«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»

ص: 2

ص: 4

کتاب محتوا ویژه دهه وقف سال96

ص: 5

تصویر

ص: 7

نداده ایم.

مثلا کلمه «برکت». تا الان به این کلمه فکر کرده ایم؟ اصلا برکت یعنی چه؟ برکت داشتن زندگی، مهم است یا نه؟ چرا زندگی بعضی ها این قدر برکت دارد؟ چه باید بکنیم که زندگی ما هم بابرکت بشود؟ افراد زیادی هستند که خیلی پول دارند ولی پولشان برکت ندارد. همین طور است برکت زندگی وعمر. بعضی ها عمرشان خیلی زیاد است. مثلا نود سال دارند، اما نود سالشان برکت نداشته است. در این مدت هیچ کار خاصی نکرده اند و فقط خورده اند و خوابیده اند. مثل خیلی جانداران دیگر؛ اما هستند کسانی که عمرشان کوتاه بوده و در آن عمر کوتاه خدمت هایی کرده اند فراموش نشدنی. مثل تفاوت درختانی که بزرگ اند و تنومند؛ ولی هیچ میوه و محصولی ندارند با درختانی که کوچک اند و خیلی ضعیف؛ ولی هرسال میوه و محصول فراوانی می دهند. به این نتیجه می رسیم که اصل زیاد

ص: 8

داشتن، مهم نیست. پول زیاد، عمر طولانی و... باعث برکت نیست. برکت یعنی به درد خوردن؛ یعنی به کار آمدن؛ و خیلی هم مهم است که انسان برکت داشته باشد. هم خودش و هم مالش. حالا هرقدر کم و کوتاه هم باشداین مال و عمر. برای اینکه این برکت بیاید و در زندگی ما هم جاری شود، باید از خودخواهی خداحافظی کنیم و به بخشش سلام کنیم. باید از مال و عمرمان سرمایه کنیم تا به درد دیگران بخوریم . گرهی از کارشان باز و یا برای پیشرفتشان کاری کنیم. آن وقت است که آن قدر برکت پیدا میکنیم که عمرمان و مالمان جاودانه می شود. وقف، یک راه ساده است برای بابرکت شدن زندگی هایمان. برای این که از چاه بودن تبدیل بشویم به چشمهای همیشه جاری.

بوده است؛ اما این گونه نیست. پیش از اسلام در کشورهای دیگر و سایر ادیان نیز چیزی شبیه وقف وجود داشته است. درست است که از لحاظ قوانین و شرع فرق هایی میان آنچه اسلام از وقف می گوید و آنچه در جاهای دیگر است وجود دارد، اما آخر همه شان ختم می شود به یک چیز: جاودانگی!

مثلا گفته می شود رومیان، مصریان ، بابلیان و سایر تمدن ها مراکزی داشته اند که مردم می توانستند اموالشان را به آنها بدهند تا خرج موردی که می خواهند بشود. مثلا مردم می توانستند اموالشان را بدهند تا اصل آن ها یا پول فروش آن ها به مصرف فقرا و افراد ناتوان برسد.

ایرانیان قدیم نیز برای نگهداری از معبدها و آتشکده ها، موقوفات زیادی داشته اند که برخی از آنها هنوز هم در شهرهایی مثل یزد و کرمان وجود دارد. شاید برایتان تعجبآور باشد که بدانید حتی در آلمان، سوئیس، فرانسه، انگلستان و آمریکا نیز مکان هایی شبیه به

ص: 10

موقوفه وجود دارد! دانشگاه هاروارد در آمریکا، دانشگاه آکسفورد در لندن، نظامیه بغداد و الأزهر مصر، همه نمونه هایی هستند از مراکزی که عده ای هزینه هایشان را تقبل کرده اند تا در آنها فعالیت های علمی صورت بگیرد. چیزی شبیه همان وقف خودمان.

ص: 12

تصویر

موضوعاتی که علاقه دارد و یا برای تکمیل تحقیق دانشگاه و مؤسسات علمی و یا برای پیدا کردن جواب سؤالات شرعی و تاریخی و یا برای پر کردن اوقات فراغت. با شعرو داستان و جک و یا عکس و فیلم های طنز و صوت هایی که علاقه دارد و یا بازی های آنلاین و حتی گفتگوهای آنلاین و آفلاین راجع به هر موضوعی!

پس دشمن دانه اش را پاشیده . آن هم نه یک مشت و دو مشت. آن قدری هست که اگر تمام ایرانیان معتقد هم بروند سراغ دانه ها باز کم نیاید. وقتی حسابی سرگرم دانه ها شدیم و اینترنت وارد لحظه لحظه زندگی مان شد، آن وقت شروع میکنند به شکار. برای همه هم نقشه دارند. برای کسی که دنبال اطلاعات تاریخی است، مقاله هاییپر از تحریف های تاریخی آماده کرده اند که اطلاعات سالمش را خراب کنند و ذهنش را با اطلاعات غلط پر کنند. در مورد سؤالات شرعی و دینی که حسابی نقشه کشیده اند.

ص: 15

کافی است یک موضوع دینی جستجو کنید. سیلی از اطلاعات مختلف و بی ربط برایتان ردیف می شود. از اصل دین را زیر سؤال بردن گرفته تا تمسخر اعتقادات و انحراف بحث های شرعی از دین. بازار دروغ پردازی و شایعه سازی هم که داغ داغ است؟ اما مهم ترین نقشه هایشان را برای بخش اوقات فراغت گذاشته اند؛ زیرا بهترین طعمه ها را آنجا پیدا میکنند. جوانان و نوجوانانی که برای چند لحظه تفریح سالم وارد محیط اینترنت شده و با اولین جستجو، آن قدر با مطالب جذاب و منحرف کننده روبرو می شوند که چند لحظه شان می شود چند ساعت و پایبرنامه های گفتگوی آنلاین و بازی های آنلاین که باز شود، چند ساعتشان را می کند چندین سال. نقطه اشتراک همه شان هم چند چیز است. جذاب اند و بی فایده و وقت تلف کن و منحرف کننده. حالا در این وانفسایی که دشمن با

ص: 16

این قدرت مشغول شکار است، چه خوب می شد اگر حداقل می توانستیم تعدادی از طعمه ها را نجات دهیم. هر برنامه و سایت اینترنتی جذاب و سالمی که اضافه شود، مقداری از این طعمه های ارزشمند را نجات می دهد. البته یادمان باشد! صحبت فقط از اینترنت نیست؛ تمامی رسانه ها ویژگی مهم جذابیت را دارند و باید از این فرصت، بهترین استفاده ها را کرد.

شاید ناراحت کننده باشد که بدانیم رسانه با این همه حساسیت، حتی یک موقوفه اختصاصی هم ندارد؛ البته هستند موقوفاتی که می شود به گونه ای از آنان در جهت فعالیت های رسانه ای فرهنگی استفاده کرد؛ اما خبری از موقوفه اختصاصی نیست و البته اشکالی متوجه گذشتگان ما نیست؛ چرا که در زمان آنان، رسانه منحصر بوده به کتاب و منبر و آنها هم موقوفات متعددی برای این دو مسئله قرار داده اند؛ ولی قرار نیست که فقط دیگران بکارند و ما

ص: 17

تصویر

بخوریم! ما هم باید بکاریم.

وقف برای انجام فعالیت های رسانه، گزینه ای است که جای خالی اش به شدت آزاردهنده است، خصوصا با توجه به هزینه های بالای انجام این گونه فعالیت ها که یقینا کمتر کسانی هستند که بتوانند به تنهایی وقفی اثرگذار در زمینه رسانه انجام دهند و اینجاست که باید ضرب المثل ارزشمند «یک دست صدا ندارد» را بازخوانی کنیم و دست به دست هم دهیم برای ایجاد موقوفات اختصاصی جهت فعالیت های رسانه ای. انگیزه سازی با شما و وقف از مردم خیر.

