كه امام و پيشواى مهربان خلق بود نازل گرديد و اين كتاب قرآن مصدق كتب آسمانى پيشين به زبان فصيح عربى نازل شده تا ستمكاران عالم را (از عذاب خدا) بترساند و نيكوكاران

را بشارت (به رحمت ايزد) دهد

آنان كه گفتند آفريننده ما خداست و بر اين سخن پايدار و ثابت ماندند بر آنها هيچ ترس و بيمى و حزن و اندوهى (در دنيا و عقبى) نخواهد بود

آنان اهل بهشتند و به پاداش اعمال نيك هميشه در بهشت ابد مخلد خواهند بود

و ما انسان را به احسان در حق پدر و مادر سفارش كرديم (ياد كند) كه مادر (نه ماه چگونه) با رنج و زحمت بار حمل كشيد و باز با درد و مشقت وضع حمل نمود و سى ماه تمام مدت حمل و شيرخوارى بود (كه تحمل رنج فراوان كرد) تا وقتى كه طفل به حد رشد رسيد آدمى چهل ساله گشت (و عقل و كمال يافت) آنگاه سزد كه عرض كند بار خدايا مرا بر نعمتى كه به من و پدر و مادر من عطا فرمودى شكر بياموز و به كار شايسته اى كه رضا و خشنودى تو در اوست موفق دار و فرزندان مرا صالح گردان بارالها من به درگاه تو بدعا باز آمدم و از تسليمان فرمان تو شدم

اين بندگانند كه به نيكوترين اعمال خود مقبول درگاه ما شده و از گناهانشان مى گذريم و داخل اهل بهشت مى گردانيم اين وعده صدقى است كه به آنها (در قرآن) بشارت داده اند

و (چقدر ناخلف) است فرزندى كه پدر و مادر را گفت اف بر شما باد به من وعده مى دهيد كه پس از مرگ مرا زنده كرده و از قبر بيرون مى آرند؟ در صورتى كه پيش از من گروه و طوايف بسيارى رفتند (و يكى باز نيامد) آنگاه

پدر و مادر به خدا استغاثه كنند (كه پروردگارا تو فرزند ما را هدايت كن) و به او گويند واى بر تو به خدا ايمان بيار البته وعده (حشر و نشر و دوزخ و بهشت) خدا بر حق و حقيقت است باز (آن نااهل فرزند) گويد اين سخنان جز افسانه و اوهام پيشينيان نيست

اينان در ميان طوايف بسيارى از جن و انس كه از اين پيش به كفر مردند كسانى هستند كه وعده عذاب خدا بر آنها حتم است و اينها به حقيقت زيانكاران عالمند

و براى تمام (مردم مؤمن و كافر) به مقتضاى اعمالشان درجاتى معين است (در عالم قيامت) و همه به پاداش و مزد اعمال خود كاملا مى رسند و هيچ ستمى به آنها نخواهد شد

و روزى كه كافران را بر آتش دوزخ متوجه سازند (فرشتگان قهر و عذاب به آنها گويند) شما لذات بهشتى و خوشيهايتان را در زندگانى دنيا به شهوت رانى و ظلم و عصيان از بين برديد و بدان لذات دنيوى برخوردار و دلباخته بوديد پس امروز به عذاب ذلت و خوارى مجازات مى شويد چون در زمين به ناحق (ظلم و) تكبر كرديد و راه فسق و تبه كارى پيش گرفتيد

و ياد آر اى رسول، حال هود، پيغمبر قوم عاد را كه چون در سرزمين احقاف امتش را وعظ و اندرز كرد و (از قهر خدا) بترسانيد و پيش از هود و بعد از او هم بسيار پيمبر بر انذار خلق آمد بارى هود قومش را گفت هرگز جز خداى عالم كسى را نپرستيد كه من بر شما از عذاب روز بزرگ قيامت

مى ترسم (چون آن روز مشركان به عذابى سخت گرفتارند)

قوم هود در پاسخ گفتند آيا تو آمده اى ما را از پرستش بتان كه خدايان ما هستند منع كنى (هرگز اين نتوانى) پس تو زود وعده عذابى كه به ما بر بت پرستى مى دهى بيار اگر راست مى گوئى (كه ما دست از بتان خود هرگز برنمى داريم)

هود در جواب گفت من آگه نيستم كه وعده عذاب كى خواهد بود؟ عملش نزد خداست و من آنچه را كه بر آن رسالت داشتم به شما ابلاغ كردم و ليكن شما را بسيار مردم (بدبخت) نادانى مى بينم

پس چون آن عذاب را به شكل ابرى ديدند كه بر رودخانه هاشان روى آورد (شادمان شدند و) گفتند اين ابرى است كه بر ما باران (رحمت) مى بارد (هود به آنها گفت چنين نيست) بلكه اثر عذابيست كه به تعجيل درخواستيد اين باد سختى است كه در آن شما را عذاب دردناك است

اين باديست كه هر چيزى را به امر خدا نابود و هلاك مى سازد پس شبى صبح كردند كه (همه قوم عاد هلاك باد شدند و) جز خانه هاى (ويرانه) آنها اثرى از آنان نماند. بلى ما بدينگونه قوم بدكار را مجازات مى كنيم

و به آن قوم عاد تمكين و قوتى داديم كه شما امت را چنان نيروى بدنى نداديم و با آنكه بر آنها (حواس ظاهر و باطن از) گوش و چشم و قلب مدرك قرار داديم (تا با قواى ادراكى خداشناس شوند) هيچ اين قواى مدركه (خدا را نشناخت و) آنها را از عذاب نرهانيد بدين جهت كه آيات خدا را از عناد انكار مى كردند و

آن عذابى را كه استهزاء كردند به آنها فرارسيد (و همه هلاك شدند)

و ما چه بسيار اهل شهر و ديار را كه در اطراف شما بودند (به كيفر كفر) همه را هلاك كرديم و آيت عبرت براى مردم گردانيديم تا مگر (در آنها بنگرند و از كفر و گناه) به درگاه خدا باز گردند

پس چرا جز خدا معبودانى كه به آنها تقرب مى جستند هيچ آنها را يارى نكردند؟ بلكه از نظرشان محو و نابود شدند و خدائى آن بتها سخنان بى حقيقت و دروغى بود كه خود مى بافتند

اى رسول ما، ياد آر وقتى را كه ما تنى چند از جنيان را متوجه تو گردانيديم تا استماع آيات قرآن كنند چون نزد رسول رسيدند با هم گفتند گوش فرا دهيد (تا آيات خدا بشنويد) چون قرائت تمام شد ايمان آوردند (و كتاب خدا دانستند) و به سوى قومشان براى تبليغ و هدايت بازگرديدند

و گفتند اى طايفه ما (گروه جنيان) ما آيات كتابى را شنيديم كه پس از موسى نازل شده بود در حالى كه كتب آسمانى تورات و انجيل را كه در مقابل او بود به راستى تصديق مى كرد و خلق را به سوى حق و طريق راست هدايت مى فرمود

اى طايفه ما شما هم (مانند ما) دعوت خدا را اجابت كنيد و به او ايمان آريد تا خدا از گناهانتان درگذرد و شما را از عذاب دردناك (قيامت) نگاه دارد

و هر كه داعى حق (محمد مصطفى ص) را اجابت نكند در زمين مفر و پناهى از قهر خدا نتواند يافت و جز او هيچ

يار و ياورى نخواهد داشت و چنين كسان (كه به راه حق نيايند) دانسته در ضلالت و گمراهى هستند

آيا كافران نديدند خدائى كه آسمانها و زمين را آفريد و هيچ فرونماند البته هم او قادر بر آنست كه مردگان را باز زنده كند (و روز جزا نيك و بد خلق را پاداش دهد) كه البته او بر هر چيز قادر است

و روزى كه كافران را بر آتش دوزخ عرضه كنند (و آنان آتش را به چشم ببينند به آنها گويند) آيا اين وعده دوزخ حقيقت نبود گويند بلى پروردگارا حق بود (افسوس كه ما از جهالت ايمان نياورديم) خدا گويد پس امروز به كيفر كفرتان سختى عذاب دوزخ را بچشيد

اى رسول ما، تو هم مانند پيغمبران اولوالعزم (در تبليغ دين خدا و تحمل اذيت امت) صبور باش و بر امت به عذاب تعجيل مكن تا روزى كه آنچه وعده داده شده به چشم ببينند آن روز پندارند كه (در دنيا) به جز ساعتى از روز درنگ نداشتند. اين

وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً (15)

وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنا مُتْرَفيها فَفَسَقُوا فيها فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْميراً (16)

وَ كَمْ أَهْلَكْنا مِنَ الْقُرُونِ مِنْ بَعْدِ نُوحٍ وَ كَفى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبيراً بَصيراً (17)

مَنْ كانَ يُريدُ الْعاجِلَةَ عَجَّلْنا لَهُ فيها ما نَشاءُ لِمَنْ نُريدُ ثُمَّ جَعَلْنا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاها مَذْمُوماً مَدْحُوراً (18)

وَ مَنْ أَرادَ الْآخِرَةَ وَ سَعى لَها سَعْيَها وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولئِكَ كانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُوراً (19)

كُلاًّ نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هَؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً (20)

انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ لَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَكْبَرُ تَفْضيلاً (21)

لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً (22)

وَ قَضى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً (23)

وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً (24)

رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما في نُفُوسِكُمْ إِنْ تَكُونُوا صالِحينَ فَإِنَّهُ كانَ لِلْأَوَّابينَ غَفُوراً (25)

وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيراً (26)

إِنَّ الْمُبَذِّرينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطينِ وَ كانَ الشَّيْطانُ لِرَبِّهِ كَفُوراً (27)

وَ إِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّكَ تَرْجُوها فَقُلْ لَهُمْ قَوْلاً مَيْسُوراً (28)

وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً (29)

إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبيراً بَصيراً (30)

وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً (31)

وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبيلاً (32)

وَ

لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً (33)

وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً (34)

وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً (35)

وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً (36)

وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً (37)

كُلُّ ذلِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً (38)

ذلِكَ مِمَّا أَوْحى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقى في جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُوراً (39)

أَ فَأَصْفاكُمْ رَبُّكُمْ بِالْبَنينَ وَ اتَّخَذَ مِنَ الْمَلائِكَةِ إِناثاً إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلاً عَظيماً (40)

وَ لَقَدْ صَرَّفْنا في هذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُوا وَ ما يَزيدُهُمْ إِلاَّ نُفُوراً (41)

قُلْ لَوْ كانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَما يَقُولُونَ إِذاً لاَبْتَغَوْا إِلى ذِي الْعَرْشِ سَبيلاً (42)

سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبيراً (43)

تُسَبِّحُ لَهُ السَّماواتُ السَّبْعُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فيهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَيْ ءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبيحَهُمْ إِنَّهُ كانَ حَليماً غَفُوراً (44)

وَ إِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجاباً مَسْتُوراً (45)

وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ في آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِذا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْا عَلى أَدْبارِهِمْ نُفُوراً (46)

نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَ إِذْ هُمْ نَجْوى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً (47)

انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطيعُونَ سَبيلاً (48)

وَ قالُوا أَ إِذا

كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَديداً (49)

قُلْ كُونُوا حِجارَةً أَوْ حَديداً (50)

أَوْ خَلْقاً مِمَّا يَكْبُرُ في صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُعيدُنا قُلِ الَّذي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُسَهُمْ وَ يَقُولُونَ مَتى هُوَ قُلْ عَسى أَنْ يَكُونَ قَريباً (51)

يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجيبُونَ بِحَمْدِهِ وَ تَظُنُّونَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَليلاً (52)

وَ قُلْ لِعِبادي يَقُولُوا الَّتي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطانَ كانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبيناً (53)

رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِنْ يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِنْ يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَ ما أَرْسَلْناكَ عَلَيْهِمْ وَكيلاً (54)

وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلى بَعْضٍ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً (55)

قُلِ ادْعُوا الَّذينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِهِ فَلا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَ لا تَحْويلاً (56)

أُولئِكَ الَّذينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلى رَبِّهِمُ الْوَسيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَ يَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَ يَخافُونَ عَذابَهُ إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ كانَ مَحْذُوراً (57)

وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَديداً كانَ ذلِكَ فِي الْكِتابِ مَسْطُوراً (58)

وَ ما مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآياتِ إِلاَّ أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ وَ آتَيْنا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُوا بِها وَ ما نُرْسِلُ بِالْآياتِ إِلاَّ تَخْويفاً (59)

وَ إِذْ قُلْنا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْيَا الَّتي أَرَيْناكَ إِلاَّ فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما يَزيدُهُمْ إِلاَّ طُغْياناً كَبيراً (60)

وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ قالَ أَ أَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طيناً (61)

قالَ أَ رَأَيْتَكَ هذَا الَّذي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلاَّ قَليلاً (62)

قالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُكُمْ جَزاءً مَوْفُوراً (63)

وَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ

أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ وَ شارِكْهُمْ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلاَّ غُرُوراً (64)

إِنَّ عِبادي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ وَ كَفى بِرَبِّكَ وَكيلاً (65)

رَبُّكُمُ الَّذي يُزْجي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحيماً (66)

وَ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَ كانَ الْإِنْسانُ كَفُوراً (67)

أَ فَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حاصِباً ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ وَكيلاً (68)

أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعيدَكُمْ فيهِ تارَةً أُخْرى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبيعاً (69)

وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً (70)

يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتيلاً (71)

وَ مَنْ كانَ في هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبيلاً (72)

وَ إِنْ كادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنا غَيْرَهُ وَ إِذاً لاَتَّخَذُوكَ خَليلاً (73)

وَ لَوْ لا أَنْ ثَبَّتْناكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَليلاً (74)

إِذاً لَأَذَقْناكَ ضِعْفَ الْحَياةِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنا نَصيراً (75)

وَ إِنْ كادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْها وَ إِذاً لا يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَليلاً (76)

سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْويلاً (77)

أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً (78)

وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً (79)

وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْني مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْني مُخْرَجَ

صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصيراً (80)

وَ قُلْ جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ كانَ زَهُوقاً (81)

وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنينَ وَ لا يَزيدُ الظَّالِمينَ إِلاَّ خَساراً (82)

وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأى بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ كانَ يَؤُساً (83)

قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدى سَبيلاً (84)

وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَ ما أُوتيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَليلاً (85)

وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنا وَكيلاً (86)

إِلاَّ رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كانَ عَلَيْكَ كَبيراً (87)

قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهيراً (88)

وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ في هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُوراً (89)

وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً (90)

أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخيلٍ وَ عِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الْأَنْهارَ خِلالَها تَفْجيراً (91)

أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبيلاً (92)

أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحانَ رَبِّي هَلْ كُنْتُ إِلاَّ بَشَراً رَسُولاً (93)

وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً (94)

قُلْ لَوْ كانَ فِي الْأَرْضِ مَلائِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنا عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ مَلَكاً رَسُولاً (95)

قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيْني وَ بَيْنَكُمْ إِنَّهُ كانَ بِعِبادِهِ خَبيراً بَصيراً (96)

وَ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَ مَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِياءَ

مِنْ دُونِهِ وَ نَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَلى وُجُوهِهِمْ عُمْياً وَ بُكْماً وَ صُمًّا مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّما خَبَتْ زِدْناهُمْ سَعيراً (97)

ذلِكَ جَزاؤُهُمْ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِآياتِنا وَ قالُوا أَ إِذا كُنَّا عِظاماً وَ رُفاتاً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقاً جَديداً (98)

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ قادِرٌ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَ جَعَلَ لَهُمْ أَجَلاً لا رَيْبَ فيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إِلاَّ كُفُوراً (99)

قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ وَ كانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً (100)

وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى تِسْعَ آياتٍ بَيِّناتٍ فَسْئَلْ بَني إِسْرائيلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا مُوسى مَسْحُوراً (101)

قالَ لَقَدْ عَلِمْتَ ما أَنْزَلَ هؤُلاءِ إِلاَّ رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ بَصائِرَ وَ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا فِرْعَوْنُ مَثْبُوراً (102)

فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَميعاً (103)

وَ قُلْنا مِنْ بَعْدِهِ لِبَني إِسْرائيلَ اسْكُنُوا الْأَرْضَ فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ جِئْنا بِكُمْ لَفيفاً (104)

وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْناهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ مُبَشِّراً وَ نَذيراً (105)

وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزيلاً (106)

قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لا تُؤْمِنُوا إِنَّ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا يُتْلى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً (107)

وَ يَقُولُونَ سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ كانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاً (108)

وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ وَ يَزيدُهُمْ خُشُوعاً (109)

قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمنَ أَيًّا ما تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِكَ وَ لا تُخافِتْ بِها وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذلِكَ سَبيلاً (110)

وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِي الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبيراً (111)

مهربان

پاك و منزهست خدائى كه (در مبارك) شبى بنده خود (محمد) را از مسجد حرام (مكه معظمه) به مسجد اقصائى كه پيرامونش را (به قدوم خاصان خود) مبارك و پرنعمت ساخت سير داد تا آيات و اسرار غيب خود را به او بنمايد كه خدا به حقيقت شنوا و (به امور غيب و شهود عالم) بيناست

و به موسى كتاب تورات را فرستاديم و آنرا وسيله هدايت بنى اسرائيل قرار داديم تا غير من كه خداى عالمم هيچكس را حافظ و نگهبان فرا نگيرند

اى فرزندان كسانى كه به كشتى نوحشان برديم (و از هلاك نجاتشان داديم) چنانكه نوح بسيار بنده شكرگزارى بود شما هم مانند او شاكر باشيد (تا نجات يابيد)

و در كتاب تورات (يا در لوح محفوظ و كتاب تكوين الهى) خبر داديم و چنين مقدر كرديم كه شما بنى اسرائيل دو بار حتما در زمين فساد و خون ريزى مى كنيد و تسلط و سركشى سخت ظالمانه مى يابيد (يكبار بقتل اشعيا و مخالفت رميا و بار ديگر به قتل زكريا و يحيى به ظلم و بيداد برخيزيد)

پس چون وقت انتقام اول فرا رسد بندگان سخت جنگجو و نيرومند خود را (چون بخت النصر) بر شما برانگيزيم تا آنجا كه در درون خانه هاى شما نيز جستجو كنند و اين وعده انتقام خدا حتمى خواهد بود

آنگاه شما را به روى آنها برگردانيم و بر آنها غلبه دهيم و بمال و فرزندان مدد بخشيم وعده جنگجويان شما را بسيار گردانيم تا بر دشمن و لشكر بخت النصر غلبه كنيد

بدانيد (شما بنى اسرائيل و همه اهل عالم) كه اگر نيكى و

احسان كرديد بخود كرديد و اگر بدى و ستم كرديد باز بخود كرده ايد و آنگاه كه وقت انتقام ظلم شما (كه كشتن يحيى و زكرياست يا عزم قتل عيسى) فرا رسيد (باز بندگانى قوى و جنگ آور را بر شما مسلط مى كنيم) تا اثر بيچارگى و خوف و اندوه به رخسار شما ظاهر شود و به مسجد بيت المقدس معبد بزرگ شما مانند بار اول درآيند و ويران كنند و به هر چه رسند نابود سازند و بهر كس تسلط يابند به سختى هلاك گردانند

(اى رسول ما باز هم بنى اسرائيل را بشارت ده كه) اميد است خدا به شما اگر توبه كرده و صالح شويد باز مهربان گردد و اگر به عصيان و ستمگرى برگرديد ما هم به عقوبت و مجازات شما بازمى گرديم و جهنم را زندان كافران (عنود) قرار داده ايم

همانا اين قرآن خلق را به راست تر و استوارترين طريقه هدايت مى كند و اهل ايمان را كه نيكوكار باشند به اجر و ثواب عظيم بشارت مى دهد

و بر آنانكه به عالم آخرت ايمان نمى آورند البته عذاب دردناك مهيا ساخته ايم

انسان با شوق و رغبتى كه خير و منفعت خود را مى جويد چه بسا به نادانى با همان شوق و رغبت شر و زيان خود را مى طلبد و انسان (از فرط جهل) بسيار بى صبر و شتاب كار است

و ما شب و روز را دو آيت و نشانه قدرت خود قرار داديم آنگاه از آيت شب (و روشنى ماه آن) كاستيم و (خورشيد) آيت روز را تابان ساختيم تا شما در روز روزى حلال از فضل خدا طلب كنيد و

تا آنكه شمار سالها و شهور و ايام زمان و حساب اوقات را عموما بدانيد و ما براى پند و صلاح بندگان هر چيزى را مفصل بيان كرديم

و ما مقدرات و نتيجه اعمال نيك و بد هر انسانى را طوق گردن او ساختيم كه ملازم و قرين هميشگى او باشد و روز قيامت كتابى كه نامه اعمال اوست بر او بيرون آريم در حاليكه آن نامه چنان باز باشد كه همه اوراق آن را (كه مجموعه اعمال اوست) يك مرتبه ملاحظه كند

و به او خطاب رسد كه تو خود كتاب اعمالت را بخوان و بنگر تا در دنيا چه كرده اى كه تو خود تنها براى رسيدگى به حساب خويش كافى هستى

هر كس راه هدايت يافت تنها به نفع و سعادت خود يافته و هر كه بگمراهى شتافت آنهم به زيان و شقاوت خود شتافته و هيچكس بار عمل ديگرى را بدوش نگيرد و ما تا رسول نفرستيم و بر خلق اتمام حجت نكنيم هرگز كسى را عذاب نخواهيم كرد

و ما چون اهل ديارى را بخواهيم به كيفر گناه هلاك سازيم پيشوايان و متنعمان آن شهر را امر كنيم (بطاعت) ليكن آنها راه فسق و تبهكارى و ظلم در آن ديار پيش گيرند (و مردم هم به راه آنها روند) آنجا تنبيه و عقاب لزوم خواهد يافت آنگاه همه را بجرم بدكارى هلاك مى سازيم

چه بسيارى از ملل و اقوامى را بعد از نوح بجرم كفر و عصيان هلاك كرديم و تنها خداى تو كه بر گناهان بندگانش آگاه و با خبر است كفايت مى كند (كه به

مصلحت هر كه را خواهد عفو و هر كه را خواهد عقاب كند)

هر كس به سعى و كوشش خود متاع عاجل (و لذات فانى دنيا) را طالب است متاع دنيا را به او مى دهيم ليكن باز به هر كه خواهيم و هر چه مشيت ازلى ما باشد سپس در عالم آخرت (به كيفر كردارش) دوزخ را نصيب او كنيم كه با نكوهش و مردودى به جهنم درآيد

و كسانيكه طالب حيات آخرت باشند و براى آن بقدر طاقت بكوشند البته بشرط ايمان به خدا سعى آنها مقبول و مجور خواهد بود

و ما بهر دو فرقه از دنياطلبان و آخرت طلبان به لطف خود مدد خواهيم داد كه از لطف و عطاى پروردگار تو هيچكس محروم نخواهد بود

(اى رسول ما) بنگر تا ما چگونه در دنيا بعضى مردم را بر بعضى فضيلت و برترى بخشيديم (تا بدانى كه) مراتب آخرت نيز بسيار بيش از درجات دنياست و برترى خلايق بر يكديگر به مراتب افزون از حد تصور (مردم) است

هرگز با خداى يكتا شرك و شريك مياور وگرنه به نكوهش و خذلان ابدى مبتلا خواهى شد (مخاطب امتند)

و خداى تو حكم فرموده كه جز او هيچكس را نپرستيد و درباره پدر و مادر نيكوئى كنيد و چنانكه هر دو يا يكى از آنها پير و سالخورده شوند كه موجب رنج و زحمت شما باشند زنهار كلمه اى كه رنجيده خاطر شوند مگوئيد و كمترين آزار به آنها مرسانيد و با ايشان به اكرام و احترام سخن گوئيد

و هميشه پر و بال تواضع و تكريم را

با كمال مهربانى نزدشان بگستران و بگو پروردگارا چنانكه پدر و مادر، مرا از كودكى به مهربانى بپروردند تو در حق آنها رحمت و مهربانى فرما

خداى به آنچه در دلهاى شماست از خود شما داناتر است اگر همانا در دل انديشه صلاح داريد خدا هر كه را با نيت پاك به درگاه او تضرع و توبه كند البته خواهد بخشيد

اى رسول ما تو خود و امتت حقوق خويشاوندان و ارحام خود را ادا كن و نيز فقيران و رهگذران بيچاره را بحق خودشان برسان و هرگز (در كارها) اسراف روا مدار

(در هيچ كار) هرگز اسراف مكن كه مبذران و مسرفان (يعنى آنان كه مال و عمر خود را بيهوده صرف خيالات باطل شيطانى مى كنند) برادر شيطانند و شيطانست كه سخت كفران نعمت پروردگار خود كرد

و چنانچه از ارحام و فقيران ذوى الحقوق مذكور چون فعلش نادار هستى ولى در آتيه به لطف خدا اميدوارى اكنون عراض كرده و توجه به حقوقشان نتوانى كرد باز بگفتار خوش و زبان شيرين آنها را از خود دلشاد دار

نه هرگز دست خود در احسان به خلق محكم بسته دار و نه بسيار باز و گشاده دار كه هر كدام كنى به نكوهش و حسرت خواهى نشست

همانا خداى تو هر كه را خواهد روزى وسيع دهد و هر كه را خواهد تنگ روزى گرداند كه او به صلاح كار بندگان كاملا آگاه و بصير است

هرگز فرزندان خود را از ترس فقر بقتل مرسانيد (زنده بگور مكنيد) كه ما رازق شما و آنها هستيم زيرا اين قتل و زنده

بگوركردن فرزندان بسيار گناه بزرگى است

و هرگز به عمل زنا نزديك نشويد كه كارى بسيار زشت و راهى بسيار ناپسند است

و هرگز نفس محترمى كه خدا قتلش را حرام كرده مكشيد مگر آنكه به حكم حق مستحق قتل شود و كسى كه خون مظلومى را بناحق بريزد ما به ولى او حكومت و تسلط بر قاتل داديم پس در مقام انتقام آن ولى در قتل و خونريزى اسراف نكند كه او از جانب ما مؤيد و منصور خواهد بود (اكثر مفسرين و محققين اماميه اين آيه را راجع به انتقام ولى عصر از قاتلين حضرت حسين ع طبق اخبار و روايات تفسير كرده اند و البته اين يكى از مصاديق بزرگ آيه است)

و هرگز به مال يتيم نزديك نشويد مگر آنكه راه خير و طريق بهترى به نفع يتيم منظور داريد تا آنكه به حد بلوغ و رشد برسد و همه به عهد خود بايد وفا كنيد كه البته (در قيامت) از عهد و پيمان سؤال خواهد شد

و هر چه را به كيل يا وزن مى سنجيد تمام بپيمائيد (و كم و گران نفروشيد) و همه چيز را با ترازوى عدالت بسنجيد كه اين كارى بهتر و عاقبتش نيكوتر است

و (اى انسان) هرگز بر آنچه علم و اطمينان ندارى دنبال مكن (و بى تحقيق در پى سخنى مرو و كسى را نيك و بد مخوان و از احدى نكوهش و ستايش روا مدار و به كسى ظن بد مبر) كه (در پيشگاه حكم خدا) چشم و گوش و دلها همه مسئولند

و هرگز در زمين به كبر

و ناز مرو و غرور و نخوت مفروش كه به نيرو زمين را نتوانى شكافت و به كوه در سربلندى نخواهى رسيد

كه اين قبيل كارها و انديشه هاى بد بدانكه همه نزد خدا ناپسند خواهد بود

اينست آنچه از حكمت به وحى پروردگار به تو مى رسد و هرگز با خداى يكتا كسى را به خدائى مپرست وگرنه ملامت زده و مردود به دوزخ خواهى درافتاد

آيا خدا شما را به فرزندان پسر برگزيده است و خود فرشتگان را دختران خويش قرار داده؟ اين رأى و گفتار شما مشركان بسيار افترائى عظيم و گناهى بزرگ است

و ما اين قرآن را به انواع سخنان فصيح و بليغ نيكو بيان كرديم تا خلق متذكر شوند و از آن پند گيرند و ليكن بدان را بجز نفرت و معاندان را جز شقاوت حاصلى نيفزود

(اى رسول ما) مشركان را بگو اگر با خداى يكتا چنانكه شما مى گوئيد خدايان ديگرى بود در اين صورت آن خدايان بر خداى عرش به تنازع راه مى گرفتند (و تمانع آنان موجب اختلال نظام عالم مى شد پس چون عالم را نظام ثابتى است دليل است كه با خداى يگانه خدايان ديگرى نيست)

خدا از آنچه (مشركان نادان) مى گويند بسيار برتر و منزه تر است

هفت آسمان و زمين و هر چه در آنهاست همه به ستايش و تنزيه خدا مشغولند و موجودى نيست در عالم جز آنكه ذكرش تسبيح و ستايش حضرت اوست و ليكن شما تسبيح آنها را فهم نمى كنيد همانا او بسيار بردبار و آمرزنده (گناه خلق) است

و چون تو قرآن را تلاوت

كنى ما ميان تو و آنها كه از جهل و عناد (به خدا و قيامت) ايمان ندارند حجابى بداريم كه آنها از فهم حقايق آن دور و مستور مانند

و ما بر دلهاى تيره آن كافران پرده اى افكنديم كه قرآن را فهم نمى كنند و گوشهايشان هم از شنيدن سخن حق سنگين است و چون تو در قرآن خدا را به وحدانيت و يگانگى ياد كنى آنان روى گردانيده و گريزان مى شوند

ما به خيالات باطلى كه وقت شنيدن گفتار تو در دل خود مى كنند از خود آنها آگاهتريم و بر ما انديشه هاى فاسدشان پوشيده نيست كه آن مردم ستمكار (چون وليد بن مغيره و غيره) به مردم گويند كه شما جز شخصى مفتون سحر و ساحرى را پيشواى خود نكرده ايد

بنگر تا چه نسبت ها از جهل به تو مى دهند؟ كه از گمراهى خود هيچ راه خلاصى نمى يابند

و كافران به معاد گفتند آيا ما چون استخوان پوسيده شويم باز روزى از نو زنده و برانگيخته خواهيم شد؟ (هرگز چنين نخواهد بود)

(اى رسول ما) بگو به منكران معاد كه شما سنگ باشيد يا آهن

يا خلقتى سخت تر از سنگ و آهن (باز به امر خدا زنده مى شويد) پس اگر گويند ما را كه زنده مى كند؟ بگو همان خدائى كه هم اول بار شما را آفريد آنگاه آنها به اين دليل قاطع نزد تو سر بزير افكنده و باز گويند پس اين وعده كى خواهد بود؟ بگو اى محمد باشد كه (اين حادثه بزرگ) از حوادث نزديك باشد (زيرا مرگ به هر كس نزديكست و قيامتش به مرگ برپا

مى شود)

(اى رسول ما) ياد كن و هم امت را متذكر ساز روزى را كه خدا شما را بخواند و شما سر از خاك بيرون كرده و با حمد و ستايش او را اجابت كنيد و با آنكه سالهاى بسيار از مرگ شما گذشته تصور مى كنيد كه جز اندك زمانى در گورها درنگ نكرده ايد

و اى محمد بندگانم را بگو كه هميشه سخن بهتر را (در مقام تكلم) بر زبان آريد (و هرگز حرف زشت مگوئيد) كه شيطان بسيار شود بيك كلمه زشت ميان شما دشمنى و فساد برمى انگيزد زيرا دشمنى او با آدميان واضح و آشكار است

خدا صلاح حال شما را بهتر از شما مى داند و بد و نيكتان را بهتر مى شناسد (پس طبق حكمت) اگر بخواهد و صلاح بداند به شما لطف و مهربانى كند و اگر بخواهد و مصلحت باشد مجازات و عذاب فرمايد و ما تو را اى محمد وكيل و نگهبان بندگان قرار نداديم بر تو تنها رسالت و اتمام حجت است

و خداى تو به آنچه در آسمانها و زمين است داناتر و به قابليت هر موجودى آگاهتر است و همانا ما بعضى از انبياء را بر بعضى ديگر برترى داديم و به داود زبور را عطا كرديم

اى رسول ما، مشركان را بگو از اين بتها آن را كه به جز خدا مؤثر مى پنداريد در حوائج خود بخوانيد تا ببينيد كه نه دفع ضررى از شما توانند كرد و نه تغيير حالى بشما توانند داد

آنهائى را كه كافران به خدائى مى خوانند آنان خود به درگاه خدا وسيله تقرب مى جويند

و هر كه مقرب تر است بيشتر اميدوار به رحمت و ترسان از عذاب اوست كه البته از عذاب خدا بايد سخت هراسان بود

هيچ شهر و ديارى در روى زمين نيست جز آنكه پيش از ظهور روز قيامت اهل آن شهر را يا هلاك كرده يا به عذاب سخت معذب مى كنيم اين حكم در كتاب علم ازلى حق مسطور است

ما را از فرستادن آيات و معجزات جز تكذيب پيشينيان چيزى مانع نبود و به ثمود (قوم صالح) آيت ناقه را كه همه مشاهده كردند بداديم درباره آن ظلم كردند و ناقه را پى نمودند و ما معجزات و آيات را جز براى آنكه مردم از خدا بترسند (و هدايت شوند) نمى فرستيم

اى رسول ما، بياد آر وقتى را كه به تو گفتيم خدا البته به همه افعال و افكار مردم محيط است و ما رؤيائى كه به تو ارائه داديم نبود جز براى آزمايش و امتحان مردم و (شناختن) درختى كه به لعن در قرآن ياد شد (درخت نژاد بنى اميه و همه ظالمان عالم) و ما بذكر اين آيات عظيم آنها را از خدا مى ترسانيم و ليكن آيات بر آنها (از فرط شقاوت) جز طغيان و كفر و انكار شديد چيزى نيفزايد

و ياد آور وقتى را كه فرشتگان را امر به سجده آدم كردم پس همه سجده كردند جز شيطان كه (اعراض كرده و) گفت آيا من سر طاعت به آدمى كه از خاك آفريدى فرود آرم؟ (هرگز سجده به آدم نخواهم كرد)

آنگاه شيطان در مقام مجادله برآمد كه با من بگو آيا اين آدم خاكى

را بر من فضيلت و برترى دادى (كه مسجود من باشد) اى خدا اگر اجل مرا تا قيامت به تأخير افكنى بجز قليلى (چون معصومين و خواص مؤمنين) همه اولاد آدم را مهار كرده و به دار هلاك مى كشانم

خدا به شيطان گفت برو كه هر كس از اولاد آدم پيرو تو گردد با تو به دوزخ كه پاداش كامل شماست كيفر خواهد شد

برو و با جمله لشكر سوار و پياده ات بر آنها احاطه كن و در اموال و اولاد هم با ايشان شريك شو و به وعده هاى دروغ آنها را بفريب و مغرور ساز بارى اى بندگان بدانيد كه وعده شيطان چيزى جز غرور و فريب نخواهد بود

همانا تو را بر بندگان خاص من تسلط نيست و تنها محافظت و نگهبانى خداى تو از شيطان (آنها را) كافى است

پروردگار شماست آنكه به دريا براى شما كشتيها را به حركت مى آورد تا از فضل خدا روزى طلبيد كه او درباره شما بسيار مهربانست

و چون در دريا به شما خوف و خطرى رسد در آن حال به جز خدا همه را فراموش مى كنيد آنگاه كه خدا شما را از خطر نجات داد و به ساحل سلامت رسانيد باز از خدا روى مى گردانيد و انسان بسيار كفركيش و ناسپاس است

آيا پس از نجات از دريا باز ايمنيد كه (به قهر خدا زلزله) زمين شما را فروبرد يا (تندباد غضبش) بر سرتان سنگ بارد؟ آنگاه از آن بلاى الهى بر خود پناه و نگهبانى نيابيد؟

آيا از آن ايمنيد كه بار ديگر خدا شما را به

اراده خود به دريا برگرداند و تندبادى بفرستد تا همه به كيفر كفر به دريا غرق شويد؟ آنگاه كسى را از قهر ما دادخواه و فريادرس خود نيابيد

و ما فرزندان آدم را بسيار گرامى داشتيم و آنها را به مركب بر و بحر سوار كرديم (و جهان جسم و جان را مسخر انسان ساختيم) و از هر غذاى لذيذ و پاكيزه آنها را روزى داديم و بر بسيارى از مخلوقات خود برترى و فضيلت كامل بخشيديم

اى رسول ما بياد آر (و امت را متذكر ساز) روزى را كه ما گروهى از مردم را با پيشوايشان (به پيشگاه حقيقت) دعوت مى كنيم پس هر كس (راست بوده و درستكار) نامه عملش را به دست راست دهند آنها نامه خود را قرائت كنند و كمترين ستمى به آنها نخواهد شد

هر كس در اين جهان نابينا (ى كفر و جهل و ضلالت) است در عالم آخرت نيز (از مشاهده بهشتيان و شهود و جمال حق) نابينا و گمراهتر خواهد بود

(اى رسول ما كافران) نزديك بود كه ترا فريب داده و از آنچه به تو وحى كرديم (كه به بتان هيچ اعتنا مكن) غافل شوى و چيز ديگر بر ما فرابندى تا مشركان ترا دوست خود گيرند

و اگر ما ترا (به وحى خود) ثابت قدم نمى گردانيم نزديك بود كه به آن مشركان اندك تمايل و اعتمادى پيدا كنى

و در آن صورت كه (با بت و بت پرستان اندك) توجه مى كردى بتو جزاء اين عمل را مى چشانيديم و عذاب ترا در حيات دنيا و آخرت مضاعف مى گردانيديم و آنگاه

از قهر و خشم ما بر خود هيچ ياورى نمى يافتى

و نزديك بود كه كافران ترا در سرزمين خود سبك و دلسرد كرده و از آنجا به مكر و حيله و فريب بيرون كنند اگر با تو چنين مى كردند در اين صورت پس از آن اندك زمانى بيش زيست نمى كردند (كه به عذاب ما همه هلاك مى شدند)

ما آئين همه پيمبرانى را كه پيش از تو فرستاديم نيز همين (توحيد و خداپرستى و هلاك كافران و نجات اهل ايمان) قرار داديم و اين طريقه ما را تغييرپذير نخواهى يافت

نماز را وقت زوال آفتاب تا اول تاريكى شب بپادار يعنى نماز ظهرين را از اول ظهر و نماز عشائين را از بدو تاريكى شب بپادار و نماز صبح را نيز بجاى آر كه آن نماز مهم است و به حقيقت مشهود نظر فرشتگان شب و فرشتگان روز است (در اين آيه پنج وقت نماز مذكور است)

و بعضى از شب بيدار و متهجد باش و نماز شب خاص تو است بجاآور، باشد كه خدايت به مقام محمود (شفاعت كبرى) مبعوث گرداند

و اى رسول ما، دايم دعا كن كه بار الها مرا (هميشه به هر جا روم به مكه يا مدينه يا عالم قبر و محشر) به قدم صدق داخل و خارج گردان و به من از جانب خود بصيرت و حجت روشنى كه دايم يار و مددكار باشد عطا فرما

و (به امت) بگو كه (رسول) حق آمد و باطل را نابود ساخت كه باطل خود لايق محو و نابودى (ابدى) است

و ما آنچه از قرآن

فرستيم شفاى دل و رحمت الهى براى اهل ايمانست و (ليكن) كافران را بجز زيان و شقاوت چيزى نخواهد افزود

و ما هرگاه به انسان نعمتى عطا كرديم (كفران كرد و) از آن رو بگردانيد و دورى جست و هرگاه شر و بلائى به او روى آورد به كلى (از خداى مهربان) مأيوس و نااميد شد

تو به خلق بگو كه هر كس بر حسب ذات و طبيعت خود عملى انجام خواهد داد و خداى شما بر آنكه راه هدايت يافته از همه كس آگاه تر است (و هدايت شدگان را بر گمراهان كاملا برترى و امتياز خواهد داد)

و (اى رسول ما) ترا از حقيقت روح مى پرسند جواب ده كه روح از عالم امر خداست (و بى واسطه جسمانيات به امر الهى به بدنها تعلق مى گيرد) و (شما پى به حقيقت آن نمى بريد زيرا) آنچه از علم بشما دادند بسيار اندك است و حقيقت و كنه چيزى را به علم جزئى خود در نمى يابيد

اى پيغمبر اگر ما بخواهيم آنچه را كه به وحى بر تو آورديم (از قرآن و علم و آئين) همه را باز مى بريم و آنگاه تو بر (قهر) ما هيچ مدد كارى نخواهى يافت

مگر آنكه رحمت و لطف پروردگار از تو مدد كند كه فضل و رحمت او بر تو بسيار است

بگو اى پيغمبر كه اگر جن و انس متفق شوند كه مانند اين قرآن كتابى بياورند هرگز نتوانند هر چند همه پشتيبان يكديگر باشند

و همانا ما در اين قرآن براى مردم هرگونه مثال (و بيان روشن) آورديم (تا مگر هدايت شوند) ليكن

اكثر مردم به جز از كفر و عناد از هر چيز امتناع كردند

و گفتند ما هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد تا آنكه از زمين براى ما (به اعجاز) چشمه آبى بيرون آرى

يا آنكه تو را باغى از خرما و انگور باشد كه در ميان آن باغ نهرهاى آب جارى گردد

يا آنكه بنا بر وعده تو آسمان بر سر ما فرو افتد يا آنكه خدا را با فرشتگانش مقابل ما حاضر آرى (تا ما آنها را بچشم ببينيم و تصديق تو كنيم)

يا آنكه خانه اى از زر و كاخى زرنگار دارا باشى يا آنكه بر آسمان بالا روى و باز هم هرگز ايمان به آسمان رفتنت نياوريم تا آنكه بر ما كتابى نازل كنى كه آن را قرائت كنيم و از آن يقين به رسالت تو بر ما حاصل شود (تو در پاسخ اين تقاضاهاى جاهلانه آنان) بگو خدا منزه است از آنكه من او يا فرشتگان او را حاضر سازم آيا من فرد بشرى بيشترم (كه از جانب خدا به رسالت آمده ام؟ )

مردم را چيزى از هدايت و ايمان بازنداشت وقتى كه قرآن آمد جز اين خيال باطل كه گفتند آيا خدا بشرى را هرگز به رسالت فرستاده است؟

اى پيغمبر بگو اگر فرشتگان را در زمين مسكن و قرارگاه بودى ما هم فرشته را از آسمان به رسالت بر آنها مى فرستاديم (كه رسول بايد از جنس امت باشد وگرنه حجت و معجزش پذيرفته نشود)

اى پيغمبر (پس از اتمام حجت به امت) بگو خدا شاهد ميان من و شما كافى است كه

او به احوال بندگانش آگاه و بصير است (كه من به وظيفه رسالت يا شما به تكليف اطاعت تقصير كرديم)

هر كه را خدا رهنمائى كند آن كس به حقيقت هدايت يافته و هر كه را گمراه كرد (يعنى به گمراهى واگذارد) ديگر جز خدا هيچ رهنما و دوست و نگهبانى بر او نخواهى يافت و چون روز قيامت شود بر صور كور و گنگ و كر محشورشان خواهيم كرد و به دوزخ مسكن كنند كه هرگاه آن دوزخ آتشش خاموش شود باز شديدتر سوزان و فروزان مى كنيم

اينست كيفر آن كافران چون به آيات ما كافر شدند و گفتند آيا پس از آنكه ما استخوانى پوسيده شويم از نو باز برانگيخته مى شويم؟

آيا (اين منكران معاد) نديدند و ندانستند كه آن خدائى كه زمين و آسمانها را آفريد قادر است كه مانند اينها را باز خلق كند و بر آنها وقت روز موعودى كه بى شك خواهد آمد مقرر گرداند؟ (آرى با اين همه آيات و حجت قاطع باز) ستمكاران جز راه كفر و عناد نپيمودند

اى رسول ما (به اين مردم بخيل پست نظر) بگو كه شما اگر داراى گنجهاى رحمت بى انتهاى خدا شويد باز هم از ترس فقر و خوف درويشى بخل از انفاق خواهيد كرد كه انسان (طبعا) بسيار ممسك و بخيل است

و ما به موسى نه آيت روشن و معجز آشكار عطا كرديم اين حكايت را از بنى اسرائيل سؤال كن كه موسى بر آنها آمد پس فرعون گفت اى موسى من ترا (ساحر و) سحرآموز مى پندارم

موسى به فرعون پاسخ داد كه تو خود

كاملا دانسته اى كه اين آيات را براى هدايت خلق جز خداى آسمان و زمين نفرستاده و من اى فرعون، ترا شخصى جاهل و لايق هلاك مى پندارم

آنگاه فرعون اراده آن كرد كه موسى و قومش را از زمين مصر براندازد ما هم او و همدستانش را تمام به دريا غرق كرديم

و بعد از آن بنى اسرائيل را فرمان داديم كه در آن زمين ساكن شويد تا از آن پس كه وعده آخرت فرارسد همه شما را باز جمعا مبعوث گردانيم (و هر كس را به كيفر و پاداش عمل خود برسانيم)

و ما اين آيات (قرآن عظيم) را بحق فرستاديم و براى اقامه حق و راستى نازل شد و نفرستاديم تو را جز براى آنكه مؤمنان را بشارت به رحمت دهى و كافران را از عذاب الهى بترسانى

و قرآنى را جزر جزر بر تو فرستاديم كه تو نيز بر امت به تدريج قرائت كنى (و با صبر و تأنى به هدايت خلق پردازى) اين قرآن كتابى از تنزيلات بزرگ ما (و مشتمل بر حقايق و علوم بى شمار) است

(اى رسول ما به امت) بگو كه شما به اين كتاب ايمان بياوريد يا نياوريد (مرا يكسانست) كه البته آنها كه پيش از اين به مقام علم و دانش رسيدند هرگاه اين آيات بر ايشان تلاوت شود همه با كمال خضوع و فروتنى سر طاعت بر حكم آن فرود آوردند

و گويند پروردگار ما پاك و منزه است (هرگز خلاف وعده نفرمايد) البته وعده خداى ما محققا واقع خواهد شد (و روز ثواب و عقاب البته بيايد)

آنها

با چشم گريان همه سر بخاك عبوديت نهاده و پيوسته بر خوف و ترسشان از خدا مى افزايد

بگو (اى محمد ص) كه خدا را (به اسم) الله يا (به اسم) رحمان به هر اسمى بخوانيد اسماء نيكو همه مخصوص اوست (زيرا اوصاف جمال و جلال حضرتش بى شمار است) و تو در نماز نه صدا را بسيار بلند و نه بسيار آهسته گردان بلكه حد توسط را اختيار كن

و بگو ستايش مخصوص خداست كه نه هرگز فرزندى و نه شريكى در ملكش برگرفته و نه هرگز عزت و اقتدار (بى انتهاى) او را نقصى رسد كه به دوست و مددكارى نيازمند شود و پيوسته ذات الهى را به بزرگترين اوصاف كمال ستايش كن

(عاقبت) به آتش بسيار سخت دوزخ درافتد

و در آن دوزخ نه بميرد (تا راحت شود) و نه زنده ماند و برخوردار از زندگانى باشد

حقا فلاح و رستگارى يافت آن كسى كه تزكيه نفس كرد

و به ذكر نام خدا به نماز (و طاعت) پرداخت

(اما مردم از جهل و غفلت از پى اين سعادت نروند) بلكه زندگانى دنيا را بگزينند و عزيز دارند

در صورتى كه منزل آخرت بسى بهتر و پاينده تر (از دنياى چند روزه) است

اين گفتار به حقيقت در كتب رسولان پيشين ذكر شده

بخصوص (قبل از قرآن) در صحف ابراهيم و تورات موسى مفصل بيان گرديده است

اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَ أَصيلاً (25)

وَ مِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَ سَبِّحْهُ لَيْلاً طَويلاً (26)

إِنَّ هؤُلاءِ يُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ وَ يَذَرُونَ وَراءَهُمْ يَوْماً ثَقيلاً (27)

نَحْنُ خَلَقْناهُمْ وَ شَدَدْنا أَسْرَهُمْ وَ إِذا شِئْنا بَدَّلْنا أَمْثالَهُمْ تَبْديلاً (28)

إِنَّ هذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شاءَ اتَّخَذَ إِلى رَبِّهِ سَبيلاً (29)

وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً حَكيماً (30)

يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ في رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً أَليماً (31)

و هم بر دوستى او (يعنى خدا) به فقير و اسير و طفل يتيم طعام مى دهند (به روايات عامه و خاصه وقتى حسنين ع مريض شدند على ع به امر پيغمبر نذر كرد كه اگر شفا يابند سه روز روزه بدارد فاطمه ع و حسنين ع و فضه هم نذر كردند چون شفا يافتند همه روزه گرفتند شب اول فقيرى، شب دوم يتيمى و سوم اسيرى بر در خانه سؤال كرد على ع نان جوينى كه بر افطار به قرضى از يهود مهيا كرده بود هر سه شب به سائلان داد فاطمه ع و ديگران هم اقتدا كردند ، روز چهارم حسنين از ضعف روزه بى تاب شدند كه مائده بهشتى و اين آيات در شانشان نازل گرديد روحى فداهم)

و (گويند) ما فقط براى رضاى خدا به شما طعام مى دهيم و از شما هيچ پاداش و سپاسى هم نمى طلبيم

ما از قهر پروردگار خود به روزى كه از رنج و سختى آن رخسار خلق درهم و غمگين است مى ترسيم

خدا هم از شر و فتنه آن روز آنان را محفوظ داشت و به آنها روى خندان و دل شادمان عطا نمود

و پاداش آن صبر كامل (بر ايثار) شان باغ بهشت و لباس حرير بهشتى لطف فرمود

كه در آن بهشت بر تختها (ى عزت) تكيه زنند و آنجا نه آفتابى (سوزان) بينند و نه سرماى زمهرير (بلكه در هوائى بسيار خوش و باغى وسيع و دلكش تفرج كنند)