پیشنهاد می شود:

چند خیر را جمع کنید و از چند مؤسسه فرهنگی بخواهید بیاید و گزارش فعالیت هایشان و تأثیرش در جامعه را بدهند. سپس از آنها بخواهید مشکلاتشان را بیان کنند و خیرین نیز با وقف کمکی کنند به حل بخشی از مشکلات مجموعه های فرهنگی

ص: 18

تصویر

ص: 20

وقف می کردند. اساسا وقف یکی از اعمالی است که در سیره اهل بیت علیهم السلام و شاگردان و نزدیکان به ایشان به وفور یافت می شود. وقف کردن برای عزاداری نیز ابداع و ایده خلاقانه اهل بیت علیهم السلام بوده است. جالب این است که محل این عزاداری نیز در وقف قید شده بوده است. خانه خدا و موسوم حج... یعنی زمانی که همه مسلمانان جمع می شوند مصیبت حضرت امام حسین علیه السلام خوانده شود تا روشنگری شود و این واقعه فراموش نشود. قطعا بسیاری از کسانی که این ماجرا را در حج میشنیده اند، وقتی به دیار خود بازمی گشتند سفیر واقعه کربلا می شدند.

البته آمار موقوفاتی که با محوریت عزاداری بر اهل بیت علیهم السلام و به ویژه امام حسین علیه السلام وجود دارد، بسیار زیاد است؛ اما فراموش نکنیم که سیره

ص: 21

تصویر

اهل بیت علیهم السلام ، تنها وقف برای عزاداری نبوده و اگر می خواهیم رهروی حقیقی آنان باشیم، باید با تأسی از پیامبر و معصومین علیهم السلام ، با پیدا کردن مشکلات امروز جامعه، اقدام به وقف کنیم.

پیشنهاد می شود:

برای بسیاری از ائمه وقف درخور و مناسبی در کشور وجود ندارد. از عموم مردم دعوت کنید، خیرین را هم بیاورید پای کار و یک پویش راه اندازی کنید. مثلا پویش وقف برای امام

باقر علیه السلام، در این پویش هرکسی که نامش باقر است سهمی می دهد، خیرین و دیگران هم کمک می کنند و یک موقوفه به نام حضرت باقر علیه السلام و با هدفی که جمع مشخص میکند شکل می گیرد. برای سایر ائمه نیز می شود مشابه همین کار را انجام داد.

ص: 22

تصویر

ص: 24

تصویر

ص: 25

چیزهایی کرده و دوست داشته تا مردمش چگونه زندگی کنند؛ و این می شود که شاید فرهنگ یک ملتی که تعداد زیادی میراث فرهنگی دارد به مراتب پایین تر از ملتی باشد که حتی یک میراث فرهنگی هم ندارد ولی در عوض پیگیر دغدغه های ارزشمند درگذشتگان با فرهنگ سایر ملت هاست. درست مثل تفاوت بیماری که کلی هزینه و وقت صرف میکند و از بهترین دکتر متخصص، نوبت میگیرد و بعد از معاینه، نسخه دکتر را در جیبش میگذارد و نه سراغ خرید داروها می رود و نه به دستورات او عمل میکند. چنین بیماری هرقدر هم صبر کند، ذره ای بهبود نمی یابد. ولی اگر در مقابل، کسی که همان بیماری را دارد بدون مراجعه به دکتر، از راهی به نسخه او دست پیدا کند و داروها و دستوراتش را مو به مو انجام دهد، بهبود می یابد و از بیماری رها می شود.

ما مسلمانان نسخه شفابخشی داریم به نام قرآن. کتاب ارزشمندی که راه کارهایی برای بهبود زندگی های بیمارمان دارد؛ و خیلی از ما، آن را در بهترین جای خانه

ص: 26

نگهداری میکنیم . گران قیمت ترین چاپش را می خریم و حتی شب های قدر روی سرمان میگذاریم . بعضی از ما که ارادت ویژه تری به آن داریم، هنگام عقد و عروسی و نوروز، قبل از هر چیز آن را سرسفره عقد وهفت سین میگذاریم و این تمام استفاده ماست از این کتاب آسمانی مقدس؛ اما چه تعداد از ما مسلمانان سعی کرده ایم به نسخه های شفابخش آن عمل کنیم؟

یک سؤال ساده ! اگر در این روزگار، پیروان دیگر دین ها و آیین ها معجزه پیامبرشان را در اختیار داشتند، با آن چه می کردند؟ معجزه آخرین پیامبر خدا، محمد مصطفی صلی الله علیه و آله ، پیامبر امت ما، روی طاقچه خانه هایمان است. آیا وقتش نرسیده برای «کتاب خدا» کاری کنیم؟!

اما پیش نیاز عمل کردن به نسخه های شفابخش قرآن، آگاهی از آنهاست. اگرواقع بینانه نگاه کنیم، باید اعتراف کنیم که شاید درصد بالایی از افراد جامعه، با محتوای قرآن نامأنوس باشند؛ و دلیل اصلی آن، عدم آگاهی و شناخت نسبت به این کتاب نورانی و

ص: 27

تصویر

ص: 28

تصویر

قرآن در میان ما، مانند طبیب ناشناخته ای است که نه به دلیل عدم تخصص در طبابت، بلکه به خاطر ناشناخته بودن، مراجعه کنندگان اندکی دارد و در مقابل، آموزه های انحرافی غربی، مانند طبیبانی قلابی و دروغین هستند که نه تنها درمانگر نیستند بلکه سلامت انسان را نیز به خطر می اندازند ولی به دلیل تبلیغات فریبنده، اکثریت مردم را به سمت خودشان کشانده اند.

باید علاوه بر ترویج نسخه های چاپ شده قرآن، فرهنگ قرآنی هم ترویج شود و مطمئنا این کار، نتایج شگفت انگیزی در پی دارد. همان طور که ترویج فرهنگ حسینی منجر به انقلاب اسلامی ایران شد، ترویج فرهنگ قرآنی هم در زندگی هایمان انقلاب ایجاد میکند.

وقتی به علل و عوامل ترویج موفق فرهنگ حسینی نگاه میکنیم، درمی یابیم که بخش مهمی از تأمین هزینه های این اقدام، موقوفات فوق العاده فراوانی است که هزینه های ناگزیر آن را تأمین کرده و می کند؛

ص: 29

تصویر

اما در مقابل چقدر برای قرآن و ترویج فرهنگ قرآنی، موقوفات داریم؟

اگر باور می کنید باید بگوییم که طبق آمار رسمی، امروزه موقوفات قرآنی سهمی کمتر از دو درصد از مجموع موقوفات کشور را به خود اختصاص داده اند! آیا دیگر جای برای فکر کردن و منتظر ماندن باقی مانده ؟!

پیشنهاد می شود:

از فضای هیئت ها و مراسم های مذهبی استفاده کنید برای ترویج وقف قرآنی. آن فضاهاهم مردمی هستند هم خودجوش هم برای اهل بیت علیهم السلام راه افتاده اند. اگر اعتقاد ما این است که این دو ثقل از یکدیگر جدا نمی شوند، بهتر است وقف قرآنی بیاوریم به هیئات و مراسم های مذهبی از مردم بخواهیم برای قرآن کاری کنند و سخنرانان و مداحان و معتمدان هم تبلیغ و ترویج و اقدام کنند. راه حل ترویج فرهنگ وقف قرآنی همین است . از هیئت ها شروع کنیم.

ص: 30

سرو هزاران سودا!