و سايه درختان بهشتى بر سر آنها و ميوه هايش در دسترس و به اختيار آنهاست

و (ساقيان زيباى

حور و غلمان) با جامهاى سيمين و كوزه هاى بلورين بر آنها دور زنند

كه آن بلورين كوزه ها (به رنگ) نقره خام و به اندازه و تناسب (اهلش) مقدر كرده اند

و آنجا شرابى كه طبعش (چون) زنجبيل شوق، گرم و عطرآگين است به آنها بنوشانند

در آنجا چشمه ايست كه سلسبيلش نامند (و شرابش بخوبى از حد وصف بيرون است)

و دور آن بهشيتيان پسرانى زيبا كه تا ابد نوجوانند و خوش سيما به خدمت مى گردند كه در آنها چو بنگرى (از فرط صفا) گمان برى كه لؤلؤ منثورند

و چون آن جايگاه نيكو را مشاهده كنى عالمى پر نعمت و كشورى بى نهايت بزرگ خواهى يافت

بر بالاى بهشتيان، لطيف ديباى سبز و حرير سطبر است و بر دستهاشان دستبند نقره خام و خدايشان شرابى پاك و گوارا (از كوثر عنايت) بنوشاند

اين بهشت بدين نعمت و عظمت به حقيقت پاداش اعمال شماست سعى و اشتياقتان (در راه طاعت حق) مشكور و مقبول است

اى رسول محققا ما اين قرآن عظيم الشان را بر تو فرستاديم

(به شكرانه آن) بر اطاعت حكم پروردگار صبور و شكيبا باش و هيچ از مردم بدكار كيفر كيش اطاعت مكن

و نام خدا را صبح و شام (به عظمت) ياد كن

و شب را برخى (در نماز) به سجده خدا پرداز و شام دراز به تسبيح و ستايش او صبح گردان

اين مردم كافر غافل همه دنياى نقد عاجل را دوست مى دارند و آن روز (قيامت) سخت سنگين را بكلى از ياد مى برند

ما اينان را آفريديم و

محكم بنيان ساختيم و هرگاه بخواهيم همه را فانى ساخته و مانندشان قوم ديگر خلق مى كنيم

اين آيات، پند و تذكريست پس هر كه (سعادت و حسن عاقبت) بخواهد راهى به سوى خداى خود پيش گيرد

و آنها (يعنى اولياء حق) چيزى جز آنچه خدا بخواهد نمى خواهند (و كار را به او تفويض مى كنند كه) البته خدا بهتر به احوال خلق دانا و به صلاح بندگان آگاهست

خدا هر كه را بخواهد در (بهشت) رحمت خود داخل گرداند و براى ستمكاران عالم عذاب دردناك مهيا ساخته است

ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ (10)

قُلْ سيرُوا فِي الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبينَ (11)

قُلْ لِمَنْ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ كَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فيهِ الَّذينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ (12)

وَ لَهُ ما سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ (13)

قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكينَ (14)

قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظيمٍ (15)

مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْمُبينُ (16)

وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ (17)

وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكيمُ الْخَبيرُ (18)

قُلْ أَيُّ شَيْ ءٍ أَكْبَرُ شَهادَةً قُلِ اللَّهُ شَهيدٌ بَيْني وَ بَيْنَكُمْ وَ أُوحِيَ إِلَيَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ أَ إِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللَّهِ آلِهَةً أُخْرى قُلْ لا أَشْهَدُ قُلْ إِنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ إِنَّني بَري ءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ (19)

الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمُ الَّذينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ (20)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِآياتِهِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (21)

وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَميعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤُكُمُ الَّذينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (22)

ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكينَ (23)

انْظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ (24)

وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ في آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ يَرَوْا كُلَّ

آيَةٍ لا يُؤْمِنُوا بِها حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلاَّ أَساطيرُ الْأَوَّلينَ (25)

وَ هُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ يَنْأَوْنَ عَنْهُ وَ إِنْ يُهْلِكُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ (26)

وَ لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا يا لَيْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُكَذِّبَ بِآياتِ رَبِّنا وَ نَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ (27)

بَلْ بَدا لَهُمْ ما كانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا لِما نُهُوا عَنْهُ وَ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ (28)

وَ قالُوا إِنْ هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثينَ (29)

وَ لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلى رَبِّهِمْ قالَ أَ لَيْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلى وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ (30)

قَدْ خَسِرَ الَّذينَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ اللَّهِ حَتَّى إِذا جاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قالُوا يا حَسْرَتَنا عَلى ما فَرَّطْنا فيها وَ هُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزارَهُمْ عَلى ظُهُورِهِمْ أَلا ساءَ ما يَزِرُونَ (31)

وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذينَ يَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ (32)

قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظَّالِمينَ بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ (33)

وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلينَ (34)

وَ إِنْ كانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْراضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقاً فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّماً فِي السَّماءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِآيَةٍ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدى فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْجاهِلينَ (35)

إِنَّما يَسْتَجيبُ الَّذينَ يَسْمَعُونَ وَ الْمَوْتى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (36)

وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ قادِرٌ عَلى أَنْ يُنَزِّلَ آيَةً وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ (37)

وَ ما مِنْ دَابَّةٍ

فِي الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ يَطيرُ بِجَناحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثالُكُمْ ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْ ءٍ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ (38)

وَ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا صُمٌّ وَ بُكْمٌ فِي الظُّلُماتِ مَنْ يَشَأِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَ مَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ (39)

قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَ غَيْرَ اللَّهِ تَدْعُونَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (40)

بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ ما تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شاءَ وَ تَنْسَوْنَ ما تُشْرِكُونَ (41)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا إِلى أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ (42)

فَلَوْ لا إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا تَضَرَّعُوا وَ لكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ ما كانُوا يَعْمَلُونَ (43)

فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَيْهِمْ أَبْوابَ كُلِّ شَيْ ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ (44)

فَقُطِعَ دابِرُ الْقَوْمِ الَّذينَ ظَلَمُوا وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ (45)

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَ أَبْصارَكُمْ وَ خَتَمَ عَلى قُلُوبِكُمْ مَنْ إِلهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتيكُمْ بِهِ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ (46)

قُلْ أَ رَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ (47)

وَ ما نُرْسِلُ الْمُرْسَلينَ إِلاَّ مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ فَمَنْ آمَنَ وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ (48)

وَ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا يَمَسُّهُمُ الْعَذابُ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ (49)

قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ أَ فَلا تَتَفَكَّرُونَ (50)

وَ أَنْذِرْ بِهِ الَّذينَ يَخافُونَ أَنْ يُحْشَرُوا إِلى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِيٌّ وَ لا شَفيعٌ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (51)

وَ لا تَطْرُدِ الَّذينَ يَدْعُونَ

رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُريدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَيْكَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَيْ ءٍ وَ ما مِنْ حِسابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْ ءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمينَ (52)

وَ كَذلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُوا أَ هؤُلاءِ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنا أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرينَ (53)

وَ إِذا جاءَكَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِآياتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ (54)

وَ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ وَ لِتَسْتَبينَ سَبيلُ الْمُجْرِمينَ (55)

قُلْ إِنِّي نُهيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قُلْ لا أَتَّبِعُ أَهْواءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُهْتَدينَ (56)

قُلْ إِنِّي عَلى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَ كَذَّبْتُمْ بِهِ ما عِنْدي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَ هُوَ خَيْرُ الْفاصِلينَ (57)

قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْني وَ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمينَ (58)

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلاَّ هُوَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ في ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في كِتابٍ مُبينٍ (59)

وَ هُوَ الَّذي يَتَوَفَّاكُمْ بِاللَّيْلِ وَ يَعْلَمُ ما جَرَحْتُمْ بِالنَّهارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فيهِ لِيُقْضى أَجَلٌ مُسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (60)

وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ يُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذا جاءَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا وَ هُمْ لا يُفَرِّطُونَ (61)

ثُمَّ رُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلاهُمُ الْحَقِّ أَلا لَهُ الْحُكْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبينَ (62)

قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً لَئِنْ أَنْجانا مِنْ هذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرينَ (63)

قُلِ

اللَّهُ يُنَجِّيكُمْ مِنْها وَ مِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِكُونَ (64)

قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ (65)

وَ كَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَ هُوَ الْحَقُّ قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكيلٍ (66)

لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ (67)

وَ إِذا رَأَيْتَ الَّذينَ يَخُوضُونَ في آياتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا في حَديثٍ غَيْرِهِ وَ إِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطانُ فَلا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ (68)

وَ ما عَلَى الَّذينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَيْ ءٍ وَ لكِنْ ذِكْرى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ (69)

وَ ذَرِ الَّذينَ اتَّخَذُوا دينَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ ذَكِّرْ بِهِ أَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِما كَسَبَتْ لَيْسَ لَها مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيٌّ وَ لا شَفيعٌ وَ إِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لا يُؤْخَذْ مِنْها أُولئِكَ الَّذينَ أُبْسِلُوا بِما كَسَبُوا لَهُمْ شَرابٌ مِنْ حَميمٍ وَ عَذابٌ أَليمٌ بِما كانُوا يَكْفُرُونَ (70)

قُلْ أَ نَدْعُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُنا وَ لا يَضُرُّنا وَ نُرَدُّ عَلى أَعْقابِنا بَعْدَ إِذْ هَدانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّياطينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرانَ لَهُ أَصْحابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنا قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى وَ أُمِرْنا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمينَ (71)

وَ أَنْ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ اتَّقُوهُ وَ هُوَ الَّذي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (72)

وَ هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ يَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَ لَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ وَ هُوَ الْحَكيمُ الْخَبيرُ (73)

وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ لِأَبيهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً إِنِّي أَراكَ وَ قَوْمَكَ في ضَلالٍ مُبينٍ (74)

وَ كَذلِكَ نُري إِبْراهيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ

وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنينَ (75)

فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأى كَوْكَباً قالَ هذا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لا أُحِبُّ الْآفِلينَ (76)

فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بازِغاً قالَ هذا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لَئِنْ لَمْ يَهْدِني رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ (77)

فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بازِغَةً قالَ هذا رَبِّي هذا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قالَ يا قَوْمِ إِنِّي بَري ءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ (78)

إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنيفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكينَ (79)

وَ حاجَّهُ قَوْمُهُ قالَ أَ تُحاجُّونِّي فِي اللَّهِ وَ قَدْ هَدانِ وَ لا أَخافُ ما تُشْرِكُونَ بِهِ إِلاَّ أَنْ يَشاءَ رَبِّي شَيْئاً وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْ ءٍ عِلْماً أَ فَلا تَتَذَكَّرُونَ (80)

وَ كَيْفَ أَخافُ ما أَشْرَكْتُمْ وَ لا تَخافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُمْ بِاللَّهِ ما لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطاناً فَأَيُّ الْفَريقَيْنِ أَحَقُّ بِالْأَمْنِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (81)

الَّذينَ آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا إيمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ (82)

وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهيمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكيمٌ عَليمٌ (83)

وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنا وَ نُوحاً هَدَيْنا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ داوُدَ وَ سُلَيْمانَ وَ أَيُّوبَ وَ يُوسُفَ وَ مُوسى وَ هارُونَ وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ (84)

وَ زَكَرِيَّا وَ يَحْيى وَ عيسى وَ إِلْياسَ كُلٌّ مِنَ الصَّالِحينَ (85)

وَ إِسْماعيلَ وَ الْيَسَعَ وَ يُونُسَ وَ لُوطاً وَ كلاًّ فَضَّلْنا عَلَى الْعالَمينَ (86)

وَ مِنْ آبائِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ وَ إِخْوانِهِمْ وَ اجْتَبَيْناهُمْ وَ هَدَيْناهُمْ إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ (87)

ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدي بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ لَوْ أَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ ما كانُوا يَعْمَلُونَ (88)

أُولئِكَ الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ فَإِنْ يَكْفُرْ بِها هؤُلاءِ فَقَدْ وَكَّلْنا بِها قَوْماً لَيْسُوا بِها

بِكافِرينَ (89)

أُولئِكَ الَّذينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُداهُمُ اقْتَدِهْ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرى لِلْعالَمينَ (90)

وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى بَشَرٍ مِنْ شَيْ ءٍ قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْكِتابَ الَّذي جاءَ بِهِ مُوسى نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَراطيسَ تُبْدُونَها وَ تُخْفُونَ كَثيراً وَ عُلِّمْتُمْ ما لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَ لا آباؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ في خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ (91)

وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى وَ مَنْ حَوْلَها وَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلى صَلاتِهِمْ يُحافِظُونَ (92)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لَوْ تَرى إِذِ الظَّالِمُونَ في غَمَراتِ الْمَوْتِ وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْديهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَ كُنْتُمْ عَنْ آياتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ (93)

وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادى كَما خَلَقْناكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ تَرَكْتُمْ ما خَوَّلْناكُمْ وَراءَ ظُهُورِكُمْ وَ ما نَرى مَعَكُمْ شُفَعاءَكُمُ الَّذينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فيكُمْ شُرَكاءُ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَ ضَلَّ عَنْكُمْ ما كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ (94)

إِنَّ اللَّهَ فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ مُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذلِكُمُ اللَّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ (95)

فالِقُ الْإِصْباحِ وَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَناً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ حُسْباناً ذلِكَ تَقْديرُ الْعَزيزِ الْعَليمِ (96)

وَ هُوَ الَّذي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها في ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (97)

وَ هُوَ الَّذي أَنْشَأَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ (98)

وَ هُوَ الَّذي أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً

فَأَخْرَجْنا بِهِ نَباتَ كُلِّ شَيْ ءٍ فَأَخْرَجْنا مِنْهُ خَضِراً نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَراكِباً وَ مِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِها قِنْوانٌ دانِيَةٌ وَ جَنَّاتٍ مِنْ أَعْنابٍ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ انْظُرُوا إِلى ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ يَنْعِهِ إِنَّ في ذلِكُمْ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (99)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكاءَ الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ بَنينَ وَ بَناتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يَصِفُونَ (100)

بَديعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَ لَمْ تَكُنْ لَهُ صاحِبَةٌ وَ خَلَقَ كُلَّ شَيْ ءٍ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَليمٌ (101)

ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ خالِقُ كُلِّ شَيْ ءٍ فَاعْبُدُوهُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ وَكيلٌ (102)

لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ (103)

قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِيَ فَعَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفيظٍ (104)

وَ كَذلِكَ نُصَرِّفُ الْآياتِ وَ لِيَقُولُوا دَرَسْتَ وَ لِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (105)

اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكينَ (106)

وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكُوا وَ ما جَعَلْناكَ عَلَيْهِمْ حَفيظاً وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكيلٍ (107)

وَ لا تَسُبُّوا الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (108)

وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمانِهِمْ لَئِنْ جاءَتْهُمْ آيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِها قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُشْعِرُكُمْ أَنَّها إِذا جاءَتْ لا يُؤْمِنُونَ (109)

وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُمْ في طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ (110)

وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَيْهِمُ الْمَلائِكَةَ وَ كَلَّمَهُمُ الْمَوْتى وَ حَشَرْنا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْ ءٍ قُبُلاً ما كانُوا لِيُؤْمِنُوا

إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ (111)

وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحي بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما يَفْتَرُونَ (112)

وَ لِتَصْغى إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ لِيَرْضَوْهُ وَ لِيَقْتَرِفُوا ما هُمْ مُقْتَرِفُونَ (113)

أَ فَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغي حَكَماً وَ هُوَ الَّذي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتابَ مُفَصَّلاً وَ الَّذينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرينَ (114)

وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ (115)

وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ (116)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدينَ (117)

فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ بِآياتِهِ مُؤْمِنينَ (118)

وَ ما لَكُمْ أَلاَّ تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَ إِنَّ كَثيراً لَيُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدينَ (119)

وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ إِنَّ الَّذينَ يَكْسِبُونَ الْإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِما كانُوا يَقْتَرِفُونَ (120)

وَ لا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ إِنَّهُ لَفِسْقٌ وَ إِنَّ الشَّياطينَ لَيُوحُونَ إِلى أَوْلِيائِهِمْ لِيُجادِلُوكُمْ وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ (121)

أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْكافِرينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ (122)

وَ كَذلِكَ جَعَلْنا في كُلِّ قَرْيَةٍ أَكابِرَ مُجْرِميها لِيَمْكُرُوا فيها وَ ما يَمْكُرُونَ إِلاَّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما يَشْعُرُونَ (123)

وَ إِذا جاءَتْهُمْ آيَةٌ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ

حَتَّى نُؤْتى مِثْلَ ما أُوتِيَ رُسُلُ اللَّهِ اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ سَيُصيبُ الَّذينَ أَجْرَمُوا صَغارٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عَذابٌ شَديدٌ بِما كانُوا يَمْكُرُونَ (124)

فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ كَذلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ (125)

وَ هذا صِراطُ رَبِّكَ مُسْتَقيماً قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ (126)

لَهُمْ دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ هُوَ وَلِيُّهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (127)

وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَميعاً يا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ وَ قالَ أَوْلِياؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنا أَجَلَنَا الَّذي أَجَّلْتَ لَنا قالَ النَّارُ مَثْواكُمْ خالِدينَ فيها إِلاَّ ما شاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكيمٌ عَليمٌ (128)

وَ كَذلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمينَ بَعْضاً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (129)

يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتي وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا قالُوا شَهِدْنا عَلى أَنْفُسِنا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ شَهِدُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كانُوا كافِرينَ (130)

ذلِكَ أَنْ لَمْ يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها غافِلُونَ (131)

وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ (132)

وَ رَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ ما يَشاءُ كَما أَنْشَأَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرينَ (133)

إِنَّ ما تُوعَدُونَ لَآتٍ وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزينَ (134)

قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135)

وَ جَعَلُوا لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَ الْأَنْعامِ نَصيباً فَقالُوا هذا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَ هذا لِشُرَكائِنا فَما كانَ لِشُرَكائِهِمْ فَلا يَصِلُ إِلَى اللَّهِ وَ ما كانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلى

شُرَكائِهِمْ ساءَ ما يَحْكُمُونَ (136)

وَ كَذلِكَ زَيَّنَ لِكَثيرٍ مِنَ الْمُشْرِكينَ قَتْلَ أَوْلادِهِمْ شُرَكاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَ لِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دينَهُمْ وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما يَفْتَرُونَ (137)

وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لا يَطْعَمُها إِلاَّ مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها وَ أَنْعامٌ لا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِراءً عَلَيْهِ سَيَجْزيهِمْ بِما كانُوا يَفْتَرُونَ (138)

وَ قالُوا ما في بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكيمٌ عَليمٌ (139)

قَدْ خَسِرَ الَّذينَ قَتَلُوا أَوْلادَهُمْ سَفَهاً بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ حَرَّمُوا ما رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِراءً عَلَى اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا وَ ما كانُوا مُهْتَدينَ (140)

وَ هُوَ الَّذي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَيْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ (141)

وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ (142)

ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحامُ الْأُنْثَيَيْنِ نَبِّئُوني بِعِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (143)

وَ مِنَ الْإِبِلِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الْأُنْثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحامُ الْأُنْثَيَيْنِ أَمْ كُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ وَصَّاكُمُ اللَّهُ بِهذا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً لِيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمينَ (144)

قُلْ لا أَجِدُ في ما أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّماً عَلى طاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً

أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَحيمٌ (145)

وَ عَلَى الَّذينَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ ذي ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُما إِلاَّ ما حَمَلَتْ ظُهُورُهُما أَوِ الْحَوايا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذلِكَ جَزَيْناهُمْ بِبَغْيِهِمْ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ (146)

فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمينَ (147)

سَيَقُولُ الَّذينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ ءٍ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَخْرُصُونَ (148)

قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبالِغَةُ فَلَوْ شاءَ لَهَداكُمْ أَجْمَعينَ (149)

قُلْ هَلُمَّ شُهَداءَكُمُ الَّذينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هذا فَإِنْ شَهِدُوا فَلا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ هُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (150)

قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُمْ وَ لا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (151)

وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى وَ بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (152)

وَ أَنَّ هذا صِراطي مُسْتَقيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبيلِهِ ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (153)

ثُمَّ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ تَماماً عَلَى الَّذي أَحْسَنَ

وَ تَفْصيلاً لِكُلِّ شَيْ ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (154)

وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (155)

أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا وَ إِنْ كُنَّا عَنْ دِراسَتِهِمْ لَغافِلينَ (156)

أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتابُ لَكُنَّا أَهْدى مِنْهُمْ فَقَدْ جاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِآياتِ اللَّهِ وَ صَدَفَ عَنْها سَنَجْزِي الَّذينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آياتِنا سُوءَ الْعَذابِ بِما كانُوا يَصْدِفُونَ (157)

هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ أَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلائِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إيمانُها لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ في إيمانِها خَيْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ (158)

إِنَّ الَّذينَ فَرَّقُوا دينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ في شَيْ ءٍ إِنَّما أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَفْعَلُونَ (159)

مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزى إِلاَّ مِثْلَها وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ (160)

قُلْ إِنَّني هَداني رَبِّي إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ ديناً قِيَماً مِلَّةَ إِبْراهيمَ حَنيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكينَ (161)

قُلْ إِنَّ صَلاتي وَ نُسُكي وَ مَحْيايَ وَ مَماتي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ (162)

لا شَريكَ لَهُ وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمينَ (163)

قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ ءٍ وَ لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فيهِ تَخْتَلِفُونَ (164)

وَ هُوَ الَّذي جَعَلَكُمْ خَلائِفَ الْأَرْضِ وَ رَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ في ما آتاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَريعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحيمٌ (165)

يكتا راست كه آسمان و زمين را آفريد و روشنى و تاريكى را مقرر داشت و با آنكه نظم آسمان و زمين دليل يكتائى آفريننده است باز كافران بخداى خود شرك مياورند

اوست خدائى كه شما را از خاك بيجان پست با جان دانا و توانا بيافريد پس فرمان اجل و مرگ را بر همه كس مسلط كرد و اجلى كه بقلم ازلى معين و معلوم است بنزد اوست، پس با اين قدرت كامل شما چرا باز شك در آيات قدرتش خواهيد كرد

و اوست خدا در همه آسمانها و زمين كه از نهان و آشكار و كلى و جزئى امور شما باخبر است و بدانچه ميكنيد آگاهست

هيچ آيتى از آيتهاى الهى بر تربيت و هدايت اينان نيامد جز آنكه از جهل و عناد از آن روى گردانيدند

حق را كه بر آنها آمد يعنى دين اسلام و قرآن و پيغمبر خدا جدا تكذيب كردند پس بزودى خبر آنان كه حق را بفسوس و سخريه گرفتند بشما مى رسد كه چه روزگار سختى به آنها خواهد رسيد

آيا نديديد كه ما پيش از ايشان چه بسيار گروهى را هلاك نموديم و حال آنكه در زمين به آنها قدرت و تمكينى داده بوديم كه شما را نداده ايم و از آسمان بر آنها باران رحمت ظاهر و رحمت باطن كه كتب و علوم آسمانى است پيوسته فرستاديم و نهرها در زمين بر آنان جارى ساختيم پس با آنكه بانواع نعمتهاى ظاهر و باطن بهره مند شدند چون جهل و عناد ورزيدند و نافرمانى كردند آنها را هلاك نموديم و گروهى ديگر را بعد

از آنها برانگيختيم

و اگر ما كتابى بر تو فرستيم در كاغذيكه آنرا بدست خود لمس كنند چنانكه درخواست آنهاست باز كافران گويند اين كتاب نيست مگر سحرى آشكار

و گفتند چرا اگر محمد رسول خدا است بر او فرشته نازل نميشود و چنانچه فرشته بفرستيم كار تمام شود و ديگر لحظه اى آنها مهلت نخواهند يافت يعنى كار آزمايش به آخر رسد و مانند امم سالفه بدون مهلت هلاك شوند

و چنانچه فرشته اى نيز برسالت فرستيم هم او را بصورت بشرى درآوريم و بر آنان همان لباس كه مردمان پوشند بپوشانيم

اى پيغمبر پيش از تو هم امم گذشته پيغمبران خود را سخت فسوس و استهزاء ميكردند پس آنان را وبال و كيفر اين اعمال دامنگير شد

بگو اى پيغمبر كه در روى زمين بگرديد و از حال امم گذشته جويا شويد تا عاقبت سخت آنها كه تكذيب آيات خدا و رسولان او كردند مشاهده كنيد

اى پيغمبر از اين مشركان بپرس كه هر چه در آسمانها و زمين موجود است ملك كيست اگر آنها نگويند تو بازگو كه همه ملك خداست كه بر خويش رحمت و بخشايش را فرض و لازم كرده يعنى رحمت و بخشايش ذاتى اوست و البته شما را در روز قيامت كه بى هيچ شك خواهد آمد جمع ميگرداند ولى كسانى كه خود را بفريب دنيا در زيان افكندند ايمان به آن روز نمى آورند

هر چه در شب و روز آرامش يافته همه ملك خداست و او شنوا و داناى همه امور است

بگو اى پيغمبر آيا غير خدا را به يارى و

دوستى برمى گزينيد؟ در صورتى كه آفريننده آسمان و زمين خداست و او بخلق طعام و روزى مى بخشد و خود از طعام بى نياز است بگو اى رسول من مأمورم كه اول شخصى كه تسليم حكم خداست باشم و نيز مرا گفته اند كه البته از گروهى كه به خدا شرك آورند نباشم

بگو من اگر نافرمانى خداى خود كنم از عذاب آن روز بزرگ سخت مى ترسم

كه هر كس در آن روز از عذاب برهد همانا برحمت خدا تا ابد نائل گردد و اين فيروزى و سعادتى آشكار است

و اگر از خدا بتو ضررى رسد هيچكس جز خدا نتواند تو را از آن ضرر برهاند و اگر از او بتو خيرى رسد هيچكس ترا از آن منع نتواند كرد كه او بر هر چيز تواناست

بگو اى پيغمبر خدا كمال اقتدار و توانائى را بر بندگان دارد و هميشه او درستكار و بهمه امور عالم آگاهست

بگو اى پيغمبر چه گواهى بزرگتر است از گواهى خدا بگو خدا ميان من و شما گواه است و وحى ميكند بمن آيات اين قرآن را تا به آن شما و هر كس از افراد بشر را كه خبر اين قرآن باو رسد پند دهم و بترسانم از عواقب كفر و عصيان آيا شما گواهى دهيد كه با خداى يكتا خدايان ديگرى وجود دارد؟ بگو من باين گواهى ندهم بگو محققا جز خداى يكتا هيچ خدائى نيست و من از آنچه شما شريك خدا قرار ميدهيد بيزارم

آنانكه ما كتاب تورات و نجيل را به آنها فرستاديم يهود و نصارى با آنكه او را

يعنى محمد ص را بمانند فرزندان خود مى شناسند هم آنها هستند كه خود را به زيان انداختند و از روى حسد به محمد ص ايمان نمى آورند

كيست ستمكارتر از آنكس كه بر خدا دروغ بست يا آيات خدا را تكذيب كرد؟ هرگز ستمكاران را در دو عالم فلاح و رستگارى نخواهد بود

و روزيكه همه آنها را جمع آوريم پس بانها كه بخدا شرك آوردند گوئيم بكجا شدند آنها كه بگمان شما شريك خدا بودند

پس از آنهمه فريفتگى به بتان در پيشگاه حق عذرى نيابند جز آنكه از بتان بيزارى جسته و به دروغ گويند ما هرگز شرك به خدا نياورديم

بنگر كه چگونه خود را تكذيب كردند و آنچه به دروغ بر خدا بسته و شريك حق قرار دادند همه محو و نابود شدند

بعضى از زنان مشركان و كافران به سخن تو گوش فرا دادند ولى ما بواسطه عنادشان با رسول حق پرده بر دلهاشان نهاده ايم كه فهم آن سخنان نتوانند كرد و گوشهاى آنها از شنيدن حق سنگين است كه اگر همه آيات الهى را مشاهده كنند باز بدان ايمان نمى آورند تا آنجا كه چون نزد تو آيند در مقام مجادله برآمده و گويند اين آيات چيزى جز افسانه هاى پيشينيان نيست

همين كسانند كه هم مردم را از فيض آيات خدا منع ميكنند و هم خود را از فيض و رحمت آن محروم ميدارند و غافل از آنند كه تنها خود را به هلاكت مى افكنند

و اگر حال سخت آنها را هنگامى كه بر آتش دوزخشان بازدارند مشاهده كنى كه در آنحال با

نهايت حسرت مى گويند اى كاش ما را بدنيا باز مى گردانيدند تا ديگر ابدا آيات خداى خود را تكذيب نكرده و بدان ايمان مياورديم آن هنگام به سختى حالشان آگاه شوى

آرى اهوال قيامت كه پيش از اين بر آنها مستور بود آشكار شود و اگر بار ديگر هم بدنيا برگردند باز همان اعمال زشتى كه از آن نهى شدند اعاده خواهند كرد و دروغ ميگويند كه ديگر كار بد نخواهيم كرد

و كافران ماده و محسوس پرستان گفتند جز همين زندگانى دنيا زندگى ديگر نخواهد بود دار بقا و قيامتى نيست و ما هرگز بعد از مرگ زنده نخواهيم شد

اگر سختى حال آنها را آنگاه كه در پيشگاه عدل خدا بازداشته شوند مشاهده كنى كه خدا به آنها خطاب كند آيا عذاب قيامت حق نبود؟ جواب دهند پروردگارا قسم بذات تو كه همه حق بود پس خدا عتاب كند كه اينك عذاب را به كيفر كفرتان بچشيد

آنان كه قيامت و لقاء خدا را تكذيب كردند البته زيانكار شدند پس آنگاه كه ساعت قيامت ناگهان آنها را فرارسد گويند واى بر ما كه آسايش و سعادت اين روز خود را از دست بداديم پس بار گناهان خويش را بر پشت گيرند آرى بار گرانى بدوش مى گيرند

دنيا جز بازيچه كودكان و هوسرانى بى خردان هيچ نيست و همانا سراى ديگر اهل تقوى از سراى دنيا بسيار نيكوتر است آيا تعقل و انديشه در اين گفتار نميكنند

ما ميدانيم كه كافران در تكذيب تو سخنانى ميگويند كه ترا افسرده و غمگين ميسازد دل شاد دار كه آن ستمكاران نه تنها

ترا بلكه همه آيات و رسولان خدا را انكار مى كنند

چقدر پيغمبران پيش از تو را هم تكذيب كردند كه آنها با همه اذيتهاى منكران صبر و تحمل كردند تا آنگاه كه عنايت و يارى ما شامل حال آنها شد دل قوى دار كه هيچكس كلمات خدا را تغيير نتواند داد و اخبار پيغمبران پيش كه امت با آنها چه ستمها كردند بتو رسيد

اى پيغمبر چنانچه انكار و اعتراض آنها تو را سخت مى آيد اگر توانى نقبى در زمين بساز يا نردبانى بر آسمان بر فراز تا آيتى بر آنها آورى و اگر خدا ميخواست همه را مجتمع بر هدايت ميكرد، پس از آن جاهلان كه راضى به مشيت حق نيستند مباش

اى رسول دعوت ترا تنها زنده دلان عالم كه گوش شنوا دارند اجابت كنند و جزاى عملشان را ببينند

و كافران گفتند چرا بر او معجزه و حجتى از خدا فرود نيامد بگو اى پيغمبر خدا بر اينكه آيتى فرستد قادر است و ليكن بيشتر مردم نمى دانند و از قدرت كامله خدا بى خبرند

محققا بدانيد كه هر جنبنده اى در زمين و هر پرنده اى كه به دو بال در هوا پرواز ميكند همگى طايفه اى مانند شما نوع بشر هستند ما در كتاب آفرينش بيان هيچ چيز را فروگذار نكرديم آنگاه هر كس را خواهد همه بسوى پروردگار خود محشور ميشوند

و آنانكه آيات خدا را تكذيب كردند كر و گنگ در ظلمات جهل بسر برند و مشيت الهى هر كس را خواهد گمراه سازد يعنى پس از اتمام حجت او را بخود واگذار كند تا گمراه شود و

هر كه را خواهد به راه راست هدايت كند

بگو اى پيغمبر كافران را كه اگر عذاب خدا يا ساعت مرگ شما را فرا رسد چه خواهيد كرد آيا در آن ساعت سخت غير خدا را مى خوانيد اگر راست ميگوئيد؟

بلكه در آن هنگام تنها خدا را مى خوانيد تا اگر مشيت او قرار گرفت شما را از سختى برهاند و آنچه را كه با خدا شريك قرار ميداديد بكلى فراموش ميكنيد

و ما پيغمبرانى بسوى امتان پيش از تو فرستاديم چون اطاعت آنها نكردند به بلا و مصيبتها گرفتارشان ساختيم شايد كه بدرگاه خدا گريه و زارى كنند و لايق عفو و رحمت شوند

چرا وقتى كه بلاى ما بانها ميرسيد توبه و تضرع و زارى نكردند بدين سبب كه دلهاشان را قساوت فراگرفت و شيطان كردار زشت آنها را در نظرشان زيبا نمود

پس چون آنچه از نعم الهى بانها تذكر داده شد همه را فراموش نمودند ما هم ابواب هر نعمت را براى اتمام حجت بروى آنها گشوديم تا به نعمتى كه بانها داده شد شادمان و مغرور شدند پس ناگاه آنها را بكيفر اعمالشان گرفتار كرديم كه آن هنگام خوار و نااميد گرديدند

پس به كيفر ستمگرى ريشه گروه ظالمان كنده شد و ستايش خداى را كه پروردگار جهانيان و خلاق عوالم بى پايان است

بگو اى پيغمبر اگر خدا گوش و چشمهاى شما گرفت و مهر بر دل شما نهاد تا آنكه كر و كور و جاهل شديد آيا خدائى غير خدا هست كه اين نعمتها بشما بازدهد بنگر كه ما چگونه آيات را بانواع

بيان روشن ميگردانيم باز آنها چگونه بنادانى اعراض ميكنند

بگو اى پيغمبر چه خواهيد كرد اگر عذاب خدا شما را بناگاه پنهان يا آشكار دررسد آيا كسى بجز گروه ستمكار هلاك خواهد شد؟

ما پيغمبران را جز بر آنكه خوبان را به رحمت حق مژده دهند و بدان را از قهرش بترسانند نفرستاديم سپس هر كس ايمان آورد و كار شايسته كرد هرگز بر او از هر چه پيش آيد بيمى نيست و ابدا اندوهگين از هيچ حادثه اى نخواهد بود

و هر كه آيات ما را تكذيب كرد بانان در اثر فسق و زشتكارى بسى عذاب و ناگوارى خواهد رسيد

بگو اى پيغمبر من شما را نميگويم كه گنجهاى خدا نزد من است و نه آنكه از غيب الهى آگاهم و نميگويم كه من فرشته ام دعوى من با شما تنها اين است كه من پيروى نميكنم جز آنچه را كه بمن وحى ميرسد بگو آيا كور و بينا يعنى عالم به معرفةالله و جاهل بدان برابرند آيا فكر و انديشه نميكنند كه عالم و جاهل يكسان نيست

و آنان را كه از حضور در پيشگاه عدل خدا ترسان و هراسانند به آيات قرآن متنبه ساز و بترسان كه جز خدا آنها را ياورى و شفيعى نيست باشد كه پرهيزكار شوند

آنان را كه صبح و شام در عين فقر خدا را ميخوانند و مراد و مقصد ايشان فقط خداست زنهار آنها را از خود مران كه نه چيزى از حساب آنها بر تو و نه چيزى از حساب تو بر آنهاست پس تو اگر آن خداپرستان را از خود

برانى از ستمكاران عالم خواهى بود

و هم چنين ما برخى را ببرخى ديگر فقرا را به اغنيا بيازموديم تا آنكه به طعن و مسخره و انكار گويند آيا اين فقيران را خدا در ميان ما برترى به نعمت اسلام داد و ما ثروتمندان را نداد؟ آيا خدا از اين منكران به احوال و لياقت سپاس گزاران فقرا داناتر نيست؟ البته داناتر است كه آن فقرا را به نعمت اسلام برگزيده

و هرگاه آنانكه به آيات ما ميگروند نزد تو آيند بگو سلام بر شما باد خدا بر خود رحمت و مهربانى را فرض نمود كه هر كس از شما كار زشتى بنادانى كرد و بعد از آن باز توبه كند و اصلاح نمايد البته خدا او را مى بخشد كه بسيار خدا بخشنده و مهربانست

و همچنين ما آيات را مفصل بيان كنيم تا راه گنه كاران و طريق نكوكاران معين و آشكار شود

بگو اى پيغمبر كه خدا مرا از پرستش آن خدايان باطل كه شما ميپرستيد منع فرموده بگو من پيروى از جهالت و هوسهاى شما نكنم تا مبادا گمراه شده و راه هدايت نيابم

بگو من هر چه از خدا ميگويم با بينه و برهان است و شما از جهالت تكذيب آن ميكنيد عذابى كه شما بدان تعجيل ميكنيد امر آن بدست من نيست فرمان جز خدا را نخواهد بود او براى آسايش خلق بحق دستور دهد و او بهترين حكم فرمايان عالم است

بگو اى پيغمبر اگر بدست من بود عذابى كه به تعجيل مى طلبيد كار ميان من و شما خاتمه مى يافت و خدا باحوال ظالمان كه

چه هنگام كيفر آنها صلاح است آگاه تر است

و كليه خزائن غيب نزد خداست كسى جز خدا بر آن آگاه نيست و نيز آنچه در خشكى و درياست همه را ميداند و هيچ برگى از درخت نيفتد مگر آنكه او آگاهست و هيچ دانه در زير تاريكيهاى زمين و هيچ تر و خشكى در جهان نيست جز آنكه در كتاب مبين قرآن عظيم مسطور است

و اوست خدائى كه چون شب به خواب ميرويد جان شما را نزد خود برده و شما را مى ميراند و كردار شما را در روز ميداند و پس از آن مرگ موقت خواب شما را برمى انگيزد تا به اجلى كه در قضا و قدر او معين است برسيد سپس هنگام مرگ بسوى او باز مى گرديد تا به نتيجه آنچه از نيك و بد كرده ايد خدا شما را آگاه گرداند

و اوست خدائى كه قهر و اقتدارش مافوق بندگانست و براى حفظ شما فرشتگان را به نگهبانى مى فرستد تا آنگاه كه هنگام مرگ يكى از شما فرا رسد رسولان ما او را مى ميرانند و در قبض روح شما هيچ تقصيرى نخواهند كرد

سپس بسوى خداى عالم كه به حقيقت مولاى بندگانست همه بازمى گردند آگاه باشيد كه حكم و حساب خلق با خداست و او زودتر از هر محاسبى بحساب خلق رسيدگى تواند كرد

بگو اى پيغمبر آن كيست كه شما را از تاريكيها و سختيهاى بيابان و دريا نجات ميدهد گاهى كه او را بتضرع و زارى و از باطن قلب مى خوانيد كه اگر ما را از اين مهلكه نجات داد پيوسته شكرگزار او هستيم

بگو

خداست كه شما را از آن سختيها نجات ميدهد و از اندوه ميرهاند باز هم باو شرك مى آوريد

بگو او تواناست كه بر شما عذاب و بلائى از آسمان يا زمين فرستد يا شما را به اختلاف كلمه و پراكندگى و مخالفت با هم درافكند و بعضى را به عذاب بعضى گرفتار كند بنگر چگونه ما آيات خود را بطرق مختلف به وعد و وعيد بيان ميكنيم باشد كه مردم چيزى از قيامت بفهمند

و قوم تو آن را يعنى آيات خدا و قرآن را تكذيب كردند در صورتيكه حق محض هم آن بود كه بر تو نازل شد بگو اى پيغمبر من نگهبان شما نيستم كه به جبر از كفر و انكار شما را منع كنم

براى هر خبرى كه پيغمبران به شما دادند وقت معين است و بزودى شما بر صدق آن آگاه ميشويد

اى رسول ما چون گروهى را ديدى كه براى خرده گيرى و طعن زدن در آيات ما گفتگو مى كنند از آنان دورى گزين تا در سخنى ديگر وارد شوند و چنانچه شيطان البته فراموشت ساخت بعد از آنكه متذكر كلام خدا شدى ديگر با گروه ستمگران مجالست مكن

در قيامت بر كسانى كه پرهيزكارند عقوبت حساب بدكاران نخواهد بود و ليكن فقط بر آنهاست كه بدان را پند داده و متذكر سازند شايد از كار خود پرهيز كنند

اى رسول آنان را كه دين خود را بازيچه و هوسرانى گرفتند و زندگانى دنيا آنها را فريب داد بحال خود واگذار همين قدر بانها تذكر ده كه هر كس به عمل خود عاقبت گرفتار ميشود و

هيچكس را جز خدا در دو عالم دادرس و شفيعى نيست و هر چه براى آسايش خود از عذاب قيامت فدا دهد از او نپذيرند اگر باز پند نگرفتند غم مدار كه آنها همان كسانى هستند كه عاقبت به هلاكت ميرسند و به كيفر كفرشان به شرابى از حميم جهنم و عذابى دردناك گرفتار ميشوند

بگو اى پيغمبر كه ما چرا خدا را رها كرده و چيزى را مانند بتان كه بى اثر محض است و هيچ قادر بر نفع و ضرر ما نباشد بخدائى بخوانيم و باز به خوى جاهليت بعد از آنكه خدا ما را به وحى قرآن هدايت نموده برگرديم تا مانند كسى كه فريب و اغواى شيطان او را در زمين سرگردان ساخته است شويم؟ آن شيطان را يارانيست كه شخص را به سوى خود هدايت مى كنند بگو هدايت خدا به حقيقت هدايت است نه هدايت شيطان و ما مأموريم كه تسليم فرمان خداى جهان باشيم

و بخلق بگوئيم نماز بپاداريد و از خدا بترسيد كه پس از مرگ بسوى او محشور ميشويد

و اوست خدائى كه آسمانها و زمين را بحق آفريد و روزى كه نداى حق در خوابگاه عدم بهر چيز خطاب كند كه موجود باش آن چيز بى درنگ موجود خواهد شد سخن او حق است و پادشاهى و حكم و فرمان عالم روزى كه براى زنده كردن مردگان در صور بدمند تنها با اوست و داناى نهان و آشكار اوست و هم او به تدبير خلق دانا و بر همه چيز عالم آگاهست

ياد كن وقتى را كه ابراهيم به پدرش آزر عمو و مربيش بود

كه عرب بر آن پدر اطلاق كند گفت آيا بتها را به خدائى اختيار كرده اى و راستى من تو و پيروانت را در گمراهى آشكار مى بينم

و همچنين ما به ابراهيم ملكوت و باطن آسمانها و زمين را ارائه داديم تا بمقام اهل يقين رسد

پس چون شب تاريك نمودار شد ستاره درخشانى ديد براى هدايت مشركان گفت اين پروردگار من است پس چون آن ستاره غروب كرد و نابود شد گفت من چيزى كه نابود گردد به خدائى نخواهم گرفت

پس چون شب شد و ماه تابان را ديد باز براى هدايت قوم گفت اين خداى من است وقتى كه آنهم نابود شد ماه پرستان را متذكر ساخت كه آن نيز خدا نباشد و گفت اگر خداى من مرا هدايت نكند همانا كه من از گروه گمراهان عالم خواهم بود

پس چون صبحگاه خورشيد درخشان را ديد باز براى ارشاد قوم گفت اينست خداى من اين از آن ستاره و ماه با عظمت و روشن تر است چون خورشيد نيز كه دستخوش حركت و فناست نابود گرديد گفت اى گروه مشركان من از آنچه شما شريك خدا قرار مى دهيد از همه بيزارم

من با ايمان خالص روى بسوى خدائى آوردم كه آفريننده مهر و ماه و انجم و همه آسمانها و زمين است و من هرگز با عقيده جاهلانه مشركان موافق نخواهم بود

قوم ابراهيم با او در مقام خصومت و احتجاج برآمدند گفت آيا با من در امر خداپرستى و وجود خدا محاجه ميكنيد و حال آنكه به حقيقت خدا مرا هدايت كرد و هيچ از آنچه شما شريك

خدا ميخوانيد بيمى ندارم مگر آنكه خدا از مقدرات خود بر من چيزى بيمناك بخواهد پروردگار من به همه موجودات علمش محيط است شما آيا متذكر اين حقيقت نمى شويد؟

و من چگونه از آنچه شما شريك خدا قرار ميدهيد بترسم در صورتيكه شما از شرك آوردن به خدا نمى ترسيد با آنكه هيچ برهان و حجتى بر آن شرك نداريد آيا كدام يك از ما به ايمنى و كدام به ترس سزاواريم از خدايان بى اثر باطل بايد ترسيد يا از خداى داناى مقتدر؟ اگر شما فهم سخنى ميكنيد؟

آنانكه ايمان به خدا آورده و ايمان خود را بظلم و ستم نيالودند در دو عالم ايمنى آنها راست و هم آنها به حقيقت به سرمنزل سعادت هدايت يافته اند

اينست حجتى كه ابراهيم را بر قومش داديم ما مقام هر كه را بخواهيم رفيع مى گردانيم كه خداى تو به نظام و صلاح عالميان بصير و داناست

و ما به ابراهيم اسحق و يعقوب را عطا كرديم و همه را به راه راست بداشتيم و نوح را نيز پيش از ابراهيم و فرزندانش داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون هدايت نموديم و همچنين نيكوكاران را پاداش نيك خواهيم داد

و هم زكريا و يحيى و عيسى و الياس همه از نيكوكارانند

و نيز اسمعيل و يسع و يونس و لوط در عالم از شايسته گانند و ما همه آن پيغمبران را بر عالميان شرافت و برترى داديم

و نيز برخى از پدران و فرزندان و برادران آنها را فضيلت داده و بر ديگران آنان را برگزيديم و براه

راست هدايت نموديم

اين است رهنمائى خدا كه به آن هر يك از بندگانش را مى خواهد هدايت ميكند و اگر به خدا شرك آوردند اعمال آنها را نابود ميسازد

آنها يعنى پيغمبران كسانى بودند كه ما آنان را كتاب و فرمان و مقام نبوت عطا كرديم پس اگر اين قوم به آنان يعنى به رسولان حق و خاتم آنها كافر شوند ما قومى را كه هرگز كافر نشوند و هميشه از دل و جان مانند على ع و شيعيان او ايمان دارند برگماريم

آنان يعنى پيغمبران كسانى بودند كه خدا خود آنان را هدايت نمود تو نيز از راه آنها پيروى نما و امت را بگو كه من مزد رسالت از شما نمى خواهم جز آنكه ميخواهم اهل عالم بياد خدا متذكر شوند و خداشناس و خداپرست گردند

آنها كه از كفر و عناد گفتند خدا بر هيچ كس از بشر كتابى نفرستاده خدا را نشناختند اى پيغمبر به آنها پاسخ ده كه كتاب توراتى را كه موسى آورد و در آن نور علم و هدايت خلق بود كه غير حق بر او فرستاد؟ كه شما آيات آن را در اوراق نگاشته بعضى را آشكار نموديد و بسيارى را پنهان داشتيد و آنچه را شما و پدرانتان نمى دانستيد از آن كتاب بياموختيد، بگو آن كه رسول و كتاب فرستد خداست آنگاه پس از اتمام حجت آنها را بگذار تا به بازيچه خود و غرور دنيا فرو روند

و اين قرآن كتابى است كه ما فرستاديم با علم و حكمت و خير و بركت بسيار تا گواه صدق ساير كتب آسمانى كه

در مقابل اوست باشد و خلق را از اهل مكه و هر كه باطراف اوست همه را به اندرز و پندهاى خود متنبه سازد و البته آنان كه به عالم آخرت ايمان آوردند باين كتاب آسمانى قرآن نيز ايمان خواهند آورد و آنها حدود و اركان و اوقات نمازشان را محافظت خواهند نمود

و كيست ستمكارتر از آنكس كه بر خدا دروغ بندد و يا وحى به او نرسيده گويد به من وحى ميرسد و به دروغ دعوى علم و نبوت كند و نيز گويد من هم محققا مانند آن كتاب كه خدا فرستاده خواهم آورد و اگر فضاحت و سختى حال ستمكاران و مدعيان باطل را ببينى آنگاه كه در سكرات موت گرفتار آيند و فرشتگان براى قبض روح آنها دست قهر و قدرت برآورند و گويند كه جان از تن بدر كنيد امروز كيفر عذاب و خوارى مى كشيد چون بر خدا سخن به ناحق مى گفتيد و از حكم آيات او گردن كشى و تكبر مينموديد

و محققا شما يكايك براى حساب بسوى ما باز آئيد بدان گونه كه اول شما را بيافريديم و آنچه را كه از مال و جاه بشما داده بوديم كه سبب غرور شما بود همه را پشت سر افكنيد و آن شفيعان كه به خيال باطل بنفع خود مى پنداشتيد همه نابود شوند و ميان شما با آنها جدائى افتد

خداست كه در جوف زمين دانه و هسته را ميشكافد تا سبزه و درخت شود و زنده را از مرده و مرده را از زنده پديد آرد زنده را مانند بدن انسان بميراند و مرده را مانند نطفه

حيات بخشد آنكه چنين تواند كرد خداست چرا به دروغ نسبت خدائى را به آنان كه اين كار نتوانند دهيد

خداست شكافنده پرده صبحگاهان و شب را بر آسايش خلق او مقرر داشته و خورشيد و ماه را به نظمى معين او بگردش آورده اين نظم ثابت عالم به تقدير خداى منظم عالم مقتدر و داناست