شاید در نگاه اول، این سبک زندگی . که این روزها خیلی عادی و معمولی است . مشکلات خیلی خاصی نداشته باشد و شاید حتی فکر کنیم که داریم با زرنگی هرچه تمام تر، از تمامی فرصت های ریز و درشتمان برای داشتن یک زندگی بهتر استفاده میکنیم و نشانه اش را هم این می دانیم که برای خیلی از کارهای ساده و پیش پا افتاده، فرصت کافی نداریم! مثلا برای همین شب نشینی هایی که بزرگ ترهایمان چشم انتظارش هستند و یا پارک رفتن و تفریح کردنی که کوچک ترهایمان ؟

اما آیا واقعا همه چیز خیلی خوب است و عالی؟! آیا این نشانه ها و این چشم انتظاری ها، علامتی است برای درست بودن سبک زندگی مان ؟! آیا واقعا داریم از فرصت های عمرمان بهترین استفاده ها را می کنیم و در هرلحظه، بهترین کاری که ممکن است را

ص: 32

تصویر

انجام میدهیم؟!

یک بار دیگر با خودمان خلوت کنیم و این باریک سؤال دیگر از خودمان بپرسیم. این بار فکر کنیم و تاریخ آخرین باری که به امامزاده شهر و روستا و محلمان سر زده ایم را به خاطر بیاوریم! چند وقت است که خودمان را از این فرصت ویژه محروم کرده ایم ؟ بله! فرصتی ویژه برای بهره مند شدن از برکات نگین های فیروزه ای شهرمان؟

شاید شمایی که در حال حاضر به این صفحه از کتاب رسیده اید، یک شهروند عادی باشید که شغل آزاد دارد و صاحب مغازه است و یا شاگرد مغازه، یا کارمند یکی از ادارات و سازمان ها و بانک ها، یا رئیس و معاون یکی از همین مؤسسات، یا یک دانشجو و دانش آموز و معلم و مدیر، یا یک هنرمند خلاق که در یکی از رشته های هنری مشغول به فعالیت است، یا یک روحانی، یا یک مادر خانه دار و یا یکی

ص: 33

از اهالی روستاهای زیبای کشور؛ بالاخره شما هم یکی از اهالی این کشور هستید و در قبال این مهمانان عزیز و بابرکت، وظیفه ای دارید. وظیفه ای که یا به صورت فردی و شخصی انجامش میدهید و یا به صورت جمعی و حتی سازمانی! خلاصه رسالتی به دوش ما و شماست که باید در انجام دادنش تلاش کنیم؛ و ما پیشنهاد میدهیم اگر می خواهید کاری کنید، رنگ زیبای وقف را به آن بزنید.

پیشنهاد می شود:

چند امام زاده شاخص را در نظر بگیرید و با همکاری برخی مؤسسات و نهادهای مردمی تور امام زاده گردی بگذارید. هم ترویج زیارت است هم سیاحت و هم می توان از فضای همین تورها برای ترویج زیارت و وقف برای زیارت و امام زادگان استفاده کرد. این تورها حتی می توانند چیزی شبیه راهیان نور شوند. کم کم با کمک هم...

ص: 34

تصویر

و نزدیکشان و تا حتی همه افرادی که باید هر روز پای دردودل این ها می نشستند. مثلا واقفی پیدا شود که یک قطعه زمین مرتب و منظم را وقف کند برای ساخت سالن عروسی با ورودی رایگان. ویژه کسانی که می خواهند عروسی بدون گناه داشته باشند. خدا را چه دیدی شاید عده ای هم پیدا بشوند که حاضر شوند قید گناه را بزنند تاخرج سالن عروسیشان حذف بشود. آن وقت است که ثواب روی ثواب گیرواقف می آید. هزینه های عروسی که یکی و دوتا نیست. بقیه اش را خودتان پیشنهاد بدهید، فقط یادتان نرود که می توانید شرطهای خوبی هم برای استفاده از موقوفه تان بگذارید تاثواب کارتان بیشتر شود. مخصوصا سعی کنید ازدواج را برای کسانی که مهریه های معقول و معمولی دارند، آسان کنید. بلکه کم کم بساط مهریه های تخیلی و مشکل ساز برچیده شود.

ص: 36

از دیگر مشکلات مهمی که متأسفانه جدی گرفته نمی شود و فقط وقتی اهمیتش معلوم می شود که دیگر کار از کار گذشته و پشیمانی برایش سودی ندارد، مشکلات روحی روانی است. شاید شما هم در خبرها خوانده باشید اقدام به خودکشی هایی که برای خلاصی از یک ازدواج اشتباه اتفاق افتاده. یا معتاد شدن هایی که محصول ارتباط اشتباه پدر و فرزند است و یا خیابانی شدن دخترهایی که فقط احساس کمبود محبت در خانه شان، آنها را راهی خیابان ها کرده و حالا خودشان و اطرافیانشان به قدری پشیمان اند که خدا می داند و بس؛ و البته شاید افراد بسیار زیاد دیگری هم باشند که به خاطر مشکلات ریز و درشتشان دست به کارهایی زدند که باعث پشیمانی شان شده و شاید فقط چند ساعت مشاوره، راهی جلوی پایشان میگذاشت که هم مشکلشان را حل می کرد وهم کارشان را به اینجا نمی رساند. راه اندازی یک مرکز مشاوره که

ص: 37

تصویر

واقفی هزینه هایش را تأمین کند تا بتواند با کمترین هزینه به نیازمندان مشاوره دهد، تیتر بعضی اخبار حوادث روزنامه ها را تغییر می دهد.

در پایان این یک جمله را به ذهن بسپارید: با وقف هدفمند و هوشمند می شود سبک زندگی خیلی ها را تغییر داد.

پیشنهاد می شود:

اطلاعات و آماری کافی از وضعیت طلاق و ازدواج از دستگاه های منطقه خودتان بگیرید و سپس این ها را به مردم بگویید. شفاف و راحت. هر آنچه مشکلی ندارد مطرح شود و محرمانه نیست. بعد از مردم بخواهید برای رفع معضلات و مشکلات خانواده ها آستین بالا بزنند و کمک کنند وقفی 38 شکل بگیرید. خیرین را جدی بگیرید. اگر از نزدیک و دقیق و جدی عمق معضلات خانوادگی را حس کنند حتما اقدام خواهند کرد.

ص: 38

دنبال مکتب خانه ای برای وقف درآمد زمینش؟

همیشه در هر دوره و زمانی افراد حواس جمعی زندگی می کردند که چشمشان دنبال کمبودها بوده. برای همین است که اگر به موقوفات در طول تاریخ نگاه کنیم، می بینیم در هر عصر و دوره ای موارد جدیدی به موقوفات اضافه شده که نتیجه ریزبینی عده ای واقف به روز است.

چرا راه دور برویم؟ همین هزینه کردن برای پیشرفت علم و سواد را کمی به روزتر و تخصصی تر نگاه کنیم. آدم ها در استعدادهایشان با هم متفاوت اند. مثلا خود من استعدادی دارم که شاید هیچ کس حتی آرزویش را نکند! استعداد چاقی بعضی ها اما استعدادهای دوست داشتنی تر و مفیدتری دارند.

«نخبگان» و افرادی هستند که خدای مهربان امتیازات هوشی، جسمی و روانی ویژه ای به آنها داده؛ و اگرقرار باشد بین یک نخبه و یک انسان معمولی مسابقه ای بگذارند برای حل مسئله ای، نخبه عزیز ما شاید در یک چهارم وقتی که یک انسان معمولی باید فکر کند، مسئله را حل می کند. حالا واقعا حیف نیست نخبگانی که در کشور عزیزمان زندگی می کنند به خاطر نبود بعضی امکانات نتوانند از استعدادها و توانمندی هایشان استفاده کنند.