و نيز اوست كه چراغ ستارگان را براى رهنمائى شما در تاريكيهاى بيابان و دريا روشن داشته همانا ما آيات خود را براى اهل فهم و فكرت به تفصيل بيان كرديم

هم اوست خدائى كه همه شما را از يك تن در آرامگاه رحم و وديعت گاه صلب بيافريد ما نيكو آيات خود را براى اهل بصيرت مفصل بيان نموديم

و هم اوست خدائى كه از آسمان باران فروبارد تا هر نبات بدان برويانيم و سبزه ها و دانه هائى كه بر روى هم چيده شده پديد آريم و از نخل خرما خوشه هاى پيوسته بهم برانگيزيم و باغهاى انگور و زيتون و انار كه برخى شبيه و برخى نامشابه بهم است خلق كنيم شما در آن باغها هنگامى كه ميوه آن پديد آيد و برسد بچشم تعقل بنگريد كه در آن آيات و نشانهاى قدرت خدا براى اهل ايمان هويداست

و كافران گروهى مانند مجوس اهريمنان را شريك خدا شمردند در صورتيكه آنها آفريده خدا هستند و گروهى چون اهل كتاب و مشركين قريش عزير و مسيح و فرشتگان را پسران و دختران براى خدا پنداشتند در صورتيكه خدا از همه اين نسبتها كه بر او وصف كنند برتر و منزه است

اوست پديد آرنده

آسمان و زمين و چگونه وى را فرزندى تواند بود در صورتى كه او را جفتى نيست و او همه چيز را آفريد و بهمه كلى و جزئى امور عالم داناست

اين است وصف پروردگار يكتاى شما كه جز او هيچ خدائى نيست و آفريننده هر چيز اوست پس او را پرستش كنيد كه نگهبان همه موجوداتست

او را هيچ چشمى درك ننمايد و حال آنكه او همه بينندگان را مشاهده ميكند و او لطيف و نامرئى و بهمه چيز خلق عالم آگاهست

آيات الهى و كتب آسمانى كه سبب بصيرت شماست البته از طرف خدا آمد پس هر كس بصيرت يافت خود بسعادت رسيد و هر كس كور بماند خود در زيان افتاد و من نگهبان شما از عذاب خدا نيستم

و همچنين ما در آيات قرآن به انواع بشارت و وعد و وعيد و لطائف و معانى تصرف كنيم تا وسيله هدايت بندگان شود باز كافران نادان ايمان بوحى خدا نياورده و گويند اين سخنان را تو به درس آموخته اى و ما آيات را براى آنان كه اهل دانشند روشن بيان ميكنيم

اى محمد ص هر چه از خداى تو به تو وحى شد از آن پيروى كن كه خدائى جز آن ذات يكتا نيست و از مشركان روى بگردان

و اگر خدا ميخواست آنها را از شرك باز ميداشت تا همه موحد و خداشناس ميشدند و ما تو را نگهبان ايشان نكرديم و تو وكيل آنها نخواهى بود

شما مؤمنان دشنام به آنان كه غير خدا را مى خوانند مدهيد تا مبادا آنها نيز از روى

دشمنى و جهالت خدا را دشنام دهند همچنين ما عمل هر قومى را در نظرشان زينت داده ايم پس بازگشت آنها به سوى خداست و خدا آنان را به كردارشان آگاه مى گرداند

و به خدا به سخت ترين سوگند قسم ياد كردند كه البته اگر آيتى بيايد ايمان آرند بگو اى پيغمبر آيات از طرف خداست و چگونه شما مؤمنان به گفته اين كافران مطمئن ميشويد؟ آنها همان مردم معاندند كه اگر آيتى بلكه معجزات بسيارى هم آيد هرگز بدان ايمان نمى آورند

و ما دل و ديده اينان را چون اول بار ايمان نياوردند اكنون از ايمان بگردانيم و آنها را به آن حال طغيان و سركشى واگذاريم تا به ورطه ضلالت فرومانند

و چنان در كفر ثابتند كه اگر فرشتگان را بر آنها فرستيم و مردگان را بر آنها برانگيزيم باز ايمان نخواهند آورد مگر به مشيت خدا ليكن اكثر مردم مشيت نافذ حق را نميدانند

و همچنين كه توئى ما هر پيغمبرى را از شيطانهاى انس و جن دشمنى در مقابل برانگيختيم كه آنها برخى با برخى ديگر براى اغفال مؤمنان سخنان آراسته ظاهر فريبنده اظهار كنند و اگر خدا ميخواست چنين نبود پس تو تسليم مشيت حق باش و اينها را با دروغشان واگذار

تا به گفتار فريبنده آن اهريمنان آنانكه به آخرت ايمان نياوردند دل سپرده و بدان خشنود باشند و تا اينان نيز در آن عاقبت بد كه اهريمنان راست درافتند

آيا من غير خدا حاكم و داورى بجويم و حال آنكه او خدائى است كه كتابى چون قرآن كه همه چيز در آن بيان شده

بشما فرستاد و آنانكه به آنها كتاب فرستاديم يهود و نصارى مى دانند و در كتب تورات و نجيل خودشان خوانده اند كه اين قرآن از خداى تو بر تو بحق فرستاده شده پس در آن البته هيچ شك و ترديد راه مده

كلام خداى تو از روى راستى و عدالت بحد كمال رسيد و هيچ كس تبديل و تغيير آن كلمات نتواند كرد و او خداى شنوا و دانا بگفتار و كردار خلق است

و تو اى رسول اگر پيروى از اكثر مردم روى زمين كنى تو را از راه خدا گمراه خواهند كرد كه اينان جز از پى گمانى و هوا و هوسى نمى روند و جز انديشه باطل و دروغ چيزى در دست ندارند

محققا خداى تو خود داناتر است به حال آنكه از راه او گمراه است و آنكه براه او هدايت يافته است

پس شما مؤمنان چنانكه به آيات خدا ايمان داريد از آنچه نام خدا بر آن ذكر شد تناول كنيد

چرا از آنچه از ذبايح كه نام خدا بر آن ذكر شده نميخورند و بر خود حرام ميكنند در صورتيكه آنچه خدا بر شما حرام كرده مفصل بيان نمود كه از آنها هم به هر چه ناچار شويد باز حلالست، و بسيارى مردم به هواى نفس خود از روى جهل و نادانى به گمراهى روند همانا خدا به تجاوزكنندگان از حدود و احكام الهى و عقاب آنها داناتر است

هر گناه و هر عمل زشت را در ظاهر و باطن ترك كنيد كه محققا هر كس كسب گناه كند به زودى به كيفر و عقاب

آن خواهد رسيد

و از آنچه نام خدا بر آن ذكر نشده مخوريد كه آن فسق و تبه كاريست و بدانيد كه اهريمنان يعنى شياطين انس و جن سخت بدوستان و پيروان خود وسوسه كنند تا با شما به جدل و منازعه برخيزند و اگر شما هم از آنان پيروى كنيد مانند آنها مشرك خواهيد شد

آيا كسى كه مرده جهل و ضلالت بود ما او را زنده كرديم و به او روشنى علم و ديانت داديم كه با آن روشنى ميان مردم سرافراز رود مثل او مانند كسى است كه در تاريكيهاى جهل و گمراهى فرو شده و از آن بدر نتواند گشت؟ آرى كردار بد كافران در نظرشان چنين جلوه گر شده است كه اعمال زشت خود را زيبا بينند

و همچنين ما قرار داديم كه در هر ديارى رؤساى بدكار ستمگر با مردم آنجا مكر انديشند و در حقيقت مكر جز به خويشتن نمى كنند و به اين هم كه از آن مكر خود را به زيان افكندند نه ديگران را آگاه نيستند

و چون آيتى براى هدايت آنها نازل شد گفتند ما ايمان نياوريم تا مانند آنكه بر رسولان خدا نازل شده بر ما نيز نازل شود يعنى ما را هم رسول گرداند بگو خدا بهتر ميداند كه در كجا رسالت خود را مقرر دارد و كه را اين مقام بلند بخشد به زودى مجرمان را خدا خوار سازد و عذابى سخت بواسطه مكرى كه مى انديشند بر آنان فرو مى فرستد

پس هر كه را خدا هدايت او خواهد قلبش را بنور اسلام روشن و منشرح گرداند و هر

كه را خواهد گمراه نمايد يعنى بعد از اتمام حجت به حال گمراهى واگذارد دل او را از پذيرفتن ايمان تنگ و سخت تنگ گرداند كه گوئى ميخواهد از زمين بر فراز آسمان رود اين است كه خدا آنان را كه بحق نمى گروند مردود و پليد ميگرداند

اين راه خداى تست كه مستقيم است ما آيات خود را براى گروهى از بندگان شايسته نكوكار كه بدان پند مى گيرند به خوبى روشن ساختيم

آنها را نزد خدا دار سلامت و منزل آسايش است و خدا دوستدار آنهاست براى آنكه نيكوكار بودند

و يادآور روزى كه همه خلق محشور ميشوند و به شياطين خطاب شود كه اى گروه جن شما بر انسان فزونى يافتيد در آن حال دوستداران شياطين از جنس بشر گويند پروردگارا ما بعضى از ضلال بعضى ديگر بهره مند گرديديم و به اجلى كه تو معين نموده اى رسيديم خدا در پاسخ شياطين گويد كه اكنون آتش منزلگاه شماست و هميشه در آن خواهيد بود مگر آن كه را خدا بخواهد بيرون آيد كه البته پروردگار تو در همه كار درست كردار و به همه امور عالم داناست

و همچنين ما برخى ستمكاران را مقابل بعض ديگر به مخالفت برگماريم به سبب آنچه از اعمال حسد و ظلم و مكر و حرص و طمع كه بر آزار هم كسب مى كنند

آنگاه خدا خطاب كند كه اى گروه جن و انس آيا براى هدايت شما از جنس خود شما رسولانى نيامد كه آيات مرا براى شما بخوانند و شما را از مواجه شدن با اين روز سخت محشر بترسانند؟ آنها با نهايت

پشيمانى جواب دهند كه ما به جهالت به مخالفت رسول و بدى بر خود گواهى ميدهيم و زندگانى دنيا آنها را مغرور ساخت و در آن حال مى فهمند و بر خود گواهى دهند كه به راه كفر و ضلالت مى رفتند

اين فرستادن رسل براى اينست كه خدا اهل ديارى را تا اتمام حجت نكرده و آنها غافل و جاهل نباشند به ستم هلاك نگرداند

و هر كس از بندگان به عملى كه كرده نزد حق رتبه خواهد يافت و خدا از عمل هيچ كس غافل نخواهد بود

و خداى تو از خلق بى نياز و به همه مهربانست و اگر بخواهد از روى زمين همه شما را ببرد و همه را فانى گرداند آنگاه هر كه را خواهد جانشين شما كند چنانكه شما را از ذريه گروهى ديگر پديد آورد

هر چه به شما وعده دادند محققا خواهد آمد و شما بر قدرت خدا و مقدرات او غالب نخواهيد شد

بگو اى گروه نادان شما را هر چه درخور است و بر آن توانائى داريد عمل كنيد من نيز درخور خويش عمل نيك ميكنم آنگاه البته من به اجر خود رسم و شما به كيفر خويش مجازات شويد و بزودى هم آگاه خواهيد شد كه آنكس كه عاقبت منزلگاه خوش دارد كيست و محققا بدانيد كه ستمكاران عالم را رستگارى نيست

و براى خدا از روئيدنيها و حيوانات كه آفريده نصيبى معين كردند و به گمان خودشان گفتند اين سهم براى خدا و اين سهم ديگر شريكان و بتان ما را پس آن سهمى كه شريكانشان را بود به خدا

نميرسيد و آنكه براى خدا بود بشريكان ميرسيد يعنى صدقه اى كه براى خدا بود بمصرف بتان صرف مينمودند و صدقات بتان را هيچ براى رضاى خدا صرف نميكردند و حكمى سخت جاهلانه و ناشايسته ميكردند

و همچنين در نظر بسيارى از مشركان عمل ظالمانه كشتن فرزندان را بتهاى ايشان نيكو جلوه داده تا آنكه آنان را به اين كار زشت هلاك سازد و در دين فطريشان كه حب فرزند است به غلط و اشتباه اندازد و اگر خدا ميخواست چنين نميكردند پس آنها را به آنچه از خرافات ميبافند واگذار

و گفتند اين چهارپايان و زراعتها بر همه ممنوع و مخصوص بتان است نبايد از آن بخورد مگر آنكس كه در كيش بت پرستى خود معين كنيم چون خادمان بت و مردان دون آنان و سوارى بعضى چهارپايان بر آنها حرام بود و چهارپايانى را نيز بدون ذكر نام خدا ذبح مى كردند و چون در اين احكام بخدا دروغ بستند بزودى خدا بدان دروغ آنان را مجازات خواهد كرد

و گفتند آنچه در شكم اين چهارپايانست مخصوص به مردانست و بر زنان ما حرام خواهد بود و اگر مرده باشد همه زنان و مردان در آن شريك باشند آنها بمجازات و كيفر اين گفتار زشت و توصيفات باطل بزودى ميرسند كه خدا به كيفر خلق درست كردار و داناست

البته آنها كه فرزندان خود را به سفاهت و نادانى كشتند زيانكارند و بى بهره از آنچه خدا نصيبشان كرد و چون افتراء به خدا بستند سخت گمراه شده و هدايت نيافتند

اوست آن خدائى كه براى شما بستانها از درختان داربستى

مانند درخت انگور و درختان آزاد چون ساير درختان و درختان خرما و زراعتها كه ميوه و دانه هاى گوناگون آرند و زيتون و انار و ميوه هاى مشابه يكديگر چون شفتالو و زردآلو و نامشابه چون سيب و انجير بيافريد شما هم از آن ميوه هرگاه برسد تناول كنيد و حق زكات فقيران را به روز درو و جمع آورى كردن بدهيد و اسراف مكنيد كه خدا مسرفان را دوست نميدارد

و از بعض حيوانات استفاده باربرى و سوارى كنيد و از آنچه گوشت و روغن و لبنياتشان هم رزق شما كرده بخوريد و از پى اغواى شيطان انس و جن مرويد كه او شما را دشمن آشكاريست كه شما را به راه كفر و ضلالت و بدبختى ميخواند

براى شما بندگان هشت جفت از چهارپايانى كه اكنون بيان ميشود حلال است از جنس بره هر دو صنف نر و ماده از جنس بز نر و ماده براى مردم حلال است بگو آيا از اين دو جنس نر يا ماده يا بچه اى كه در شكم مادرهاست كدام يك بحكم خدا حرام شده؟ اگر راست مى گوئيد شما به من مدرك قطعى ارائه دهيد

و نيز از جنس شتر دو صنف نر و ماده و از جنس گاو هم نر و ماده هر دو حلال شده با آنها بگو كه آيا از اين دو جنس نر يا ماده يا بچه اى كه در شكم ماده هاست كدام حرام است يا شما شاهد هستيد كه خدا بر اين حرمت توصيه نموده؟ بارى كيست ستمكارتر از آنكس كه به خدا دروغ بندد تا بجهل خود مردمان را گمراه كند البته

خدا ستمكاران را هدايت نخواهد كرد

بگو اى پيغمبر در احكامى كه بمن وحى شده من چيزى را كه براى خورندگان طعام حرام باشد نمى يابم جز آنكه ميته حيوان مرده باشد يا خون ريخته يا گوشت خوك كه پليد است و يا حيوانى كه بدون ذكر نام خدا از روى فسق ذبح كنند و در همين ها كه حرام است نيز هرگاه كسى به خوردن آنها مضطر گرديد در صورتيكه از روى ستم و از راه تعدى و تجاوز از فرمان خدا نباشد و بقدر ضرورت صرف كند باز خدا خواهد بخشيد كه همانا خداى تو بر خلق بسيار بخشنده و مهربان است

و بر جهودان هر حيوان ناخن دار مانند طيور و غيره و از جنس گاو و گوسفند نيز پيه را حرام كرديم مگر آنچه در پشت آنها است يا به بعض روده ها يا به استخوانها آميخته است و آنها چون ستم كردند ما بدين حكم آنها را مجازات كرديم و البته همه وعده ها و سخنان خدا راست خواهد بود

پس اگر ترا اى پيغمبر تكذيب كنند بگو خداى شما با آنكه داراى رحمت بى منتهاست عذابش را از فرقه بدكاران باز نخواهد داشت

آنانكه شرك آوردند خواهند گفت كه اگر خدا ميخواست ما و پدرانمان مشرك نمى شديم و چيزى را حرام نمى كرديم بدين گفتار جاهلانه جبريان پيشينيان ايشان نيز تكذيب رسل مى كردند تا آنكه طعم عذاب ما را چشيدند بگو اى پيغمبر آيا شما بر اين سخن مدرك قطعى داريد تا ارائه دهيد؟ وگرنه شما پيروى جز از خيالات باطل خويش نمى كنيد و جز بگزافه و دروغ سخن نمى گوئيد

بگو اى پيغمبر براى خدا حجت بالغه است پس اگر مشيتش قرار مى گرفت همه شما را هدايت مى كرد

بگو اى پيغمبر گواهان خود را بر اينكه خدا اين و آن را كه ميگوئيد حرام كرده بياوريد پس هر گاه گواهى دادند چون دروغ گواهى ميدهند تو با آنها گواهى مده و پيروى از هواى نفس آنها مكن كه آنها آيات خدا را تكذيب كرده و به قيامت ايمان نمى آورند و از خداى خود حق مطلق و آفريننده خويش بسوى بتان باطل الذات برمى گردند

بگو اى پيغمبر بيائيد تا آنچه خدا بر شما حرام كرده همه را براستى بيان كنم در مرتبه اول اين كه شرك به خدا به هيچ وجه نياوريد نه در عقيده و نه در عمل و ديگر اينكه در باره پدر و مادر احسان كنيد و نياز آريد ديگر اولاد خود را از بيم فقر نكشيد ما شما و آنها را روزى ميدهيم و ديگر به كارهاى زشت آشكار و نهان نزديك نشويد و نفسى را كه حرام كرده جز بحق يعنى به حكم حق و قصاص به قتل نرسانيد شما را خدا به اين اندرزها سفارش نموده باشد كه در مصلحت اين احكام تعقل كنيد تا از روى عقل و فهم كار بنديد و سعادت يابيد

و هرگز به مال يتيم نزديك نشويد تا آنكه به حد رشد و كمال رسد و براستى كيل و وزن را تمام بدهيد و خيانت كم فروشى و گران فروشى را ترك كنيد و بدانيد كه ما هيچ كس را جز بقدر قدرت و توانائى تكليف نكرده ايم و هرگاه سخنى گوئيد به عدالت گرائيد هر

چند درباره خويشاوندان باشد و به عهد خدا وفا كنيد اوامر و نواهى خدا را اطاعت كنيد اينست سفارش خدا به شما باشد كه متذكر و هوشمند شويد

و اينست يعنى اين قرآن و احكام الهى است راه راست پيروى آن كنيد و از راه هاى ديگر كه موجب تفرقه و پريشانى شماست جز از راه خدا متابعت نكنيد اين است سفارش خدا به شما باشد كه پرهيزكار شويد و مورد لطف و عنايت حق گرديد

پس از انبياء سالف آنگاه بموسى كتاب كامل داديم براى تكميل نفوس هر نيكوكار و براى تفصيل و بيان حكم هر چيز و براى هدايت و رحمت بر خلق باشد كه مردم به لقاء خدا ايمان آورند

و اين قرآن مبارك كتابى است كه ما با بركت و علم و حكمت و خير بسيار فرستاديم از آن پيروى كنيد و پرهيزكار شويد باشد كه مشمول مرحمت و لطف ايزد گرديد

قرآن را براى اين فرستاديم بر شما تا نگوئيد كه كتاب تورات و انجيل بس بر دو طايفه يهود و نصارى فرستاده شد و ما از تعليم درس آن كتاب الهى غافل و بى بهره مانديم

يا گوئيد اگر كتاب بر ما فرستاده ميشد ما بهتر از آنان براه هدايت مى شتافتيم پس بشما هم از طرف پروردگارتان حجت آشكار و هدايت و رحمت در رسيد اكنون كيست ستمكارتر از آنكه آيات الهى را تكذيب كند و از اطاعت حق روى گرداند بزودى آنان را كه از آيات ما روى گردانيده و مخالفت كرده اند به عذاب سخت مجازات كنيم به كيفر آنكه با عناد و لجاج از

آيات ما عراض ميكنند

آيا منكران انتظارى دارند جز آنكه فرشتگان قهر بر آنها درآيند و يا امر خدا و قضاى الهى بر آنان فرا رسد و همه هلاك شوند يا برخى دلائل و آيات خدا يعنى علائم قطعى مرگ يا قيامت يا ظهور سلطنت حقه اسلام آشكار شود روزى كه بعض آيات قهر و غضب خداى تو بر آنها برسد البته آن روز هيچكس را ايمان نفع نبخشد اگر از آن پيش ايمان نياورده يا در ايمان كسب خير و سعادت نكرده باشد اى رسول كافران را بگو شما در انتظار نتيجه اعمال زشت خود باشيد ما هم در انتظار نتيجه اعمال صالح خويش هستيم

آنان كه دين را پراكندند و در آن فرقه فرقه شدند چشم از آنها بپوش كه چنين كسان بكار تو نيايند از دست آنها نيز غمگين مباش كه مجازات كار آنها با خداست بعد از اين به عقاب آنچه مى كنند سخت آگاهشان مى گرداند

هر كس كار نيكو كند او را ده برابر آن پاداش خواهد بود و هر كس كار زشت كند جز بقدر آن كار زشت مجازات نشود و بر آنها اصلا ستم نخواهد شد

بگو اى پيغمبر محققا مرا خدا براه راست هدايت كرده است بدين استوار و آئين پاك ابراهيم كه وجودش از لوث شرك و عقايد باطل مشركين منزه بود

بگو اى پيغمبر همانا نماز و طاعت و كليه اعمال من و حيات و ممات من همه براى خداست كه پروردگار جهانهاست

او را شريك نيست و به همين اخلاص كامل مرا فرمان داده اند و من اولين كسى هستم

كه مطيع و تسليم امر خدا ميباشم

بگو اى پيغمبر آيا من كسى غير خدا را به ربوبيت گزينم؟ در صورتى كه خدا رب همه موجوداتست و هيچكس چيزى نيندوخت مگر بر خود و هيچ نفسى بار ديگرى را بر دوش نگيرد و پس از انتقال از اين جهان بازگشت همه شما بسوى خداست او شما را به آنچه خلاف در آن كرديد آگاه خواهد ساخت

او خدائى است كه شما را جانشين گذشتگان اهل زمين مقرر داشت و رتبه بعضى را از بعضى بالاتر قرار داد تا شما را در اين تفاوت رتبه ها بيازمايد كه همانا خدا سخت زود كيفر و بسيار بخشنده و مهربان است

هادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِياءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (6)

وَ لا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَيْديهِمْ وَ اللَّهُ عَليمٌ بِالظَّالِمينَ (7)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (8)

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (9)

فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (10)

وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقينَ (11)

(بر خلق) فضل و رحمت نامنتهاست

وصف حال آنان كه تحمل (علم) تورات كرده و خلاف آن عمل نمودند در مثل به حمارى ماند كه بار كتابها بر پشت كشد (و از آن هيچ نفهمد و بهره نبرد) آرى قومى كه مثل حالشان اينست كه آيات خدا را تكذيب كردند بسيار مردم ستمگر بدكارى هستند و خدا هرگز (به راه سعادت) ستمكاران را رهبرى نخواهد كرد

اى رسول ما، جهودان را بگو اى جماعت يهود اگر پنداريد كه شما به حقيقت دوستداران خدائيد نه مردم ديگر پس تمناى مرگ كنيد اگر راست مى گوئيد (كه علامت دوستان خدا آرزوى مرگ و شوق لقاى خداست)

و حال آنكه در اثر آن كردار بد كه به دست خود (براى آخرت خويش) پيش فرستاده اند ابدا آرزوى مرگ نمى كنند (بلكه از مرگ سخت ترسان و هراسانند) و خدا از كردار ستمكاران آگاهست

اى رسول ما، (با جهودان) بگو عاقبت مرگى كه از آن مى گريزيد شما را البته ملاقات خواهد كرد و پس (از مرگ) به سوى خدائى كه داناى پيدا و پنهانست باز مى گرديد و او شما را به آنچه (نيك و بد) كرده ايد آگاه مى سازد

اى كسانى كه ايمان آورده ايد هرگاه شما را براى نماز روز جمعه بخوانند فى الحال به ذكر خدا بشتابيد و كسب و تجارت رها كنيد كه اين (نماز جمعه از هر تجارت سودمندى) اگر بدانيد براى شما بهتر خواهد بود

پس آنگاه كه نماز پايان يافت (بعد از ظهر جمعه) باز در پى كسب و كار خود رفته و روى زمين منتشر شويد و از فضل و كرم

خدا روزى طلبيد. و ياد خدا بسيار كنيد تا مگر رستگار و سعادتمند گرديد

و اين مردم (سست ايمان) چون تجارتى يا لهو و بازيچه اى ببينند بدان شتابند و تو را در نماز تنها گذارند اى رسول بگو به خلق كه آنچه نزد خداست (يعنى ثواب آخرت و بهشت ابد) بسيار براى شما از لهو و لعب و تجارت هاى دنيا بهتر است و خدا

مَسْنُونٍ (26)

وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ (27)

وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ (28)

فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحي فَقَعُوا لَهُ ساجِدينَ (29)

فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ (30)

إِلاَّ إِبْليسَ أَبى أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدينَ (31)

قالَ يا إِبْليسُ ما لَكَ أَلاَّ تَكُونَ مَعَ السَّاجِدينَ (32)

قالَ لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ (33)

قالَ فَاخْرُجْ مِنْها فَإِنَّكَ رَجيمٌ (34)

وَ إِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلى يَوْمِ الدِّينِ (35)

قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْني إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ (36)

قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ (37)

إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ (38)

قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَني لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ (39)

إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ (40)

قالَ هذا صِراطٌ عَلَيَّ مُسْتَقيمٌ (41)

إِنَّ عِبادي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوينَ (42)

وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعينَ (43)

لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِكُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ (44)

إِنَّ الْمُتَّقينَ في جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (45)

ادْخُلُوها بِسَلامٍ آمِنينَ (46)

وَ نَزَعْنا ما في صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى سُرُرٍ مُتَقابِلينَ (47)

لا يَمَسُّهُمْ فيها نَصَبٌ وَ ما هُمْ مِنْها بِمُخْرَجينَ (48)

نَبِّئْ عِبادي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحيمُ (49)

وَ أَنَّ عَذابي هُوَ الْعَذابُ الْأَليمُ (50)

وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهيمَ (51)

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ (52)

قالُوا لا تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَليمٍ (53)

قالَ أَ بَشَّرْتُمُوني عَلى أَنْ مَسَّنِيَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ (54)

قالُوا بَشَّرْناكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُنْ مِنَ الْقانِطينَ (55)

قالَ وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ (56)

قالَ فَما خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ (57)

قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِلى قَوْمٍ مُجْرِمينَ (58)

إِلاَّ آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعينَ (59)

إِلاَّ امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرينَ (60)

فَلَمَّا جاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ (61)

قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ (62)

قالُوا بَلْ جِئْناكَ

بِما كانُوا فيهِ يَمْتَرُونَ (63)

وَ أَتَيْناكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ (64)

فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ (65)

وَ قَضَيْنا إِلَيْهِ ذلِكَ الْأَمْرَ أَنَّ دابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحينَ (66)

وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدينَةِ يَسْتَبْشِرُونَ (67)

قالَ إِنَّ هؤُلاءِ ضَيْفي فَلا تَفْضَحُونِ (68)

وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لا تُخْزُونِ (69)

قالُوا أَ وَ لَمْ نَنْهَكَ عَنِ الْعالَمينَ (70)

قالَ هؤُلاءِ بَناتي إِنْ كُنْتُمْ فاعِلينَ (71)

لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ (72)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقينَ (73)

فَجَعَلْنا عالِيَها سافِلَها وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ (74)

إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِلْمُتَوَسِّمينَ (75)

وَ إِنَّها لَبِسَبيلٍ مُقيمٍ (76)

إِنَّ في ذلِكَ لَآيَةً لِلْمُؤْمِنينَ (77)

وَ إِنْ كانَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ لَظالِمينَ (78)

فَانْتَقَمْنا مِنْهُمْ وَ إِنَّهُما لَبِإِمامٍ مُبينٍ (79)

وَ لَقَدْ كَذَّبَ أَصْحابُ الْحِجْرِ الْمُرْسَلينَ (80)

وَ آتَيْناهُمْ آياتِنا فَكانُوا عَنْها مُعْرِضينَ (81)

وَ كانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً آمِنينَ (82)

فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ مُصْبِحينَ (83)

فَما أَغْنى عَنْهُمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ (84)

وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَميلَ (85)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَليمُ (86)

وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثاني وَ الْقُرْآنَ الْعَظيمَ (87)

لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِلْمُؤْمِنينَ (88)

وَ قُلْ إِنِّي أَنَا النَّذيرُ الْمُبينُ (89)

كَما أَنْزَلْنا عَلَى الْمُقْتَسِمينَ (90)

الَّذينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضينَ (91)

فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعينَ (92)

عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ (93)

فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكينَ (94)

إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئينَ (95)

الَّذينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ (96)

وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ (97)

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السَّاجِدينَ (98)

وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقينُ (99)

(اسرار اين حروف نزد خدا و رسول است) اينست آيات كتاب خدا و قرآنى كه راه حق و باطل را روشن و آشكار مى گرداند

كافران (چون چشم حقيقت بين بگشايند) اى بسا آرزو كنند كه كاش مسلم و خداپرست بودند

اى رسول ما اين كافران لجوج را به خورد و خواب طبيعت و لذات حيوانى واگذار تا آمال و اوهام دنيوى آنان را غافل گرداند (كه عقاب) نتيجه اين كامرانى بيهوده را بزودى خواهند يافت

و ما هيچ ملك و ملتى را هلاك نكرديم جز به هنگامى معين

اجل هيچ قومى از آنچه در علم حق معين است يك لحظه مقدم و مؤخر نخواهد شد

كافران گويند اى كسى كه مدعى آنى كه قرآن از جانب خدا بر من نازل شده تو به عقيده ما محققا ديوانه اى (كه چنين دعوى مى كنى)

اگر راست مى گوئى (و بر تو فرشتگان خدا نازل مى شوند) چرا فرشتگان بر ما نازل نمى شوند؟

اى رسول ما پاسخ اين سخن به آنها بگو ما فرشتگان را جز براى حق و حكمت و مصلحت نخواهيم فرستاد و آنگاه كه بفرستيم ديگر كافران لحظه اى بر عذاب و هلاكتشان مهلتى نخواهند يافت

البته ما قرآن را بر تو نازل كرديم و ما هم او را محققا (از آسيب حسودان و منكران) محفوظ خواهيم داشت

و ما پيش از تو هم رسولانى بر امم سالفه فرستاديم

ولى هيچ رسولى بر اين مردم ناشايسته نمى آيد جز آنكه بجاى اطاعت به (انكار و) استهزاى او مى پردازند

اينگونه ما قرآن را روشن در دل زشتكاران (و كافران براى

هدايتشان) وارد سازيم

ليكن كافران عنود، به آن ايمان نمى آورند و نسبت به رسولان و كتب آسمانى عادت امم سابقه هم مانند امت تو بر همين انكار و استهزاء گذشت

و اگر ما بر اين كافران امتت درى از آسمان بگشائيم تا دايم بر آسمانها عروج (يا فرشتگان بر آنها نزول) كنند

باز هم بر رد و انكار تو خواهند گفت چشمان ما را (محمد ص) فروبسته و در ما سحر و جادوئى بكار برده است

ما در آسمان كاخهاى بلند برافراشتيم و بر چشم بينايان عالم آن كاخها را بزيب و زيور بياراستيم

و آن را از دستبرد شيطان مردود محفوظ داشتيم

ليكن هر شيطانى براى سرقت سمع (يعنى براى دزديدن و دريافتن سخن فرشتگان عالم بالا) به آسمان نزديك شد تير شهاب شعله آسمانى (حجج و ادله عقلى قرآن) او را تعقيب كرد

و زمين را هم ما بگسترديم و در آن كوه هاى عظيم برنهاديم و از آن هر گياه و هر نبات مناسب و موافق حكمت و عنايت برويانيديم

و در اين زمين هم لوازم معاش و زندگانى شما نوع بشر را مهيا كرديم و هم بر ساير حيوانات از طيور و دواب و سباع و غيره كه شما به آنها روزى نمى دهيد قوت و غذا فراهم ساختيم

و بدانكه هيچ چيز در عالم نيست جز آنكه منبع و خزانه آن نزد ما خواهد بود ولى ما از آن بر عالم خلق الا بقدر معين كه مصلحت است نمى فرستيم

و ما بادهاى آبستن كن رحم طبيعت را فرستاديم و هم باران را از

آسمان فرود آورديم تا بدان آب شما و نباتات و حيوانات شما را سيراب گردانيديم وگرنه شما نمى توانستيد آبهائى براى وقت حاجت خود در هر جاى زمين از كوه و دره و بيابان و صحرا منبع ساخته و جارى سازيد

و مائيم كه خلايق را زنده مى كنيم و مى ميرانيم و وارث همه خلق كه فانى مى شوند ما هستيم

و البته علم ما به همه گذشتگان و آيندگان شما احاطه كامل دارد

و البته خداى تو همه خلايق را در قيامت محشور خواهد كرد كه كار او از روى علم و حكمت است (خلق را بيهوده و عبث نيافريده بلكه براى بقا تا ابد و براى آنها ثواب و جزاء ابدى مقرر است)

و همانا ما انسانى را از گل و لاى سالخورده تغيير يافته بيافريديم

و طايفه ديوان را پيشتر از آتش گدازنده، خلق كرديم

و آنگاه كه پروردگار به فرشتگان عالم اظهار فرمود كه من بشرى از ماده گل و لاى كهنه متغير خلق خواهم كرد

پس چون آن عنصر را معتدل بيارايم و در آن از روح خويش بدمم همه (از جهت حرمت و عظمت آن روح الهى) بر او سجده كنيد

(چون فرمان حق بسجده آدم دررسيد) همه فرشتگان (و قواى فعاله) عالم سجده كردند

مگر ابليس كه از سجده آدم امتناع ورزيد

خدا به شيطان فرمود كه اى شيطان براى چه تو با ساجدان عالم به سجده آدم سر فرود نياوردى

شيطان پاسخ داد كه من هرگز به بشرى كه از گل و لاى كهنه خلقت كرده اى سجده نخواهم

كرد

خدا هم به او قهر و عتاب فرمود كه پس چون سجده نمى كنى از صف ساجدان (و از بهشت مطيعان) خارج شو كه تو رانده درگاه ما شدى

و لعنت ما تا روز جزا بر تو محقق و حتمى گرديد

شيطان (چون مردود شد) از خدا درخواست كرد كه پروردگارا پس مرا تا روز قيامت كه خلق مبعوث مى شوند مهلت و طول عمر عطا فرما

خدا فرمود آرى ترا مهلت خواهد بود

تا بوقت معين و روز معلوم (شايد مراد تا قيامت يا نفخه صور اول يا ظهور دولت ولى عصر يا ظهور حكومت عقل انسان بر نفس و هواى او باشد)

آنگاه كه شيطان مهلت يافت به معارضه با خدا برخاست و گفت خدايا چنانكه مرا گمراه كردى من نيز در زمين همه چيز را در نظر فرزندان آدم جلوه مى دهم تا از ياد تو غافل شوند و همه آنها را گمراه خواهم كرد

بجز بندگان پاك و خالص تو را

خدا فرمود همين اخلاص و پاكى سريرت راه مستقيم به درگاه رضاى منست

و هرگز ترا بر بندگان با خلوص من تسلط و غلبه نخواهد بود ليكن اقتدار و سلطه تو بر مردم نادان گمراهى است كه پيرو تو شوند

و البته وعده گاه جميع آن مردم گمراه نيز مانند تو آتش دوزخ خواهد بود

كه آن دوزخ را هفت در است و هر درى براى ورود دسته اى از گمراهان معين گرديده است

و اهل تقوى را البته (در بهشت) باغها و نهرهاى جارى خواهد بود

به آنها خطاب شود كه

شما با درود و سلام و با كمال ايمنى و احترام به بهشت ابد وارد شويد

و ما آئينه دلهاى پاك آنها را از كدورت كينه و حسد و هر خلق ناپسند به كلى پاك و پاكيزه سازيم تا همه با هم برادر و دوستدار هم شوند و روبروى يكديگر بر تخت عزت بنشينند

در حالتى كه هيچ رنج و زحمت در آنجا به آنها نرسد و هرگز از آن بهشت ابد بيرونشان نكنند

(اى رسول ما) بندگان مرا آگاه ساز و مژده بده كه من بسيار آمرزنده و مهربانم

و نيز آنها را بترسان كه عذاب من بسيار سخت و دردناك است

و هم بندگانم را از حكايت فرشتگان مهمانان ابراهيم آگاه ساز

و بگو كه چون آن مهمانان بر ابراهيم وارد شدند و بر او سلام دادند ابراهيم مضطرب شده و گفت من از اينكه شما بدون اذن و بى موقع بر من درآمديد بيمناكم

فرشتگان گفتند هيچ مترس كه ما آمده ايم تو را به فرزندى دانا از جانب خدا بشارت دهيم

ابراهيم گفت آيا مرا در اين سن پيرى مژده فرزند مى دهيد؟ نشانه اين مژده چيست؟

گفتند ما تو را به حق و حقيقت بشارت داديم و تو هرگز از لطف خدا نوميد مباش

ابراهيم گفت آرى هرگز بجز مردم (نادان مادى) گمراه كسى از لطف خدا نوميد نيست

آنگاه ابراهيم پرسش كرد كه اى رسولان حق بازگوئيد بر چه كار مبعوث شده ايد

فرشتگان پاسخ دادند كه ما را بر هلاك قومى زشتكار فرستاده اند

كه آن قوم مجرم لوطند

كه به جرم عمل بد هلاك شوند مگر اهلبيت لوط و خانواده نبوت كه آنها را همه از بلا نجات خواهيم داد

جز آن لوط كه آنهم چون با بدان همدست است چنين مقرر داشتيم كه با زشتكاران هلاك شود

آنگاه كه فرشتگان فرستاده حق بر لوط و خانواده او وارد شدند

لوط با فرشتگان چون بى سابقه در خانه او آمدند گفت شما اشخاص ناآشنائيد و من هيچ شما را نمى شناسم

فرشتگان پاسخ دادند كه ما بر انجام وعده عذاب كه قومت در آن به شك و انكار بودند فرستاده شديم

و بحق و راستى بسوى تو آمده ايم و از آنچه گوئيم صدق محض است

پس تو اى لوط با خانواده ات شبانه از اين ديار بيرون شو و همه اهلبيت پيشاپيش و خود از پى آنان برويد و هيچيك بازپس ننگريد بلكه بدانسو كه مأموريد بسرعت روان شويد

(و آنگاه بر قوم لوط حكم هلاك داديم) و بر اين فرمان را كه قومت تا آخرين افراد، صبحگاه هلاك مى شوند وحى كرديم

و (در آن شب كه فرشتگان بشكل جوانهاى زيبا بخانه لوط درآمدند) قوم لوط آگاه شده خوشحال (بخيال كامرانى) بخانه او شدند

لوط بقوم خود گفت اين جوانان در منزل من مهمانند مرا به آزردن ايشان شرمسار مكنيد

از خدا بترسيد و در كار مهمان غريب مرا خجل مگردانيد

قوم گفتند آيا ما ترا از حمايت عالميان منع نكرديم؟ (و نگفتيم كه غريبان را از ما پنهان مكن و در خانه خود پناه مده؟ چرا كردى؟ )

لوط به قوم خود

گفت من اين دخترانم را به نكاح شما مى دهم تا اگر خيال عملى داريد انجام دهيد و با مهمانانم قصد بد مكنيد

اى محمد به جان تو قسم كه اين مردم دنيا هميشه مست شهوات نفسانى و به حيرت و غفلت و گمراهى خواهند بود

بارى قوم لوط هنگام طلوع آفتاب به صيحه آسمانى همه هلاك شدند

و شهر و ديار آنها را زير و زبر ساخته و آن قوم سنگباران عذاب كرديم

و در اين عذاب هوشمندان را عبرت و بصيرت بسيار است

و اين ويرانه (شهر سدوم و ديار قوم لوط است كه اكنون راهى و حجتى) برقرار و طريقى براى عبرت صاحبان افكار است

همانا در اين عقوبت بدكاران عالم اهل ايمان را آيت و عبرت است

و اهل شهر ايكه (قوم شعيب) هم بسيار مردم ستمكارى بودند

آنها را نيز به كيفر رسانيديم و اين هر دو شهر (يعنى شهر ايكه و سدوم يا مدين كه ديار قوم لوط و شعيب بود) براى اهل اعتبار راهى روشن و آشكار است

و اصحاب حجر هم رسولان را به كلى تكذيب كردند

و از آياتى كه ما بر آنان فرستاديم روگردانيدند

و در كوه ها منزل مى ساختند تا از خطر ايمن باشند

صبحگاهى صيحه عذاب قهر ما آنها را نابود كرد

و بفراز كوه با همه ذخائر و ثروت از هلاك ايمن نگرديدند

و ما آسمانها و زمين و هر چه در بين آنهاست بجز براى مقصودى صحيح و حكمتى بزرگ خلق نكرده ايم و البته ساعت قيامت (كه غرض و

مقصود اصلى خلقت شماست) خواهد آمد اكنون تو اى رسول ما از اين منكران نيكو درگذر (يعنى با خلق خوش آنها را بحق دعوت كن و اگر نپذيرند دلتنگ مباش)

محققا پروردگار تو آفريننده دانائيست (بى مقصود خلق را نيافريده البته هر كسى به نتيجه عملش خواهد رسيد)

اى محمد همانا هفت آيت با ثنا و دعا (كه قسمت بين خدا و عبد شده و در هر نماز دوبار خوانده مى شود يعنى سوره حمد) و اين قرآن با عظمت را بر تو فرستاديم

تو از اين ناقبال متاع دنيوى كه به طايفه اى از مردم كافر براى امتحان داديم البته چشم بپوش و بر اينان اندوه مخور و اهل ايمان را زير پر و بال (علم و حكمت و لطف و رحمت) خود گير و با كمال حسن خلق بپروران

و بگو من رسولم كه براى اندرز و ترسانيدن خلق از عذاب قهر خدا با دليلى روشن آمده ام

آنگونه عذابى كه بر كسانى كه آيات خدا را قسمت كردند (يعنى يهود و نصارى كه به ميل خود تجزيه كردند) نازل نموديم

آنان كه قرآن را به ميل خود و غرض فاسد خويش جزر جزر و پاره پاره كردند بعضى را قبول و بعضى را رد كردند

قسم به خداى تو كه از همه آنها سخت مؤاخذه خواهيم كرد

روزى از آنچه مى كنند بازخواست مى شوند

پس تو به صداى بلند آنچه مأمورى بخلق برسان و از مشركان روى بگردان

همانا (كه خداى مقتدر و توانائيم) ترا از شر تمسخر و استهزاءكنندگان مشرك كه چند نفر از اشراف قريش

بودند محفوظ ميداريم (مفسرين گفتند مراد وليد مغيره و عاص وائل و اسود مطلب و اسود عبد يغوث و حارث غيث است كه به دعاى پيغمبر هر پنج بمردند)

آنان كه با خداى يكتا خدائى ديگر گرفتند بزودى خواهند دانست كه در چه جهل و اشتباهى بوده اند و با چه شقاوت و عذابى محشور مى شوند

ما ميدانيم كه تو از آنچه امت در طعنه و تكذيب تو مى گويند سخت دلتنگ مى شوى

غم مخور و بذكر اوصاف كمال پروردگارت تسبيح گو و از نمازگزاران باش (تا به ياد خدا شاد خاطر شوى)

و دايم به پرستش خداى خود مشغول باش تا ساعت (مرگ و هنگام لقاى ما) به يقين بر تو فرارسد

أَوْحى في كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها وَ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابيحَ وَ حِفْظاً ذلِكَ تَقْديرُ الْعَزيزِ الْعَليمِ (12)

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُكُمْ صاعِقَةً مِثْلَ صاعِقَةِ عادٍ وَ ثَمُودَ (13)

إِذْ جاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْ بَيْنِ أَيْديهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ قالُوا لَوْ شاءَ رَبُّنا لَأَنْزَلَ مَلائِكَةً فَإِنَّا بِما أُرْسِلْتُمْ بِهِ كافِرُونَ (14)

فَأَمَّا عادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ قالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ (15)

فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ ريحاً صَرْصَراً في أَيَّامٍ نَحِساتٍ لِنُذيقَهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَخْزى وَ هُمْ لا يُنْصَرُونَ (16)

وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْناهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمى عَلَى الْهُدى فَأَخَذَتْهُمْ صاعِقَةُ الْعَذابِ الْهُونِ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (17)

وَ نَجَّيْنَا الَّذينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ (18)

وَ يَوْمَ يُحْشَرُ أَعْداءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ (19)

حَتَّى إِذا ما جاؤُها شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (20)

وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْ ءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (21)

وَ ما كُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَ لا أَبْصارُكُمْ وَ لا جُلُودُكُمْ وَ لكِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لا يَعْلَمُ كَثيراً مِمَّا تَعْمَلُونَ (22)

وَ ذلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذي ظَنَنْتُمْ بِرَبِّكُمْ أَرْداكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخاسِرينَ (23)

فَإِنْ يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوىً لَهُمْ وَ إِنْ يَسْتَعْتِبُوا فَما هُمْ مِنَ الْمُعْتَبينَ (24)

وَ قَيَّضْنا لَهُمْ قُرَناءَ فَزَيَّنُوا لَهُمْ ما بَيْنَ أَيْديهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ في أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ كانُوا خاسِرينَ (25)

وَ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا لا تَسْمَعُوا لِهذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ (26)

فَلَنُذيقَنَّ

الَّذينَ كَفَرُوا عَذاباً شَديداً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذي كانُوا يَعْمَلُونَ (27)

ذلِكَ جَزاءُ أَعْداءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فيها دارُ الْخُلْدِ جَزاءً بِما كانُوا بِآياتِنا يَجْحَدُونَ (28)

وَ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلاَّنا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُما تَحْتَ أَقْدامِنا لِيَكُونا مِنَ الْأَسْفَلينَ (29)

إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ (30)

نَحْنُ أَوْلِياؤُكُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِي الْآخِرَةِ وَ لَكُمْ فيها ما تَشْتَهي أَنْفُسُكُمْ وَ لَكُمْ فيها ما تَدَّعُونَ (31)

نُزُلاً مِنْ غَفُورٍ رَحيمٍ (32)

وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّني مِنَ الْمُسْلِمينَ (33)

وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَميمٌ (34)

وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ الَّذينَ صَبَرُوا وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ ذُو حَظٍّ عَظيمٍ (35)

وَ إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ (36)

وَ مِنْ آياتِهِ اللَّيْلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ (37)

فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ هُمْ لا يَسْأَمُونَ (38)

وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذي أَحْياها لَمُحْيِ الْمَوْتى إِنَّهُ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ (39)

إِنَّ الَّذينَ يُلْحِدُونَ في آياتِنا لا يَخْفَوْنَ عَلَيْنا أَ فَمَنْ يُلْقى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَمْ مَنْ يَأْتي آمِناً يَوْمَ الْقِيامَةِ اعْمَلُوا ما شِئْتُمْ إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ (40)

إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزيزٌ (41)

لا يَأْتيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا

مِنْ خَلْفِهِ تَنْزيلٌ مِنْ حَكيمٍ حَميدٍ (42)

ما يُقالُ لَكَ إِلاَّ ما قَدْ قيلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَ ذُو عِقابٍ أَليمٍ (43)

وَ لَوْ جَعَلْناهُ قُرْآناً أَعْجَمِيًّا لَقالُوا لَوْ لا فُصِّلَتْ آياتُهُ ءَ أَعْجَمِيٌّ وَ عَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذينَ آمَنُوا هُدىً وَ شِفاءٌ وَ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ في آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولئِكَ يُنادَوْنَ مِنْ مَكانٍ بَعيدٍ (44)

وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ فَاخْتُلِفَ فيهِ وَ لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَفي شَكٍّ مِنْهُ مُريبٍ (45)

مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها وَ ما رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيدِ (46)

إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ ما تَخْرُجُ مِنْ ثَمَراتٍ مِنْ أَكْمامِها وَ ما تَحْمِلُ مِنْ أُنْثى وَ لا تَضَعُ إِلاَّ بِعِلْمِهِ وَ يَوْمَ يُناديهِمْ أَيْنَ شُرَكائي قالُوا آذَنَّاكَ ما مِنَّا مِنْ شَهيدٍ (47)

وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَ ظَنُّوا ما لَهُمْ مِنْ مَحيصٍ (48)

لا يَسْأَمُ الْإِنْسانُ مِنْ دُعاءِ الْخَيْرِ وَ إِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَيَؤُسٌ قَنُوطٌ (49)

وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هذا لي وَ ما أَظُنُّ السَّاعَةَ قائِمَةً وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى رَبِّي إِنَّ لي عِنْدَهُ لَلْحُسْنى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا بِما عَمِلُوا وَ لَنُذيقَنَّهُمْ مِنْ عَذابٍ غَليظٍ (50)

وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَى الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأى بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَريضٍ (51)

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ في شِقاقٍ بَعيدٍ (52)

سَنُريهِمْ آياتِنا فِي الْآفاقِ وَ في أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَ وَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ شَهيدٌ (53)

أَلا إِنَّهُمْ في مِرْيَةٍ مِنْ لِقاءِ رَبِّهِمْ أَلا إِنَّهُ

بِكُلِّ شَيْ ءٍ مُحيطٌ (54)