پس آن دسته از عزیزانی که دوست دارند در مسائلی که به پیشرفت علم و سواد مربوط می شود، وقفی انجام بدهند، این بار ساخت آزمایشگاه ها و | کتابخانه های تخصصی ویژه نخبگان را انتخاب کنند. یا یک مثال دیگر کتاب خانه هر جا که باشد، مفید است. وجود جایی که هم بشود در آن با خیال راحت و تمرکز و در سکوت درس خواند و هم دسترسی به منابع مختلف موردنیاز ممکن باشد، واقعا ارزشمند است. حالا در شهر

ص: 40

باشد یا روستا. ولی نیاز مناطق محروم بیشتر است. چه بسیار استعدادهایی که به خاطر نبود امکانات برای شکوفا شدن، از بین می روند و چقدر زیاد بودند دانشمندان دینی و علمی ای که از مناطق محروم برخواسته اند. البته ارزش کتاب خانه فقط به این نیست که عده ای دانشجو و دانش آموز می توانند در آن بیشتر و بهتر درس بخوانند. وجود یک کتابخانه، افراد را قلقلک میدهد برای مطالعه. همین که عده ای به جای بعضی اتلاف وقت های مشکل دار و دردسرساز، وقتشان را به مطالعه بگذرانند فایده کوچکی است؟ این که به برکت کتاب خانه و مطالعه فرهنگ ها بهتر شود و سطح زندگی ها بالاتر رود کم است؟ قابل توجه واقفین محترم. چیزی که زیاد است مناطق محروم بی کتاب خانه.

البته ساخت جایی برای نخبگان و یا ساخت کتابخانه یک پیشنهاد بود، ازطرفی ارزش علم و علم آموزی أن قدر بالاست و از طرفی هنوز آنقدر جای خالی در زمینه های مربوط به علم و فناوری خالی است که نیاز نیست ما پیشنهاد بدهیم و کافی است سری به آموزش و پرورش منطقه تان بزنید و سؤال کنید از این جاهای خالی؛ یقینا آن قدر موارد پیش روی شما می گذارند که شرمنده می شوید!

پیشنهاد می شود:

فضایی فراهم کنید تا نخبگان و افرادی که مشغول کار علمی هستند بیایند و دست آوردهایشان را توضیح دهند. بعد مشکلاتشان را بگویند و از مردم و خیرین بخواهید برای رفع مشکلات آنها اقدام کنند. موقوفه ای راه بیفتید، برای کمک به مخترعان، به نویسندگان ، با اصحاب علم و .... مردم باید حس کنند که علم قدرت است و اگر علم در کشور بالا باشد قدرت کشور بیشتر می شود.

ص: 41

تصویر

دارد گندم هایی که برای خرید آن ها مال خود را خرج کرده، روی زمین می ریزد و از دست می دهد و همین طور است ظاهر آب یاری و خیلی مراحل دیگر کار...

اما واقع کار چیست؟ کشاورز دارد سرمایه گذاری می کند، اگر با دقت به محصولش رسیدگی کند و در مقابل آفت ها از آن محافظت کند، سودی که بعد از فروش محصول نصیب او می شود، چندین برابر هزینه ای خواهد بود که صرف کرده.

حالا تصور کن کشاورزی را که زمین و آب و دانه داشته باشد ولی اقدام به کشاورزی نکند! سرزنشش نمیکنی؟ حتی اگر بگوید این گندم ها را نگه داشته تا آرد کند و بخورد! باز به او می گویی که و همه چیز فراهم است تا گندمت را چند هزار برابر کنی. پس چرا این طور نشسته و دست روی دست گذاشته ای؟ نگاه ما به همه سرمایه هایمان همین

ص: 43

است.

باید آن را به بهترین نحو که چگونه بعد از آن ها با مال و ممکن، به کار انداخت و حتی نباید اموالشان رفتار می شود. لحظه ای از آن غافل شد. درست باشمایی هستم که میدانی باید مثل بازار بورس و سرمایه دارانی حواست به هزینه های زندگی ات که لحظه ای از چک کردن تابلوی باشد و از انجام وظیفه ات برای بورس غافل نمی شوند، مبادا تأمین مخارج زندگی غافل لحظه ای غفلت باعث شود تا سود نباشی و در کنار اینها، دنبال زیادی را از دست بدهند یا ضرر سرمایه گذاری نزد خدای مهربان سنگینی را متحمل شوند. هم هستی؟ البته بسیاری از ما در انتخاب شاید تا الآن در راستای این روش افزایش سرمایه های خود، سرمایه گذاری اقداماتی کرده دچار اشتباه می شویم. با آن باشی و فکرهایی هم برای آینده دسته افرادی که به اشتباه در نظر داشته باشی، ولی شاید مال دنیا را تنها برای رفاه در همه آنها یک خصوصیت این دنیا می دانند و دائما غصه مشترک داشته باشند و آناینکه: بازماندگانشان را می خورند هر مدت زمانشان محدود است. مثلا آنچه دارند برای همین دنیا صرف فقیری را اطعام کرده ای ویایک میکنند، کاری نداریم. شاید فقط دهه شام روضه مسجد را متقبل وقتی متوجه اشتباهشان بشوند شده ای و یا برای بزرگداشت نام که با دستی خالی درون قبر آرام امام حسین الله، تکیه ای برپا میگیرند و حسرت می خورند کرده ای؛ و فکرهایی هم برای

ص: 44

آینده داشته باشی.

برخی ها، به دلیل ضعف بعضی یقینا تمامی این کارها ارزشمند تولیدات داخلی و حتی نبود بعضی است ولی شاید لازم باشد در کنار کالاهای داخلی، بر پایه تولیدات اینها، به یک سرمایه گذاری خارجی می چرخد و وضع اشتغال بلندمدت تر هم فکر کنی، در هم به دلیل همین مسئله، بسیار زمین دنیایت چیزی بکاری که نگران کننده است، یکی از بهترین تا سالیان سال، از محصول آن گزینه ها برای وقف، این باشد که برداشت کنی، حتی پس از پایان با این هدف وقفی انجام دهیم. عمر دنیایی ات. چشمهای جاری کنی که مدت ها بجوشد و هر پیشنهاد می شود: کس جرعه ای از آن بنوشد، بهره ای چند کارخانه، بنگاه اقتصادی و نصیبت شود حتی صدها سال مراکزی که تعطیل شده و یا نیمه پس از زندگی ات. شاید لازم باشد تعطیل اند را در منطقه خودتان در این تجارت خانه دنیا، کمی هم پیدا کنید و خیرین را به آنجا ببرید برای «وقف» سرمایه گذاری کنی. تا از نزدیک با وضعیت کارگردان راه و روش انتخاب بهترین گزینه و... آشنا شوند. این بازدید را برای وقف را که هنوز یادتان هم رسانه ای کنید و بعد از همه هست؟ آنچه بیشتر به آن نیاز بخواهید تا برای تولید و اشتغال است و کمتر کسی به آن توجه کمک کنند و موقوفه ای شکل دارد. شاید این روزها که اقتصاد بگیرد. ا کشور جدای از سوء مدیریت

ص: 45

تصویر

و در واقع همه انسانهاست، اما خب بعضی ها فکرش را هم نمی کنند. البته عده ای هم قطعأ حواسشان به این قضیه هست.

مراسم های معنوی که در هر دینی قرار داده شده است، درواقع نقش پشتیبانی و محکم کردن جای پاهای ما را به عهده دارند. خصوصا در اسلام که سرشار از چنین برنامه هایی است. مثلا دهه محرم و ماه رمضان از آن ظرفیت های ویژه جامعه است که به طور آشکاری به کاهش میزان جرم منجر می شود. شرکت در مراسم عزاداری معصومین علیهم السلام و دعاها و شب های قدر، قوی ترین قرص های آرام بخش دنیا هستند که تا مدت ها اعصاب و روان روح و فکرمان را روبه راه میکنند.

خیلی از خانواده ها با حضور در این مراسم ها و شنیدن موعظه های واعظان شهر، پایه های زندگی خود را بر اساس اسلام بنا میکنند و از اختلافات ریز و

ص: 47

حواشی کوچک پرهیز می کنند.

عالمان دینی و حوزه های علمیه که مهد پرورش عالمان دینی است، در همیشه تاریخ نقش اساسی و تأثیرگذاری داشته اند و حتی نمی شود تصور کرد که اگر این استوانه ها نبودند، چه بر سر مردم آمده بود؟

شاید کافی باشد که نگاهی به کتاب های تاریخ بیندازیم و ببینیم تمامی فعالیت های دینی قرن های اخیر ایران و کشورهای اسلامی را چه کسانی رهبری می کردند و برسیم به انقلاب اسلامی ایران و نام زیبای امام خمینی رحمه الله علیه و بعد هم مقام معظم رهبری امام خامنه ای دام ظله العالی.

فعالیت های دینی از آن قبیل فعالیت هاییاست که عده ای ارزشمندترین دارایی شان یعنی وقتشان را وقف انجامش کرده اند. چه خوب است مایی که شاید وقتی نداریم تا وقف این

ص: 48

تصویر

کار کنیم، با وقف هر آنچه از دستمان برمی آید، در ثوابش شریک شویم.

پیشنهاد می شود:

از طلاب شروع کنید و خانواده هایشان. علما و بزرگان منطقه را نیز درگیر کنید با طلاب به دیدار آنها بروید و طلاب مشکلات و مسائلشان را بگویند. بعد با هماهنگی با خیرین وقفی شکل بگیرید برای حل مشکلات طلاب. مثلا ممکن است یکی از مشکلات طلاب خانه باشد. خانه ای وقف کنید برای طلاب و جایزه بگذارید برای هر طلبه ای که ممتاز باشد تا بتواند در خانه وقفی برای مدت زمان معینی زندگی کند. از خدمات وقف به حوزه های علمیه بگویید و از علمایی که با همین موقوفه ها عالم شدند و واقفان آن زمان تا ابد در خدمات علمی آن عالم شریک شدند.

ص: 49

خدا را خیلی خوشحال خواهد کرد. البته حکایت آسایشگاه های سالمندان هم همین طور است. پیرمردها و پیرزن هایی که منتظرند کسی پیدا شود تا فقط به خاطراتشان گوش بدهد. با کودکان یتیم و بی سرپرستی که خداوند دوست دارد بنده هایش نسبت به آنها احساس مسئولیت کنند و برای آسایش و رفاه آنها هم کاری کنند و البته که خدا اجرشان را چند برابر خواهد داد. خوب است عادت کنیم چند وقت یک بار، سری به آسایشگاه های معلولین و سالمندان و بهزیستی بزنیم و حداقل با لبخند و یک جعبه شیرینی، دل هایشان را شاد کنیم. کسانی که دنبال وقف هستند و هنوز موردش را انتخاب نکردند. شاید بتوانند نیازمندی های آن مکان ها را با موقوفاتشان تأمین کنند.

راستی فرصت کم است و صحبت زیاد! وقتی می خواهیم موقوفه ای ایجاد کنیم، محیط زیست را هم فراموش نکنیم؛هم می توانیم در ضمن موقوفه مان نیم نگاهی به محیط زیست داشته باشیم و هم می شود موقوفه ای اختصاصی ایجاد کنیم برای محیطی که زیست مادر آن است.

پیشنهاد می شود:

یکی از معضلات و مشکلات زیست محیطی منطقه تان را با هماهنگی و همکاری محیط زیست منطقه شناسایی کنید و در خصوص آن جلسه بگذارید. مثلا زباله های آلودگی هواء آتش سوزی جنگل ها و... دقیقا شفاف بگویید اگر این مسئله حل نشود چه مشکلاتی برای منطقه پیش می آید. این اطلاعات را رسانه ای کنید و از مردم و خیرین بخواهید اقدامی بکنند. وقتی انجام دهیم برای حل آن معضل و در فواصل مشخص به مردم گزارش دهیم برای حل این مشکل چه اقداماتی انجام شده است.

ص: 51

تغذیه داری. از طرف دیگر هم خیالت از بابت وسایلت راحت است؛ آنها را دست کسی سپردی که به قولش اطمینان داری. ضمنا زحمت حمل آنها هم از دوشت برداشته شده؟ از همه اینها گذشته، دل دوستت را هم شاد کرده ای! از فضای کوه بیاییم بیرون ! مال و اموالمان این قدر بر دوشمان سنگینی میکند که حتی بعضی شب ها خواب راحت نداریم. دائما فکرمان را مشغول کرده است که کجا نگهداری اش کنیم و حتی چه بلایی بر سرش بیاوریم. خیلی زیاد است. حتی بیشتر از نیاز خودمان و آینده مان! شاید وقف یک سالن ورزشی در محلهای محروم که بچه هایش آرزویش را دارند و نجاتشان می دهد از زخم های هر روزه دست و پایشان روی خاک های کنار جاده گزینه خوبی باشد برای سبک کردن این بار سنگین.

یا شاید بشود برای سالمندانی که در آسایشگاهشان مجبورند گرما و سرمای هوا را تحمل کنند، سیستم سرمایش و گرمایشی وقف کنی که سیلی از دعاهای پدران و مادران پیر، زندگی خودت و خانواده ات را بیمه کند. بیمه ای بسیار مطمئن تر از هر بیمه عمر و آتش سوزی و ازکارافتادگی و...

نگاهی به خودت بینداز و مال و اموالی که در کوله پشتی سنگینت به سختی جا کرده ای و قله ای که نامش قیامت است و دوستی که نامش خداست.... فقط یک مسئله مانده! آیا سازمان اوقاف و امور خیریه که متولی موقوفات کشور است، وقف ما را همان طور که نیت کرده ایم اجرا میکند؟ کافی است برای اطمینان از این مسئله سری بزنید به اداره اوقاف شهرتان تا به طور دقیق در جریان این مسئله قرار بگیرید و خیالتان راحت شود که

ص: 53

نماینده هایی که قرار است امانت های شما را نگهداری کنند، خوب کسانی هستند. ضمناً این را هم مدنظر داشته باشید که ریاست این سازمان مستقیما از طرف مقام معظم رهبری مدظله العالی منصوب شده و طبیعتا ایشان کسی که شایستگی این مقام را نداشته باشد، در این جایگاه قرارنمی دهند.

پیشنهاد می شود:

گزارش دقیق و کاملی به مردم دهید از اجرای نیت. مردم باید ببینید پول موقوفه درست خرج می شود تا اعتماد بیشتری پیدا کنند برای وقف های جدید. با همکاری با رسانه ها یکی از اجرای نیات را کاملا رسانه ای کنید. اجرای نیتی که ارتباط مستقیمی با مشکلات مردم دارد؛ و مردم می بینند با اجرای این نیت به رفع مشکلاتشان کمک شده است. بهترین نوع تبلیغ و ترویج وقف همین است.

تصویر

ص: 55

ص: 56

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا بَیْعٌ فِیهِ وَلَا خُلَّهٌ وَلَا شَفَاعَهٌ وَالْکَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ؛

ای کسانی که ایمان آورده اید! ازآنچه به شما روزی کردیم انفاق کنید! پیش از آنکه روزی بیاید که نه کسی برای گشایش خود چیزی تواند خرید و نه دوستی و شفاعتی به کار آید و کافران، همان ستمگران اند.

بقره، آیه 254

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ؛

ای اهل ایمان! انفاق کنید از بهترین آنچه اندوخته اید و از آنچه برای شما از زمین می رویانیم.

بقره، آیه 267

إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ کَرِیمٌ ؛

همانا مردان و زنانی که در راه خدا به فقراء صدقه و احسان کنند و به خدا قرض نیکو دهند، خدا احسان آنها را چندین برابر سازد و پاداش با لطف و کرامت نیز عطا کند.

حدید، آیه 18

مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَهِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَهِ فَلَا یُجْزَی إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ؛

هرکس کار نیکو انجام دهد او را ده برابر آن پاداش خواهد بود و هرکس کار بدی انجام دهد، بیش از کار بدش کیفرنخواهد داشت و برآنها ستمی نخواهد رفت.