آيه شريفه شايد يك معنى عالم اجسام باشد و دو روز دو نوع بسيط و مركب يا جواهر و اعراض اجسام مقصود باشد)

و او روى زمين كوه ها برافراشت و انواع بركات و منابع (از معادن و چشمه ها و درختان) بسيار در آن قرار داد و قوت و ارزاق اهل زمين را در چهار روز (براى هر شهر و ديارى) مقدر و معين فرمود و روزى طلبان را يكسان در كسب روزى خود گردانيد (تا همه روزى خورند)

و آنگاه به خلقت آسمانها توجه كامل فرمود كه آسمانها دودى بود او (به امر نافذ تكوينى) فرمود كه اى آسمان و زمين (و اى قواى عالم غيب و شهود) همه به سوى خدا (و اطاعت فرمان حق) به شوق و رغبت يا به جبر و كراهت بشتابيد آنها عرضه داشتند ما با كمال شوق و ميل به سوى تو ميشتابيم (زيرا حركت هر ناقص فقير به سوى كامل غنى براى كمال و غناست و حركت مشتاقانه است)

آنگاه نظم هفت آسمان را در دو روز استوار فرمود و در هر آسمانى به نظم امرش وحى فرمود و آسمان (محسوس) دنيا را به چراغهاى رخشنده (مهر و ماه و انجم) زيب و زيور داديم اين (نظام آسمان و زمين) تقدير خداى مقتدر داناست

اگر كافران (پس از اين ادله و آيات الهى) از خدا اعراض كردند به آنها بگو من شما را از صاعقه اى مانند صاعقه هلاك عاد و ثمود ترسانيدم و هلاك آن قوم را به كيفر كفر شرح دادم

كه بر آنها از هر جانب رسولان حق آمدند و گفتند

كه جز خداى يكتا را نپرستيد كافران باز گفتند اگر خدا مى خواست (كه ما ايمان آوريم) فرشتگان را به رسالت مى فرستاد كه ما به كتب و احكام شما رسولان بشرى كافر هستيم

اما قوم عاد در زمين بناحق تكبر و سركشى كردند و به مغرورى گفتند كه از ما نيرومندتر در جهان كيست؟ آيا آنها ندانستند كه خدائى كه آنها را خلق فرموده بسيار از آنان تواناتر است؟ و باز آيات قدرت ما را با وجود اين برهان انكار كردند

ما هم بر هلاك آن قوم عاد باد تندى در ايام نحس شوم فرستاديم تا به آنها عذاب ذلت و خذلان را در دنيا بچشانيم در صورتى كه خوارى عذاب آخرت بيش از دنياست و آنجا هيچكس يارى آنها نخواهد كرد

اما قوم ثمود را نيز (رسول فرستاديم و) هدايت كرديم ليكن آنها خود كورى جهل و ضلالت را بر هدايت بگزيدند پس بر آنها هم صاعقه عذاب خوارى و هلاكت به كيفر كردارشان فرود آمد

و آنان كه به خدا ايمان آوردند و خداترس و پرهيزكار شدند همه را نجات داديم

و روزى كه همه دشمنان خدا را به سوى آتش دوزخ كشانند و آنجا (براى جمع آورى) بازدارند

تا چون همه بر در دوزخ رسند آن هنگام گوش و چشمها و پوست بدنها بر جرم و گناه آنها گواهى دهند

و آنها به اعضاى بدن گويند (اى عجب شما كه زبان نداشتيد) چگونه بر اعمال ما شهادت داديد آن اعضا جواب گويند خدائى كه همه موجودات را به نطق آورد ما را نيز گويا گردانيد و

او شما را نخستين بار بيافريد (و جان گويا داد) و (پس از مرگ) باز به سوى او برمى گرديد

و شما كه اعمال زشت خود را پنهان مى داشتيد براى اين نبود كه گوش و چشمهاى شما و پوست بدنهايتان امروز شهادت ندهند (زيرا تصور نمى كرديد كه اعضاى شما هم شاهد اعمال شما هستند) و ليكن گناه را پنهان مى كرديد به گمانتان كه اكثر اعمال زشتى كه (از خلق) پنهان مى كنيد از خدا هم پنهانست و بر آن آگاه نيست

ولى همين گمان باطل شما درباره خدا موجب (معصيت و) هلاكت شما گرديد و امروز همه از زيانكاران شديد

اينك اگر صبر و تحمل كنند (چگونه بتوانند كه) جاى در آتش دارند و اگر فرياد و بى تابى كنند فريادرس و دادخواهى ندارند

و ما رفيقان و يارانى (از شياطين) بر آنها گماشتيم تا آنچه پيش روى آنهاست (از نعمت و لذتهاى فانى دنيا) در نظرشان جلوه دهند و آنچه از عقب دارند (از نعمت و لذات ابدى آخرت) فراموش و غافلشان كنند و وعده عذاب الهى بر آنها حتم و لازم گردد چون امتانى از جن و انس كه (غرق دنيا بودند و با كفر و عصيان) درگذشتند و سخت زبون و زيانكار شدند

و كافران به مردم گفتند بر اين قرآن (كه محمد ص مى خواند) گوش فراندهيد و سخنان لغو و باطل در آن القاء كنيد تا مگر بر او غالب شويد

ما هم كافران را البته عذابى سخت بچشانيم و بدتر از آنچه كردند كيفر كنيم

جزاى دشمنان خدا همان آتش دوزخ است كه منزل ابدى آنها

است به كيفر آنكه آيات (و رسل) ما را انكار كردند

و كافران (چون مشاهده عذاب كنند با حسرت و ندامت) گويند پروردگارا آن دو (گروه) از جن و انس كه ما را گمراه كردند به ما نشان ده كه آنها را زير پا بيفكنيم تا پست و ذليل ترين مردم شوند

آنانكه گفتند محققا پروردگار ما خدا (ى يكتا) است و بر اين ايمان پايدار ماندند فرشتگان (رحمت) بر آنها نازل شوند (و مژده دهند) كه ديگر هيچ ترسى (از وقايع آينده) و حزن و اندوهى از گذشته خود نداريد (كه راحت ابدى شديد) و شما را به همان بهشتى كه (انبياء وعده) دادند بشارت باد

و ما (فرشتگان و حور و غلمان) در دنيا و آخرت ياران و دوستداران شمائيم و براى شما در بهشت ابد هر چه مايل باشيد يا آرزو و تقاضا كنيد همه مهياست

اين سفره احسان را خداى غفور مهربان (پاداش ثبات ايمان) براى شما گسترده است

در جهان از آنكس كه (چون پيمبران) خلق را به سوى خدا خواند و نيكوكار گرديد و همه به عجز و لابه گفت كه من تسليم خدايم كدام كس بهتر و نيكوگفتارتر است؟

(بدانكه) هرگز نيكى و بدى در جهان يكسان نيست (اى رسول تو و امتت در امور شخصى) هميشه بدى خلق را به بهترين عمل (كه خير و نيكى است) پاداش ده تا همان كس كه گوئى با تو بر سر دشمنى است دوست و خويش تو گردد

وليكن به اين مقام بلند (يعنى پاداش بدى نيكى كردن) كسى نمى رسد جز آنانكه

(در راه ديندارى) داراى مقام صبر و ثبات و (در معرفت الهى) صاحب حظ بزرگ شدند

پس هرگاه از (وسوسه) شيطان بر تو رنج و فسادى رسد به خدا پناه بر كه او به دعاى خلق شنوا و (به احوال همه) داناست

و از جمله آيات قدرت الهى خلقت شب و روز و خورشيد و ماه است و نبايد هرگز پيش خورشيد و ماه سجده بريد (كه مخلوقى مانند شما هستند) بلكه اگر به حقيقت خداپرستيد خدائى كه خورشيد و ماه (و هزاران هزار آفتاب تابان در عوالم پيدا و پنهان) آفريده است سجده و پرستش كنيد (اينجا سجده واجب است)

و اگر كافران از پرستش خدا تكبر ورزند (اين خاكيان را به چيزى مگير كه) فرشتگان (و قواى بى نهايت عالم بالا) نزد خدا شب و روز بى هيچ خستگى و ملال به تسبيح و طاعت حضرت حق مشغولند

و از جمله آيات قدرت الهى آنكه زمين را بنگرى مطيع (و مستعد) كه چون ما بر آن آب باران فرود آريم گياه برآورد و اهتزاز و نشاط و خرمى يابد بارى آن كس كه زمين را به باران زنده كند مردگان را هم زنده گرداند كه او بر هر چيز قادر است

آنان كه در آيات ما سخت راه كفر و عناد پيمودند (از قهر ما بترسند كه) هرگز از نظر ما پنهان نيستند (اى غافلان) آيا كسى كه روز قيامت به آتش دوزخ درافتد بهتر است يا آنكس كه ايمن (از عذاب) است؟ بارى امروز به اختيار خود هر چه مى خواهيد بكنيد كه خدا به تمام اعمال (و جزاى نيك

و بد) شما كاملا آگاه است

همانا آنانكه به اين قرآن كه براى هدايت آنها آمد كافر شدند (چقدر نادانند) در صورتى كه اين كتاب به حقيقت همان صاحب عزت (و معجز بزرگ) است

و هرگز از پيش و پس (آينده و گذشته حوادث عالم) اين كتاب حق باطل نشود (و تا قيامت حكومت و حكمتش باقيست) زيرا او فرستاده خداى مقتدر حكيم ستوده و صفات است

اى رسول ما، بر تو هم وحى نمى شود جز آنچه به رسولان پيشين گفته شد كه خدا بسيار داراى آمرزش و بخشش و هم صاحب قهر و عقاب دردناكست

و اگر ما اين قرآن را به زبان عجم مى فرستاديم كافران مى گفتند چرا آيات اين كتاب مفصل و روشن (به زبان عرب) نيامد (تا ما قوم عرب ايمان آوريم) اى عجب آيا كتاب عجمى بر رسول و امت عربى نازل مى شود؟ (اكنون كه بدون عذر ايمان نمى آرند) به آنها بگو اين قرآن براى اهل ايمان هدايت و شفاست و اما آنانكه ايمان نميارند گوشهايشان (از شنيدن كلام حق) گرانست بر آنها موجب كورى جهل و ضلالت است و آن مردم (نادان) از مكانى بسيار دور (از سعادت و ايمان) به اين كتاب حق دعوت مى شوند

و ما به موسى كتاب (تورات) را فرستاديم در آن راه مخالفت پيش گرفتند و اگر كلمه (رحمت) از (لطف) خدا سبقت نيافته بود (كه تعجيل در عذاب نكند) همانا ميان آن امت حكم عذاب مى رسيد. و هر چند كه آنها سخت در نزول آن (عذاب) در شك و ريبند (كه تو را در وعده عذاب قيامت هم تكذيب

مى كنند)

هر كس كار نيكى كند بر نفع خود و هر كه بد كند بر ضرر خويش كرده است و خدا (در روز جزا) هيچ بر بندگان ستم نخواهد كرد

تنها از ساعت قيامت خدا آگاهست و هيچ ميوه اى از غنچه خود بيرون نيايد و هيچ آبستنى بار برندارد و نزايد مگر به علم ازلى او و ياد آر (اى رسول) روز محشر را (و امت را متذكر آن روز ساز) كه خدا به مشركان خطاب كند آن معبودان باطلى كه شريك من پنداشتيد كجا رفتند (كه براى نجات شما نمى آيند) مشركان گويند بارالها ما حضور تو عرضه داشتيم كه امروز جز تو از براى نجات ما هيچ (دادرس و) گواهى نيست

و معبودان باطلى كه در دنيا عبادت مى كردند همه از نظرشان محو و نابود شود و آن زمان بدانند كه از آتش قهر خدا هيچ مفر و نجاتى بر آنها نيست

آدمى حريص از خدا به دعا دايم تمناى خير مى كند و هرگز خستگى و سيرى ندارد (و شكر آن نمى كند) و ليكن اگر به وى (روزى) شر و آسيبى رسد از رحمت الهى زود مايوس و نااميد مى گردد

و اگر ما به انسان (مغرور كم ظرف) پس از رنج و ضررى كه به او رسيده نعمت و رحمتى نصيب كنيم البته خواهد گفت كه اين نعمت براى من (از لياقت من) است و (باز مغرور دنيا شود و گويد) گمان نمى كنم كه قيامتى برپا شود و به فرض اينكه (بعد از مرگ قيامتى باشد و) به سوى خدا برگرديم باز هم براى من نزد خدا بهترين

نعمت خواهد بود ما البته كافران را به كيفر اعمالشان آگاه مى سازيم و عذابى بسيار سخت مى چشانيم

و ما هرگاه به انسان (بى حوصله كم ظرف) نعمتى عطا كرديم (كفران كرد و) رو بگردانيد و (از شكر خدا) دورى جست و هرگاه شر و بلائى به او روى آورد آنگاه دايم زبان به دعا گشود (اظهار عجز نمود)

اى رسول (كافران را) بگو چه مى پنداريد اگر (قرآن) از جانب خدا باشد و شما به آن كافر شده باشيد آيا گمراه تر از آنكه (مانند شما) به كفر و شقاق دور از راه سعادت گرديد در جهان كسى تواند بود؟

ما آيات قدرت و حكمت خود را در آفاق جهان و نفوس بندگان كاملا هويدا و روشن مى گردانيم تا (در خلقت آفاق و انفس نظر كنند و خداشناس شوند و) ظاهر و آشكار شود كه (خدا و آيات حكمت و قيامت و رسالتش همه) بر حقست آيا اى رسول (همين حقيقت كه) خدا بر همه موجودات عالم پيدا و گواهست كفايت از برهان نمى كند؟

الا اى اهل ايمان بدانيد كه كافران از لقاى خداى خود در شك و انكارند و باز بدانيد كه خدا را بر همه موجودات عالم احاطه كاملست (و از همه چيز وجودش هويداست)

(47)

ذَواتا أَفْنانٍ (48)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (49)

فيهِما عَيْنانِ تَجْرِيانِ (50)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (51)

فيهِما مِنْ كُلِّ فاكِهَةٍ زَوْجانِ (52)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (53)

مُتَّكِئينَ عَلى فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ (54)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (55)

فيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (56)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (57)

كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ (58)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (59)

هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ (60)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (61)

وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ (62)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (63)

مُدْهامَّتانِ (64)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (65)

فيهِما عَيْنانِ نَضَّاخَتانِ (66)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (67)

فيهِما فاكِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ (68)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (69)

فيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ (70)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (71)

حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ (72)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (73)

لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ (74)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (75)

مُتَّكِئينَ عَلى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِيٍّ حِسانٍ (76)

فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (77)

تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ (78)

بسنجيد و هيچ در ميزان كم فروشى و نادرستى مكنيد

و زمين را (با هزاران نعمت) براى (زندگانى) خلق مقرر فرمود

كه در آن ميوه هاى گوناگون و نخل خرماى با پوشش (برگ و شكوفه و غلاف) است

و حبوبات (متنوع) كه داراى برگ و گل و رياحين است (براى رزق خلق برويانيد)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

انسان را خدا از صلصال خشك گلى مانند گل كوزه گران (بدين حسن و زيبائى) آفريد

و جنيان را از رخشنده شعله آتش خلق كرد

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

آن خدائى كه آفريننده دو مشرق و دو مغربست (يكى مشرق و مغرب تابستان مطلع سرطان و يكى زمستان مطلع جدى)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

اوست كه دو دريا (ى پر گوهر علم و حلم على ع و فاطمه عليها السلام يا درياى آب شور و گوارا) را بهم درآميخت (تا مختلط شدند)

و ميان آن دو دريا (اى رسول) برزخ و فاصله ايست كه تجاوز به حدود يكديگر نمى كنند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

از آن دو دريا دو گوهر (حسن و حسين پديد آورد و يا) لؤلؤ و مرجان گرانبها بيرون آورد

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

و او راست كشتيهاى بزرگ مانند كوه كه به دريا درگردشند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

هر

كه روى زمين است دستخوش مرگ و فناست

و زنده ابدى ذات خداى منعم با جلال و عظمت است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

هر كه در آسمانها و زمين است همه از او حوائج خود را مى طلبند (و در هر عالم او) به شان و كارى (در تكميل و افاضه به خلق) پردازد

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

اى گروه انس و جن بزودى به حساب كار شما هم خواهيم پرداخت

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

اى گروه جن و انس اگر مى توانيد در اطراف زمين و آسمانها بر شويد و (از قبضه قدرت الهى) بيرون رويد (اين خيال محاليست) هرگز خارج از ملك و سلطنت خدا نتوانيد شد

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

(اگر به كفر و طغيان گرائيد) خدا بر شما شراره هاى آتش و مس گداخته فرود آرد تا هيچ نصرت و نجاتى نيابيد (شايد هم اشاره به آتشبارها و گلوله ها و بمباران هاى هوائى باشد)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

آنگاه كه آسمان شكافته شود تا چون گل سرخ گون و چون روغن (مذاب و روان) گردد (آن روز سخت هولناك از گنه پشيمان شويد)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن روز هيچ از گناه انس و جن باز نپرسند (يعنى چون خدا و فرشتگان از گناهان خلق آگاهند ديگر سؤال

نمى كنند يا در موقفى نپرسند و در موقفى ديگر بازپرسند يا از خاصان حق و شيعيان على ع نپرسند و از ديگران پرسند يا از زبان نپرسند سيما و جوارح و اعضاء خود گواهى دهند)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

(آن روز) بدكاران به سيمايشان شناخته شوند (كه سيه روى و ازرق چشمند) پس موى پيشانى آنها را با پاهايشان بگيرند (و در آتش دوزخ افكنند)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

(آن روز گفته شود) اين همان دوزخيست كه بدكاران (از جهل) تكذيب مى كردند

اينك كافران ميان آن جهنم و در حميم سوزان آن مى گردند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

و هر كه از مقام قهر و كبريائى خدا بترسد او را دو باغ بهشت خواهد بود (بهشتى دار السلام در دنيا و بهشتى دار البقاء در آخرت)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن دو بهشت انواع گوناگون ميوه ها و نعمتهاست

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن دو بهشت دو چشمه آب (تسنيم و سلسبيل) روانست

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن دو بهشت از هر ميوه اى دو نوع است (معروف و غير معروف كه يكى را در دنيا ديده و يكى را نديده اند)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در حالتى كه بهشتيان

بر بسترهائى كه حرير و استبرق آستر آنهاست (در كمال عزت) تكيه زده اند و ميوه درختانش در همان تكيه گاه دسترس آنهاست

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن بهشتها زنان زيباى باحيائيست (كه به چشم پرناز جز به شوهر خود ننگرند) و دست هيچكس پيش از آنها بدان زنان نرسيده است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

آن زمان حورالعين (در صفا و لطافت) گوئى ياقوت و مرجانند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

آيا پاداش نكوئى و احسان جز آن كه نكوئى و احسانست؟

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

وراى آن دو بهشت دو بهشت ديگر است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

كه درختان آن دو بهشت در منتهاى سبزى و خرمى است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد

در آن دو بهشت ديگر هم دو چشمه آب گوارا مى جوشد (و زير آن درختان جارى مى شود)

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن دو بهشت نيز هرگونه ميوه (خوش) و خرما و انار بسيار است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

در آن بهشتها نيكو زنان با حسن و جمال بسيارند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

حورانى در سراپرده هاى خود (مستور از چشم بيگانگان)

الا

اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

كه پيش از شوهران دست هيچكس بدان آنان نرسيده است

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

(در حالتى كه بهشتيان با حورالعين) بر رفرف سبز (وجد و عزت) و بساط زيبا (ى فخر و دولت) تكيه زده اند

الا اى جن و انس كدامين نعمتهاى خدايتان را انكار مى كنيد؟

بزرگوار و مبارك نام پروردگار تست كه خداوند جلال و عزت و احسان و كرامت است

السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَتَفَرَّقُونَ (14)

فَأَمَّا الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَهُمْ في رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ (15)

وَ أَمَّا الَّذينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ لِقاءِ الْآخِرَةِ فَأُولئِكَ فِي الْعَذابِ مُحْضَرُونَ (16)

فَسُبْحانَ اللَّهِ حينَ تُمْسُونَ وَ حينَ تُصْبِحُونَ (17)

وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حينَ تُظْهِرُونَ (18)

يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ (19)

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ (20)

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (21)

وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِلْعالِمينَ (22)

وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ (23)

وَ مِنْ آياتِهِ يُريكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحْيي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (24)

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ (25)

وَ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ (26)

وَ هُوَ الَّذي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعيدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ (27)

ضَرَبَ لَكُمْ مَثَلاً مِنْ أَنْفُسِكُمْ هَلْ لَكُمْ مِنْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ مِنْ شُرَكاءَ في ما رَزَقْناكُمْ فَأَنْتُمْ فيهِ سَواءٌ تَخافُونَهُمْ كَخيفَتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (28)

بَلِ اتَّبَعَ الَّذينَ ظَلَمُوا أَهْواءَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَنْ يَهْدي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرينَ (29)

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً

فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْديلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ (30)

مُنيبينَ إِلَيْهِ وَ اتَّقُوهُ وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ لا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكينَ (31)

مِنَ الَّذينَ فَرَّقُوا دينَهُمْ وَ كانُوا شِيَعاً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (32)

وَ إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنيبينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذا فَريقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ (33)

لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (34)

أَمْ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمْ سُلْطاناً فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِما كانُوا بِهِ يُشْرِكُونَ (35)

وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْديهِمْ إِذا هُمْ يَقْنَطُونَ (36)

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (37)

فَآتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ ذلِكَ خَيْرٌ لِلَّذينَ يُريدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38)

وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا في أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُريدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ (39)

اللَّهُ الَّذي خَلَقَكُمْ ثُمَّ رَزَقَكُمْ ثُمَّ يُميتُكُمْ ثُمَّ يُحْييكُمْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَفْعَلُ مِنْ ذلِكُمْ مِنْ شَيْ ءٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ (40)

ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذيقَهُمْ بَعْضَ الَّذي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (41)

قُلْ سيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذينَ مِنْ قَبْلُ كانَ أَكْثَرُهُمْ مُشْرِكينَ (42)

فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ الْقَيِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَوْمَئِذٍ يَصَّدَّعُونَ (43)

مَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ وَ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِأَنْفُسِهِمْ يَمْهَدُونَ (44)

لِيَجْزِيَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْكافِرينَ (45)

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ يُرْسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّراتٍ وَ

لِيُذيقَكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (46)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلاً إِلى قَوْمِهِمْ فَجاؤُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَانْتَقَمْنا مِنَ الَّذينَ أَجْرَمُوا وَ كانَ حَقًّا عَلَيْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنينَ (47)

اللَّهُ الَّذي يُرْسِلُ الرِّياحَ فَتُثيرُ سَحاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّماءِ كَيْفَ يَشاءُ وَ يَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ إِذا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ (48)

وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسينَ (49)

فَانْظُرْ إِلى آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ ذلِكَ لَمُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ (50)

وَ لَئِنْ أَرْسَلْنا ريحاً فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ يَكْفُرُونَ (51)

فَإِنَّكَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى وَ لا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوْا مُدْبِرينَ (52)

وَ ما أَنْتَ بِهادِ الْعُمْيِ عَنْ ضَلالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلاَّ مَنْ يُؤْمِنُ بِآياتِنا فَهُمْ مُسْلِمُونَ (53)

اللَّهُ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَليمُ الْقَديرُ (54)

وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ ما لَبِثُوا غَيْرَ ساعَةٍ كَذلِكَ كانُوا يُؤْفَكُونَ (55)

وَ قالَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ الْإِيمانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ في كِتابِ اللَّهِ إِلى يَوْمِ الْبَعْثِ فَهذا يَوْمُ الْبَعْثِ وَ لكِنَّكُمْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (56)

فَيَوْمَئِذٍ لا يَنْفَعُ الَّذينَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (57)

وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ في هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآيَةٍ لَيَقُولَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ مُبْطِلُونَ (58)

كَذلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلى قُلُوبِ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ (59)

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذينَ لا يُوقِنُونَ (60)

اسرار كتاب الهى است

روميان مغلوب فارسيان شدند

در جنگى كه به نزديكترين زمين به ديار عرب واقع شد كه حوالى شام يا اطراف جزيره باشد و آنها پس از مغلوب شدن فعلى به زودى بر فارسيان باز غلبه خواهند كرد

اين غلبه روميان دراند سالى خواهد شد و بدانيد كه اين حادثه و كليه امور عالم از قبل از اين و بعد از اين همه به امر خداست و آن روز كه روميان فاتح شوند چون بعد از آن خدا وعده يارى به اهل اسلام داده مؤمنان شاد مى شوند

به يارى خدا كه خدا هر كه را بخواهد نصرت و فيروزى مى بخشد و اوست كه بر هر كار عالم مقتدر و به تمام خلق جهان مهربانست

اين وعده خداست و خدا هرگز خلاف وعده نكند و ليكن اكثر مردم از اين حقيقت آگاه نيستند

اكثر به امور ظاهرى زندگى دنيا مانند صنعت و تجارت و غيره آگاهند و از عالم آخرت و وعده ثواب و عقاب حق بكلى بيخبرند