انعام، آیه 160

ص: 59

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَی رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ؛

مؤمنان آنها هستند که چون ذکری از خدا شود دل هایشان ترسان و لرزان شود و چون آیات خدا بر آنها تلاوت کنند برمقام ایمانشان بیفزاید و به خدا خود در هر کاری توکل کنند. همانا که نماز را به پا می دارند و از هر چه روزی آنها کردیم به فقرا انفاق می کنند آنها همان مؤمنان حقیقی هستند.

انفال، آیات 3 و 4

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ؛

همانا مؤمنان کسانی هستند که به خدا و رسول او ایمان آوردند و بعد هیچگاه شک و ریب به دل راه ندادند و در راه خدا به مال و جانشان جهاد کردند اینان به حقیقت راستگو هستند.

حجرات، آیه 15

ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًی لِلْمُتَّقِینَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَیُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ؛

این است کتابی که در آن هیچ تردیدی نیست [و] مایه هدایت تقواپیشگان است. آنها که ایمان به غیب می آورند و نماز را به پای میدارند و آنچه روزی آنان کرده ایم انفاق میکنند.

بقره، آیات 2 و3

ص: 60

وَسَارِعُوا إِلَی مَغْفِرَهٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّهٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ ؛

بشتابید به سوی مغفرت پروردگار خود و به سوی بهشتی که پهنای آن همه آسمانها و زمین را فرا گرفته و مهیا برای پرهیزگاران است. آنهایی که مال خود به فقراء در حال وسعت و تنگدستی، انفاق کنند.

آل عمران، آیات 133 و 134

ص: 61

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله:

إِذَا مَاتَ اَلْإِنْسَانُ اِنْقَطَعَ عَمَلُهُ إِلاَّ مِنْ ثَلاَثٍ عِلْمٍ یُنْتَفَعُ بِهِ أَوْ صَدَقَهٍ تَجْرِی لَهُ أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ یَدْعُو لَهُ.

هنگامی که انسان بمیرد، رشته عملش قطع می شود، مگر از سه چیز: دانشی که مردم از آن بهره مند شوند، صدقه ای جاری [و ماندگار مانند وقف] یا فرزند نیکوکاری که برایش دعا کند.

روضه الواعظین و بصیره المتعظین، جلد 1، صفحه 12

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام :

لاَ یَتْبَعُ أَحَداً مِنَ اَلنَّاسِ بَعْدَ اَلْمَوْتِ شَیْءٌ إِلاَّ صَدَقَهٌ جَارِیَهٌ أَوْ عِلْمٌ صَوَابٌ أَوْ دُعَاءُ وَلَدٍ؛

چیزی انسان را بعد از موت تبعیت نمی کند او خیرآن به انسان نمی رسد مگر صدقه ای جاری [و ماندگارمانند وقف] یا دانشی صحیح [و مفید] یا دعای فرزند.

دعائم الإسلام، جلد 2، صفحه 340، حدیث 1278

امام صادق علیه السلام:

لَیْسَ یَتْبَعُ اَلرَّجُلَ بَعْدَ مَوْتِهِ مِنَ اَلْأَجْرِ إِلاَّ ثَلاَثُ خِصَالٍ صَدَقَهٌ أَجْرَاهَا فِی حَیَاتِهِ فَهِیَ تَجْرِی لَهُ بَعْدَ مَوْتِهِ أَوْ وَلَدٌ صَالِحٌ یَدْعُو لَهُ أَوْ سُنَّهُ هُدًی اِسْتَنَّهَا فَهِیَ یُعْمَلُ بِهَا بَعْدَهُ أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ یَدْعُو لَهُ.

چیزی از اجروثواب انسان را بعد از مرگ تبعیت نمی کند مگرسه خصلت: صدقه ای که در زمان حیات او جاری شده و پس از فوت نیز برای او جاری و ماندگار خواهد بود و صدقه ای که وقف شده و به ارث نرسد یا سنت و رسم

ص: 63

صحیحی که پایه گذاری کند و پس از او نیز به آن عمل شود یا فرزند صالحی که برای او دعا کند.

دعائم الإسلام، جلد 2، صفحه 340، حدیث 1279

امام باقر علیه السلام

تصدّق رسول اللّه صلی الله علیه و آله باموالٍ جَعَلَها وقفا،؛

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله اموالی را صدقه داد و آنها را وقف قرار داد.

دعائم الإسلام، جلد 2، صفحه 340، حدیث 1282

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام:

اِنَّما لَکَ مِنْ مالِکَ ما قَدَّمْتَهُ لِآخِرَتِکَ وَ ما أَخَّرْتَهُ فَلِلْوارِثِ

تنها بهره تو از دارایی ات، همان مقدار است که برای آخرت خود پیش فرستاده ای؛ و آنچه را که تأخیر بیندازی و به جاگذاری، سهم وارث است.

عیون الحکم والمواعظ، صفحه 179

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام:

اَلنَّاسُ فِی اَلدُّنْیَا عَامِلاَنِ عَامِلٌ فِی اَلدُّنْیَا لِلدُّنْیَا قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْیَاهُ عَنْ آخِرَتِهِ یَخْشَی عَلَی مَنْ یُخَلِّفُ اَلْفَقْرَ وَ یَأْمَنُهُ عَلَی نَفْسِهِ فَیُفْنِی عُمُرَهُ فِی مَنْفَعَهِ غَیْرِهِ وَ آخَرُ عَمِلَ فِی اَلدُّنْیَا لِمَا بَعْدَهَا فَجَاءَهُ اَلَّذِی لَهُ مِنَ اَلدُّنْیَا بِغَیْرِ عَمَلِهِ فَأَصْبَحَ مَلَکاً لاَ یَسْأَلُ اَللَّهَ تَعَالَی شَیْئاً فَیَمْنَعَهُ.

مردم در دنیا دو دسته اند، یکی آن کس که در دنیا برای دنیا کار کرد و دنیا او را از آخرتش بازداشت، بر بازماندگان خویش از تهیدستی هراسان و از تهیدستی خویش در امان است، پس زندگانی خود را در راه سود دیگران از دست میدهد؛ و دیگری آن که در دنیا برای آخرت کار میکند

ص: 64

و نعمت های دنیا نیز بدون تلاش به او روی می آورد، پس بهره هردو جهان را چشیده و مالک هر دو جهان می گردد و در پیشگاه خداوند آبرومند خواهد بود.

نهج البلاغه، صفحه 522، حکمت 269

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام :

یَابْنَ آدَمَ ، کُنْ وَصِیَّ نَفْسِکَ ، وَاعْمَلْ فِی مالِکَ مَا تُؤثِرُ أَنْ یُعْمَلَ فِیهِ مِنْ بَعْدِکَ؛

ای فرزند آدم! خودت وصی خود باش و درباره دارایی خود، آن گونه عمل کن که می خواهی پس از تو با آن، آنگونه عمل کنند.

نهج البلاغه، صفحه 512، حکمت 254

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام :

مَنِ اِرْتَقَبَ اَلْمَوْتَ سَارَعَ فِی اَلْخَیْرَاتِ؛

هرکسکه در انتظار مرگ باشد [و متوجه باشد که مرگ به او می رسد] در انجام کارهای نیک شتاب میکند.

نهج البلاغه، صفحه 473، حکمت 31

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام :

کَثْرَهُ اِصْطِنَاعِ اَلْمَعْرُوفِ تَزِیدُ فِی اَلْعُمُرِ وَ تَنْشُرُ اَلذِّکْرَ؛

زیاد کار نیک انجام دادن، عمر را می افزاید و نام را پرآوازه می سازد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم، صفحه 386، حدیث 8830

ص: 65

امام صادق علیه السلام:

یَعِیشُ اَلنَّاسُ بِإِحْسَانِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَعِیشُونَ بِأَعْمَارِهِمْ وَ یَمُوتُونَ بِذُنُوبِهِمْ أَکْثَرَ مِمَّا یَمُوتُونَ بِآجَالِهِمْ .؛

مردم، بیشتر از آن که با عمر خود زندگی کنند، با احسان و نیکوکاری خود زندگی می کنند و بیشتر از آن که با اجل خود بمیرند، براثر گناهان خود می میرند.

دعوات راوندی، صفحه 291، حدیث 33

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله:

إن أَسْرَعَ اَلْخَیْرِ ثَوَاباً اَلْبِرُّ، وَ إِنَّ أَسْرَعَ اَلشَّرِّ عِقَاباً اَلْبَغْیُ.؛

پاداش نیکوکاری زودتر از هر کار خوب دیگری می رسد و کیفرستم و تجاوز زودتر از هر کار بد دیگری گریبان می گیرد.

ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، صفحه 166

اسال 4ه

امام صادق علیه السلام :

اِنَّ لاَهْلِ الْجَنَّهِ اَرْبَعَ عَلاماتٍ: وَجْهٌ مُنْبَسِطٌ وَ لِسانٌ لَطیفٌ وَ قَلْبٌرَحیمٌ وَ یَدٌ مُعْطیَهٌ؛؛

بهشتی ها چهار نشانه دارند: روی گشاده، زبان نرم ، دل مهربان و دست دهنده .

امالی طوسی، صفحه 683، حدیث 1454

امام صادق علیه السلام :

لاَ یَتِمُّ اَلْمَعْرُوفُ إِلاَّ بِثَلاَثِ خِصَالٍ تَعْجِیلِهِ وَ تَقْلِیلُ کَثِیرِهِ وَ تَرْکُ الِامْتِنَانِ بِهِ.

احسان و نیکی کامل نباشد، مگر با سه خصلت: شتاب در آن، کم شمردن بسیار آن و منت ننهادن بر آن.

تحف العقول، صفحه 323

ص: 66

امام صادق علیه السلام علیه السلام:

قَضَاءُ حَاجَهِ الْمُؤْمِنِ خَیْرٌ مِنْ عِتْقِ أَلْفِ رَقَبَهٍ وَ خَیْرٌ مِنْ حُمْلَانِ أَلْفِ فَرَسٍ فِی سبیل الله؛

برآوردن نیاز مؤمن بهتر است از آزاد کردن هزار بنده و بهتر است از تجهیز کردن هزار اسب برای جهاد در راه خدا.

کافی، جلد 2، صفحه 193، حدیث 3

امام صادق علیه السلام:

مَا قَضَی مُسْلِمٌ لِمُسْلِمٍ حَاجَهً إِلاَّ نَادَاهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیَّ ثَوَابُکَ وَ لاَ أَرْضَی لَکَ بدونِ الجَنه؛

هیچ مسلمانی نیاز مسلمانی را برآورده نکند مگر اینکه خدای تبارک وتعالی او را ندا دهد: پاداش تو بر عهده من است و من به کمتر از بهشت برای تو راضی نخواهم بود.

کافی، جلد 2، صفحه 194، حدیث 7

رسول اکرم صلی الله علیه و آله:

السَّخِیُّ قَریبٌ مِنَ اللّه ِ ، قریبٌ مِن الناسِ ، قَریبٌ مِن الجَنَّهِ بَعِیدٌ مِنَ اَلنَّارِ وَ اَلْبَخِیلُ بَعِیدٌ مِنَ اَللَّهِ بَعِیدٌ مِنَ الناس بَعِیدٌ مِنَ اَلْجَنَّهِ قَرِیبٌ مِنَ اَلنَّارِ .؛

سخاوتمند به خدا، مردم و بهشت نزدیک است و از آتش دور؛ و بخیل از خدا، مردم و بهشت دور است و به آتش نزدیک.

روضه الواعظین و بصیره المتعظین، جلد 2، صفحه 385

ص: 67

رسول اکرم صلی الله علیه و آله:

إنَّ اللّه َ یُبغِضُ البَخِیلَ فی حَیاتِهِ ، السَّخِیَّ عندَ وَفاتِهِ ؛

خداوند از کسی که در زندگی بخیل باشد و در هنگام مرگ سخی شود، نفرت دارد.

بحارالانوار، جلد 74، صفحه 173

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام:

اَلسَّخَاءُ وَ اَلشَّجَاعَهُ غَرَائِزُ شَرِیفَهٌ یَضَعُهَا اَللَّهُ سُبْحَانَهُ فِیمَنْ أَحَبَّهُ وَ اِمْتَحَنَهُ ؛

سخاوت و شجاعت خصلت های والایی هستند که خداوند سبحان آن دو را در وجود هر کس که دوستش داشته و او را آزموده باشد می گذارد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 375، ح 8443

پیامبر صلی الله علیه و آله

الصَّدَقَهُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ وَ هِیَ أَنْجَحُ دَوَاءً وَ تَدْفَعُ الْقَضَاءَ وَ قَدْ أُبْرِمَ إِبْرَاماً وَ لَا یَذْهَبُ بِالْأَدْوَاءِ إِلَّا الدُّعَاءُ وَ الصَّدَقَه ؛

صدقه بلا را برطرف می کند و مؤثرترین داروست. همچنین، قضای حتمی را برمی گرداند و درد و بیماری ها را چیزی جز دعا و صدقه از بین نمی برد.

بحارالأنوار، جلد 93، صفحه 137، حدیث 71

اماامام باقر علیه السلام :

البِرُّ و الصَّدَقَهُ یَنفِیانِ الفَقرَ، و یَزِیدانِ فی العُمرِ، و یَدفَعانِ عن صاحِبِهِما سَبعینَ مِیتَهَ سُوءٍ؛

کارخیرو صدقه، فقر را می برند، برعمرمی افزایند و هفتاد مرگ بد را از صاحب خود دور می کنند.

من لا یحضره الفقیه ج 2، ص 66، ح 1729

ص: 68

پیامبر صلی الله علیه و آله

إنَ الصَّدَقَهَ لتُطفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ ؛

صدقه، خشم پروردگار را فرومی نشاند.

نهج الفصاحه، صفحه 283 ، حدیث 646

حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام:

اِسْتَنْزِلُوا اَلرِّزْقَ بِالصَّدَقَهِ؛

با صدقه دادن، روزی خود را فرود آورید.

کافی، جلد 4، ص 3، ح 5

ص: 69

ص: 70

تصویر

بودن جزو شرایط واقف نیست.

تصویر

لفظی که دلالت بر انشاء وقف نماید، کافی است؛ مانند اینکه گفته شود «وقفت»، یعنی وقف کردم یا «جعلته موقوفا»، یعنی به عنوان موقوفهقرار دادم یا «هذا وقف»، یعنی این وقف است.

3. وقف نباید موقت و زمان دار باشد. بلکه باید دائمی باشد؛ 4. بنا بر احتیاط واجب وقف، باید قطعی باشد؛ یعنی مشروط به شرطی نباشد؛ 5. وقف باید برای دیگران باشد، نه برای خود واقف؛ 6. در وقف باید تحویل گرفتن صورت بگیرد و اذن واقف در تحویل گرفتن شرط است و در آن فوریت لازم نیست. اگر واقف قبل از تحویل گرفتن طرف مقابل بمیرد، وقف محقق نمی شود و مال موقوفه به عنوان ارث، به ورثه می رسد؛ 7. در وقف عام و به خصوص در وقف خاص، بنا بر احتیاط مستحب قبول از طرف موقوف علیهم لازم است. در وقف عام قبول بر عهده حاکم یا نماینده اوست. واقف هنگام وقف می تواند شرط کند که هر زمان نیازمند شد، وقف به او برگردد که در این

ص: 75

صورت، اگر واقف بمیرد و قبل از مرگ محتاج شده باشد، به عنوان ارث محسوب می شود و اگر محتاج نبوده است ، به حالت وقف باقی می ماند.