آيا در پيش نفوس خود تفكر نكردند تا بدين حكمت پى برند كه خدا آسمانها و زمين و هر چه در بين آنهاست از انواع بى شمار مخلوق همه را جز به حق و براى حكمت و مصلحت و به وقت و حد معين نيافريده است. و بسيارى از مردم چون فكر در حكمت خلق نمى كنند به شهود لقاى خداى در عالم غيب و وعده ثواب و عقاب بهشت و دوزخ و قيامت بكلى كافر و بى عقيده اند

آيا در زمين سير نكردند تا عاقبت كار پيشينيانشان چون قوم

عاد و ثمود را ببينند كه از اينها بسيار تواناتر بودند و بيش از اينها در زمين كشتزار و كاخ و عمارت برافراشتند و رسولان خدا با آيات و معجزات براى هدايت آنان آمدند ليكن چون نپذيرفتند همه به كيفر كفر هلاك شدند و خدا درباره آنها هيچ ستم نكرد بلكه آنها خود در حق خويش ستم كردند

آخر سرانجام كار آنان كه بسيار به اعمال زشت و كردار بد پرداختند اين شد كه به حق كافر شده و آيات خدا را تكذيب و تمسخر كردند زيرا معصيت دل را تاريك كند و چون بسيار شود به ظلمت كفر انجامد

خداست كه خلق را نخست از عدم پديد آرد و باز به مرگ و فنا بازگرداند و آنگاه به قيامت رجوع به حضرت او خواهند كرد

و روزى كه ساعت قيامت برپا شود آن روز بدكاران شرمنده و اندوهگين شوند

و هيچ شفيع و مددكارى بر خود از آنان كه شريك حق گرفتند نمى يابند بلكه به آن شريكان و خدايان باطل كافر مى شوند و از آنها بيزارى مى جويند

و روزى كه ساعت قيامت برپا شود در آن روز خلايق بر حسب مراتب طاعت و معرفت و كفر و عصيان فرقه فرقه شوند

اما آن فرقه كه به خداى خود ايمان آوردند و به نيكوكارى پرداختند در آن روز مسرور و محترم به باغ بهشت منزل گيرند

و اما آن فرقه كه كافر شدند و آيات ما و حيات آخرت را تكذيب كردند آنان را براى كيفر در عذاب دوزخ حاضر كنند

پس به فكر آن روز بزرگ

باشيد و خدا را هنگام شام و صبحگاه در نماز مغرب و صبح تسبيح و ستايش گوئيد تا سعادت ابد يابيد

و سپاس اهل عالم در آسمانها و زمين مخصوص اوست و شما نيز در تاريكى شب و نيمه روز در نماز عشاء و ظهر و عصر به ستايش او مشغول شويد اين دو آيه مشتمل بر ذكر همه نمازهاى پنجگانه است

آن خدائى را تسبيح و ستايش گوئيد كه زنده را از مرده و مرده را از زنده به قدرت كامله خود بيرون آورد يعنى آدمى را از نطفه و نطفه را از آدمى برانگيخت و زمين را پس از فصل خزان و مرگ گياهان باز به نسيم جانبخش بهارش زنده گرداند و همين گونه شما را هم پس از مرگ زنده كند و از خاك بيرون آرد

و يكى از آن قدرت هاى خدا اين است كه پدر شما آدميان را از خاك خلق كرد سپس كه به توالد بشرى منشعب و نژادهائى مختلف شديد در همه روى زمين منتشر گشتيد

و باز يكى از آيات لطف الهى آنست كه براى شما از جنس خودتان جفتى بيافريد كه در بر او آرامش يافته و با هم انس گيريد و ميان شما رفت و مهربانى برقرار فرمود در اين امر نيز كه در حقيقت پايه زندگى و آسايش و خوشى و بقاى نوع بر آنست براى مردم با فكرت ادله علم و حكمت حق آشكار است

و يكى از آيات قدرت الهى خلقت آسمانها و زمين است و يكى ديگر اختلاف زبانها و رنگهاى شما آدميان كه در اين امور

نيز ادله صنع و حكمت حق براى دانشمندان عالم آشكار است

و يكى از آيات حق همين كه شما در شب و روز به خواب رفته و بيدار مى شويد و از فضل خدا طلب روزى مى كنيد در اين امر هم ادله قدرتش براى قومى كه سخن حق بشنوند پديدار است

و يكى از آيات الهى همان قوه رعد و برق است كه هم شما را از صاعقه عذاب مى ترساند و هم به رحمت باران آسمان كه زمين را پس از مرگ زنده مى كند اميدوار مى گرداند در اين امر نيز ادله قدرت ايزد براى اهل خرد آشكار است

و يكى از آيات قدرت خدا آنكه آسمان و زمين را به فرمان خود برپا داشته است و در اين نظم آسمان و زمين شما آدميان را از خاك برمى انگيزد و باز به خاك مى برد و سپس كه در محشر شما را از خاك برخواند و زنده گرداند همگى سر از قبرها بيرون مى آوريد

و هر كس در آسمانها و زمين است همه بنده او و با كمال خضوع و خشوع مطيع فرمان اوست

و او خدائيست كه نخست خلايق را از عالم مشيت بيافريند و آنگاه بدان عالم معاد بازگرداند و اين اعاده مثل ايجاد بر او بسيار سهل و آسانست و آن ذات يكتا را در آسمان و زمين مظهر و مثالى عالى تر از حد وصف و تعقل است و مقتدر كامل و دانا به حقايق امور تنها اوست در اخبار ائمه معصومين آمده كه ما عاليترين مثال و كاملترين مظهر الهى هستيم

خدا براى هدايت شما هم از عالم

خود شما مثالى زد شما فكر كنيد آيا هيچ يك از غلام و كنيزان ملكى شما در آنچه از مال و حقوق و مقام كه ما روزى شما گردانيديم با شما شريك هستند؟ تا شما و آنها در آن چيز بى هيچ مزيت مساوى باشيد؟ و همانقدر بيمى كه شما از نفوس خود داريد هم از آنان داريد؟ هرگز نداريد و هيچ آنها را شريك و مساوى با خود نمى دانيد پس چگونه مخلوقات مملوك خدا را شريك خدا گرفته و معبود خود مى گردانيد ما چنين مفصل و روشن آيات خود را براى مردم با عقل و هوش بيان مى كنيم

آرى مردم ستمكار مشرك هواى نفس خود را از جهل و نادانى پيروى كردند و آن را كه خدا گمراه كرد يعنى پس از اتمام حجت به گمراهى واگذارد كه مى تواند هدايت كند؟ البته هيچكس هدايت نتواند كرد و آن گمراهان ستمكار را در قيامت هيچ يار و ياورى نخواهد بود

پس تو اى رسول با همه پيروانت مستقيم روى به جانب آئين پاك اسلام آور و پيوسته از طريقه دين خدا كه فطرت خلق را بر آن آفريده است پيروى كن كه هيچ تغييرى در خلقت خدا نبايد داد. اينست آئين استوار حق و ليكن اكثر مردم از حقيقت آن آگاه نيستند

شما اهل ايمان از پيروى همين دين فطرت به درگاه خدا بازآييد و خداترس باشيد و نماز بپا داريد و هرگز از طريقه توحيد و خداپرستى بيرون نشويد و از فرقه مشركان نادان نباشيد

از آن فرقه هواپرست نادان نباشيد كه دين فطرت خود را متفرق و پراكنده ساختند و

از هواى نفس و خودپرستى فرقه فرقه شدند و گروهى به اوهام باطل و عقيده و خيالات فاسد خود دلشاد بودند

و مردم عادتشان اينست كه هرگاه رنج و المى سخت به آنها رسد در آن حال خداى را به دعا مى خوانند و به درگاه او با تضرع و اخلاص روى مى كنند و پس از آنكه خدا به آنها رحمت خود را چشانيد و از آن سختى نجاتشان داد آنگاه باز گروهى از آنها به خداى خود مشرك مى شوند

تا نعمتى كه به آنها عطا كرديم كفران كنند بارى اى كافران ناسپاس اينك به هوا و هوس تمتع بريد كه به زودى به كيفر اعمال خود آگاه مى شويد

آيا ما بر اين مردم رسول و كتاب توحيد فرستاديم؟ يا دليل و حجتى فرستاديم كه درباره شرك و دعوت به بت پرستى به ايشان سخن گويد؟ و برهان بر صحت شرك آورد؟

و مردم بر اين عادتند كه هرگاه ما به لطف خود رحمتى به آنها چشانيم شاد شده و اگر رنج و بلائى از كرده خودشان ببينند در آن حال به جاى توبه به درگاه خدا از رحمتش بكلى نوميد مى شوند

آيا نديدند كه همانا خدا هر كه را خواهد روزى وسيع كند و هر كه را خواهد تنگ روزى گرداند و در اين امر ادله روشنى از حكمت الهى براى اهل ايمان پديدار است

اى رسول ما همه مؤمنان خصوص شخص تو حقوق ارحام و خويشان و مسكينان و در راه ماندگان را ادا كن كه صله رحم و احسان به فقيران براى آنان كه مشتاق لقاى خدا هستند

بهترين كار است و هم اينان كه نيكى كنند رستگاران عالمند

و آن سودى كه شما به رسم ربا يا هديه داديد كه بر اموال مردم رباخوار بيفزايد و يا هديه به اغنيا دهيد تا خود نفع زياد دنيوى بريد نزد خدا هرگز نيفزايد بلكه محو و نابود شود و آن زكاتى كه بى ريب و ريا از روى شوق و اخلاص به خدا به فقيران داديد ثوابش چندين برابر شود و همين زكات دهندگان هستند كه بسيار نزد حق ثواب و بركات و دارائى خود را افزون كنند

خداست آن كسى كه شما را خلق كرده و روزى در مدت عمر بخشيده سپس بميراند و باز در قيامت زنده گرداند. آيا آنان را كه شريك خدا دانيد هيچ از اين كارها توانند كرد؟ هرگز نتوانند كه خود مخلوقى عاجز و فانيند و خدا از آنچه به او شريك گيرند پاك و منزه تر و بالاتر است

فساد و پريشانى بكرده بد خود مردم در همه بر و بحر زمين پديد آمد تا ما هم كيفر بعضى اعمالشان را به آنها بچشانيم باشد كه از گنه پشيمان شده و به درگاه خدا بازگردند

اى رسول ما بگو به مردم كه در زمين و احوال اهلش سير كنيد تا از عاقبت طوايف پيش از خود كه اكثرشان كافر و مشرك بودند آگاه شويد كه چگونه همگى با معبودانشان دستخوش فنا شدند

پس تو اى رسول با پيروانت روى به دين استوار اسلام و خداپرستى آور پيش از آنكه روزى بيايد كه هيچكس نتواند از امر خدا آنرا برگرداند و در آن روز بزرگ

قيامت خلايق فرقه فرقه شوند گروهى دوزخى و گروهى بهشتى گردند

هر كه به راه كفر و عصيان رود زيانش بر خود اوست و هر كه صالح و نيكوكار شود آن هم براى شخص خود در بهشت آسايشگاهى خوش فراهم خواهد ساخت

تا از فضل و كرم به آنان كه ايمان آورده و نيكوكار شدند خدا نيكو پاداش دهد و كافران را هيچ مورد لطف و كرم قرار ندهد

و از جمله آيات قدرت الهى آنست كه خدا بادهاى بشارت آور مى فرستد كه شما را به چيزى از رحمت بى انتهاى خود بهره مند گرداند و تا از فضل و كرمش انواع نعمت ها تحصيل كنيد و باشد كه شكر نعمتش به جاى آريد

و اى رسول، ما پيش از تو پيمبرانى به سوى قومشان فرستاديم و آنها معجزات و ادله روشن آوردند پس چون بعضى ايمان آورده و بعضى به راه كفر و عصيان شتافتند ما هم از كافران بدكار انتقام كشيديم و بر خود نصرت و يارى اهل ايمان را حتم گردانيديم

خدا آن كسى است كه بادها را مى فرستد تا ابرها را در فضا برانگيزد پس بهر گونه كه مشيتش تعلق گيرد در اطراف آسمان متصل و منبسط كند و باز متفرق گرداند آنگاه باران را بنگرى كه قطره قطره از درونش بيرون ريزد تا به كشتزار و صحراى هر قومى از بندگان بخواهد فروبارد و به يك لحظه آن قوم از غم رهيده و مسرور و شادمان گردند

و هر چند پيش از آنكه باران رحمت حق بر آنان ببارد از لطف خدا به حال ياس و نوميدى مى زيستند

پس اى بشر ديده باز كن و آثار رحمت نامنتهاى الهى را مشاهده كن كه چگونه زمين را پس از مرگ و دستبرد خزان باز به نفس باد بهار زنده مى گرداند محققا بدان همان خداست كه مردگان را هم پس از مرگ باز زنده مى كنند و او به قدرت كامله ذاتى بر همه امور عالم تواناست

و اگر باز بادى فرستيم كه سمومش كشت و زرع خرم آنها را فاسد كند و آن كشت سبز را زرد و پژمرده بنگرند همه آن نعمتهاى گذشته را فراموش كنند و به كفر و كفران نعمت حق برمى گردند

پس تو اى رسول ما با همه جهد و كوشش اين مردم مرده دل بى ايمان را نتوانى با سخن حق شنوا كنى و دعوت خود را به گوش اين كران كه مخصوصا از تو به كبر و نخوت رومى گردانند برسانى

و تو مردمى را كه كوردل و كافر هستند نتوانى از ضلالت به راه هدايت آرى تنها تو آنان را كه به آيات ما ايمان مى آورند و در پى آن ايمان تسليم امر ما شوند توانى هدايت كنى و سخن خدا را بگوش هوششان برسانى

خدا آن كسى است كه شما را در ابتدا از جسم ضعيف نطفه بيافريد آنگاه پس از ضعف و ناتوانى كودكى توانا كرد و باز از توانائى و قواى جوانى به ضعف و سستى پيرى برگردانيد كه او هر چه بخواهد و مشيتش تعلق گيرد مى كند زيرا خدا به همه امور عالم دانا و به هر چه خواهد تواناست

و روزى كه ساعت قيامت برپا شود بدكاران قسم ياد

كنند كه در دنيا و قبر و برزخ ساعتى بيش درنگ نكردند همين گونه عادتشان از ديرين بود كه از راستى و حقيقت به ناراستى و دروغ پردازند

و آنان كه به مقام علم و ايمان رسيده اند به آن فرقه بدكار گويند شما تا روز قيامت كه هم امروز است در عالم علم خدا مهلت يافتيد و لكن از جهل بر آن آگاه نبوديد

پس در اين روز آنان كه در دنيا به خود و به خلق خدا ستم كردند عذرشان مفيد نيفتد و توبه و بازگشتشان به سوى خدا پذيرفته نشود

ما در اين قرآن عظيم براى هدايت مردم هرگونه مثل زديم و حقايق را به مثال روشن كرديم و اگر تو بر اين مردم هرگونه معجز و آيتى بياورى باز محققا از روى عناد خواهند گفت شما مسلمين و رسولتان خلق را به باطل و اوهام مى خوانيد

اين چنين خدا بر دلهاى اهل جهل پس از اتمام حجت مهر شقاوت نهد كه هيچ سخن حق را نپذيرند

پس تو اى رسول صبر پيشه كن و از انكار كفار غمين مباش كه وعده خدا البته حق و حتمى است و مراقب باش كه مردم بى علم و يقين و ايمان مقام حلم و وقارت را به خفت و سبكى نكشانند

(6)

الَّذي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْ ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طينٍ (7)

ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ ماءٍ مَهينٍ (8)

ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فيهِ مِنْ رُوحِهِ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَليلاً ما تَشْكُرُونَ (9)

وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفي خَلْقٍ جَديدٍ بَلْ هُمْ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ كافِرُونَ (10)

قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ (11)

وَ لَوْ تَرى إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناكِسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ (12)

وَ لَوْ شِئْنا لَآتَيْنا كُلَّ نَفْسٍ هُداها وَ لكِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّي لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعينَ (13)

فَذُوقُوا بِما نَسيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا إِنَّا نَسيناكُمْ وَ ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (14)

إِنَّما يُؤْمِنُ بِآياتِنَا الَّذينَ إِذا ذُكِّرُوا بِها خَرُّوا سُجَّداً وَ سَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ (15)

تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (16)

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (17)

أَ فَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً لا يَسْتَوُونَ (18)

أَمَّا الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوى نُزُلاً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ (19)

وَ أَمَّا الَّذينَ فَسَقُوا فَمَأْواهُمُ النَّارُ كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها أُعيدُوا فيها وَ قيلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذابَ النَّارِ الَّذي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (20)

وَ لَنُذيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنى دُونَ الْعَذابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (21)

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمينَ مُنْتَقِمُونَ (22)

وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ فَلا تَكُنْ في مِرْيَةٍ مِنْ لِقائِهِ وَ جَعَلْناهُ هُدىً لِبَني إِسْرائيلَ (23)

وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَ كانُوا

بِآياتِنا يُوقِنُونَ (24)

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فيما كانُوا فيهِ يَخْتَلِفُونَ (25)

أَ وَ لَمْ يَهْدِ لَهُمْ كَمْ أَهْلَكْنا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ في مَساكِنِهِمْ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ أَ فَلا يَسْمَعُونَ (26)

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْماءَ إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْكُلُ مِنْهُ أَنْعامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أَ فَلا يُبْصِرُونَ (27)

وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْفَتْحُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (28)

قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لا يَنْفَعُ الَّذينَ كَفَرُوا إيمانُهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ (29)

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ انْتَظِرْ إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ (30)

همان خدائى كه بر غيب و شهود عالم دانا و بر جهانيان مقتدر و مهربانست

آن خدائى كه هر چيز را به نيكوترين وجه خلقت كرد و آدميان را نخست از خاك (پست بدين حسن و كمال) بيافريد

آنگاه خلقت نژاد نوع بشر را از آب بى قدر و (نطفه بى حس) مقرر گردانيد

سپس آن (نطفه بى جان) را نيكو بياراست و از روح (قدسى الهى) خود در آن بدميد و شما را داراى چشم و گوش و قلب با حس و هوش گردانيد (با وجود اينهمه احسان) باز بسيار اندك شكر و سپاسگزارى نعمتهاى حق مى كنيد

كافران (از روى تعجب و انكار) گويند كه آيا پس از آنكه ما در زمين (خاك و در خاك) نابود شديم باز از نو زنده خواهيم شد؟ بلى (البته زنده خواهيد شد ليكن) آنها به شهود لقاء خدايشان (و به روز حساب اعمالشان از جهل) كافرند

اى رسول ما، به آنها بگو فرشته مرگ كه مامور قبض روح شماست جان شما را خواهد گرفت و پس از مرگ به سوى خداى خود باز مى گرديد

اى رسول اگر تو حال بدكاران را (در قيامت) ببينى كه چگونه در حضور خداى خود سر بزير و ذليلند و (با آه و ناله حسرت) گويند پروردگارا اينك عذاب ترا به چشم ديديم و (سخن رسولانت را) بگوش گرفتيم ما را به دنيا بازگردان تا از آن پس صالح و نيكوكار شويم كه اكنون (وعده ترا) به چشم يقين مشاهده كرديم

و اگر ما به مشيت ازلى مى خواستيم هر نفسى را به كمال هدايتش (به جبر و الزام)

مى رسانيديم و ليكن وعده حق و حتمى من است كه دوزخ را البته از (كافران) جن و انس پر سازم

پس (خطاب رسد) امروز شما اى كافران عذاب را به كيفر غفلت از ملاقات اين روزتان بچشيد كه ما هم شما را فراموش كرديم (يعنى از نظر لطف انداختيم) تا عذاب ابدى را به پاداش اعمال زشتى كه (در دنيا) كرديد بچشيد

تنها كسانى كه به آيات ما ايمان مى آورند آنان هستند كه چون متذكر (ياد خدا) شوند به سجده رخ بر خاك نهند و به تسبيح و تنزيه ستايش پروردگار كنند و ابدا به كبر و نخوت سر از فرمان حق نكشند

(شبها) پهلو از بستر خواب حركت دهند و (در دل شب) با بيم و اميد (و ناله اشتياق در نماز شب) خداى خود را بخوانند و آنچه روزى آنها كرديم به مسكينان انفاق كنند

هيچ كس نمى داند (و در محيط فكرش نمى گنجد) كه پاداش نيكوكاريش چه نعمت و لذتهاى بى نهايت كه روشنى بخش (دل و) ديده است در عالم غيب بر او ذخيره شده (و چه نشاط و خوشيها در بهشت ابد بر او مهيا گرديده) است

آيا آن كس كه به خدا ايمان آورده (حالش در قيامت) مانند كسى است كه كافر بوده؟ هرگز مؤمن و كافر يكسان نخواهند بود

اما آنان كه (در دنيا) با ايمان و نيكوكار بودند به پاداش اعمال صالح منزلگاه پرنعمت در بهشت ابد يابند

و اما آنان كه سر از اطاعت حق كشيده و فاسق شدند منزلگاهشان در آتش دوزخ است و هر چه كوشند و خواهند

كه از آن آتش بيرون آيند باز (فرشتگان عذاب) بدان دوزخ برگردانندشان و گويند عذاب آتشى را كه (در دنيا) تكذيب كرديد اينك بچشيد

و ما كافران را عذاب نزديكتر (و كمتر به بلاهاى دنيا يا در برزخ) بچشانيم غير آن عذاب بزرگتر و شديدتر (قيامت يا قيام حجت عصر ع) تا مگر (متنبه و پشيمان از كفر و عصيان شوند و) به سوى خدا بازگردند

كدامين كس در عالم از آن كس كه به آيات خدا پند و تذكرش دادند و باز اعراض كرد ستمكارتر است؟ البته ما از بدكاران انتقام خواهيم كشيد

و همانا ما به موسى كتاب تورات را عطا كرديم و تو اى رسول، در ملاقات او (يعنى ملاقات موسى با خدا در قيامت يا شب معراج با تو) هيچ شك مدار و ما او را سبب هدايت بنى اسرائيل قرار داديم

و برخى از آن بنى اسرائيل را امام و پيشوايانى كه خلق را به امر ما (نه به امر خلق) هدايت كنند قرار داديم براى آنكه در راه حق صبر كردند و در آيات ما مقام يقين يافتند

البته خداى تو به روز قيامت در آنچه اين مردم (از آيات و احكام الهى) اختلاف كلمه انگيختند حكم خواهد كرد (و به كيفر اعمالشان مى رساند)

آيا آن طوايف و قبايلى را كه ما پيش از اين مردم كنونى هلاك كرديم و اينان اينك در ديارشان به جاى آنها رفت و آمد مى كنند هلاك آنها موجب هدايت و عبرت اينان نگرديد؟ (تا مانند آنها به راه كفر و عصيان نروند؟ ) البته در اين هلاك پيشينيان آيات

پند و عبرت خلق است آيا باز هم سخن نمى شنوند؟

آيا نديدند كه ما آب باران را به سوى زمين خشك بى آب و گياه مى بريم تا حاصلى كه مردم و چهارپايانشان از آن بخورند مى رويانيم؟ آيا باز هم چشم بصيرت نمى گشايند؟ (تا لطف رحمت واسع خدا را به خلق بنگرند؟ )

و كافران مى گويند اين فتح و گشايش (يعنى روز قيامت يا فتح مكه به دست مسلمين كه وعد و وعيد مى دهيد) كى خواهد بود اگر راست مى گوئيد

اى رسول ما، به آنها بگو كه (امروز بايد ايمان آريد كه) روز فتح، ايمان آنان كه كافر بودند سود نبخشد و به آنها با نظر لطف و مرحمت ننگرند

پس تو اى رسول، از آن كافران اعراض و دورى كن و منتظر (فتح و فيروزى خدا) باش كه آنها هم منتظر (قوت خويش و ضعف و شكست تو) هستند

يَتَّقُونَ (11)

قالَ رَبِّ إِنِّي أَخافُ أَنْ يُكَذِّبُونِ (12)

وَ يَضيقُ صَدْري وَ لا يَنْطَلِقُ لِساني فَأَرْسِلْ إِلى هارُونَ (13)

وَ لَهُمْ عَلَيَّ ذَنْبٌ فَأَخافُ أَنْ يَقْتُلُونِ (14)

قالَ كَلاَّ فَاذْهَبا بِآياتِنا إِنَّا مَعَكُمْ مُسْتَمِعُونَ (15)

فَأْتِيا فِرْعَوْنَ فَقُولا إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعالَمينَ (16)

أَنْ أَرْسِلْ مَعَنا بَني إِسْرائيلَ (17)

قالَ أَ لَمْ نُرَبِّكَ فينا وَليداً وَ لَبِثْتَ فينا مِنْ عُمُرِكَ سِنينَ (18)

وَ فَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتي فَعَلْتَ وَ أَنْتَ مِنَ الْكافِرينَ (19)

قالَ فَعَلْتُها إِذاً وَ أَنَا مِنَ الضَّالِّينَ (20)

فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لي رَبِّي حُكْماً وَ جَعَلَني مِنَ الْمُرْسَلينَ (21)