و اتخاذ رأی واحد (نه اکثریت) باهم عمل کنند و اگر بین آنان نزاعی واقع شود، واجب است به حاکم شرع مراجعه کنند تا حاکم آنان را الزام کند تا باهم به توافق برسند.

اگر برخی متولیان مدعی شوند که برخی دیگر از متولیان خائن اند، واجب است مسئله را به حاکم شرع ارجاع دهند و متولیان خائن را از کار برکنار کنند.

ص: 80

12. جهت دهی به نیات واقفان؛

13. معرفی و تبیین طرح وقف مشارکتی و جمعی به عنوان بستر تسهیل امر وقف؛

14. تبیین وقف دانش بنیان از طریق رسانه ها؛

15. ایجاد اتاق فکر روشهای نوین و علمی ترویج وقف؛

16. زدودن غبار مظلومیت از چهره وقف و موقوفات در عرصه های مختلف .

9. مراکز حمایت از ازدواج آسان برای جوانان؛

10. نشر معارف اسلامی در فضای مجازی؛

11. چاپ و نشر کتاب های مفید؛

12. وقف برای تشویق جوانان و نوجوانان برای حضور در مساجد و اماکن مذهبی؛

13. ساخت اسباب بازی های ایرانی اسلامی وقفی؛

14. ایجاد مراکز آموزشی برای عقب ماندگان ذهنی و جسمی و حمایت مالی از این مراکز؛

15. ایجاد مراکز بانک خون و اعضا برای بیماران نیازمند؛

16. ایجاد مراکز پیشگیری و ترک اعتیاد؛

17. ساخت مسکن برای ایتام و خانواده های نیازمند؛

18. پرداخت کمک هزینه به دانش آموزان بی بضاعت وبورسیه تحصیلی به دانشجویان نیازمند؛

19. ساخت خوابگاه های دانش آموزی و دانشجویی

20. وقف برای انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی در مدارس علمی دینی؛

21. وقف بر حمایت از روحانیون مستقر و مبلغ دینی مناطق دینی و محروم و نیازمند کشور؛

22. وقف بر پرورش و تربیت طلاب علوم دینی؛

23. وقف بر نشر فرهنگ انتظار و مهدوی (عج)؛

24. وقف بر نشر معارف نهج البلاغه و صحیفه سجادیه؛

25. وقف بر فعالیت های قرآن کریم در زمینه های مختلف؛

26. وقف بر ترویج و توسعه فرهنگ پژوهش و فناوری در دانشگاه ها و مراکز

ص: 84

علمی و حوزوی؛

27. وقف بر تأمین منابع فرهنگی و علمی و فناوری مناطق نیازمند؛

28. وقف بر ترویج فرهنگ اقامه نماز و نماز جمعه؛

29. وقف بر مبارزه علمی با گروهای منحرف و تکفیری و نفاق؛

30. وقف بر حمایت از گروه های مبازر مسلمان و شیعی در سراسر عالم؛

31. وقف بر حفاظت و توسعه منابع طبیعی کشور؛

32. وقف بر رسیدگی به افراد مبتلا به بیماری های روانی و افسردگی؛

33. وقف بر اعطای جایزه به بهترین محققان و نویسندگان حوزه علوم و تحقیقات؛

34. وقف بر پرداخت دیه و آزاد سازی زندانیان جرایم غیرعمد؛

35. وقف بر استخدام پرستار برای افراد سالخورده فاقد حامی؛

36. وقف بر تهیه و آماده سازی فضاهای عمومی مفید مانند پارک برای تفریح سالم عموم؛

37. وقف بر پرداخت هزینه های جلسات رفع اختلاف و ناسازگاری بین زوجین و یا رفع هر گونه اختلاف بین دو یا چند نفر مسلمان؛

38. وقف بر تهیه تابلوهای تبلیغاتی جهت درج مطالب مفید در اماکن

ص: 85

2/ج- برخی از بیمارستان های وقفی:

2/1/ج - بیمارستان شهید هاشمی نژاد تهران

2/2 /ج - بیمارستان نمازی شیراز

2/3 /ج - بیمارستان الغدیر تهران

2/4 /ج - بیمارستان آیه الله فیروزآبادی شهرری

2/5 /ج - بیمارستان نجمیه تهران

2/6/ج - بیمارستان جوادالائمه مشهد

2/7/ج - بیمارستان خلیلی مشهد

2/8/ج - بیمارستان لولاگر تهران

2/9 /ج - بیمارستان فیروزگر تهران

2/10/ج- مرکز درمانی عسکریه اصفهان

2/11/ج - بیمارستان حضرت رسول تهران

2/12/ج - بیمارستان آیه الله گلپایگانی قم

3/ج- برخی از مراکز فرهنگی وقفی:

3/1 /ج- بنیاد فرهنگی البرز تهران

3/2 /ج- هنرستان کار و دانش امیرکبیر تهران

3/3/ج- مدرسه حضرت امام خمینی (رحمه الله) شهرستان خمین

3/4 /ج - شرکت چاپ و انتشارات اسوه

3/5 /ج- چاپخانه بزرگ قرآن کریم

3/6 /ج- مرکز چاپ و نشر

3/7/ج- کتابخانه مجمع اسلامی کرمان

3/8/ج-مجتمع آموزشی فرهنگی دکتر افشار تهران

ص: 87

3/9/ج- مرکز فرهنگی ساری شناسی ساری

3/10 /ج- فرهنگسرای نیاوران تهران

3/11 /ج- بنیاد علمی و آموزشی قلم چی

3/12 /ج- موقوفات سید حسن فلاح نوشیروانی مازندران

3/13 /ج- موقوفات حاج حسین آقا ملک خراسان

4/ج- برخی از مراکز دانشگاهی و علمی وقفی:

4/1/ج- ربع رشیدی (مرکز علمی و دانشگاهی قرن هفتم) تبریز

4/2 /ج- رصدخانه بزرگ مراغه

4/3 /ج - دانشگاه علوم و قرآن و عترت (22 دانشکده در 22 استان)

4/4/ج- مرکز ترجمه قرآن مجید به زبان های خارجی قم

4/5/ج - دانشگاه علوم رضوی مشهد

4/6/ج- مدرسه عالی شهید مطهری تهران

4/7 /ج - دانشگاه الزهراء تهران

4/8/ج- دانشگاه امام صادق علیه السلام تهران

4/9 /ج- دانشگاه آزاد اسلامی سمنان

4/10 /ج- دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان قیدار

4/11 /ج - دانشگاه آزاد اسلامی ملایر

4/12/ج- مرکز آموزش عالی درمانی و پزشکی افضلی پور کرمان

4/13/ج- دانشگاه آزاد اسلامی بستان آباد

4/14/ج - دانشگاه پیام نور مامازن

4/15/ج- دانشگاه سما مامازن

ص: 88

4/16/ج - دانشگاه علوم پزشکی مازندران

4/17 /ج - دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج

4/18/ج- مرکز آموزش فارسی دانشگاه تهران

4/19/ج - مرکز پژوهش های صنعتی خضری خراسان جنوبی

4/20/ج - دانشگاه پیام نور آمل

4/21/ج- دانشگاه زینبیه اهواز

4/22 /ج- انستیتو پاستور

ص: 89

تصویر

ص: 90

تصویر

ص: 91

تصویر

ص: 92

تصویر

ص: 93

تصویر

ص: 94

تصویر

ص: 95

تصویر

ص: 96

تصویر

ص: 97

تصویر

ص: 98

تصویر

ص: 99

تصویر

ص: 100

تصویر

ص: 101

تصویر

ص: 102

تصویر

ص: 103

تصویر

ص: 104